duren zal, uit t
de pastor van I
sproken; zij wil hcerschen en dwingen, tijranis-
seeren en vervolgen mol list en geweld.
Zulks wordt nog bclel door de liberale drukpers.
En daarom wordt zij gevloekt en gedoemd.
Tegen al dat geweld hebben wij, liberalen, maar
een wapende bedaarde gezonde rede.
Doch wal is nu eene slechte gazel?
Eene slechte gazet, noemen wij, deze die het
volk bedreigt en onder voorwendsel van vrijheid
de ketenen bereidt tot de algemeene slavernij.
Eene slechte gazel is zij, die de burgers in
tweedracht en oneenigheid brengt; broeder tegen
broeder ophitst, de verdeeldheid in de familieu
aanstookt.
Eene slechte gazet is deze die, godslaslerend,
de religie gebruikt om hare tegenstrevers te
schandvlekken, te hoonen en af te breken.
Eene slechte gazet is zij die van Gód spreekt en
intusschen met volle handen laster en leugens
vertelt, persoonlijke aanrandingen dool en alles
bcswadderl.
Genoeg, genoeg. Zullen de» klerikale gazetten
hun portret in deze kleine schots erkennen?
Weekblad).
veel kleiner is, en dat men daar nogtans steen
wegen vindt in alle richtingen.
Eggewacrlccapcllc zal nu met zijnen eenigen uit
weg op het noorden (indien hij maar gemaakt
wordt, want dat is nog de kwestie), nog lange
jaren een verlaten nestje blijven en toch niettemin
zeer hooge lasten te betalen hebben.
Voorzeker moeten kerken en pastorijen goed
onderhouden en op tijd vernieuwd worden; zij zijn
er noodzakelijk zoowel als de scholen en de wegen;
doch werken vail groot en algemeen nul moeten
den voorrang hebben op werken van pracht.
Zoo echter verstaan het de priesters niet: primo
milti, zeggen die mannen in T latijn. Ook, in alge-
meenen regel, zijn de priesters in bestuurlijke
zaken, zoowel als in kieziugen, slechte, zeer slechte
raadsmannen, en alle bestuurders van wijs beleid
en ondervinding zijn van ons advies. In de kerk
zijn de priesters op hunne plaats, maar in hel ge
meentehuis zijn zij erger als een vijfde wiel aan
den wagen.
OiKlankliHtu* on Mlnniwcli.
Wij zouden aan onzen plicht te kort blijven, in
dien wij de kwaadwillige bemerkingen van den
Veurnaar op de lijkredenen ter verheerlijking van
den te vroeg ontslapen heersebepene D. DeKeuwer
onbeantwoord lieten.
Vooreerst moeten wij doch opmerken, dal de
Veurnaar zich vergenoegd heeft niet het overlijd.m
van den heer De Keuwer op de eenvoudigste wijze
mogelijk aan te kondigen: geen woord over den
plechligen lijkstoet, geen woord over den merk-
waardigeu lijkdienst, waarin zoo vee) hoogge
plaatste vreemdelingen, waarin geheel Veurne,
klerikalen en liberalen, hulde kwamen brengen
aan onzen verdienslvollen medeburger.
De Veurnaar wil geen deel nemen aan een alge
meen rouwgevoel, en zonder eerbied voor eene
diepe familiesmart, schijnen zijne bemerkingen
op de redevoeringen slechts eene gelegenheid te
zijn, om zijne' spijt te kennen te geven over den
welverdienden lof, die aan eenen door en door
braven en rechtschapen man ten decle viel, om
van hem te kunnen zeggenWij laten den over-
leden in zijne grafstede slapen, zonderden s'uier
op te lichten, waarin de dood hem heeft gehuld
en ook zonder te lezen wal de hand der historie
op de bladen van haar boek heeft geschreven.
O ware de heer De Keuwer maar een slaalsche
klerikaal geweest, zijn lof bevond zich reeds in
gulden letteren op de bladen van het bock nicer
historie, overdrevene klerikalen, en alom zoudl gij
dien lof verkonden. Maar'neen, de beer DeKeuwer
had een verheven en onafhankelijk karakter en
bukte niet voor de ultramonlaansche dwingelandij.
Inde ira’.
Wat in de lijkredenen aan den Veurnaar hel
meest mishaagt, is dal men er heelt durven in
zeggen, dal de buitenkiezers jegens den heer De
Keuwer ondankbaar zijn geweest, dat hij een
slachtoffer was van slaafsclie onderwerping aan
een gebod., dat alles miskende: erkentelijkheid,
familiebanden en een plechtig gegeven woord.
