VERTOOHING VAN VLAAMSCH VOORAL VAH EECLOO.
Zondag lest sloot de maatschappij Vlaamsch
Vooral de serie dec vertooningen van ons looneel
festival.
Eene wel verdiende laain was deze tooneel-
maatschappij voorgegaan en elk wilde ooggetuige
wezen van hare verdiensten, daoioin was een
talrijk en uitgelezen gezelschap zoo van het omlig
gende als van de Blad toegesncld om hare vertoo-
ning bij te wonen.
De Belgische vrijschutter of de verbroederinghet
eerste stukje, werd niet helgrootste genoegen aan
veerd. Eene builegewone drilt en sainenhang
heerschte gedurende den gang van het stukje. De
Partijsan of Belgische vrijschutter en de tooneel-
I liefhebster even als de Belg en de Hollander hebben
I zich zeer loffelijk van hunne taak gekweten.
Men moet ooggetuige geweest zijn om te gelooven
dal hel bloed 'l welk zoo hevig bij deze twee leste,
naar zoo eene hevige redelwisting, in hunne aderen
stroomde, zoodanig kond verkoelen, dal zij door
wederzijdsche omhelzingen verbroederden. De
gramschap van den Hollander wasten hoogsten
als wanneer dé Belg hem hel woord van Jantje
Kaas toewierp.
t
i werd met een gelijken goeden samenhang’ afge-
I maald. De Klets was wel die arme koetsier, die,
door zijn beroep, dikwijls getuige geweest zijnde
van al die listen en lagen waarmede men de
onschuld in het verderf stort; de oude, goede
vlaamsche zeden in zijn huis wilt ongeschonden
bewaren en den oorlog aan de vcrfransching en
verbastering voerde. Toon de verliefde en Trientje
waren zeer goed in hunnen schik en de drie eerst
genoemde pernonnaadjen benevens den Schouw-
veger hebben te samen gcvrochl oin hunne rollen
te vervullen met eene natuurlijkheid om de ver
zinning voor de wazenllijkheid te doen nemen.
De Degen van Dondernians van Jan Roeland heeft
voorde vroegereschoone looneelgevrochlen dezes
vruchtbaren schrijvers niet moeten onderdoen. Dit
was t schoonste van den avond en heelt hel
publiek goed vermaakt. In dit blijspel komt vooral
de palm toe aan Amedeus die op eene meesterlijke
wijze zijne rol voorstelde. Dondernians en Dekogel
toonden zich wezentlijk als twee oude napoleonis-
ten die voor de eer van hunnen vorst nog hun
leven zouden ten besten geven. Gabriel en Flora
hebben zich zeer wel uit den slag getrokken en
hun karakter nabootsing waren zeer doeltreffend
weergegeven.
Meermaals gedurende hunne rohiilvocring toe-
gcjuchl, de Eecloonarcn zijn op hel einde der
twee leste stukken door bisgocroepen ten looneele
teruggeroepen.
Indien onze inlichtingen echt zijn, Vlaamsch
Vooral zoude slechts een jaar beslaan lellen en
reeds met den 4" prijs bekroond in ’t boertig vak
ten prijskamp lol Oostende. Eer zij dus aan deze
jeugdige strijders voor de moedertaal. Wij wen-
scjien dal zij op hunne ingeslageue baan moge
vooruilslreven! Vooruit dan vrienden! met u
juichen wij Vlaamsch Vooral.
Letternieuw».
Met einde Februari, zal bij den uitgever Ad.
Hoste, boekhandelaar le Gent, een vlaamsch tijd-
schrift verschijnen, onder hel bestuurvan Dr llere-
mans, hoogleeraar fen mei de hulp van een comi-
leil van redactie beslaande uit de heeren Mr Nap.
De Pauw, substituut; Mr J. 0. De Vigne, advocaat;
Dr Jul. Morel; Mr A. M.N. Prayon, advocaat en
prof. Max. Booses.
Het tijdschrift zal lieelmi; .Vederlandsch Muscrum
toekomst te verzekeren, wij waKKeren uus um.
ouders aan hunne zonen in den Spaarzaamheids
kring te doen opnemen.
