I
Algeineene Tijdingen-
x
Bil artikel was geschreven, toen wij vernomen
hebben dat de gemeenteraad grootendecls in onze
manier van zien heeft gedeeld: dal doet ons een
waar genoegen.
geene de bakkers verwachten. Verder, in de
Het verzoekschrift «Ier bnkkor»
rokende de merkt.
Verscheide bakkers onzer stad, met den welstand
der wekelijksche graanmerkt bekommerd, hebben
aan den gemeenteraad een vertoog ingediend,
strekkende om de maal door hel gewicht te zien
vervangen en de kilo in de plaats van den liter te
stellen. Onder andere beweegredenen houden zij
voor: dat de oorzaak der oogenblikelijke vermin
dering der merkten bestaat in de gewoonte der
graankoopers van ten huize bij 't gewicht te koopen,
indervoegc dal bel zwaarste en beste graan op het
pachthof verkocht wordt en dal men slechts ter
merkt aanbiedt hetgeen de kooplieden niet aan
staat, of de boeren niet gemakkelijk kunnen af
zetten. Om dit te veranderen, verzoeken de onder-
teekenaren van de petitie dal de overheid de
gebruiken wijzige en aan do boeren bevele bij de
kilo te verkoopen.
De bekommering der bakkers is hoogst prijsbaar;
de merkt is immers een der voornaamste belangen
Onzer stad, en hel doel ons genoegen te bestatigen,
dal de burgerij de zorgvuldige aandacht der regec-
ring over dergelijke kwestien opwekke; het is de
middel om den vooruitgang te bewerken, de mis
slagen te voorkomen. Daarenboven het is loffcliiker
zijne denkwijze voorloopig te laten kennen en alzoo
hel bestuur intelichten, dan lalertijd door lastering
en schimp zijne beslissingen te laken.
Nu ter zaak: De vraag der bakkers schijnt ons
ongegrond; zij strijdt met de vrijheid van den koop
handel, zij is beroofd van wezenlijk belang en
steunt overigens op twijfelacbligc beweegredenen,
De onderleekenaren schijnen ons niet genoegzaam
het vraagpunt doorgrond te hebben.
Indien men ecu oogslag werpt op alle de grootste
merkten van België, beslatigt men, dal de tlapcling
üf tentoonstelling van waren, en voornamelijk die
der granen algemeen vermindert; de merkten
schijnen tot ondergang verwezen te zijn en reeds
verscheide onder hen zijn, zoo niet vernietigd, ten
minsten grootelijks verkreukt. De toestand is alge
meen dezelfde. Hij is veroorzaakt, niet door plaat
selijke gebruiken of door eene otlicieele zorgeloos
heid, maar spruit klaarblijkelijk uit de uitbreiding
en het gemak der vervoermiddelen, uit de snelheid
der onderhandeling, uil de grootc instellingen zoo
als ijzerenwegen, posten, gazetten en den telegraaf.
Voortijds was het pachthof verwijderd, afgezon
derd, om zeggens ontoegankelijk. Slechts eenige
grooten steenwegen verbonden de bijzonderste
steden aan elkander, en de gemeenten waren groo- l
tendeels van alle middelen van gemakkelijke ver
binding beroofd. De handel beperkte zich tot de
plaatselijke noodwendigheden of, ten hoogste ge
nomen, tot de inlandsche behoeften. In dien toe
stand was de merkt de natuurlijke handclsplaats
Het was de bijeenkomst van koophandelaars en
verkoopers in eene plaats, gemeente, of stad, waar
een ieder met meest gentak kon naar toegaan en
van waar dc te koop gestelde waren best konden
uitgevoerd zijn. Hel aanbod was, men verstaat liet,
grooter dan de vraag en het last van vervoer ter
standplaats was natuurlijker wijze aan den ver-
koopcr. Sinds een merkelijk getal jaren is er eene
ware omwenteling in de handclsbetrekkingen ont
staan. De steen-en ijzerenwegen hebben het pacht
hof ontsloten en verbonden; de post en telegraaf,
«schappij, gevaarlijk voor do persoonlijke zeker-
heid van burgers en koning, van aard om dc
«grootste onrust inde staten te verwekken, om
de diepste verdorvenheid in de harten der tnen-
schen te onderhouden.
