J
y
h
b
F
I b
m.
14
Hi
10
hr
jflii
i
I i
(Hr
1 i
I I
LI
V
W-
II r'it I!
SAS AAN HET BERTEGAT.
Het Weekblad van Dixmude bevat, in zijne
nummers van 16 en 25 dezer, twee brieven
tegen onze artikels over het sas aan het
Bertegat, op dewelke wij geradig oordeelen
te antwoorden.
Wij nemen deze gelegenheid te baat, om
den heer uitgever van het Weekblad te be
danken over het inlijven van bovenge
noemde artikels in zijn blad, en zien er
hoegenaamd geen kwaad in dat hij brieven
opneeml in dewelke onze denkwijze over
voornoemd sas bestreden wordt. Met on
zen konfrater zeggen wij uit de botsing
der gedachten ontstaal het licht cn wen-
brngge, insgelijks tegen de konklusien van
het verslag, die de verwerping derzelve be
sloten, gestemd hebben.
En wat is er nu gebeurd in de provin-
lialc raad van Oost-Vlaanderen?
De provinlie gaf sedert jaren beurzen
aan onbemiddelde jongelingen om ter uni-
versileit van Gent hunne studiën te kunnen
doen. Deze beurzen beliepen tolde som van
6000 fr.’en zijn dit jaar afgeschaflgeworden
Ziel hier de reden welke den heer Sol-
vyns daartoe opgeefl.
1. ° Om «lalde provinlie voor iets betaald
wal haar niet toebehoórd;
2. " Om dal het onderwijs die er gegeven
wordt M.r Solvyns niet aanstaat;
En 5.° om dat de slaat aan de universi-
teit van Leuven hare studiebeurzen ont
nomen heeft.
Wal voldoende reden, niet waar, om al
dus te handelen!
De slaat neemt de beurzen af aan de
universileTt van Leuven welke zij zich
onrechlveerdigtoegeeigend had, en Iaat toe,
uil naarn der vrijheid, aan de jongelingen
die er van zouden willen genieten, te gaan
sludeeren bij welke universiteit van het
land zij hel goeddunken. Om zich over die
rechlveerdige daad ie wreken nemen de
hoeren katholijken, aan de werkmanskin
deren die hunne studiën doen bij de hooge
school van Gent, hunne toelaag af, en be
letten hun dus hunuestudien voort te zetten.
Zij beletten die jongelingen hunnen weg
voort te zetten, en zich eene ordentelijke
plaats in de samenleving te verschaffen
om... om dat het onderwijs in die staats
school hun niet aanstaat'..... Omdat de
provinlie daar voor iets betaalde wat haar
niet toehoord
Hoe is het toch mogelijk!....
In eene volgende zitting heeft die zelfde
raad, met eene groote meerderheid van
stemmen, de wensch uitgedrukt van de
kerkhoven te verdeden per eeredienst, er
bijvoegende dat op elk kerkhof eene plaats
zou worden voorbehouden, waar men de
persoenen tot geenen godsdienst behoo-
rendc zou begraven.
Men wilt kost wat kost, de gemoederen
met die kwestie der kerkhoven ophitsen.
Men wilt kost wat kost de geloovigen wijs
maken dat men de kerkhoven schendt en
de religie te niet doet.
Wij zuilen heden daar niet op weerko
men, lijd en plaats ontbreken er ons toe.
Echter zullen wij eerlang eene reeks arti
kelen nopens die fameuze kerkhovenkwes-
lie afkondigen, de welke gansch de onbil
lijkheid der eischen onzer tegenstrevers zal
bewijzen en hunne onverdraagzaamheid
onwederlegbaar zal doen uitschijnen.
W ij deelen hier onder de bijzonderheden
eener zaak mede, waar, zoo het schijnt,
de justitie zich mede bemoeid heeft, en
waarin de jesuiel Schoofs, die zich over
cenigen tijd in onze stad is komen ver
maard maken, zou gewikkeld zijn.
Men leest in de Koophandel van Antwerpen:
De gansche gemeente Beveren en de om
streken zouden in opschudding gebragl zijn
door de hinnenpalming van een erfdeel
waaraan de vaders jesuiten niet vreemd
zouden zijn.
De volgende verhalen zijn hierover in
omloop gebracht:
Over ongeveer tien dagen zag men
groote plakkaarten aangeplakt, waarop werd
algekondigd, dat de goederen, kasteden en
landerijen, achtergelaten door mejufvrouw
Adèle Kenez, publiek zouden worden ver
kocht.
schen uit ganscher harte dat een-iei
klaar zie in eene zaak die voor velen i
duister is.
Eerst en vooral moeten wij aan de h
ren korrespondenten van het Weekl
verklaren, dat zij zich volkomen misgrijj
over onze inzichten: wij schrijven ik
voor Veurne, noch tegen Dixmude. Ma
daar men ons over het ontwerp dat ons
zig houdt gesproken had als van groot
lang zijnde voor onze streek, hebben
er ons op toegelegd hetzelve grondig
leeren kennen en, ten gevolge van inii
tingen, redekavelingen en overweging,
hebben wij de overtuiging verkregen
het sas aan het Bertegat geen het min
karakter heeft van algemeen nut, en
het integendeel noodlottig zou kunnen z
voor de groote meerderheid onzer lat
bouwers. Om die reden, en om die ree
alleen, hebben wij het als eene plicht a:
zien tegen gezegd sas te schrijven, uitsl
telijk ten voordeele van den Veurambac
schen landbouw, en doen hel zonder o
wegen en in volle rechtzinnigheid.