Wij veroorloven ons eenen oproep le doen aan
de rijke en welstellende lieden om deze nuttige
instelling le doen bloeien, het is voor hen een
plicht mede te werken in alles wat strekken kan
om den zedelijken en slollelijken toestand van den
werkman le verbeteren; wij durven verhopen dal
zullen te kort blijven,
lied menig vriend van Lcdeganck niet onverdiend
den speler toegestuurd hebben:
Kunstenaar, wanneer uw’ ving’ren,
Zwevend’ over T glad klavier,
Toonen door elkandren sling’ren
In verwisselenden zwier;
Weet gij dat in uw’ akkoorden
Als in zoete tooverwoorden,
Eene stem zich hooren laat, 1
Maar de koorzangers houden meer van dansen
dan van dichten en vergezelden de trippelend»?
maten met geflikker. Zoo duurde hel tot omtrent
middernacht. Op dal plichtig oogenblik werd de
aangeboden punch bereidwillig aanveerd en ge
noten onder de wederzijdsche belofte van bestuur
ders cnkonfralcrsmalkanderen getrouwig de hand
te geven, om met koelen en vasten wil alle pogin
gen tegen den kring le verijdelen.
Zoo eindigde om 12 i 2 een feest dat bij de koor
zangers immer eene heilzame herinnering zal
verwekken.
Gelief, mijnheer, de verzekering mijner dankbare
genegenheid le aanveerden.
Uwe toegenegen,
CANDIDUS.
ingezonden A.rtilcelB.
Veurne, den 14 januari 1874 (9 ure 's morg.)
Mijnheer de Uitgever,
Al de sociëteiten van geheel Veurne slaan op
sprieten. Cecilia bereid zich voor het concert van
1 februari; de Rhetorikanen zoeken hoofdman
en prins en leven met een koning, die geen vollen r
dag eene koningin had; Bastiaan slaat zonder Dit stukje even als het ((toneelspel Soort bij soort
hoofdman, noch deken; de ccntenspletters nemen mwbn inmonhin./
nieuwe leden aan bij twintigtallen en de Fer-
eenigde Vrienden vliegen het eene feest uil, het i
ander vermaak binnen.
Dinsdag laatst was hel weder domsdag bij de
Koorzangers. De heeren Bricoull en Picard, die
hel bestuur aanveerd hebben en onbetaald, zorg
vuldig en ieverig hunne moeielijkc laak waarnemen,
riepen dien dag hunne medebroeders op een nede
rig (zoo zij 'l noemden) avondmaal bij een. Reeds
van 6 ure 's avonds, wachtte eene lange, nette en
wel opgedischte tafel, de genoodigde, die om 7
ure er rond plaats namen. De kapitein Mantez
verklaarde de zitting geopend en zoo even gaf elke
konfrater bewijs dat hij wel wiste waarom hij ge
komen was. Doch met den besten wil der wereld
konden do zangers de vrijgevigheid der jonners
nog niet evenaren; want de helft der spijzen (hoe
lekker zij ook waren) bleef op tafel. Rustig en
vreedzaam liep de maaltijd af en dan begon hel
feest. Zoo bij de Cecilianen, inslrumentenmuzick,
bij de schotlers, schielingen de liefelijksle ver
maken zijn, zoo staat hellied bij de zangers aan hel
dagorde. De kapitein stelde zingende een’ dronk
voor op den welvaart der heeren Picard en Bri
coull, die den kring vrij en onafhankelijk door
hunne zelfsopotléring behouden. Daarna een ker
misloot' van zang. U zeggen mijnheer, dal elk der
33 aanwezigen op beurt een verschillij koeplet of
lied voordroeg tol drij maal loc; u melden dat, na
iederen loer, al de zangers óp gegeven maat
humt’jongslcn zang in choro móesten herhalen,
zal u een gedacht kunnen geven en van den geest
van broederlijkheid, die daar hecrschi en van hel
groot getal liederen, dat hun repertorium bevat en
bovenal van hel daverend gerudni, dal de muren
der vergaderzaal deed trillen. Of men leute had en
of er gelachen wierd en niet om de mode, weet-je, -
want de zangers lachen als ze leute hebben en zé
hebben toen nog geen ongelijk, gelooft je’
Mijnheer de Uitgever? Daarmêe was hel niet al.
Altoos zingen is eenloonig en verdriet op hel einde.
