I
Het Adverlèntie-blad is (en afschuweiijkding,
uien een at"
oi cholera.
eu men weel als
Aanzitt de I eurpaar de kinders van eenen ont-
vanger, <uc het verleden jaar de eerste in den ka-
techisiiius zijn geweest, als arme kinders? Waarom
heelt men alsdan zooveel pogingen gedaan om de
zelve aan de middelbare school te ontlreken? En
van decs jaar zijn het niet insgelijks kinderen ge-
weest van eerlijke borgers?
Is hel niet hel bisschoppelijk kollegie dat alle
jaren de beste leerlingen aan de school van mees
ter Pinte ontneemt? En men durft alsdan hel tegen
strijdige met de grootste schaamteloosheid houden
-
hunne politieke denkwijze behooren tol de groole
meerderheid van den prowuciuleu raad en zijn
alzoo oneindig meer dan hunne tegenstrevers m
staal de ware belangen van ons kanton te doen
in acht nemen en geivenschle voorheden te be-
komen.
Omzendbrief ban het bewarend verbond.
Zoo sprekeii de klerikale kandidaten en do kleri
kale gazel om de kiezers aan .te manen onze twee!
provinciale. raadsleden omver te werpen. Wal.,
grove spotternij is er in die woorden begrepen!
Welk is iiumcfs de geest der meerderheid ten zij
de tegenkanting van al wat wij lief lieblkm?
Vreedzame burgers, wij behandelen onze zaken
in eenen geest vau bewaring eu vooruitgang, tol
nut onzer familie en landgenoten en wij bekreunen
ons zeer weinig over de mindere of méeirfoVe’gé-'-
negeitlieid van de geestelijkheid voor de politieke
kandidaten. Hel is ons wel bekend dat de voorkeur
dier hóéven uit enkele overweldigingszueht spruit.
Wij weten bij ondervinding dal de godsdienst
waarvan zij misbruiken om het volk te misleiden
niet provincialevakep geen betrekking heelt en dal
i zij als schroomtuig dient aan vreesachtige lieden.
Die meerderheid die men u aanprijst, waaraan
men u aanzocht hulde te bieden verbeeldt den
tvvistzij voert den oorlog, onlroerdl de gemoe
deren, randt de vrijheden aan en dit al in naam
der godsdienst die zij miskent.
Bij ons in het algemeen is de onwetendheid aan
zien ais de kanker der maatschappij, do oorsprong
van alie rampen. Een-ieder verlangd krachtige
maanhemelen te zien gebruiken, voornamelijk dooi
de bpdnbare besturen, om dit venijn uitteroeijen.
Scholen stichten, dezelve door geldmiddelen Onder
steunen, bet ouderwijs aanmoedigen, zijn onge-
twijleld de iniddeleo daartoe bestemd. Zij zijn door
de liberale minderheid, van den provincialen raad
aangeprezen, voorgedragen.
•Maar die klerikale meerderheid die mén u wilt
doen prijzén en tóejuichen verwerpt die stelsel
matig. Voor haar mug de kleine man niet onder
wezen; worden. Hij ipoel,zonder achterdenken hel
juk dragen dal men zoo zwaar op hemdpel wegen.
De vrijhéld, de vriéndelijke genegenheid zijn ons
lief. Dwang eu drukking verdienen Onzen haat, liet
bciiaagl de vader van familie zijne kinderen aan die
leermeesters te vertrouwen die hem ;eeae nuttige
opvoeding verschallën naar plaat en kondilie. In
iiuain der. klerikale meerdér.heid is dit hun niet
gcuorlöfd de vader moet zijn kind aan die meesters
overleveren die de klerikalen hem aantoonen, op
stratle van vervolging, verdrukking en ondergang.
