Een liberale kiezer.
grondige
den dag
Tfeekon» on ftijvcrliefdascliool.
Op dinsdag aanslaande, 1 October, om zes uren
’s avonds, heeft de opening der winterlessen plaats
in onze leeken- en nijverheidsschool. Het onderwijs
is er volkomen kosteloos, en is bijzonderlijk inge-
riclil voor volwassenen. Kinderen nogtuns boven
de twaalf jaren worden er aanvaard, mits zij be
hoorlijk kunnen lezen en schrijven. De lessen in de
leeken- en nijverheidsschool worden dagelijks ge
geven ter uitzondering van de zon- en feestdagen.
Men leert er leekeningen maken van ornementen,
figuren en gebouwen. Men leert er rijkeren, opper
vlakten koekenen en landmeten, kubeeren en bc-
grootingen opmaken. Men verkrijgt er nuttige ken
nissen over de bouwmaterialen, over hel aanleggen 1
van fundatiën van gebouwen, over hel dichtmaken I
van kelders, enz. Men geelt er uitleggingen over de
inachiencn die in de dagclijksche werkzaamheden
meest gebruikt worden, alsook over den telegraaf,
de locomotieven, de locomobielen, enz. Men ont
vangt er onderrichl over hel gezondmaken van
woningen, over de handelwijzen om besmettel ij ke
ziekten te voorkomen, over de middelen aan te
wenden om zijnen evomnensch te helpen en te red
den in geval van vergiftiging, in geval van verdrin
king, in geval van bekomene wonden, enz.
De lessen die in onze teeken- en nijverheids-
school gegeven worden door zes kundige meesters,
zijn niet alleenlijk hoogst nuttig, maar ook aange
naam en aantrekkelijk. Wij raden een ieder aan,
jong en oud, geleerd en ongeleerd die lessen, of
eenige dier lessen, regelmatig te volgen.
Vooruit! die niet vooruitgaat blijft achterwege.
Wij hebben het vertrouwen dat onze raad zal aan-
hoord worden, en eindigen dit eerste artikel over
onze leeken- en nijverheidsschool met de spreuk:
leeren is geene schande, maar niet willen leeren is
schande.
Ingezonden Artikels.
Vf.chne, 25 September 1872.
Mijnheer de Uitgever,
Ik neem de vrijheid, bij middel van uw geëerd
blad, eenige vragen te doen sladszakcn betrekkelijk,
waarover ik denk gij inlichtingen zult kunnen geven.
1. ° Waarom wordt liet dagorde, even ais de uit
slag der ziftingen van onze gemeenteraad met meer
gelijk eertijds door uw blad kenbaar gemaakt
2. » Waarom zijn de vaten n in den kapitalen wal
aan de westzijde van stadshoveinerliovcn op heden
nog mat gekuischt, dra. zij sedert langen tijd bijna
verpestende zijn
3. ® Zoude men niet, terwijl er veranderingen óf
verbeteringen aan de huizen der zuidkazern zullen
gedaan worden, den ingang van het gemak of se
kreet dal zich aldaar bevindt, kunnen koeren of
zelfs doen verdwijnen?
Indien gij, Mijnheer de Uitgever, mij eenige in
lichtingen over mijne bovenstaande regelen kunt
geven, zult gij mij grooteiijks verplichten.
Aanvccrdl, M/de uitgever, enz.
Naas de slimme.
Wij zyu onbevoegd om op de geitel !c vragen be-
ook de bediening van een priester moet niet meer
bestaan in zielen te winnen, maar om ze naar do
hel te zenden: de priester matigt zich de hoedanig
heid aan van óppersten rechter, welke aan God
alleen toebehoord.
De zachtmoedigheid en de voorzichtigheid van
den bisschop van Perpignan gaal nog verder; niet
alleen raadt hij aan de priesters van zich te ont
houden van politiek, maar hij moedigt hen tevens
aan om zeer bescheiden te zijn en groote voorzorg
tenemen in het beschermen van hunne eigen rechten.
