anders kwestie dan van liet slichten eener naliona-
de redevoering,
gaan
gebracht.
een van hare stralen om dit slinkend nest wat te
verkwikken.
Men denke niet noglhans dal in de Judengasse
alléén de Israelite)) woonen. Neen, zij zijn in gansch
de stad verspreidt en op eene bevolking van 84,000
zielen, lelt Franckfurt 5000 Joden. Het overig der
bevolking bestaat uil 11,000 kalholijken en 60,000
protestanten.
Haastig verlaten wij de Judengasse en komen bij
de Domkerk dagleekende van de jaren 1200. Zij
levert niets merkwaardigs op, niet meer dan de
andere kerken van de stad.
In den Römer, dienende voor Stadhuis, bezoeken
wij de Kcizerzaal, in dewelke eertijds de nieuw be
noemde keizer van Duilschland, op den dag zijner
kiezing, met zijne keurvorsten noenmaalde. Deze
zaal is ronduit behangen met de portretten, door
de vermaardste duitsche schilders afgewerkt, van
alle de duitsche keizers sedert Karei de Grootc
(768) tot aan Frans II (1792).
Nevens de Kcizerzaal is de Kiezingszaal, waar de
kiezing van den keizer werd gedaan. Deze kamer
heeft geheel en gansch haar aloude uitzicht be
houden. Voortijds was in den Römer ook de gouden
bulle bewaard, maar deze is nu in een musée over-
...j.. gebracht.
nooit zendt de zon I (Ti vtrvolgen).
De l*1" april aanslaande is drie-hondersle ver-
verjaring van eene gebeurtenis die aan alle de vrij
heidsvrienden duurbaar moet zijn.
Het was den 1 april 1572 dat de watergeuzen zich
van den Brielle, aan den mond van de Maas, mees-
ter maakten. Sedert dicu heugelijke)) dag, hebben
hollandsche zeemannen en belgische uitwijkelingen
eene onlzachelijke worsteling aangegaan tegen de
politieke en godsdienstige alleenheerschappij welke
in 1648 is bezweken. Dit jaar dal ook dient herin
nerd te worden, heelt men vanamblswege moeten
herkennen dal de menschen hel recht hebben God
te aanbidden volgens de ingevingen van hun ge
weten, en dal de protestandsche natiën het recht
hebben van te beslaan zoo wel als de andere. Het
traktaat van Weslphalie stelde de ware hedendaag-
sclie samenleving in, deze die aan de godsgeleerd- I
heid niet toelaal de politiek te overmeesteren.
Alle de vrijzinnige geesten, alle de ware gods
dienstige menschen zullen dan zich cenpariglijk
aansluiten bij de herinneringsfeesten welke Hol-
moedertaal wordt achteruit gestooten, en door de 1
zoogezegde franschelarij vervangen wordt, spruit
voort uit twee oorzaken, te welende hoogmoed,
en de nAaperij, want hedendaags worden er velen
gevonden die denken dat hel belachelijk is de
vlaamsche taal te spreken, en dal men de fransche
taal moet gebruiken, indien men wil als een groot
man aanzien worden in de samenleving. En nog
lhans ware eene maatschappij, of een persoon meer
vernederd ten opzichte hij zijne eigene taal ge
bruikt? Ik geloof wel hel tegendeel, daarom geloof
ik ook dat alwie een vlaamsch hart heeft, hij niet
kan nalaten deze handelwijze hevig te laken. Ook
zal niemand miskennen dat wanneer men aldus
handelt, men mag aanzien worden als een bastaard
ten opzichte zijner schoone moedertaal.
Doch gelukkiglijk vind men nog van lijd tot lijd,
mannen die onvermoeibaar werken tot verspreiding
en tot steun onzer taal, in alle rangen treft men
personen aan, die wanneer de gelegenheid zich aan
biedt, op de bres springen om onze vlaamsche
rechten te verdedigen; in alle steden treil men ook
nog maatschappijen aan van rederijkers, die zich
met het vlaamsch bezig houden, maar die zich nog
meer zouden moeten toeleggen uilsluitelijk met
onze nederduitsclie taal, en terharer bevordering.