1764. Een onherroepelijk cdikl van den koning
van Frankrijk, in dalei december, beveelt dat de
jesuieten uit het land zullen gezel worden.
1767. Op 2 april doet Karei lil, koning van
Spanje, de jesuieten aanhouden, als overtuigd van
aanstooking lot burgeroorlog.Zij worden uil
het rijk weggejaagd en hunne goederen worden
aangeslagen.
Gedurende hetzelfde jaar, worden de jesuieten
weggejaagd uit Napels en Parma.
1773. Paus Clemens XIV schaft de orde dor
jesuieten af, op de geheele uitgestrektheid der aarde,
verklarende dat het onmogelijk was aan de kerk
eenen echten vrede te schenken, zoolang die orde
zal bestaan.
Weinigen tijd nadien stierf Clemens XIV door
vergifd.
1816. Een edikt van keizer Alexander jaagd de
jesuieten weg uil Rusland.
1816. Een dekreet van den minister van justitie
in Spanje schaft de orde der jesuieten af en beveelt
de sluiting van al hare collcgien en instellingen.
De roerende en’ onroerende goederen der orde
worden ten voordeele der natie aangeslagen.
1872. De orde jesuieten wordtin Duilschland
afgeschaft.
Eene ernstige beweging ontslaat in Engeland ten
voordeele der afschaffing van de orde der jesuieten
in dal land.
Het publiek wordt verwittigd dat de doortocht
zal onderbroken worden, gedurende drie dagen,
te rekenen van den 11 dezer tot den 13 inedebe-
grepen, over de Schoorbakkebrug, gelegen op den
IJzer en deel makende van den weg van Spermatic
lUKir Vcurnc»
Op de lijst der jureën die geroepen zijn om te
zitten gedurende dc 1' serie van het 4" kwartaal
doelde aanhalingen oni in een volgend
nummer, eenige leerstelsels der jezuïeten
en door hun gepleegde feilen te herinneren.
1638. .Stichting der orde door Ignatius Loyola.
1540. Eene pauselijkc bullc keurt de stichting
goed
1642. Zestien jesuieten komen te Parijs aan. Zij
worden overtuigd de openbare rust te hebben ge
stoord en uil dc stad weggejaagd.
1553. Het parlement van Parijs jaagd dc jesuie
ten weg.
1570. Elisabeth, koningin van Engeland, be
voelt dal de jesuieten uil haar rijk zullen verban
nen worden.
1578. De jesuieten worden uil Anttvcrpcn gejaagd
1581. Drie jesuieten, Campiau, Skerwin en Bri
ant worden in Engeland ter dood veroordeeld, als
overtuigd van samenzweering tegen koningin
Elisabeth. Gedurende bet leven dezer vorstin,
worden niet min dan vijf samenzweeringen legen
haar door jesuieten ondernomen.
1588. Zij worden door Hendrik II wederom in
Frankrijk gebracht, niettegenstaande de oppositie
van hel parlement en van den bisschop van Parijs,
Eustache de Bellay. Zij worden weldra de ziel
Ligue» tegen Hendrik ill gevormd.
Hetzelfde jaar geeft Molma zijne verderfelijke
schriften uil.
1589. Hendrik lil wordt vermoord door den
monnik JacqucsClemenldoor de jesuietenaangezet.
1594. Van medeplichtigheid in de moord van
Jean Chatel overtuigd, worden zij door arrest van
iet parlement (27 december) uit Frankrijk gejaagd.
1595. Een hunner doktoren, P. Guignard. wordt
opgehangen om de verheerlijking van den konings
moord te hebben geschreven.
1598. Zij worden uil Holland verbannen, over
tuigd zijnde van moordpoging op Maurils van
Nassouwcn.
