I
VEURNE 22 APRIL.
I
Algemeene Tijdingen.
1
I
J
B
<1
Al
kan wijden, dit ook niet gedurende vijf
jaren, gedurende vijf eeuwen zou kunnen
doen? Waarom zou dezelfde wijze van be
graving voor de katholieken niet kunnen
voortgezet worden?
Wij herhalen het en zullen het blijven
herhalen, daarin zit de oplossing van de
kwestie der kèrkhoyen; en dit gebruik, dat
niet in strijd is met den eerbied jegens de
dooden, dat niet tegenstrijdig is met de
godsdienstige leerstelsels, noch met de
kerkelijke wellen, is in de voornaamste
steden van Frankryk, Duitschland en Zwit
serland in zwang, waar er verscheidene
godsdienstige seklien in bijna al de ge
meenten zijn.
De verdraagzaamheid der geestelijkheid
van Namen, hoe onbedacht en hoe kort
stondig ook, kan niet toelalen tot overden
king aanleiding te geven aan allen die geen
afstand van hun gezond versland hebben
gedaan, aan allen in een woord, die in de
kerkhofkwestie geenen politieken onwinst
gevende!» winkel voor de geestelijkheid zien.
HET ONDERWIJS.
3,d0 ARTIKEL.
Die meester is van de opvoeding, zeggen
anze tegenstrevers, is meester van de reli
gie en de zeden der jongheid.
Indien zij verstaan door opvoeding, het
gelijktijdig onderwijs van den godsdienst
èn de wetenschappen, dan hebben zij gelijk,
De zuiverheid, edelmoedigheid en op-
reglheid der grondbeginselen maakt de
kracht uit van de partij, die deze grond
beginselen belijdt; zulke partij werkt zon
der omzien, zonder verloochening van een
deel van haar programma, tot de bereiking
van haar doelwit; zij kan oogenblikken
hebben dat zij in hare werking door tegen
spoed verhinderd wordt; doch, wetende
dat al wat regtvaardig is, eindigt met te
zegepralen, laat zij zich niet ontmoedigen,
en al is het werk der beschaving en van den
vooruitgang langdurig en dikwijls moeije
lijk, toch komt de dag der verwezen
lijking. Dit mag gezegd worden van de
liberale partij, wier grondbeginselen hoe
langer boe meer door heel Europa, zeggen
wij, schier door heel de wereld dieper
wortel schieten.
Naar male wij veld winnen, verliest de
klerikale partij die vermolmde verte
genwoordigster van onmogelijk geworden
stelsels en door den lijd gelogenstrafte be
ginsels allengs al hare begoochel kracht
en haren invloed. Door het goddelijke met
het wereldlijke te vermengen, hecht zij
nog een aantal bekrompen geesten aan
haren krakenden wagen, maar de as van
haar voertuig hel blind geloof is
verre gesleten, en hare kopstukken zieir
naar het redmiddel uil.
Over een zestiental jaren, ondersteunde
de klerikale partij een opkomend gezag.
Dit gezag was uil de omwenteling gespro
ten, uil de revolutie, zoo als de klerikalen
met afschrik zeggen. Ditmaal gaf het er
niet aan, dit gezag zou hun voorstaan, zou
hun redden, het hielp de republikanen uit
Rome verjagen, dus, dat het voorkwam
van waar hel wilde, hel was goed.
Wanneer het tweede fransch keizerrijk
uitgeroepen werd, was Napoleon, voor de
klerikalen, de grootste man van de wereld.
In 1859 nochtans, wanneer de llaljanen
op nieuw ópstonden om het slavenjuk der
Oosteririjkers af te schudden, slak de fran-
sche keizer hen eene medewerkende hand
toe en hielp den vreemdeling van Itajes
grond drijven. De klerikale troontjes van
Toskanen, Panna en Modena vielen in dui
gen, en hunnen val deden den wereldlijken
troon van Rome waggelen.
Dan veranderde de kaart. Napoleon die
te voren voor hen oenen halven god was.
was hunnen vriend niet meer en het was
wie het meest van onze klerikale organen
legen hem zoude uitvallen.
Hel is dus niet te verwonderen dat, nu dat
de ontruiming van Rome door de fransche
troepen, verzekert is, de kalholijken nog
meer over de fransche keizer misnoegd zijn.
