i
M
f!
Nieuws van de week.
Sterfgeval.
Algemeene Tijdingen,
Ingezonden Artikel.
Heden is de wet op de studiebeurzen,
door den boning bekrachtigd, in den Mo-
niteur verschenen,
lien. Alszy inacrdoni zyn, gelyk te Oslende,
waer die leermeesters zelfs hunnen cate
chismus niet kennen, dan is het nog het
minste, maer zy hebben in verschelde lan
den en ’t is deze omstandigheid die hunne
slechte zeden verraedt— verschelde daden
begaen van walgelyke onzedelykheid. Tc
Loretten heeft men ze moeien wegjagen,
dc meest betigte hadden hel vervolg der
justitie niet afgewacht; te Turyn, zyn zy
veroordeeld geworden, en iedereen weet
wat er te (lent is omgegaen.
Hel is daerom al dal er in Frankryk eene
hevige tegenwerking bestaet ten voordooie
van de wereldlyke onderwyzers, tegen de
broederschappen, gegrond op de kennis van
gemelde schanddaden,en degewoonlykcon
geleerdheid van die klerikale leermeesters.
Overweegt dit en oordeelt.
Mr. dc Uitijcvcr,
jagl-scbcndiiiR.
I
hy
moest
b no n
fcbruary
Animus horrel
latyn, dal is (joed voor du
den I'eurnaer, die leien gehcele
De hoop die ik verledene week koesterde op de
belcrnis van den f'euinaer, is wederom gansch ver
vlogen. Woensdag heeft do jongen ecnen nieuwen
aenval van klerikale frenesie gehad die hem hevig
heeft doen raaskallen.
'l Is nu alreeds dc 'k weel niet hoe veelste kriiis dal
At| heeft moeten onderstaen en ik v rees slrafd at, indien
hel nog wal moei duren, hy er iels van tal blyven
houden.
Als gy my niet gelooft lezer, pakt de Keurnaer
van woensdag lesl, leest hem, en indien gy niet over
tuigt tyl dal 'l hel geraes is van een mensch die door
eene ylendc koorts is aengedaen, dan trakteer ik u
op nieuwjaardag met een halveke.
had my gelegd,...
Dat ik een dwerg was? In hel publiek ja,doch|
wanneer ik ten mynent ben, neem ik myn gemak.
Vooreesl de l eui naei antwoordende op hel arli-
kei van het Advei lenlie-blad rakende du redevoering
van M.' Laurent, houdt slaen dal de woorden guene
a mort d 1'ultramontanisme welke de geleerde pro
fessor uitgesproken heeft, willen leggen ooi log aen
den katholyken Godsdienst, en om dit te bewyteu legt
hy <lat ie in Italië de helft der stalen van den Paus
hebben afgenomen.
Is een.
Dan, antwoordende opeen ander artikel
De heer Buylaert van Pervyse, oud lid van he*
nationacl kongres, gedekoreerdu van het yzeren-
kruis, ridder van hel Leopolds-ordu, is aldaer, o|’
19 deler, in dun ouderdom van 89 jaren overleden.
De heer Buylaert was, in den franschen lyd, cigcnacr
geworden van eene der kerken van Pervyse, genaem*!
St. C itberina-Capellc üeiu kerk heeft hy altyd te"
zynen koste in goeden en lindelyken staet onder* I
houden. By zyn overlyden heeft hy St. Gatherin'1’
Cappulle geschonken aen hel bisdom en er een kap1'
tael aen vastgehecht van ongeveer 75,000 frank#11'
om te voorzien in haren goeden onderhoud. De heer
Buylaert was een ry k man, zyt:e begraving, die don*
derdag heeft plaels gehad, was hyg< woond door eene
groolu menigte, en door twaelf pastors en oenen pater
trapisl. Builen du gcmeenle-overheid, waren geen#
andere wereldlyke overheden, op deiu treurige fdeg*
tigheid tegenwoordig.
KORREKTIONNELE REQTBAKK VAR VEDRNE.
ZITTING VAN 51 DECEMBER.
7.yn verweten
Elatnand Louis, werkman tc Proven, acht dagen
gevang over diefte.