Onze tegenstrevers blijven klagen oi
de al te kleine opening van het sas op I
Ooslwater, en verzekeren dat reeds twa
schepen versmalt zijn ten einde op de bi
nenwaters van Veurnambacht te kunn
varen. Indien onze inlichtingen juist zi
telt men onder deze twaalf schepen ma
één schip van Veurnambacht cn niet e
enkel van Nieuport. Bij gevolg zijn er
Dixmude, of in het omliggende van Di
mude, ten dienste harer nijverheden, d
suikerfabriek cn der stokerij van Eesse
elf schepen van omtrent 5m 50 breed, ku
nende ieder, ongeveer 50 a 40 duizend I
logrammen beetwortelen of andere ware
uit het inwendige van Veurncambachl na
Dixmude vervoeren. Wij begrijpen d
niet waarom men te Dixmude nog klaa
over het sas op hel Ooslwater.
Wij begrijpen ook niet hoe de heen
korrespondenten van bel Weekblad, bew
ren durven dat het sas aan het Berleg
niets zal kosten noch aan de stad Dixmui
noch aan de Noordwatering en, bij gevol
aan de Veuruambachtsche landbouwci
En inderdaad, zulke beweringen zijn oi
bloot van allen grond. Wij gaan het bewi
zen.
Het sas aan hel Bertegat heeft niet g
ineens met het ontwerp der groote werk
aan den IJzer: het moet niet dienen als a
lozingsmiddel der waters dezer rivier, noi
moet gebouwd worden om een gemeei
schap te behouden die vroeger heston
Het is dus een gansch bijzonder werk. Z
er nu wel iemand aannemen dat h
Gouvernement van de 60 tolde 80 duizel
franken zal verteeren, ten voordeele v:
eenige nijverheden van Dixmude, en d
zonder de geldeiijke tusschenkomst van d
stad? Zal er iemand gelooven dal Dixmui
voor dit werk geen hulpgeld zal moeit
geven, wanneer men weet dat, voor de g'
zegde werken aan den IJzer, die onbetwis
baar een karakter van publiek nut hebbel
niet allecnelijk de belanghebbende Wati
ringen, maar zelfs de landelijke gemeente
geldelijk moeten tusschenkomen?
Maar, laat ons veronderstellen dat Di:
mude als een troetelkind door den Sta:
bevoordeeligd worde, dat hare nijveraai
hunnen schoonsten droom verwezentlijl
zien, dat men het sas aan het Bertegat oj
bouwe gansch ten koste der schatkist. -
Hel sas is voltrokken. Te Dixmude is h<
voile feest: huizen en fabrieken zijn bi
vlagd, klokken luiden, kanonnen bron
men. In triomf brengt men een schip tc
breedte van 5ra75 in het splinterblinken
nieuw sas. Klokken luiden, kanonne
Alles ging regelmatig zijnen gang; men
had de goederen reeds laten bezichtigen en
men wachtte slechts op den dag der ver-
kooping.
Echter, alvorens men tot den verkoop
was overgegaan, zouden zich twee deur
waarders hebben aangeboden, voorzien van
eene magliging van den heer prokureur
des konings van Dendermonde, ten einde
het verkoopen te beletten.
Ondanks de protestatien van den alge-
meenen erfgenaam-testamentaris, M. den
baron D. B., zouden de deurwaarders de
plakkaarten van den verkoop overgeplakt
hebben met andere, waarin werd vermeld,
dal de verkoop geene plaats zou gehad heb
ben, en daarna de zegels hebben gelegd.
Dit feil zou het volgende voor reden
hebben
De lieer Kenez, welke over ongeveer
vijfjaren stierf, was grondeigenaar en be
zitter van eene kolosale fortuin, alsook be
stuurder van de goederen zijner zuster.
De zuster van den heer Kenez was in
een gezondheids-gesticht geplaatst, waar
zij werd verzorgd en, bij zijn afsterven,
vermaakte de broeder zijne gansche for
tuin en degene zijner zuster, aan eene
zijnei^iichten, Adèle Kenez.
Zoodra deze in bezit der miljoenen
was, zou zij gestadig bezocht zijn gewor
den door paler Schoofs en M. Ommaerts
onderpastoor te Beveren.
Over 9 maanden overleed Adèle Kenez,
cn tot algemeenen erfgenaam testamentaris
zou zij M. den baron l). B, hebben aange
steld, ten nadeele van al hare bloedver
wanten, waaronder er zich verscheidene
bevinden, welke in noodlijdenden toestand
verkeeren.
De onterfden stelden alles in het werk
om in bezit gesteld te worden van de hun
ontroofde fortuin; doch alles .was vruchte
loos, en, zonder er zich aan te stooren,
zou M. de onderpastoor zijn voortgegaan
met geheel gerust de goederen te blijven
besturen.
Dit voornamentlijk scheen te klaar te
doen zien aan het volk, waar de fortuin
der onterfden zou hebben naar toe gegaan
of reeds naar toe was. De verontwaardiging
van het volk zou den onderpastoor doen
verplaatsen hebben naar een gesticht te
Audenaarde.
Zoo men zegt, dachten M. den Baron
en de eerw. vaders Jesuiten dat de zaak
geheel cn al vergeten was, en, om er kort
spel mede te maken, zouden zij besloten
hebben de eigendommen te verkoopen.
»’tls alsdan dal de justicie, ter wier
ooren de zaken gekomen waren, er zich
zou mede bemoeid hebben.
Wij welen niet welke bewijzen ervoor
handen zijn, doch het is meer dan waar
schijnlijk dat de zaak hare ontknooping
zal hebben voor de rechtbank.
Men spreekt van niets minder dan 6
miljoen.
I
r
lit iitr/’ii
Jr I
I ’W
IIli
I
I