Dit verslond ecu hartelijke konfrater, die zich aan
g en pianospel evenwel verstaat en zich magis-
lerlijk plaatste voor hel speeltuig, kostelijke vrucht
- gespaarzaamheid. Stroomen van harmomj
hoe
meesterlijk uitgedrukt. Een’ Bender alleen zou zich
le komen. Ook zou na ieder
Moclite de Spaarzaamheidskring het edele doel
l en de fortuin hem dikwijls
wezen, onze vurigste wensch ware vol-
Knmer.
De Kamer der volksvertegenwoordigers heeft
dinsdag hare zittingen hernomen.
De dagorde bedroeg bespreking over de be-
grooting van binnenkindsche zaken:
De heer Fcnck verklaarde dat hij voornemens is
ter gelegenheid van de discussie overde begrooting
van biimenlandsche zaken, aan het gouvernement
rekenschap te vragen van hetgeen het doet in zake
van onderwijs.
Hij is van oordeel dat het hooger onderwijs stil
staande gebleven is, dat de programmen van het
middelbaar onderwijs altijd de zelfde zijn, en het
lager onderwijs geen vooruitgang heeft gemaakt.
Het gouvernement kan, volgens spreker, niet als
verbetering aanhalen de 20 miljoen voor hel bou
wen van scholen. Dit crediel zal maar binnen
eenigejaren kunnen gebruikt worden. Het was de
moeite niet waard zooveel gerucht le maken rond
dit ontwerp, dal niets anders is dan eene oogver
blinding. Sprekende over de tentoonstelling van
Weenen, heet hij onze tentoonstelling van onder
wijs eene arme uilkraming, diezondcr den broeder 1
van Garisburg niet de minste ruchtbaarheid zou
hebben verwekt.
Men heeft niets gedaan voor de school-lenloon-
stelling. Spreker zegt vervolgens dal men aan
Brussel de subsidie voor hel lager onderwijs ge
weigerd heeft, die men heelt toegestaan aan
andere groote steden.
Spreker handelt vervolgens over bel godsdiens
tig onderwijs in de lagere scholen te Brussel, en
zegt dal aan dit onderwijs een voldoende getal
uren worden besteed. Hij zal legen de begroeting
stemmen, omdat Brussel niet ruim genoeg gehol
pen wordt in zijne pogingen en opofferingen voor
het onderwijs.
De lieer David zal ook tegen de begrooting stem
men omdat hel gouvernement niet genoeg doet
voor het lager onderwijs, en uil reden van den
partijgeest van het gouvermenl' in de benoeming
van burgemeesters en schepenen.
Spreker zegt vervolgens dal de Jesuielen uil
Duitschland gejaagd in ons land mei open armen
ontvangen zijn Het zijn noglans zeer gevaarlijke
lieden, zegt hij, die men zou moeten uitroeien, in
dien de grondwet hei toeliel.
In de zitting van woensdag heeft M. Delcourt
aan M. David, geantwooid.
Eenige
nomen om vm uooj,
voor de professors van
en hel provinliaal bestuur.
Eene ondervraging van M. Rosins op de kerk-
hofkweslie is op dinsdag vastgesleld. M. Couvreur
heefi ook het ministerie ondervraagd nopens hel
ongeluk van Dilbceck.
andere leden hebben ook hel woord ge- j ---
verliooging van jaarwedden le vragen zang
hel middelbaar onderwijs i'"'1';
onzer gespaarzaaiiiiieiu. ouuumcu n.m
vervulden de zaal!! W’clke gedachten en
nevens dien jongen kunstenaar mogen schikken,
om er met eere van U
eenen baron of de
wierd hel beroep mgc- Spaarzaamheidskring in zijne laatste bijeenkomst,
i tmpft het eelal
v.i om dc voordeelen aan
te wijzen welke zij aan de werklieden aanbiedt.
Voor getrouwde wei kliedert is zij eene voordeelige
I geldplaatsing, waar zij van hunne spaarpenningen
ten me uiibcaK.i eenen redelijken intrest zullen bekomen, en die
4" de dood; de verminkingen de door eenen gril der fortuin hen lol eenen zekeren
leven wierden de oogen welstand kan brengen*. Voor jonge lieden is zij
dieven zette men eene ccne Sp:iarkaSi waar 7jj een ^lein kapitaal kunnen
I bijeenzamelen dat hun zal toelaten zich voor eigene
oei; o- uu luiumi. reling lc plaatsen, en zich alzoo ecilc gelukkige
openbare tentoonstelling op toekomst te verzekeren. Wij wakkeren dus alle
I -
en niet b. v. de graaf door
baron door eenen graaf.