Doch ook geheel dikwijls gebeurd het dat men zijne
pogingen met geringen uitslag ziet bekroond wor
den.
Verliezen wij daarom den moed niet, volgen wij
het voorbeeld onzer voorvaderen, die als vlaamsche
leeuwen voor hunne duurbare moedertaal ten strij
de trokken, en die toonden dat de taal gansch het
volk moest zijn, die als oprechte Vlamingen geboren
hunne moedertaal spraken, verdrijven wij de fran
schelarij zoo veel mogelijk en volgen wij de vlaam
sche zeden na, houden wij met vaste hand het
vlaamsche vaandel in de hoogte waarop geschre
ven staatVaderland en Moedertaal. Bekreunen wij
ons niet om de zwetserij der hedendaagsche ver-
fransclide windmannen, die in alles de fransche
blague willen naapen, alzoo willende onze taal en
zeden versmachten; toonen wij ons waardig te
zijn, als kinderen van Vlaanderens geboortegrond,
waar de wieg eertijds van zoo vele beroemde
vlaamsche mannen gestaan heeft, om dat voortaan
de kenspreuk: de taal is gansch hel volk geen ijdel
woord meer mogl zijn. T Is te zeggen in Vlaan
deren vlaamsch.
XX.
Veurne, 22 februari 1872.
door den lieer Cornesse in voege gebragt
en bewezen dal deze rechtspleging totaal’
in strijd is met de wet en strekt om de
doode hand inlehuldigcn.
De lieer minister van binnenlandsclic
zaken heeft een ontwerp neèrgelegd strek
kende om onder den tijtel van Kieswet*
boek alle de kieswetten te vereenigen.
In de zitting van woensdag, heeft Mr.
Bouvier den minister van binnenlandsche
zaken ondervraagd nopens den toestand
waarin men de professoren der middelbare
school van Dinanl laat: sedert hel einde
van bel jaar 1870 zijn deze professoren
maar gedeeltelijk betaald geworden. Deze
heeren, die met hunne plaats moeten le
ven, hebben lot verscheide reizen gere-
klameerd bij den voormaligen minister,
den al te dooi tuchtigen heere Kervyn van
Letlenhove, die aan hunne billijke eischen
geen gehoor heeft verleend.
Mr. Delcour, antwoordende aan Mr.
Bouvier, heelt beloofd dezen staal van za
ken ten.spoedigsten te doen ophouden.
Mr. Cornesse heeft dan getracht zijne
doenwijze in zake van fondatien te ver-
rechlveerdigen en de redevoering, in de
vorige zitting door Mr. Bara uitgesproken,
te weerleggen; hierin heeft hij niet gehikt.
De heer Jacobs, van hel huis van Antwer
pen, die zijn oud-kollega van het langran-
dislen-minislcrie wilde ter hulp komen,
heeft ook niets dan ongerijmdheden voor
den dag welen te brengen.
ingezonden Artikel.
Mijnheer de Uitgever,
Hel Weekblad van Dixmude van zondag laatst,
beval een breedvoerig artikel nopens hel concert
van liefdadigheid aldaar gegeven door de Koorzan-
gerskring de Gevaerts Vrienden, in de zaal van bel
groot S.‘ Jorishof. Dit schoon feest door een talrijk
publiek bijgewoond, heelt in al zijne deelen aller
best gehikt en eene schoone som voor den armen
opgebracht.