Voegen wij daarbij, zegt hij, onder onze wijze
van regccring is hel niet noodig van wege de wet
zijn toevlucht te nemen tol het ministerie, om te be-
stadigen dal het atheismusen de Christelijke gods
dienst de zelve rechten hebben, dat de Grondwet
op de zelve wijze beschermt den geloovige en den
afgevallen; en wij moeten besluiten, uil deze be-
treurlijke zaken, de noodzakelijkheid waar de
priester zich bevindt om nultiglijk zijn verheven
ambt te kwijten, en het zelve te doen aannemen
door de volkeren door hel gezag van zijne liefde en
de aantrekkelijkheid zijner deugden.
Geen acht geven op de instellingen en de zeden,
zich stijfhoofdig en moeiclijk toonen iegens zijne
parochianen; onbehendige twisten verwekken met
het burgerlijk gezag, zijne kudde beheerschen als
een dwingeland, voor zijne ambtlijke daden vergen
wat men niet kan bekomen met overtuiging, zijnen
wil met‘geweld opdringen, een staakkundige streek
verrichten in hel bestuur; dit al zou een slecht ver
staan zijn van zijn land en zijnen lijd, hel zou de
heiligste derzendingen volstrekt vruchteloos maken.
Het zelve zou geschieden daar zelf waar hel
zedelijk gezag van den priester nog tegenstand ge
boden heeft aan de ongelukkige hedendaagsche ge
dachten. De invloed van zijne welwillendheid, de
zachtheid zijner woorden, de genegenheid zijns
herten, de goedheid van zijn inborst, de edelmoedig
heid zijner ziel, deze zijn de hoeders van zijn gezag.
Ten tijde die loopt, een pastor die zonder om
zichtigheid stijfhoofdig en met geweld zijne per
soonlijke rechten zon willen verdedigen en die
zijner kerk, zou noodlottige twisten zaaien; bij zou
strengen afkoer verwekken; hij zou zijne bediening
in verlegenheid brengen; weldra onvolklief gewor
den zijnde, verlaten van zijne beste vrienden, ver
smaad van allen, hij zou of wel hel stof van zijne
voeten moeten schudden, ofwel om stand te hou
den zijnen toevlucht moeten nemen tot vernederen
de overeenkomsten en handelen tegen zijne eer en
geweten.
Na zulke woorden, zou men kunnen vragen aan
sommige nieuwsbladen opgesteld door priesters,
of ingegeven door hun, wal zij denken van zulke
wijze en voorzichtige grondstellingen. Wij zullen
zooverre niet gaan van hun te vragen of zij ‘l gezag
aanveerden van den bisschop die ze predikt aan
zijne onderhoorigen, dit ware te veel vorderen van
hun die niet ecus het gezag van den Paus erkennen,
als zijne woorden en besluiten aan hunne belangen
<cn driften raken.
De grootste verdienste van den bisschop van Per
pignan is van ronduit te bekennen dal de tijden
veranderd zijn, en dal het in de macht der kerk
niet meer is naar liet verleden terug te koeren,
zonder te vallen in vruchteloos spijl, zonder toe
vlucht te nemen tol onverschillige vervloekingen;
bij leert aan de priesters van zijn bisdom de mid
delen om te doen overeenstemmen de plichten en
rechten der Kerk met den nieuwen toestand der
maatschappij.
liet is wel deze, volgens ons, de ware zendihg
der geestelijkheid; maar hoeveel zijn er die, bij ons
ten minste, dt nken om dfe te vervullen? Wij dur
ven ze niet tellen.
paalde inlichtingen te geven; ziel hier uoglans wal
wij er van weten
Eerste vraag. Hel dagorde en de beraadslagingen
van den gemeenteraad zullen door ons blad be
kend gemaakt worden als hel mogelijk zal zijn.
Tweede vraag. Het kuischen of reilen van den ka
pitalen wal, wordt gemeenlijk maar verricht in het
begin van October.