1604. Kardinaal Borromc doet ze wegjagen uit
hel kollegic van Breda en Paus Paulus V stelt zelf
een aanval legen dc orde van Loyola op.
1605. P. Garnet, overste der jesuieten in Enge
land en zijne medehelpers worden te Londen op
gebangen, als overtuigd van dc daders te zijn der
buskruidsamenzweering» die tol doel had hel
parlement, dc koningin en de ministers te doen
springen.
1006. Hel senaat van Venetië jaagd de jesuieten
uil het gemeenebest weg, wegens openlijke vvets-
schcnding.
1610. Ravaillac vermoordt Hendrik IV. Dejesuie
ten doen een tafereel schilderen waarop de moor
denaar verbeeld staal als glorievol naar den hemel
opvarende, terwijl Hendrik IV, zijn slachtoffer, in
de diepte der hel wordt nêergcworpon. Dit tafereel
bestond in 1845 nog in het archief van het paleis
van juslicie van Parijs.
In hetzelfde jaar geeft Mariana zijne Institutio
Principis uil, waarin de koningsmoord wordt aan
bevolen.
1618. De jesuieten worden uil Bohemen wegge
jaagd, als verstoorders der openbare rust.
1619. Zij worden om dezelfde reden uit Moravic
gebannen.
1621. Zij worden uit Polen weggejaagd, als over
tuigd van den burgeroorlog aangeslookl te hebben.
1631. Dc jesuieten, die getracht hadden Japan te
oxploitecrcn, veroorzaken er zulkdanige ruslstoo-
ringen, dat men gedwongen is ze w eg te jagen.
1643. Zij worden uit helciland Malta weggejaagd.
1713. De jesuiet Jouvency schrijft eene geschie
denis zijner orde en rekent daarin onder de marte
laars de moordenaars der fransche koningen. Zijn
boek wordt veroordeeld om verbrand te w orden.
1723. Pieter dc Grootc jaagd de jesuieten weg
4iit alle de. provinciën van het Russische rijk.
1741. Paus Benediclus XIV, door eene bul van
20 december, verbiedt aan dejesuieten de Indianen
van Paraguay tol slaven te maken, ze te koopen en
te verkoopen, ze van hunne vrouwen en kinderen
te scheiden, zo van goederen te herooven, ze te
ontmaken van hunne kleederen, en geheel naakt te
laten loopen, om hunne kleederen en al hetgeen
zij bezitten te verkoopen ten voordeele der orde.
1752. Op 4 februari, worden zij door den raad
van Boulogne weggejaagd.
1757. Zij worden weggejaagd uit Paraguay, dat
zij op de schandelijkste wijze hadden uitgebuit.
1758. De koning van Portugal wordt vermoord
ten gevolge cener samenzweering ontworpen en
geleid door drie jesuieten, de eerw. vaders Mala-
grida, Matus en Alexander.
1759. De orde van Loyola wordt uit Portugal
gebannen.
1762. Hel parlement van Parijs schaft met een
parige stemmen, dc orde der jesuieten in Frankrijk
af, v i klarende dat eene dergelijke orde in een
ncsc'aaatd land onbestaanbaar is. In het arrest van
afseln'lling leest men hot volgende
«lm zedeleer der jesuieten is verderfelijk,'ón-
ecilijk. schadelijk voor de burgerlijke rnaat-
dc dagbladen en allerlei onderhandel!ngstuigen
hebben het licht alom verspreid. De landbouwer is
niet meer verplicht ter merkt te komen om zich
nopens de waarde van zijnen oogst te onderrichten.
Dagelijks, alle ure zelfs, kan hij ten huize ingelicht
zijn hij dagblad of telegram, zonder kost of last
van verplaatsing en hei oogenblik verkiezen oni
voordeeligst te verkoopen. Overigens de snelheid
der vervoermiddelen, de betrekkingen mei den
vreemden hebben den handel oneindig uitgebreid
en heden gebeurt het tegenovergestelde van 't gene
wij komen aan te stippen te wetendat de vraag,
in gewoone tijden, grooter is dan het aanbod. Van
daar den onophoudclijken afloop der pachthoeven
door kooplieden en commissionnarissen, de dage- i
lijkschc leveringen en gevolgelijk dc vermindering
der granen op dc merkten cn standplaatsen.