Noglhans betreurt de schrijver van gemeld arti
kel eene bemerking te moeten maken, om dat in dit
schoon avondfeest alles fransch was builen den
uitnoodigingsbrief. Waarom vraagt hij, die stelsel
matige uitsluiting onzer schoone nederduitsclie
taal? Dat vragen wij de Gevaerts Vrienden, die, wij
durven het verhopen, niet langer meer eene ware
vlek zullen blijven werpen op het geroemde
vlaamschgezinde Dixmude. l
Deze gegronde bemerking van den schrijver van
het Dixmudsch blad mogen wij ook aan onze stad
toepassen, want inderdaad: in Veurne, die oude
stad van Vlaanderen, ontmoet men ook dikwijls
muziekale feesten waar hel vlaamsch gansch uitge
sloten wordt. Alhier worden er ook maatschappijen
en kringen gevondenalwaar hel reglement of grond
wet in het fransch is opgesteld, alwaar de beslis
singen en redevoeringen in hel fransch geschieden,
tot zelfs in de estaminets hoort uien dikwijls stads
inboorlingen, zonder de minste noodzakelijkheid in
de fransche taal praten
Dit belachelijk misbruik, waardoor onze schoone
Op de kleine plaats nabij de Rossmerkt, staat het
bronzen standbeeld van Guithe, de vermaarde
póeëtdiein 1749 te Franckfurt werd geboren.
Niet ver van daar komen wij, in de Grosse hirsch-
graben, aan hel huis waar de beroemde Goethe het
licht zag. Hel huis dat liet nummer 23 draagt en in
zijnen alouden staal bewaard wordt, is versierd
met eene marmeren plaat waarop te lezen staat:
Uier waru Johann Wolfgang Gatlie am 28 august
1749 geboren.
Langs de p..rade-plaats, waar wij in voorbij
gaan een standbeeld van Schiller bewonderen, be
reiken wij de Zei], de langste, de breedste en de
schoonste straat van 1' inckfurl. D;i:ir bemerkt men
het hotel Rotschild, dit van Mumm, hel Postpaleis
en zeer prachtig.: magazijnen. Inde Zeil ontmoeten
wij een regement oruissisch voetvolk dat, muzijk
aan ’l hoofd, van eene wandeling afkomt.
Daar is de synagoog of joodsche tempel en daar
bij de Judengasse (Jodenstraatje) of Jodenkwartier.
Dat huis daar op den hoek is hetgene waar de
Rotscliild’s hunne fortuin hebben begonnen.
Vuilder en morsiger straten als die Judengasse
komt men zelden tegen en wij zijn waarlijk kon-
tenl als wij daar builen zijn. De huizen zijner
hoog,'zwart, smeerig; eenige derzelve zijn op den
‘revel met schaliën bedekt, en nooit zendt >U> znn I
land voorbereidt Er is daar, inderdaad, van iels
anders kwestie dan van het slichten eener nationa
liteit: er is kwestie van eene grootc zegepraal be
haald op de onverdraagzaamheid. Philips 11 trouwe
uitvoerder der achteruit kruipende voorschriften
van Keizer Karei, had de ongeschondenneid van
het ultramontaansche geloof door de brandstapels,
de pijnbanken en de galgen der spaansche mkwisi-
tie willen handhaven. Van aan Atrecht tot aan
Amsterdam, antwoordden de Nederlanden door
den opstand aan die goddelooze en heiligschen-
dende dweepzucht van beulen in een godsdienstig
kleed gewikkeld.
De kruistocht der vrijheid was heldenmoedig,
i vooral in hel Noorden, T Was daar dat de helden
der gewetensvrijheid bijeenkwamener kwamen
er van uil de waalsche provinciën zoo wel als uit
de vlaamsche.
Men mag dan zeggen dat het feest van den Brielle
onsBelgie aanzienlijk aanbelangt. Tenzij men onze
nationale geschiedenis zou willen vergeten, kan
men niet onverschillig blijven aan de roemverbrei-
ding der pioniers der nationale onafhankelijkheid.
Ten zij men den zin zelfs van onze Grondwet zou
willen loochenen,kan men slechts aan dit vrijheids
geest toejuichen. Wij, zoo wel als die naburige natie
weten dat, beide levende door werk, vrede en vrij
heid, onze twee volkeren slechts maar de zelfde
vijanden hebben, de landveroveraars en de ge-
weten-verdrukkers.