Derde vraag. Er bestaat sedert lang een ontwerp
om het sekreet te vernieuwen. Zelfs bestaat er een,
heelt men ons gezegd, om hel te doen verdwijnen,
hel geen nog beter zou zijn.
Waarschijnelijk zal een dezer ontwerpen in 1873
uitvoering bekomen.
KKcHluilen en l>eiioeinin£en.
Hij koninklijke besluiten worden benoemd:
Pollinchove. Burgern.' C. Godderis, sche
penen, A. Torrellc en 1’. Breyne.
Wulveringhem. Burgemeester, E. Ghysclen,
schepenen, P. Folleyen G. Morliou.
lieer Uitgever van het A!ivij<ti:mii:-hi.ai>.
Het komt mij voor dat de liberalen van Veurne
op hunne lauweren rusten, en vergelen dat zij eene
revanche te nemen hebben over tweenederlagen.
De kiezingen zijn voorbij en de liberalen slapen,
volgens hunneweinig loffelijke gewoonte.
Noglhans hunne tegenstrevers waken en wer
ken. Het bevel woord in den buiten is: oorlog aan
de liberale gazetten, vervolging tegen al wie voor
de vrijzinnige grondbeginselen vooruitkomt.
Ik ben voornemens hier over oenen artikel te
schrijven, bijzonderlijk gericht lot de opperhoofden
der liberale Associatie.
Zijl zoo goed, heer Uitgever, mij te laten welen
of mijn artikel in uw blad zal kunnen worden opge
nomen, en aanvaard de betuiging mijner rechtzin
nige achting.
25 september 1872.
Wij hebben de eer aan onzen korrcspondcnl be
kend te maken, dal alle artikels of brieven, mits
zij hedendaagsch belang opleveren, betamelijk zijn
opgesleld, geene kwetsende personaliteiten bevat
ten, niet te lang zijn en ons in tijds worden toege-
sluurd, altijd in ons blad eene plaats zullen vinden.
Men leest in den Echo du Parlement van 26 dezer.
Men schrijft ons uit Ninovc, dal hel nieuw
kalholijk gemcente-bestuur dier stad zijn beheer
heeft ingesteld, door de afschaffing te besluiten
der middelbare school welke het voorgaande
bestuur had ingerichl. Al de professors heelt
men zoo maar opeens weggezonden. Onnoodig er
bij te voegen, dan eene priestcrschóol de com-
munale school zal vervangen.
Hadden onze stoutmoedige klerikale kopstukken
hunne pogingen op 1" juli zien gelukken, dit ook
ware hel lot geweest onzer middelbare school.
Vooreerst, de school afgeschaft, om zich te ver
lossen van de wereldlijke professors, die plaag des
tijds. Vervolgens, de school heringericht en ge
voegd bijbel geestelijk collcgie, met eene groote
subsidie van wege de stad. Later, het schoolgeld
verhoogd, men zou immers onderwijzen zonder
concurrentie. Dat was hel plan.
Eu zoo zou Veurne, met geldelijk nadeel, een
alleszins hoogst nuttig gesticht verloren hebben.
Ijzeren wegen.
De tarief Wasseige valt in duigen al alle kanten.
Er zal weldra niemand meer overblijven als de
vermaarde Nasipede om hem te verdedigen.
Het bestuur der ijzeren wegen geeft zich de
grootste moeite om de waarheid voor 2ich zelven
te verduiken, maar men wordt gewaar dal men
dit zal moeten slaken. Men kan wel met cijfer
zetten den geldelijken uitslag als min rampzalig
doen schijnen als hij waarlijk is, maar deze pen
streken doen geen centiem in de staatskas komen.