En zoo is hel altijd melde klerikale partij,
zij zal zich altjd aanklissen aan eene opko
mende magt en ze bewierooken hopende
er door recht gehouden te worden; wanneer
dit nu niet geschied veranderd de wierook
in scheldwoorden en bedreigingen.
Het liheralismus, integendeel, staal door
zijn eigen regt; het zijn zijne grondbegin
selen, zijne grondbeginselen van waarheid
en vrijheid die het opschragen en sterk
maken. Altijd, ondanks de hindernissen,
zal hel blijven bloeijen en zich ontwikkelen
en bij alle volkeren der wereld meer en
jneer indringen.
Wij vernemen, zegt l’Étoile, dat onder
de wetsontwerpen op dit oogenblik aan
’skonings onderteekening voorgelegd, dat
voortkomt ter vermindering der tolrechten
op de vaarten, die reeds zoo lang door al
de schippers van het land gevraagd werd.
maar den staat vergt niets anders dan het
onderwijs der wetenschappen te besturen;
hij wilt noch protestanten noch kalholijken
maken; die zorg raakt hem niet. Hij belast
zich slechls met burgers te vormen; het
zijn de kalholijken die altijd beide die zaken
vermengen; zij willen zich van de jongheid
meester maken en beschuldigen hiervan de
liberalen. Waarom wilt men van de jesuilen
niet? ’t Is juist om dat zij zich meester van
de opvoeding, zoo als de kalholijken die
verslaan, willen maken. Laat ons veron
derstellen dat er zich onder ons mannen
indringen, zonder wettig beslaan, die zich
van hel tegenwoordig geslacht willen mees
ter maken om alle de toekomende te be-
hcerschen; dat zij eenen vreemden vorst
erkennen en hem blindelings onderdanig
zijn; dat zij de grondwettelijke gouverne
menten in afschuw hebben, dat zij gezwo
ren hebben van den geest der eeuw uit te
dooven; dat zij in het hart onzer jongelingen
den haat onzer grondstellingen en de zucht
tot de alleenheerschappij inprinten; dat zij
onze wetten voor godloochend uitmaken
omdat zij verdraagzaam zijn; dal zij onze
atheneums in kloosters veranderen, onze
universileiten in seminarien, zal den staat
hel lijden? Zal hij zich onder hunne voogdij
stellen? Zal hij aan paters, aan inonikken
de zorg overlaten om den openbaren geest,
de nationale zeden samen te stellen, en
voor den staat burgers, krijgsmannen,
magistraten en wetgevers te vormen?
Ziet daar nochtans waar toe het sijsteem
van deze die, uit kracht dezer woorden:
gaal, en onderwijst alle volkeren, bewecren
dal hun uil hoofd van het goddelijk recht,
het bestuur van het openbaar onderwijs
loebehoort, zou geleiden
Eertijds, in zekere landen, heeft het ge
bruik bestaan, en is hel mogelijk dal men
goed gevonden hehbe, van het godsdienstig
onderwijs met dal der wereldlijke weten
schappen te vermengen. Hedendaags, en
vooral onder ons gouvernement, is hel be
ter, is het noodig dat beide zaken geschei
den worden, en om alle wanorde tegen te
komen, om de gewetens gerust te stellen,
om te beletten dal de godsdienstige twisten,
die geesel der krislene volkeren, zich zou
den vernieuwen, moet iedere burger, voor
zijne bijzondere geloofbelijdenis tot de
ministers van zijnen godsdienst verzonden
worden. Door deze barrier tusschen het-
gene van deze wereld is en hetgeen slechls
aan het toekomend leven behoort, te stellen,
zal de wereldlijke overheid niets meer van
de geestelijke macht kunnen afnemen, zoo
alsdegeestelijke macht insgelijks dewereld-
lijke niet meer zal kunnen overheerschen.
HET WIJDEN DER KERKHOVEN.
Dienaangaande leest men in het (Jrganc
de Naintir
Er heeft op dit oogenblik te Namen een
zeer gewiglig feit plaats, waarop wij de
aandacht onzer lezers en van de liberale
drukpers roepen.
De stad, die een nieuw kerkhof heeft in
gericht, heeft zondag II. de begraving er op
begonnen, en hel oud kerkhof is op bevel
van onzen burgemeeslergeslotengeworden.
