«■I
worpen, waaruit volgt dal zij altijd voorrechten
1.
3.
9.
Dinant
Roei (Iltiy)
Mechelen (gcm.
IJ peren
12
11
II
9
9
9
8
8
1G
15
14
14
11
11
9
9
9
8
8
8
6
6
4
4
4
4
4
5
5
4
4
4
3
3
4
2
1
1
1
1
1
1
te j
I
tcit, inderdaad, zou de middelen aan de hand heb
ben om er de liberale drukpers le ondersteunen
en te verspreiden, om er de inshiimercnde of
«vermoeide» kicsmaatschappijcn tol werkzaam
heid op te wekken, om er nieuwe association te
stichten, om er een werkdadig deel te nemen
aan alle bedreigde kiezingen, en dit met de wape
nen nu slechts door onze tegenstrevers gebruikt,
te wetenonterpooiden ijver, tusschenkomst ran
gezaghebbende mannen en geld.
Wij drukken den vurigen wensch uit, dal de
liberalen den oproep der liberale associatie van
Veurne in ernstige aandacht zouden nemen, dat
de bedoelde liberale federatie moge lot stand ko
men, en dat zij, alsdan, door eene wijze maar
krachtige inrichting, de zoo schadelijke verdeeld
heid onder de liberalen in kiezingstijd zou weten
uil le dooven, en de zegepraal zou bereiden der
liberale partij in alle zulke arrondissementen der
vlaamschc streken waar men den moed heelt aan
de klerikale overheersching hel hoofd te bieden.
hel Athenaeum van Luik vóór hel College van Sl.
Truien, en bet Athenaeum van Gent over hetwelk
de Veurnaar met zooveel minachting spreekt, be
kleedt den zelfden rang als lid College vaqSl.
Rombouls te Mechelen, die hij zoo hoog weet op
te hemelen
Schrijvers die gewoonlijk lasteren en licgefl heb
ben er bijzonderlijk belang bij dal de waarheid
niet zou gekend zijn; en daarom is het, dal de kle
rikale kopstukken hel lezen der liberale nieuws
bladen zooveel als hel in hunne macht is, trachten
le beletten.
Teek'oii- «*n TViJvei*liol<lMMcliool.
Op donderdag aanstaande, 1" October, nemen de
wiuterlessen in onze Teekeh-en Nijverheidsschool
aanvang.
Deze lessen zijn kosteloos, worden dagelijks ge
geven van G ure lol 8 1/2 ure 's avonds, en mogen
gevolgd worden door knechtjes boven de twaalf
jaar, mits zij reeds goed lezen en schrijven kunnen,
en door volwassenen van allen ouderdom, zoowel
van de buitengemeenten als van de stad.
Het onderwijs welk .in dit gesticht gegeven
wordt is hoogst vo'ordeclig voor alle standen, want
nien legt er zich niet alleenlijk toe op hel teekenen
eene zoo nuttige kluist voor alleman maar
het cijferen, het boekhouden*, het berekenen van
oppervlakken en inhouden, hel opmaken van be
groetingen, de eerste beginselen der natuur-en
werktuigkunde, de hoedanigheden der bouwma
terialen, de bouwkunde en de gezondheidsleer
worden er door bedwame leeraars aan de leer
lingen onderwezen.
Wij kunnen de jongelingen, ja zelfs de personen
van middélinaligen leeftijd, niét genoeg aaiisporcn
deze lessen te volgen, des te meer daar hun toe
lating kan gegeven worden, slechts «enige lessen
bij le wonen, of. zich op een bijzonder vak toe te
leggen.
te lecrcn, maar dal zij niettemin, daarvoor geene
roeping noch zending hebben, dewijl zij, als
priesters, enkelijk eene spiritueele of geestelijke
zending hebben, dus dal in zake van onderwijs
hunne roeping en zending zich lot het aanlecrcn
van godsdienstige wetenschappen bepaalt.
Niettemin zoeken onze klcrikalen bij alle mid
delen zich van hel onderwijs meester te maken,
om alzoo, meesier zijnde der jeugd, hunnen in
vloed te behouden.
Daarvoor worden de Staatscholen en hel open
baar onderwijs door de klerikalen zoo hardnekkig
bestreden en door hunne nieuwsbladeren zoo
hevig aangevallen.
Immers waar de klcrikalen in de gemeenteraden
de meerderheid hebben, welen zij het staats
onderwijs van kant te maken en door broeder
scholen of pricslergeslichten te vervangen, zooals
le Ninove, Dcndermonde, Aalst en menige andere
plaatsen hel geval was en ook hier te Veurne
zoude gebeurd hebben, hadden de klerikalen op
ons stadhuis konnen baas geraken.
Gij ziet het geachte lezers, geene onzer grond
wettige vrijheden worden door de klerikalen
geëerbiedigd.
Velen zullen zich vragen wal daarvan mag de
reden zijn?