Maar zou het hem ten minste geoorlold zijn te
denken, te.spreken eu te handelen voor zichzelven
zoo en waar hij hel verstaat? Gij bedriegt u. In
naam der kiepkalé meerderheid is dit recht hem
nog cenS ontnomen. Donken en spreken moet hij
gelijk de pastor of men zal hem rumeeren. Indien
hij leest, hij moet klerikale gazetten lezen of men
weight hem de absolutie, De ambtenaren en be
dienden zelfs van allen aard zijn aan dwang onder
worpen ter scliand van het land en men ziel te
IJ per een pastor hel geweien van eenen prokureur
des korting» overweldigen, om hem te dwiiigen
den klerikalen winkel te ondersteunen. 1
Orgaan der meerderheid, de.t'emmmr vervult
de maat. Niette vreden de burgers in hun gemocl
en hun geweiedlokeréJeil,' drifigl hij nog iu hunne
huisgezinnen, om er de geheimen van den keuken
.10 ycrppcpbaren. Wal stoutmoedigheid
L" Htpéj^prh^,jkieZCrs, Qie men u
aatizoèkl te aanbidden. Oneen! dal zal niet zijn,
dat is onlveeidig van eeiion Vournambachtei'. Men
is alhier treffelijk en onalluingelijk; mijidleeren de
klerikale kandidaten, en mpn ,zal uw masker al-
Is het mi vrees <lat zijne s^haaipbeloqze onwaar
heden van'eenieder gekénd zouden wol-deii, dat de
Vi’iirnatir al de katnolijke kiezers nanwakkért om
onze gazet te-verbranden? Is liet alzoo dat hij dé
vrijheid der drukpers, door onze grondwet gowuar-
borgd, verslaat? Dit ^oet ons klaarblijkelijk zipn
waar bij en zijne aanhangers henen willen. Mochten
zijecus door gehéél hét kind zègépraïén; liét ware
vyeldVa gedpil iriè't dé vrijheid Vair godsdienst, van
onderwijs, Van vereeniging en van pers. Alwic niet
zou denken gelijk zij, ware welhaast, met ons blad,
in hel vuur gewqjpen. Ep men zou alpdan nog
houden staan dat v^ij niet met groote stappen van
die* ongelukkige lijden der inkwisitic liadéreh!
Dp Veürnaar doel waarlijk zien dat hij mi.il weel
dan de kleine kinderen, mits het aan iedereen wél
bekend is dat liet bisschoppelijk Kollegie slechts te
willen heeft om deel te nemen in de konkoersen
van 'l gouvernement. Het behoed alleenelijk. eone
laiidsche zaken otu in Ijet strijdperk te mogen tre
den, zoo wel mét zijne latijnsche dis met zijne
franscheköérsén. Maar, iipgepastv.egt de Veürnaar;
I bil.KI ,i| mon it'i ti'diic'k'o?. oli
een goddeloos schrift, Iets waarvan
schrik moet hebben zou ais van de pest
Het is de Veürnaar. die dit zegt
de Veürnaar heeft g» spréken...
Wal ijselijk schelmstuk heelt hét Advertenlie-blad
dan begaan om zich alzoo dien bliksem Op den nek
te halen?
Hel lieed, o gruwel 1 dur.yen zeggen dal de non
nen der Annouciaden al te werejdsebe maniertjes
hebben.
Hoe is het toéli mugelijk van zulke schandelijke
dingen te durven schrijven?
De Veürnaar zegt dal ei' hier geen twee onder-
xVijs-gestichten noollig zijn.
Als onze tegenstrevers dal meeneu; wij kennen
een goed middel. Dal zij dan hun gebrekkig kol
legie afschaifen, waar mén oneindig veel moet, be
talen om weinig te leqreh.
De Veürnaar geeft aan dé katliolijkcii den raad
van hel Ajltyrtentie-blad te branden, van er, in na
volging dei1 heiligé inkwisiiie, van verfoeijelijke
meiuorie;11^ oen kleine autodafé van te maken.
Die .inenschen i spraken vi|n niets anders dan van
branden'. daaraan zul uien wel in welk kamp de
eomimm; rd rn pelrqleur gi;vqrmd worden'.
De professors yaiijlen Veürnaar zijn in jubilalic.
Zij meenfit’ Irnrtil tip‘een ifer schrijvers van
lielzl dv<TJfMücr/é^Eg<iU'gp,le1bpbU)ii.
Welntf 'At ij w'enkrtiimi di£ rddliknkir^JAor- Alidijc-
straat proficiat met Imjiurn vond.
en hij héell gelijk,"Avant a.ihshmW zou men blij
kens hebben dat er daarleerlingen zijn die kunnen
bewijzen dat twintig maal vier maar vijftig is.