De waarheid is deze. Men had op eene merkelijke
vermeerdering van ontvangst gerekend. Hei loze men
de redevoeringen gelezen door den heer Wasseige,
en men zal ziende groote hoop welke de inblazers
van den nieuwen tarief stelden op de hervorming
van den tarief van den heer Vanderstichelen; de
mdlioencn welke de hervorming van den tarief I
moesten opbrengen, gingen gebezigd worden uit-
shiilelijk voor den ijzerenweg; wij gingen er nieuwe
hebben, luisterlijke instellingen, onlwijkbaneu,
zonder einde, treinzalen voor koopwaren gingen
voorzien worden van verbeterde tuigen, wonderen
gingen ontstaan uil den tarief Wasseige!
En de wonderen zijn gebleven in de inbeelding
en den neus van den heer Wasseige. Er moet een
einde komen aan die fopperijer is lang genoeg
gelachen met Nasipede; het is tijd dal het publiek
niet nicer lijdc van zijne buitensporigheden.
Fruiten en Kruithoornen.
De fruiten worden hoe langer hoe duurder.
Heden verkoopt men, in Veurnambacht, de appels
van gewone kwaliteit aan fr. 30-00 per 100 kilos
en de fijne appels en peeren aan zeer hoogetot hier
toe ongekende prijzen. De uitvoer onzer fruiten
naar vreemde landen, die dagelijks toeneemt; doet i
voorzien dat de fruiten duur zullen blijven. Het
aankweeken van fruitbooinen beloofd eene zekere
bron te zijn van welvaren voor al deze die er zich
op toeleggen. Pogingen aanwenden om die cultuur
aan te moedigen en uit te breiden wordt dus eene
plicht voor al wie zijne streek bemint, voor al wie
medewerkt lol hel vermeerderen van haar welzijn.
Geerne zagen wij, in Veurne, eene maatschappij
van fruitboomteelt tot stand komen. Zulks kan in
gerichl worden bijna zonder kosten en zulks be
staal reeds te Dixmude, waar er liet groote nul
algemeen van is erkend. Diesaangaande leest men
in liet Weekblad van Dixmude.
Vele personen van de stad en den buiten, lief
hebbers van eene lekkere peer of appel, herinneren
zich met voldoening de schoone verzameling van
uitgclezcne fruiten, verleden jaar ten loon gesteld
bij de wed. Delahaye-llaemers, in het Molenhuis,
bij de statie, Eesscnstraat. Voor de eerste maal dal
zulks hier plaats greep, was elk verwonderd oxer
het welgclukken dier onderneming. Ook de leden
der jonge maatschappij waren tier over den goeden
uitslag, en zagen met genoegen hel doel vervuld
waar naai' zij ijverig streefden. In stad en te lande
hebben vele personen zich aangeprikkeld, om lol
dal nuttig doel mede te werken, en hebben zich
fijne en zeldzame fruilboomen trachten aan te
schalie i om die tegen slechte soorten te verwis
selen, Ook heeft de maatschappij niet weing mede-
geholpcn, door haren goeden raad en ondervin
ding, om jonge liefhebbers van fruiten inlichtingen
te geven nopens de goede hoedanigheden der
meest gezochte en begeerde peeren en appelen.
Aldus, geloven wij, hebben zij aan hel publiek een
waren dienst gedaan, welke men zalweten tewaar-
decren.
De kring telt onder zijne leden, met fierheid,
den heer Ixiopold Tyleca, die in eene konfe-
rencie, door hem gegeven, bewijzen van
kennissen in de booinkweekcrij heeft aan
gelegd, en welke hij zich voorstek te zullen her
beginnen, op liet aanstaande tijdstip van hel
snoeien der hoornen.
Wij denken dat hel de liefhebbers niet zal on
aangenaam zijn te vernemen dal bovengemelde
maatschappij voornemens is, dit jaar weder eene
tentoonstelling in te richten welke zij hoopt deze
van verleden jaar te zullen zien overtreffen.
Met dat vooiuitzicht, kondigen wij hel publiek
aan dal de aanstaande maand oktober daartoe zal
gekozen worden, daar deze maand de beste ge-
schikt schijnt, terw ijl de wiiilerfruiten alsdan mo
gen geplukt worden.
I