In de XII en XIII eeuw
steld. Van de terechtstelling der leenheeren mocht
men beroep inslaan bij het gerecht van den koning.
Dal recht noglans bestond maar voor de edelen;
deze die geen leengoed bezaten wierden, als le
vooren, door den heer geoordeeld zonder beroep.
Een der recuicmjnv ov„'.j..v... ,”1-
gevecht. De edelen vochten met schild en lans, de
onedelen met slokken en messen.
Dc piaaiseu van icuiitbi „ü.cr.,
pacht. Die incest bood kon ze gcmakkelijksi kiij- menige regelen neerschrijven
- H1O ?1|./nn rechter vvoltn rii nanJ dc
OVER DEH SPAARZUlilHEIDSKRIHG.
Mei veel genoegen hebben wij vernomen dat dc
spaarzaamiieiüski inb Ir, ,.lj;;c te '«nnonkninst,
met eenparige stemmen, besloten heeft het getal
der leden voortaan onbeperkt le laten. Deze be
slissing zal door iedereen goedgekeurd worden en
wij twijfelen geenszins, of deze kring, die thans
oi (jeu iiwi gwu.uw.-reeds 52 leden telt, zal in korten lijd dit getal
rechterlijke bew.jzen was iel rechte.hjk merkelijk zic„ vermrèrdcrCn.
i edelen vochten met schild en lans, de ()verJliel nul dezer in6lel|ing in lange bew00r.
eueien mei ajvRKv.. --- digen spreken achten wij onnoodig, goede waar
De plaatsen van rech er waren, in dien lijd er- A allepnl$ ’vi||en wil
gen. Men kan denken dat deze die alzoo rechter
genaamd wierd, zorg droeg dal den pachtprijs 1
hem door dc justiciabelen weder gegeven werd.
De straffen die uitgesproken wierden zijn de
volgende. uv„., 2 2.
godslasteraars en de kerkdieven wierden de oogen
uitgestoken; de gewone c
oor af en deze die hervielen eenen voel 3" de
gevangzettiug; 4° de boel; 5* de ladder. Daar
door verstond men de »»>>'nnnt
eene ladder gebonden.
De kronieken vermelden dat, eenen dag, Sint
Lodewik, le Gésaróe, eenen goudsmet die God
gelasterd had, de straf der ladder oplegde. Hij
wierd er aangebonden op eene openbare plaats,
slechts een hemden een klein broekje aan heb
bende en hel binnensie van een verken, tol de
darmen toe, rond den nek dragende.
De kerken en kloosters dienden vooi schuilplaatsen zjj ;iaR dezcil p|jc|d njet zullen te kort blijven,
aan de misdadigers, die er in veiligheid waren maar a||(,s (|ocn wat mogelijk is om den Spaar-
jegens de rechterlijke vervo gingen, enngc mis- zaamheidskririg meer en meer te doen kennen, en
(laden wierden uitgezonderd. Zoo haast.de misda- de werklieden, over welke zij eenigen invloed uil-
diger in de schuilplaats was, mogi men hern or oefenen, aan te wakkeren aan denzelven deel te
niet uil doen komen tegen zijnen wil. De oorsprong nemeu
der schuilplaatsen, in tempels, komt vvaarsebij- i
nelijk van dit gedacht, dat de godheid de toevlugt bfil.eiken dal bii beoogl
der ongelukkigen zijnde, deze toevlucht aan de Kun*ti<’
ongclukkigsten van allen, de misdadigers, niet
mogl geweigerd noch onttrokken worden.
fIFordt vervolgd).
men.
•- - -•-* Dau/4a»i uIIaaw «Ai
lubboivmji» -
mei VCCl KGUUVfcUU j
rrnrnnVVoliikM kl‘11- i 1 J i i J i i
MArrnlon nnnrQphrnvpn 0111 vnnwiftplfill 3311
I- o-