Men leest in liél ~\Vec1ddad vaii Diximidc:
Vrnngjc..
Wij vragen aau de professorsgazet van Dixinude
dal zij de volgende vraagjes zou geliexen op te
losscit tot lés en leere van volk en burgerij.
Pas opvan in de waarheid te blijven
1° Wie waren de ScribcnenPbiriseën van welke
gij zoo stoutmoedig spreekt? Waren liet geene per
sonen die Kristus betitelde als volgt: Zij hebben
den naam Gods gestadig op de lippen maar heb
ben Gvd in hel hart niet; zij loonen in hm pupliek
de gescheurde kleederen der boetvaardigheid en 1
leiden een wulpsch leven achter de muren?
2° Wie heeft de revolutie in Spanje aangestookt, I
vüoflxn’eidwie voert haar aan;wie is don Karlps;
waarom wordt dat ganschelaiid te vurcen te zwaar- I,
de verwoest; wie zijn de heérscbzuchligén daar in
‘L 1P hét Waar óf geèn Waai*, dit de klerikalen 1»
Door uwe .siciuniiiig zuil gij zeggen of die
hinderpaal, moet verdwijnen en of, onder
voorwendsel van gmlsdieiisl, de geestelijk
heid alles moei beheeren en inderdaad de
eeoige macht in den slaat moei zijn.
H)p’or --- f0’8t nl
Ike kl<‘i-ilZt»Ic Iznntlhlntcii*
De bom is geborsten! Na lan^ vruélileloos zoe
ken zijn onze tegmsticvm-s emdèhjk mei twee
speksplinlernagel nieuwe kandidaten voor den dag
gekomen. De beuiaregde Itoml dié zjcJi zelven
alzÖQ noemt, wam^cliijnelijk oiudat hijjiieluielal
die wél is w ilt néwhirén cii al wal góed is will
omverwerpep, zal onze twee provlHcnalc raadsleden
bevechten, hun trachten van kant ie'helpen óm ze
le yprvaugcu door twep slrooijcn mannuir, dóór
twee onderdanige dienaars der geestelijkheid,
Zöo .als yvij hei vóórzagen,js M.r Leop. Bieswal
eèn der hr.inilen dpor liet bisdoni aangewezen en
zijn bijstander is M.r Vanhee, zijn ¥echlszwcer, een
jonge eu zeer onbekende labakfabrijkant.
Overal willen,de gccsiqlijken meester spelen;
overal eii over alle^ willen zij hecrschcn, De kerk
en deii godsulcnsi zijn voor hun slechts nog bij
voegelijke dingen; de politiek en het beliéér der
wereldsche zaken; zié daar voor him thans hel
voornaamste.';,, it. r
Daj de religiQ meypie handelwijze slechts te ver
liezen heelt is zeker en meer dan een verstandige
kerkvoogd heelt op hét £cvaAr géwezèn. dat derge-
iijke handeling van wegé tlé katholijko geestelijk-
Iieid, ypor den godsdienst, na zioh sleept.
Welnu dit alles Km, niet baten: de heeren De
Keiiwei- en De $inetll iupeteii van kant gesteld wor
den, dé geésLèïijkhei'd heelt hel beslote’n en zij zal
dit uil allc.hare kinéht' tibtróclitèn.
Sedert 18U3, 't is tb zéggen sédèrt bijna tien
jaréu Imbben beidb deze beoreti,, tót drie maal door
hel kunlqn lol iirOviipie raadsleden ge-
kozen ueweest»
fiedferl IfSti.'i, ij te zeggen sedert bijna tien
jal-en, lielibeit zij de óelangeii vnü Veuruh en Velini-
ambaclil in den proviiitié-rdlul ijverig vérdedigd.'
Detklerikald pMlij hadidit leste zult' zoo wel her-
kpnd, dal ovitr twee jollen, onze, proviiKïil'.fajids-
Jieeivn zondyr legeiikpiltiug herkozen werdep.
Wèlnjj Vim drié Opvblgemlc.herkiezingen, van bij
<lc tien jafen béwiblme diehsten, houdt de geeste
lijkheid géén lekcuiirg.