Parrein Charles, werkman tu Clercken, 8 dagen
gtvang voor vrywillige slagen.
Moerecanl Séraphin, scliacrherder te Westvle*'
leren, 10 fr. boete, voor vry willige slagen en wonden.
Dcburggrave Charles, winkelier te Veurne, -1-
fra. ks boet-, voor vrywillige slagen en wonden.
ZITTING VAN 23 DECEMBER.
Debruyne Benjamin, landbouwers-ioon, 14 dagen
gevang, en Stalen David, 16 franks boete, beide Ir
Clercken, voor vry willige wedcrzydsclic slagen.
Tam August, vischverkoopcr te Woumen, acht
dagen gevang, voor vrywillige slagen.
Seys Francois en Seys Louis, beide vissebers, cn
Pylyser Charles, werkman, allen te Oostduinkcrkf,
elk 200 franks bode voor jagt-schending.
Lr is kwestie te Yper van de oprigting van ver-
schillige nyverheidsgestichten un fabrieken. Onder
anderen, ton er eene suikerrallinado van beet
wortels gevormd worden onder hel besluer van don
hour P. Bcke en C*. De heer Valkc, om meer uitbrei
ding aen zyne nyverheid te geven, tou zyn werkhuis
'au opmaking en tyne yzcrgietery by den Kom over
dragen. Een werkplaets om liet marmer te lagen is
in aenbouw in du omstreken der statie van den yze-
ren weg. Eindelyk, verscheidene kapitalisten der
proviniic hebben zich vergaderd om eene handels-
maetschappy te vormen, onder dc firma Barbier-
Mullicr. Hun doel is du exploitaliu van eene ineka-
nieko spinnery en wevery. Du zelfdu maetschappy
zou lick voorstellen eene succursale van hetzelfde
slnch te Poperinghe tc openen.
Eene midden-ni.ietschappy voor het stichten
van volksbibliotheken op de buitengemeenten is be
zig met lich te Brussel interigten. Dezu maetschappy,
lal, even gelyk dit in den Alzas plaets heeft, builen
elke politieke en godsdienstige party, zich beyveren
om door raed en belooningen den smack van hel
leien op dun buiten aen te moedigen.
Een smertelyk ongeluk is den 16 deicr des na
middags, om 1 lj2 uer, op do zoogenaemde llereln-
thalsche Vaerl voorgevallen te Antwerpen:
Verscheidene persoonen vermaakten er lich op
hel ys met schatsunryden, on daaronder bevond lich
de heer Th. du Gock-Legrellu, regtsgeleerde, oud 27
jaren. Eensklaps school dvio lieer, «ulliyt op eene
loote plek en windschol komende, door het ys, en
verdween er onder, in hel gezicht van iedereen; wel
dra echter verscheen hy weder boven, en klampte
zich aen het ys vast, om hulp roepende.
Du plaets, byna in het midden der vaert, was ge-
vaerlyk en niemand dierf het wagen den ongelukkige
te naderen. Zyn noodgeschrei duerdu voort; hy deed
alle beloften van vergelding, maer vruchteloos; ieder
dacht aen zyn eigen leven en radeloos, niet wetende
wal doen liep men door elkanderen. De lyd verliep
en de krachten begaven stil aen den heer du Cock,
die daer in dun akvligslen toestand tusschen leven
en dood verkeerde, en wiens lichaam door de ny-
pende koude yselyk verkleumde.
Redders d.iegden echter niet op. Inlusschen liepen
eenigu persoonen eene koord, anderen eene ladder
halen. 51e r dan een kwaert tiers was reeds verloo-
pen, hartverscheurend was liet hulpgeklag van den
ongelukkige, die voelde dal hy begon tu zinken;
onmogelyk dit sinartelyk tooneel in waerheid te be-
schryvcn.
Eindelyk wierp men hem eene koord toe, die
niet op de regte plaets kwam; nog eens gepoogd en
dit mael koude drenkeling de koord grypen,maer
heines! te iael; nauwclyks had hy dezelve vast of
zyne verkleumde hand liet los en hy verdween onder
het ys, om niet meer levend boven te komeu.