Wellioe men had op hel graf van den heer Do
Keuwer niet mogen zeggen, dat, ten gevolge van
bedrog of lasterende beschuldigingen, zijne liefde
voor het algemeen welzijn met ondankbaarheid
werd bejegend, en dal hij, als een ware christcue,
noch haat, noch wraakzucht gevoelde voor degenen
die hem vervolgden, wanneer gij, klerikale kop
stukken, in alle omstandigheden en in alle plaatsen
van uwe politieke martelaars spreekt en van de
zoogezegde vervolgingen die de uwen van wege
de liberalen ondergaan?
Ja, het diende gezegd te worden, dat zelfs de
geleerde on talcntvollc heer De Keuwer, hij die
zich onder allen onderscheidde door zijne goede
inborst, door zijne onpartijdigheid en dienstwil
ligheid gcene genadé heeft gevonden bij onze kle
rikale ovcrlieerscheis; ja, hel diende gezegd te
worden dat M.r L. Bieswal, die nooit aan de knoe-
selszal reiken van den hoer De Keuwer, uit slaaf-
van liet nilddelbanr
onderwIjM.
Waarom heeft de Veurnaar, die in zijn nummer
van den 14 september laatstleden zoo gretig was
om het verslag van het algemeen konkoers van hel
middelbaar onderwijs van den 2',e“ graad aan zijne
lezers mede te doelen, in zijn laatste nummer die
zelfde dienslveerdigheid niet geloond om hun hel
vervolg van dit verslag te geven? Dal hij eens den
Moniteur van den 17 dezer maand doorbladcre, en
hij zal bemerken, dal hel onderwijs onzer staats
school zoo laag niet gevallen is gelijk hij het, wal
te vroegtijdig, heeft willen doen uitschijnen, en
dal zij zekerlijk wel op de hoogte staat van de
mededingende bisschoppelijke kollegien onzer
provincie. Hij zal daar zien dal hel bisschoppelijk
kollegie van Kortrijk, met vier mededingers, zelfs
niet voorkomt onder de leerlingen die boven de
vijftig punten behaald hebben, dat Oostende met
éénen zijner drie ingeschrevenen 60,s punten be
komen heeft, en daarnevens dal Veurne met twee
mededingers tweemaal genoemd is. Zoo is het dal
de leerling Karei Debaenst 68,5 punten behaald
heeft in T algemeen konkoers, en 62 punten in den
bijzonderen vlaamschen prijskamp waarin de derde
plaats hem aangewezen is geworden.
Maar waarom treedt ons Veurnsch bisschoppe
lijk kollegie ook niet in 't algemeen strijdperk? liet
zou alzoo, verre en na, zijne uitmuntendheid kunnen
doen blijken, en des tc beter hemelhoog zijn onder
wijs boven al ander mogen verheffen. Maar neen,
die mannen vergenoegen zich met den-smaad op
de wereldlijke leeraars te werpen, en hunne ge
zanten van lijd tol tijd te doen uitbazuinen (gelijk
het hier nog onlangs gebeurd is) dat de slechtste
leerling van een bisschoppelijk geslicht nog veel beter
is dan de beste leerling eener staatsschool.
Proficiat! indien men metzulken Hauwen praat
zijne beminde toehoorders meent te overtuigen!
Eenieder kan gemakkelijk zich verzekeren wal er
van die grootc waarheid te gelooven isMen behoeft
alleenelijk de sujekten onzer beide gestichten in
vergelijking te stellen.
Zandweg vnn <le Waasbrugge
naar E|(gewaerl«enpelle.
In ons nummer van 17 ocl. voorspelden wij,
dal indien men den zandweg van do Waasbrugge
naar Eggewacrtscapelle vóór den winter niet be
hoorlijk herstelde, hij gedurende cenige maanden
volkomen onbruikbaar zou worden.
Men heeft geen acht gegeven op onze woorden,
doch wal wij voorspeld hebben is van heden af
eene wezenlijkheid. Door de vcrwaarloozing van
onze klerikale vertegenwoordigers en overheden
is een zandweg van groote communicatie in eenen
waren slijkpoel veranderd. Het is eene schande!