Dat beidé; manmm welke zij inulej>lua|s vnitulé
boeien üe Ketnvq- eji lju Siuepl;willen 4teHéAJ on-
Jerviiren ,zijn eu yec| iniij ijliun d.qze in slpal om.pe
intrósteii Van ÓHi'ger en laiidbouwér te betrachten,
weten' de klerikalen zeer wél, éh vóór bun is dit
•een goed punt lu meur: hoe nfeeriynerxtfieirhiume
jCi ettluren gijn; luie .gewilliger deze aan dileïschén
dergeestelijkheid zullen gehoorzamen zeggen zij.
{>c heereii C Bi^wal. en Vanlicp /.ijn uitueni9nd
Wel gcsclnkt, dal is gekend, om bereidwillig tuin
alle de grillen deè:gÓès<elijkheid Ie vöfdóóïl.
Zullen mi' de .lueZefs hun laten iriraleidèn'? 'zullen
kjj xieb Oildankbaur; tooneu en huinie ijvfcrige eii
bedrevene vertegen woontors te Brugge vervan
gen door jakuilikpia, cenpr onbekende kojerij
die zich de‘«'LeWa'reiidë bond betiteld?...
Dit is’-'iels waaraan imm ons niet Zon kunnen
doen gelooveib r
Wij moéten non de kalhólijkc meerderheid van
onzen provincial(-ii raad en a-.tti de leden dérbé-
stendige deputatie loonen dat wij btm bestüur
goedkemyn en hen. ^jzop aapjpqedigpp pin in t
hniïnë taak te yblli:;r<.fen lot welzijn van onze aanvraag te sturen aan den minister van binupn-
duurbaarst béiitngei; 1 1 1
.1 fVlnrnaar, Iff april 1872J!
,|p DcArntdidalim M.' Bies Wal en M.’Vanlieë, door
-uJtf '»b V'i II'-V i' V i\'J"
De Veürnaar rept geen woord van du acht dui-
zend franken die jaarüjks pap stad als hulpsom
gegeven worden, en bijgevolg m de beurzen der
iieeringdoeners blijven. Indiep zijne aanhangers
cens gelukten in t afschaifen onzer middelbare
school, wie zal hen ovpr dit verlies vergoeden!
Want dat men wel wete dal de afschafling dier
school geene enkele centiem aan stad min zal kos
ten, en ongetwijfeld voor gevolg zal hebben ver- I
meerdering of verhooging van schoolgeld en afwij
zing der kléine burgerskinderen die daaraan niet
zouden kunnen voldoen.
rale opinie niet jiebt verkregen, gelooft er
geen woord van. Dat zijn middelen die
men gebruikt om hel kiezerskorps te mis
leiden, het zijn déFkpoi dekens bij dewelke
men hel geern zon leiden.
Welnu hei terrein onzer woi sjeluigen is
daar niet. Onze .oneuiiglieden Wel de
kleriken beslaan voor eene gelieek an
dere reden: zij komen nil de overdrevene
eischcn van de geestelijkheid, die over alles
wil liecrsclien, alles wil regeeren en in
alle de zaken dezer wereld haar zonder
eindpaal zon willen mengen. Té beginnet)
met net bestuur der jtislieie, wij hebben er
onlangs een bewijs van gehad, lol hel vol
komen bcsluür der scholen, alles zou zij
geern onder haar beheer hebben.
De liberale p irlij is de liipilerpaal aan
die verouderde eischep, en zie daar de
ware, de cenige reden onzer oncenigheden. i
De Fninwr is van eene logiek .diu uitneemt.
In een zijner sermoenen van woensdag lest zegt
hij dat de prfikéls van het Advertenue-blad veel
kwaad tuin de liberale zaak dopn.
Maar tweéfègélen; vertier geelt hij liet goedhartig
advies van ons blad te verbi anden.
Ais onze artikels zoo .veel kwaad aan het libera- I
lismus doen, dan doen zij zeker good aan de kleri
kale partij en deze zóu, ons dunkeus, derzelvei’
lezing dienen liantebevelën.
Maar de logie'k van de i euaktéurs der Abdije-
straat gelijkt aan het ondei wijs dat zij ge»uii.
111 Ii j
J). I MJV 3*» i
v.I ')V> j-’pMUi-TtU-U- IIIH»
Unl’l’ ZMAV