Nu, sedert vijl dagen worden er de begra
vingen zonder de minste moeijelijkheid op
gedaan met medewerking van de geestelijk
heid die elk graf wijdt met toelating van den
bisschop, en hel is slechls heden donderdag
ten drij uren dat de plechtigheid der wijding
van het kerkhof moet plaats hebben.
Wij vragen dus aan de openhartigste,
aan de godvruchtigsle katholieken; wij vra
gen aan iedereen die van goede trouw is,
die door geene dweepzucht aangedreven is,
of de Kerk, zonder de kerkwetten te over
treden, gedurende vijf dagen graf per graf
hi
I
<0
t
1
4
1
1
6'
ra
in
413
I
I
■dt
ni
f’
in
El
zi
o:
<li
11
Ji
d
st
■ai
h
Zondag laatst heeft men te Veurne, even als in allo
de steden en gemeenten van België, de kiezerslijsten
a.ingeplakt.
l ij lens een onwed.t welk woensdag avond is
losgeburslen, is du donder gevallen ter gemeento
Loudl, onder Faviennes, in een huis loebehoorendc
aan den lieer Mount. De keukenmeid, alleen te huis
lijnde, was bezig met kuilij te branden. Eensklaps
blijft de steel van haar brandtuig in hare hand, hel
ijzeren tuig weggeruimd, de kuiïij verstrooid,’eene
bilterwolk verspreidt zich in de kamer en de muts
der vrouw nam vuur. Zy loopt al hulp roepende in
een aanpalend huis. Dezelfde wanorde heerschte al
daar. Vict- werklieden welke met tie kaart speelden,
waren onigeworpen, het tafelgerief verbrijzeld' do
vrouwen riepen om medelijden, de schrik was ten 1
hoogste, maar niemand was gekwetst. Be donder, i
langs du schouw der eerste woning binnengekomen,
is dwars door den muur der tweede henen gevlogen.
De gemeente Wanlin is door eene schrikkelijke
brandramp geteisterd geworden. Zeventien huizen
met alles wat zij inhieldeii lijn er afgebrand.
De commissie der luiksche vereeniging voor
het afschalFen tier doodstraf, heeft beslist zich tot
den minister van justieie te wenden, Om te vragen
dat voorloopig alle ter dood brenging in België
worde opgeschorst.
Verledene week heeft mew den heer Fr. Doutrc-
ligne, gemeenle-ontvanger te Wetteren, opgehangei»
gevonden op het kerk hof aldaar; de koon! was vast
gemaakt geweest aan eene kram geslagen in de graf
zuil «an de iamilic ilaiu Xllll, hij had zich uiige-
kleed en zijne kleedingstukken Ier pleats in rent
pakje gelegd, daarbij was een briefje voor het halen
der doodkist, die hij daegs te voren had doen makvn
en betaald zonder te zeggen voor wie die moes»
dienen, alsook twee franken, een voor den persoon
gelast met hel halen van de doodkist en de audere
voor den grafmaker.
In den morgend van woensdag laatst waren te
Synghem verscheidene kinderen aan hel spelen ojx
eene wipkar, waaronder men eenen stok had ge-,
plaatst om het achtei overwippen te voorkomen. Een.
der jonge bengels had de onvoorzichtigheid den
stok van onder de kar weg te trekken, terwijl het;
zevenjarig meisje uil de herberg het Mandeken juist
onder dezelve stond, die bij liet achteroverwippeó de
kar ophel hoofd ontving. Aanstonds kwam men ter
hulp, maar de laat, want het kind was zoo deerlijk
aan het hoofd getroffen geweest, dat het twee uren
later een lijk was.
Uit Thielt wordt hel volgende geschreven De
ingenieurs zijn tegenwoordig tusschen onze stad en,
Lichterfelde, neerstigaan het werk otp deftnitievelijk
uit te steken het bed van den ijteren weg vau Thielt
naar Lichtervelde. Men hoopt dat in 1866, men op
den nieuwen spoorweg reeds zal kunnen rijden, en
dat groote gemeenschap tusschen Gent en Duiiikerke,
langs Deynze, Thielt, Lichtervelde en Veurne, zal
daargesteld wezen. Hel ware le wenseben, dat de stad
Thielt, zonder langer uitstel, den weg naar de statie
plaats, voor zwaar geladen rijtuigen, vergemak
kelijkte.
Sedert de maand September 1859 lot nu, heeft
