De kiezing is voorbij; de klerikalen hadden 17
stemmen meerderheid. Ook schreeuwt de Feunimn'
in zijn laatste nummer, grammoedig. V<e victis!
hoort eens.
De funclionnarrissen, die hunnen staal en plicht
O ja, nog de kiezirtgen. En wij zullen er nog
meermaals over handelen, omdat men er nog lang
zal van spreken, zoo wel in den builen, als in de
stad.
Overal waar men komt hoort men zeggen Hel
is toch jammer, dal M.' Behaeghel met gekozen
is! Hoc is het loch mogelijk, dat de kiezers den
voorkeur hebben kunnen geven aan oenen vreem-
deling, die niets hoegenaamd van onze streek.
noch van onze belangen kent, en die zich zeer
weinig met de kiezers en met hunne belangen
schijnt te bekommeren
Doch met die wapens hebben onze tegenstrevers
weinig Veurnesche kiezers kunnen overwinnen.
De Veurnesche kiezers, in hel algemeen, lezen en
redeneeren. Zij weten zeer wel dal hel klerikaal
ministerie de staatsschulden en lasten heeft ver
hoogd; dal wij hier, door de stijfhoofdigheid van
minister Alalou, aan buitengewoon hooge tarieven
op onze ijzeren wegen onderworpen zijn, en dal
de miliciewel voor den burger onverdragelijk is
gemaakt.
De Veurnesche kiezers welen ook wel, dal de
klerikalen van onze stad cene groole congregatie
willen maken; dal zij tegenstrijdig zijn aan alle
feesten die hun geen persoonlijk voordeel ver
schatten; dal zij de winkeliers willen benadceligen
en in alles, bijzonderlijk voor wat de leveringen
betreft, lieve kinderen hebben en onverbiddelijk
verslonten en vervolgen al" wat maar eenigzins
naar liberaal riekt.
Nu een ander deuntje».
In den Veurnaar van 26 augusti laatst, staat er
zoo maar plat weg: Het liberalism is eene ket
terij, eene scheuring en volgt de baan aller gods-
dienstverloochening.
Welke liefelijke taal voeren toch die beminne
lijke zwartjeswaarschijnelijk vloeit zulks uit eene
bouche autorisée
Maar geachte lezers vergeef hel hun, zij han
delen zoo maar uil gewoonte, en ook in nakoming
hunner groote kopstukken.
De kardinaal-jezuiel'Baronius noemt overal, in
zijne werken, de verdedigers der staatsvrijheid
u politieke ketters.
Wij bekreunen ons weinig over de verwijtingen
onzer tegenstrevers, immers in den waren zin van
het woord, beduidt ketterij volgens hel oorspron
kelijk Grieksche woord hairesis afzonderlijke
denkwijze. Maar is hel wel in dien zin, dat de
zwarte schrijver van den Veurnaar het ons toe
werpt? Volstrekt niet, dewijl hij hel uitlegt, als de
baan volgende aller godsdienstverloochening!
Maar heelt die verwaande schrijver er aan ge
dacht, dat, waren zijne geveinsde aantijgingen ge
grond, deze gevolgtrekkingen er uil voortvloeien:
Ergo zouden ketters zijn de groole meerderheid
der kiezers van Veurne-slad, die bij de laatste ge-
meentekiezing voor de liberalen stemden.
Ergo zouden ketters zijn de groote meerderheid
der kiezers van Veurne en omliggende gemeenten,
die in hel eerste bureel op 25 augusti laatst voor
M.r Behaeghel stemden.
Voor de klerikalen zijnalle tegenstrevers ketters.
Dal is dc uitdrukking van eerbied en liefde voor de
vrijheid van godsdienstige denkwijze.
Onze klerikalen worden langsom meer dwingend
en uitsluitend.
Wij leveren, u geachte lezers, er hier eenige
staaltjes van
Volgens de aanbevelingen van den Veurnaar,
tijdens de laatste gemeentekiezingen, werden al de
katholieken opgewekt hel Adverlentie-Blad te ver
branden, zonder hel le lezen.
Waarschijnelijk uil klerikalen eerbied voor de
grondwet en uit liefde voor de vrijheid der druk
pers.