Om aan de behoeften van den handel te beant
woorden ware hel noodzakelijk, niet ecus ter
week, maar dagelijks merkt te houden.
Veurne ondergaat dan eene algeineene wet ca
het gebeurt gewoonlijk dat dc verbeteringen voor
't gemeene best de bijzondere voordeelen of plaat
selijke voorrechten krenken.
Wat nu gezegd van hel voorstel der bakkers, dc
verkoopers te dwingen uitshiitelijk bij gewicht
en niet meer bij de maat te verkoopen?
Ware dit niet rechtstreeks de vrijheid van den
handel tegen komen? Behoort het wel een bestuur
dc voorwaarden der handelingen voor te schrijven
of tc regelen? Is het niet aan de dingers hunne
wcdcrzijdschc belangen na beliefte gade tc slaan?
De koophandel vereischt de grootste vrijheid zoo
voor koopers als voor verkoopers; de minste hin
derpaal geeft oorzaak lol ondergang of verplaatsing
cn het behoort den handelaren maar geenszins een
bestuur de gebruiken tc schikken of te wijzigen
ingevolge hun belang en naar den eisch des koop
handels.
Nu is tc Veurne een ieder vrij zijn goed aan te
bieden bij 'l gewicht of bij de maat, vermits dit
gewicht of die maat wettig zijn. Wal de bakkers 1
vragen isdat dc boer beroofd zij van het recht bij
dc maat tc verkoopen cn gedwongen weze tc ver
koopen bij ’t gewicht. Dit is eene vrijhcidschen-
dende maatregel die door den koophandel, was
hel maar om den dwang, ernstig zou verworpen
zijn en juist hel tegenovergestelde zou medebrengen
van
uitvoering van dien voorstel ware het noodzakelijk
het verbod door eene straf tc bekrachtigen cn dc
overtreders in rechte tc vervolgen. Is dit welde
middel om de landbouwers ter merkt aan te lokkeu?
Neen, mijnheeren, uw voorstel is niet aanneinc-
Ncen, mijnheeren, uw voorstel is niet aanncinc-
lijk. De gebruiken van den koophandel worden
natuurlijker wijze veranderd of geschikt door de
belanghebbende kooplieden, zelfs zonder dwang of
aandringing. Zij spruiten uit dc algemoenc en l
actueele noodwendigheden en het is geenszins
noodzakelijk dezelve door dwang te veroveren cn
tc wijzigen. Wanneer de vraag naar 't gewicht zoo
algemeen alhier ter merkt zal wezen dat zij kan 1
overheerschcn, dan zal natuurlijker wijze hel aan
bod bij gewicht geschieden. Daarom is bel
enkel noodzakelijk niet dat hel bestuur bevele,
maar dat de koopers, bakkers cn kooplieden een
parig hel gewicht vereischen.
Het valt ons overigens zeer moeijelijk te begrij
pen welk belang de bakkers kunnen vinden in de
oplossing van hun vraagpunt. Zij die in dc ge
woonte zijn hel graan te koopen, wegen hetzelve
door de enkele behandeling en bestaat er over
schot van gewicht bij de maat dit is 'l hunner voor
deele. Daarenboven, wij herhalen hel, niets belet
hun te koopen bij 'i gewicht.
Om te sluiten laten wij aan den bandelen allen I
vrijdom! De bakkers zijn vrij hun goed te verkoo
pen, hunne prijzen te maken zonder de tussehen-
komsl der overheid; dal zij de boeren niet trachten
te verslaven!!! Vrijheid en gelijkheid voor allen is
eene goede leus.
Wij voeden de hoop dal de gemeenteraad bel
voorstel dor bakkers met aandacht en welwillend
heid zal onderzoeken en eene beslissing Verleencii
overeenkomstig met de ware belangen van den
handel en van de stad.
I
I