Dan, antwoordende op een ander artikel van het
Adoei lenlie-blad, legt hy dat de subsidien welke men
voor kerken geeft, moeten gegeven worden. In kic-
zingtyden loopen de klerikalen tic dorpen af, overal
leggende dal indien de liberalen aen ’l hoofd gera
ken de kerken zullun geplunderd en gebrand wor
den. De kieting heeft plaets, de liberalen blyven aen
’t hoofd; in pinels van de kerken te verbranden, ge
ven zy geld om zo te herstellen, co dan leggen do
klerikalen dal zy hel geven, om dat ze niet anders
doen kunnen. Bindt dataen.
Is twee.
In kiezingstyden zeggeiizy aen de dorpelingen dal
indiende liberalen me.-ster zyn, de priesters zullen
vervolgd worden, dat zy niet meer zullen kunnen
leven, dal men hun van honger zal laten sterven en
andere dcrgclyke nesten. De kiezing is voorby, de
liberalen zyn meester, en de priesters in plaets van
uitgehongerd te zyn krygen eene groolerejaerwedde.
Eu dan konten dc klerikalen leggen dal de liberalen
niet anders doen kunnen om dal de Grondwet het
gebied.
Is drie.
Dan lapeert dc Peurnaer op <lc werken van de li
beralen, en spreekt onder andere van hel stichten
van de •goddeloozc* scholen.
Dat is eene andere zaek, en 'k geloof, wanneer
dal schreef dnl hy dan omtrent by den zynen
zy n.
Wel hoe gy godduloozu liberalen 1 gy durft die
goddeloozc scholen oprichten, waer men alle dage
's morgens de jongens naer dc mis Iael gaen en du
lessen van den katechisinus volgen!
Gy durft die godduloozu scholen inrichten, waer
mende leerlingen leert hunne wereldly kc too wel
als hunne geestelyke overheden achten cn eerbiedi
gen, in plaels van hun te leercii leggen, M.’ <le
burgemeester 100 een of M.’ de jirovinlialc raeds-
heer loocen is een slouberl
O gy deugenieten van liberalen, gy durft scholen
stichten waer men do chimie cn phyzica leert in
plaels van kiesbulletins te schryven!
Gy leert de jongens al wal ly moeten loeren om
eeue ordenlelyke plaets in du burgery tu beklucdcn,
in plaets van rclrsilen tu houden waer men dc jon
gens dom mackt met ze acht dagen lang, stotn als
een viiK’.lï» loopen I
Gy zedelooze liberalen waer zyn de waerborgen
voor du goedu zeilen in uwe scholen
Zyn het misschien de professoren die onder de tref-
f<*lykslo burgers uitgekozen worden en diu onder het
bestuur slaen van eunen direkteur die altyd als eene
der achlbaerslu lieden eener stad bekend is?
Zyn hel <le besturende kommissiën en du voogdy
van den gemeunteraed diu u diu waerborgen geven
Du klerikalen hebben andersche scholen voor
dc zedenis er iemand diu iels beter onder dit op
zicht kon vinden dan de Kulders van Gent en dc
broérkens van Jent napes
Kyk als men er aen denkt, 'l is genoeg om kleri-
kael te worden, cn ’k weel waerlyk niet hou ik liet
nog niet ben.
Brrr!wat slecht volk die liberalen
Dat ik lalyu kende ik tou zeggen:
adhuc! maer ik kan geen
redakteurs van t' 'z
dagen niets anders.
Urn nu van wat anders te spreken Men meldt do
aenkomst te Parys van den dwerg Tom-Pouce en der
dwergiu, zyne vrouw Over eenigu jaren bragt de te
genwoordigheid in tie hoofdslad van dat kabouter
manneken geheel de elegante bevolking op de been.