kandidaat 40,000 frank moogl kosten; heeft men
niet bekend gemaakt, dal, indien M.' du Bus zege
praalde, er eene flescli champagne te drinken was
voor iedere"! kiezer; is hel niet waar, dat men aan
herbergiers aangeboden heelt eene ion bier te
laten tappen en daarenboven nog 30 Ir. in ’l zak
Geld is aantrekkelijk. Hel is dus gemakkelijk
aan te nemen, dal men veel kiezers door hel geld
gewonnen heelt. Met kan zich echter de vraag
Stellen, of bet gezegde der geestelijken dat men
grootelijks zijn geweten belast, dal men zonde be
drijft met voor de liberalen te stemmen wel veel
invloed uitoefent op de kiezers? Wij aarzelen niet
hierop te antwoorden, dal dit kicsimddel, dit kies
bedrog eenen groolen invloed uitoefent, en dal
het juist daarom is, dat de zwarte kiesdravers er
zoo veel gebruik van maken. Inderdaad, de bijge
lovigheid is loch nog zoo groot onder de men
schee En wanneer kiezers gelooven, dal, bij bel
woeden van eenen brand, het uitsproken vaneenige
woorden dc richting van den wind kan doen ver
anderen; dat, bij zekere kwalen, b. v. hel wilde
vuur, de voortgang der ziekte kan belet worden
door het vuur af te teeken bij middel van cene
trouwring bevochtigd met een mengsel van room
en bloed; dal besmeitelijke ziekten kunnen afgelezen
worden, enz. enz. is hel ook gemakkelijk te ver
onderstellen, dal die zelfde lichlgeloovigen diep
zullen getroffen zijn, wanneer hun, bij gebrek aan
gehoorzaamheid, een onheil door eenen priester
wordt voorspeld.
Men had ook het gerucht verspreid onder de
schroomvallige kiezers, en wel namelijk te Al-
veringhem, dat, indien de liberalen zegepraalden,
er te Veurne baldadige en woeste tooneelen zouden
hebben plaatst gehaddat men de priesters zou
hebben mishandeld en al wat heilig is beschimpt
en bespot. Hel geen men dus leest in den Veurnaar
van de processie die zoo ingenieuselijk gereed
stond, en waarin mende priesters en religieusen,
de hoofden der katholieke partij, de goede wer-
ken der stad ging beschimpen, en zelfs in beel-
lenis op de markt meende te verbranden is
slechts de tweede uitgaaf van een verdichtsel, uit
gedacht om aan de eenvoudige kiezers vrees aan
te jagen en van hunne stem meester te worden.
Drukking, omkooperij, bedrog en laster, maar
geenszins de goede en gezonden reden, dal zijn de
wapens geweest der klerikalen in den laatslcn
kiesstrijd.
Alle de liberale kandidaten moesten met den
groolen bessem doorgevaagd worden en al wie
een eerlijk hart in zijn lijf bad moest daarbij in de
handen kletsen.
Welke edele schrijftrant; doch de klerikale kan
didaten wierden weggevaagd; dus volgens den
Veurnaar bezaten de Veurnsche kiezers, de groole
meerderheid, wel verstaande, geen eerlijk hart.
Dal was de uitdrukking van eerbied jegens zijne
tegenstrevers en van liefde voor dc vrijheid aller
politieke denkwijzen.
Welhoe, gij schrijvertjes die u verduikt, gij durft
onze achtbare magistraten en bestuurders aan
vallen, zelfs onder bedreiging dezelfde bij booger
hand aan te klagen, om dal zij getracht hebben,
in het belang der burgerij, liet opperhoofd der
stad tol eene hooge plaats te verheffen, plaats die
hem, bovendien, alleszins toekwam? Welhoe, gij
klerikale kopstukken, gij die over den Veurnaar
beschikt, opstelt, ol ónder uwe ingeving laat op
stellen, gij die altijd veel te vragen hebt maar
weinig te geven, gij zondt u hier boven de burgerij
en hare beschermers komen plaatsen....? Gij zoudt
wellicht op onze hoofden willen dansen...? Eli wel,
neen! De Veurnesche kiezers zullen hel niet ge-
doogen.
patenten voor de ontvangers te doen afleggen, en
door de algemeene kas worden zij er ruimschoots
schadeloos voor gesteld.
Zoo spelen hel geld en het bedrog hunne eerste
rol, en vele gevallen hebben deze twee elementen
den klerikalen cene getalsterkte gegeven, welk
hun over dc zedclijke macht van het liberalism
heeft doen zegepralen.
Meer dan een liberaal gemeente-besluur hebben
wij door de medehulp van deze valsch en onwettig
gefabrikeerde kiezers zien vallen, om plaats le
maken voor die creaturen van het klerikalism,
waarmede deze partij als speelpoppen kan rond
springen.
Eeus meester van een gemeente-besluur, begon
dc vervalsching der kiezerslijsten op breede schaal;
de stad Antwerpen, zegt de Koophandel, is er,
ongelukkig, getuige van geweest en dc verval-
schers der kiezerslijsten werden aan bet bewind
gehouden, niet door de zedelijke macht, maar door
dc onwettige gefabrikeerde getalsterkte.
Wij grijpen dit alles niet uil de lucht: het zrju
de omzendbrieven van M. den baron Della Faille,
voorzitter der klerikale vergadering van Gent,
die het ons klaar en duidelijk hebben getoond
In deze omzendbrieven staat immers in volle
letters geschrevenvoor onze vrienden hebben wij
geld voor valsche of hoogere patenten, voor ver-
vijfvoudiging van huurwaarde, in dc gemeenten,
waar het liberalism nog bovendrijft; in de gemeen
ten waar wij meester zijn is het werk heel gc-
makkclijk, want stellig moet daar dc vervalsching
der kiezerslijsten als op een rolleken atloopen.