Tooneelnleuwti.
In ons nummer van zondag hebben wij van den
zegepraal gesproken die onze maatschappij van
Rhelorika in den grooten tooneelprijskamp van
Geeraerdsbergen behaald heeft. Nooit was eene
maatschappij, zoo als men het gezien heeft, aldaar
met zoo veel geestdrift toegejuiclit geweest. Zij
streed dapper tegen verscheide belangrijke maat
schappijen, en behaalde met algemeene stemmen
den 3" prijs in het blijspel met Rosita, terwijl mev.
Fauconnier die de vrouwerol in hetzelfde stuk ver
vulde, met den 1" prijs als beste tooneclspeelster
bekroond werd.
Dezen dubbel zegepraal is des te meer schitterend
voor onze rederijkkamer, als men aanziet de grootc
steden waar mede zij te kampen heeft gehad; en
zoodanig eervolle feiten dagteeken met glans in de
jaarboeken eener maatschappij.
Met genoegen hebben w ij vernomen dat de uit
gevoerde stukken tol Geeraerdsbergen alhier op
stadsschouwburg zullen vertoond worden op zon
dag naar Paaschen. Het kan niet missen dat zulke
vertooning door eene overgroolc meiiigtè zal bijge
woond worden. Een ieder zal willen getuige wezen
van de talenten door onze tooneellief hebbers in den
prijskamp aan den dag gelegd. Hel zij zoo.
De klndoron In Chlnn.
Er beslaan te Peking, hoofdslad van China, niet
min dan vijf honderd scholen, waarin men de kin
deren leert lezen, schrijven en zelfs in alle slach
van stielen oefent. Alles wat over de barbaarsch-
lieid der chineezen, opzichtens de kinderen gezegd
is, mag als verdichtsel worde*) beschouwd. Ner
gens worden de kinderen beter verzorgd en opge-
kweekl dan in dit land.
lederen dag rijden er wagens door de w ijken der
grootc steden, om de kinderen op te nemen, die de
vaders, om de eene of andere reden niet kunnen
opkweeken, en men brengt die over in Yin-in-Taii,
een groot liefdadigheidsgesticht, waarin men gc-
neesheeren, voedsters en bewaarders onderhoudt.
Mandarijnen zijn gelast om dit gesticht alle maan
den te gaan nazien; hospilaalcommissarissen moe
ten het b *z<>.'k.ai en iirbbt’ii voor zending zoet*
nauwgezet na te gaan, hoe men de kinderen be
handelt.
Te Canton is er een gasthuis voor vonderlingen,
hel huis der Goedertierenheid genoemd, alwaar de
kinderen de beste verzorging genieten en zoo goed
onderwezen worden, dal over hel algemeen dekin-
deren, die dit geslicht vertalen, zelfs bekwaam zijn
om ambten uil te oefenen, waarvoor eene nog al
grooie geleerdheid vereischt wordt.
In China beslaat het gebruik, dal mennog alaan
zienlijke geschenken doel aan de ouders van het
meisje, dat men huwt. Om hieraan te ontsnappen
gaan geringe burgers naar de weczengeslichteu om
een meisje, om er de vrouw huns zoons van te
maken. De drift om erfgenamen te hebben, aan wie
men naam en goederen nalaat, is in China zoo groot,
dal zelfs de uitstekendste inwoners, die geene kin
deren hebben, er zich in de gestichten der verla
tene kinderen gaan aanschaffen. De cchtgenootc
veinst eene zwangerschap en de kleine vreemde
ling, in de familie gebracht, geniet al de rechten
van een wettig kind.
Algemeene ’I'ïjdingen.
Woensdag lestleden heeft de policie eene weer-
din van eene kleine herberg dezef stad aangehou
den, beschuldigt van eenen boer van Alvéringhem
1
VERJARIbCSFEEST VAR DEK APRIL 1»72.