Omdat de klerikalen hel gezag voor grondstelsel
bobben, en de priesterheerschappij hun doel is.
Maar om daartoe te geraken moei het volk, de
natie, den staal aan de priesters onderworpen
zijn, en dat is immers met de mcnschelijke waarde,
met de vrijheid gansch tegenstrijdig.
De jezuïeten bewerken dat stelsel der theocratie
of priesterheerschappij .zeer ijverig; zij zijn
Rome meester. Door hunnen invloed worden de
bisschoppen gekozen en door de bisschoppen
worden de priesters benoemd.
Maar om de priesters alle vrijheid te benemen
moeten deze bij hunne benaming hun ontslag tec-
kenen, en zoo lieert men konnen zeggen, dat
gansch het klerikaal stelsel oen zwoerd uitmaakt,
waarvan de greep te Rome gehandhaafd wordt.
I»e vnn excellentie.
Onder al de klerikale dagbladen die voor de
I kiezing van M.r du Rus hunnen laudate, hunnen
gloria in excèlsis hebben aangeheven, die hel meest
en schoonst loftuitingen hebben kunnen zingen,
verdient de Veurnaar de eerste plaats. Aan hem
komt onbetwistbaar de prijs van excellentie toe.
Want is er iemand die op zijn stokpaard gespron
gen heelt, om in wilde vaart langs door de rangen
van het liberalismus te draven, hel is de Veurnaar;
want is er iemand, die met het slijk der riool ge
worpen heelt, hel is de Veurnaar; want is er
iemand die hel incest onheuschheid, onbetame
lijkheid, laaghartigheid geladen heeft op onzen
liberalen kandidaat, het is de Veurnaar.
Zoo veel te meer komt die prijs van excellentie
hem toe, omdat hij na de kiezing tot volmaking
van zijne heldendaden, in hel volle daglicht durven
bedreigingen doen heeft van lijsten le maken, om
burgers en inwoners aan de kaak le stellen. Neen,
die prijs van excellentie komt toe aan de schrijvers
van den Veurnaar; de uitreikers moeien niet aar
zelen hun denzelven te schenken. Hij is we) ver
dient. Alleman getuigt het.
Het is dan gemakkelijk te verstaan waarom de i
klerikalen nu en altijd alle vrijheden zullen be
strijden.
Immers de klerikalen zijn door de priesters aan
geleid; de priesters zijn aan het gezagstelsel onder
worpen, waaruit volgt dal zij altijd voorrechten
zullen betrachten; en dewijl het gezagstelsel en de
voorrechten met de vrijheid strijdig zijn, worden
dan ook alle vrijheden door de klerikalen bestreden.
De geschiedenis bewijst dat de klerikalen altijd,
minstens van de vierde eeuw voorwaarts, dp vrij
heid verkreukten en vervolgden.
En dewijl die mannen altijd tegenwerken zonder
hunne stelsels volgens den vooruitgang van den
volksgeest te willen wijzigen, zullen zij, zoolang
hunne ellendige stelsels konnen opgedrongen
worden, ook bezield blijven met klerikale vrijheids
liefde.
V
i van Sl. Truien en
St. Rombouls te Mechelen, welke door den
Veurnaar op den eersten rang werden geplaatst,
I>e eeuwige eerbied.
Van over jaren heeft de Veurnaar geen ander
woord meer in den mond en onder zijne pen, als
eerbied.
Eerbied alhier, eerbied aldaar, eerbied al ginder!
hel regent eerbied»; hij zou willen, dat wij dal
moesten willen verslaan, dal wij van 's morgens
tol ’s avonds, van ’s maandags tol zalurdags, van 1
januari lol 31 december, niets anders zouden doen
als eerbied hebben voor 'ci en voor la, het zij dat
de zaak of de persoon eerbied verdienen of niet,
bel zij dal ze eerbiedwaardig of belachelijk zijn,
indrukwekkend, of grotesque, een oogslag verdie
nen of een schoudcr-opbalen.
Om eerbied inteboczeiricu moet eene zaak, eene
daad, eene gebeurtenis, een persoon eerbiedwaar
dig, deftig in zijn eigen en voor anderen wezen;
als gij niet wilt dat men gekschèerc, dat men
schouder ophale, dal men de oogslag afwende met
medelijden of afkeuring, maak dat uwe houding,
uwe vertooning, uwe woorden, uwe bedoelingen,
welvoegelijk, eerbiedwaardig wezen, en dal zij
daarbij slof leveren tol eerbied en alsdan zal men
zien lol hoever den eerbied kan loegeslaan worden,
zonder dat men zich le diep en,te veel ,vcrsl;igef eu
vernederc; want de lijden zijn niet meer dat men
zoo ligt nog in aanbidding valt, voorden eersten
den besten, die hel in zijn hoofd steekt om langs
straten, wegen en plaatsen zijn mundi vult diïepi
uit le kraaijen.