Voegen wij bij dat alles nog den invloed welken
do geestelijkheid langs alle kronkelpaden uitoefent,
en de eensgezindheid welke heerschl bij de kleri
kale partij, waar meu elkander niet af breekt, zooals
het maar al le dikwijls gebeurt in den liberale
kamp, en nog onlangs in Oostende.
Aan deze oorzaken moet het worden toegeschre
ven, dal in de meeste gevallen, het klerikalism
meester wordt en blijft op hel terrein der kies-
worstclingen.
Zeker mag of kan hel liberalism zijne toevlucht
niet nemen lot zulke oneerlijke middelen: dit zou
het liberalism onwaardig.maken.
Wij liberalen, hebben niets anders dan de getal
sterkte door onze zedclijke macht le bestrijden.
Eu wij kunnen deze zedelijke macht doen gelden
door eensgezind de hand aan het werk le slaan,
alle onverschilligheid uil ons midden te verbannen,
onverpoosd, lol zelfs inde kleinste gemeenten te
waken op den handel en wandel der klerikalen,
het bedrog le ontmaskeren en hel schadeloos le
maken.
En dan ook zal onze zedelijke macht, ondanks
het fanalism, het geld en bedrog der klerikalen,
hunne getalsterkte zoodanig doen wegkrimpen,
dal zij gansch machteloos zullen zijn legen over
hel liberalism.
Welhoe, gij schrijvertjes van den Veurnaar, gij
die hier waarschijnlijk vreemdelingen zijl, en in
allen gevalle duizendmaal min voordeel verschaft
aan onze werklieden en burgerij dan onzen Burge
meester, gij zult hier dien man komen beschimpen
en trachten hatelijk le maken, hij die zoo veel
diensten bewezen heeft, en hier sedert veertig
jaar geacht en geëerbiedigd wordt voor zijnen
rechtvaardigen en rechtschapen handel en wandel?
Wat aangaat uwe beschuldigingen, schrijvers
van den Veurnaar, dat de sledelijke financiën
zich in eenen kwijnenden toestand bevinden, dat
du arm-goederen slecht bestuurd zijn, wij vragen
bewijzen. Voor ons zijn die beschuldigingen
gansch ongegrond.
Hebt gij echter over bestuurlijke zaken opmer
kingen te maken, of iets goeds, in het algemeen
belang, voor te stellen, doel liet dan rechtzinnig;
maar verschuilt uwe beknibbelingen niet lot daags
vóór de kiezing, gelijk gij gewoon zijl te handelen,
en waaruit men besluiten moet, dat, wat u het
meest ter harte ligt, dc vernedering is uwer tegen
strevers, de zucht naar heerschappij, maar geens
zins hel welvaren uwer medeburgers.
Inderdaad, hoe is hel mogelijk?
Maar de drukking der priesters is zoo buiten
gewoon groot geweest; de omkooperij door hunne
kiesdravers bewerkstelligd, heeft zoo eene ge
wichtige rol gespeeld.
Heelt men met in eene kerk, op 15 augusti, dc
11. M. Maria hooi en aanroepen, opdat do kiezing
n '.oordeele van den godsdienst zou zijn uitge-
.n’feu; is Je pastor eener gemeente, dicht bij den
J er, niet van hofstede tol hofstede gegaan, overal
gg'-ndc, dm M.r Behaeghel een goddelooze was
ii dec -"a .kt van de framacons van Oostende;
liijcirriesters bij alle lichlgcloovige kiezers
Beii: cgnel niet uilgeschilderd als eenen ondeu-
germcnüen mcnsch, als eenen hardnekkige» religie-
vervolgcr, als den slechtstee onder de liberalen;
en heul men niet, op den zondag vóór de kiezing,
in eene nabügelegene gemeente van Veurne ge-
piedikt, dat stemmen voorde liberalen een "kwaad,
eene zonde was, die moeilijk kon vergeven wor
den, er bijvoegeude, dal bet beter was nooit meer
naar de kerk le gaan, dan te stemmen voor eenen
liberaal
En de omkooperij 1 heelt men van den beginne
af niet gezegd nat de kiezing van den klerikalen
Ja, dat weten de Veurnaars, en daarom hebben
zij in groote meerderheid voor hunnen Burge
meester gestemd. Onze burgerij is liberaal, omdat
de liberalen de vrienden zijn der burgerij, en
werken voor hel algemeen welzijn.
De vurige wcnsch onzer burgerij, zoo wel als
van een groot deel der buiten kiezers, was, dal
M.r Behaeghel senateur zou gekozen zijn. Die
wensch is, ten gevolge van bedrieglijke kieslisten,
niet verwezenlijkt geweest. Veurne is gekrenkt in
zijne eer cn in zijn profijt en daarom was Veurne,
op 25 augusti in rouw, daarom is er verbittering
onder de burgerij tegen de klerikalen, daarom is
men in Veurne veronlweerdigd geweest bij hel
lezen der laatste nummers van den Veurnaar.
Xog; <lc kieziiiKen.
Kiert knie vrijheidsliefde.
1