Een provinciubewooner, die te Iael was aengekotnen,
kon zich niet getroosten omdat hy den/ton du jour
niet gezien had. Een kluchtspeler was er seffens op
bedacht om hem eene pert te bakken: Tom Pouce,
zegde hy, is voor hel publiek niet meer zichtbaar,
doch liy is nog niet vertrokken; enkel loont hy zich
maer voor eenigu buvoorregten.Ga van mynent wege
op dal uer, in die slraet, in dit nummer. Klim den
trapop tonder den concierge aen te spreken, hou op
hel tweede verdiep stil; geef dry kloppen op dc deur
links du beroemde dwerg zal u zelf komen open
doen.
Hel aengeduid adres was dat van Lablache, aen
wien men de klucht mededeelde. Lablache was een
reus van grootte en dikte; hy overtrof hierin al de
tooneclzangers van Parys. De provincie-bewooner
volgde nauwgezet de hem gegevene inlichtingen. Op
gemeld uer klopte by op de deur. Lablache opende.
Mynheer Tom-Poucu vroeg schroomvallig de
nieuwsgierige.
Ik ben het! antwoordde de baszanger met eene
donderende stem wal wilt gy?
Verontschuldig my, antwoordde de provincie-
bewooner onthutst en verlegen; ik geloofde.... men
Veurne, 20 December 1804.
hen oud spreekwoord noemt ons l'eurncsckt\
elapeie en ik weet niet wacroni, want, sedert dal d*
in stad woon, heb ik nooit ergers meer werkzacni*
Ixtd, vly» on bcwrgh.f, gevonden dan onder
tiivvooners.
Slechts één keer zou dit kunnen waer geweest zy"'
cn hel was als l’ontecoulant 's morgens vroeg hieri"|
stad kwam, hy vondt er niemand op, de Btirge*”
wacht was gaen slapen, en bel was nogtaos dc*1’
compagnie die op haer vaendel droeg: ies
tont inviciables; maer men zei dat cr slechts
woord mis was; dat het moest zyn invisibles
inen zet nog éémuael is geen gewoonte, une f0,<
n «et pas coutume.
Wie de Veurnaers van naby kent zal moeten ge’
tuigen dat in plaets van slapers, er geen grooU’r
mierennest bestaet: altyd vroeg op, lact in liet b#"'
tien,dag door in beweging, voor do httisselyke zake"'
en s avonds de geliefkoosde byeenkomsten, volge'"1
elk zynen stand, zyne liefhebbery, zyne gevoele"^
tyne cldu, tyne kunst, lyn vermack.
Er gael geen tlag voorby of er is eene vergaderitb
in tic eenu of andere wyk der stad, of by die of dc*f
onzer b. langryke maetsehappyen of gilden.
Verleden week kwamen vier verscheidene wy ken l’ï
een ter gelegenheid eener trouwfeest. Zondag hadd#1’
in andere vvyken dc eerste byeenkumsten plaets o1"
maetregelen tu nemen en plannen te maken voorde'1
aenstaenden karnaval. Van deze week zyn er wy^j"
vermaend voor nieuwe vaendels, kappellen te scb’1
deren en versiersels tu bereiden voorde zomerfeest#11’
Wy hebben alreeds dry fransche vertooning#”
op den schouwburg gehad dio zeer du licfhebb#*’
voldaen hebben.
Do Rhetorica bereidt zich voor hel voorti#11®0
harer reeds gegevene vlaemsche vertooningen l
altyd geern gezien zyn. Rond nieuwjaar eeue eer»*c
vertooning van dry nieuwe stukkeu, cn later t'0^
dry andere.
De St. Sebasliaens-gilde peist alreeds op de a#11
staande patroonfeest, die opeene eerste aloude gr0°
wyzu altyd gevierd wordt.
St. Jooris heeft reeds eene schitterende feest ge j
geven cn bereidt zich nu om te karnaval ce0
schoonu plaets te vervullen. f
St. Cecilia heeft twee grooto byeenkomsten p®
week, en dit is nog niet vergenoegende; zy heeft n 5
byzondere parlyen van quatuorsen sepluors,
vele liefhebbers met smaek acnhoord zyn. En
nu nog daerby of do muziekanten zyn met '111I1.,Iel,
nieuwen uniform vvnermede zy in fcbruary *u c
uitkomen
En het slot van den winter zal bekroond zyn 0 1