Lieftallige Veurnaar met al uwep eerbiedigen
reuk van heiligmakende gratie, zult gij de goqd-
heid willen hebben qin de boodschap aan uwe
vriendekens te doen?
Wel verplicht, wei-je!
Ml<l<lelbanr onderwijs.
NOG EEN LEUGENTJE OM BETERSWILLE.
Men leest in den Veurnaar van 1G" dezer:
Uil hel verslag dezer dagen door den Moniteur
medegedeeld over den uitslag van .den prijskamp
voor het middelbaar onderwijs, blijkt ten duide-
lijkste hoever het onderwijs der katholieke ge-
slichten, dal hedendaags door onze verlichte
liberalen zoo hevig bestreden wordt, boven dat-
gene der gouvernemenlsscholen uitmunt.
Ehwel I lezers, het is juist het tegenovergestelde
dal waar is: hel zijn de wereldlijke onderwijsge
stichten die den voorrang hebben op de geestelijke.
Zie Ine, volgens den Moniteur, de Athenaeums
en Colleges, welke de meeste benoemingen in
dezen prijskamp bekwamen.
1. Athenaeum van Luik
2. College van St. Truien
t Athenaeum van Gent
College van Sl. Rombouls (Mechelen)
Athenaeum van Brussel
College van Edinghen (Enghien)
Athenaeum van Aarlen (Arlon)
7. College van Tongeren
N ij vel
Athenaeum van Brugge
10. College van Hcrve
Aan <lc liberalen.
Weinige dagen na de kiezing van 25 augusli, is
er door hel comiteil der liberale associatie van
Veurne eenen bedankiugsbrief geschreven geweest
aan eenige liberale kiesverbonden, die, of wel
hunne; medewerking hadden aangeboden, ofwel op
gevraagde inlichtingen hadden geantwoord.
In dezen brief werd de aandacht gevestigd op
de gedurig aangroeiende heerschappij der geeste
lijkheid in de vlaamschc streken, en men deed er
tevens de dringenheid uilschiinen, die heerschap
pij, zoo verderfelijk voorBclgies vrije instellingen,
krachtdadig legen te werken door buitengewone
maatregelen, welke, naar de meaning der schrij
vers, slechts tol stand kunnen komen dan door
solidariteit tusseben al de liberale association van
het land.
Die brief vond goedkeuring en werd door veel
liberale bladen opgenomen. Nochtans was die
goedkeuring niet algemeen.
Gewis zegde het Weekblad van Dixmude,
d'ie gemelden brief ook aan zijne lezers mededeelde,
de zooveel mogelijke eenheid tusschen al do li-
berale association ware eene goede zaak, maar
de toestand waarin de liberale partij zich bevindt
eisclit iets ndet's dan ronkende woorden.
Deze bemerking van wage onzen confrater komt
ons vreemd voor, want hel is klaarblijkend, dat
juist die ronkende woorjlen een voorstel bevat
ten namelijk hel inrichten eencr federatie lus-
sclien de liberale kiesverbonden waarvan de
verwezenlijking groolelijks tol de redding der libe
rale partij kan bijdragen.
Alhoewel wij voor het oogenblik ons willen
onthouden over dit voorstel uit te weiden, is het
echter gemakkelijk le begrijpen, dat indien er voor
de liberale association een centraal comiteil be
stond, met een rijk budjet te zijner beschikking,
het de vlaamschc arrondissementen zouden zijn
die er bijzonderlijk zouden bij winnen. Zulk comi-
slechts den vierden en vijfden rang beklceden, en
dat er door de wereldlijke scholen eene schitterende
zegepraal op het klerikaal onderwijs behaald is.
Zal de Veurnaar misschien beweeren, dat hij
alleenlijk van de lalijnsche klassen heeft willen
gewagen? Ehwel! dan nog heelt hij de waarheid
verdoken; want voor de lalijnsche klassen komt
Verviei’s
Chimay
1 Thienen
Athenaeum van Antwerpen
Namen
15. Bergen
College van Kortrijk
Oostende
I Alhcnaeum van Antwerpen
Brussel
Gent
Bergen
College van Oostende
Athenaeum van Doornijk
9. Aarlen
l College van Vcrviers
Athenaeum van Namen
Hasselt
Luik
College van Chimay
In de orde der gczamenllijke benoemingen komen
de best bedeelde steden in deze volgorde.
1 Gent 48 benoemingen.
2. Luik 17
3. Brussel 1G
4. St. Truien 15
5. Sl. Rombouls (Mechelen) 14
6. Aarlen
- Edinghen
Vcrviers
Antwerpen
8. Tongeren
N ij vel
q (Brugge
llcrve
Hieruit blijkt dal de collegen
van f
4<11 Vllll ttC glGUjl VG llUUIt £U11CIIJM 1K1CUU VVVIUV.
I
LATIJNSCIIE KLASSEN
BEROEPSKLASSEN