Ja, deze wegtusschende herberg«ma campagne»
en het grondgebied van Eggewacrtscapelle, bij de
hofstede van sieur Gh. Feys, is zoodanig slijk-»
achtig, zoodanig vol diepe gevaarlijke putten, dat
er niet aan te denken valt om er met een ressort-
rijtuig, of met eenen geladen wagen door te komen.
En wat wij zeggen is met overdreven, want, vol
gens zeer geloofwaardige personen, zouden moei
lijk drie kloeke paarden aan eenen wagen gespan
nen er tien driespinders graan doorslepen. En tien
driespinders graan wegen slechts 800 kilos!
Wij verwittigen dus de personen die zich van
Veurne met een ressóit-rijluig, of met eene zware
vracht, naar Eggewacrtscapelle moeten begeven,
dal zij de volgende wegen dienen te volgen: ofwel,
langs Alveringhcm, Forlhem en de Kruyce, ofwel
(hel gene een weinig verder is), langs Avccapelle,
Scheewege, Ooslkerke, Lampernisse en de Kruyce.
Waarlijk een aangenaam omwegsken, in korte
dagen
Hoe lang deze staal van zaken nog duren zal, dit
weet God, en misschien ooki’
Eggewacrtscapelle en Zoutenayc.
De inwoners van Eggewacrtscapelle hebben zich
eens schoonekens inden zak laten steken! Eu zie
hier waarom.
Meest altijd en meest overal hebben de noodza
kelijkste werken den voorrang, en zoo ook moet
het zijn; maar in Eggewacrtscapelle, waar er
eenen steenweg naar de naburige gemeenten, zoo
wel ten zuiden ais ten noorden, hoogst noodig is,
noodig als brood, bouwt men zonder dringende
noodzakelijkheid eene nieuwe kerk, die veel te
groot is, wanneer de oude kerk, die groot genoeg
was, met kleine herstellingen nog lange jaren kon
worden gebruikt. In een woord, men is ergansch
verkeerd te werk gegaan.
Eggewacrtscapelle had eenen steenweg moeten
trachten te bekomen, leidende van de Waasbrugge
naar hare dorpplaats, en van daar, langs de hof
stede van den schepenen Moenaert, naar de Loo-
vaarl, met eene nieuwe brug op deze vaart, en
vervolgens, langs tie Reninghcersdijkstraat, naai
de IJpersche kasseide; In dit schoon en nuttig
werk zouden Wulveringhem en Vinchem hunne
milde tusschenkomsl niet hebben geweigerd, en
ouder een klerikaal Ministerie, en mei den invloed
van den heer Senatenr Burggraaf B. Du Bus, van
den heer Volksvertegenwoordiger Graaf L. Visarl,
van den heer Van llee, lid der bestendige Deputa
tie, en van den heer L. Bieswal, Provinciaalraads-
lid en Pauselijkeii Bidder, was de uitvoering et
van verzekerd. Later had men kunnen trachten
dezen steenweg te verbinden aan Lampernisse of
aan de kasseide van Forlhem naar de Grogne.
Alsdan had Eggewacrtscapelle op eenen welbe-
zochten weg gelegen: waar er volk komt is er
neering, en waar er ncering is is er voorspoed
voor Jan en alleman.
Men zal ons misschien tegenwerpen, dat de huo-
ger beschrevene werken te groot zijn voor eene
kieine gemeente gelijk Eggewacrtscapelle. Hierop
zullen wij antwoorden, dat Sltiyvekenskerke nog
drijven mot de lijkrede van Mr G. De Smedl, rede
voering zeggen zij vol ongerijmdheden en die
«geen wijsgeerig 1onderzoek zou onderslaan.»
Och arme! bezat M' L. Bieswal slechts de helft
der geleerdheid en bekwaamheid van Mr G. De
Smedl, de helft van zijn gemak in hel opstellen en
spreken, wal zouden onze klerikale kopstukken
hunnen beschermling lol «in den derden hemel
verheffen.
Ten slotte, de bemerkingen van den Veurnaar
op de lijkredenen ter verheerlijking van den heer
De Keuwer zijn boosaardig en ingegeven door
haal en nijd, en wal er op zijn gi af werd uitge
sproken, inooglen moest gezegd zijn.
eene plaats aan zijnen kozijn heeft durven i eiv,i>-
ten, die hij ter algemeene voldoening bekleedde.
denaars onbeschaamdheid en onbeschoftheid ten
laste, maar was er wel boitgróoteve onl
heid en onbeschoftheid, dan de pro\in
daluur van Mr L. Bieswal in 1872?
Et» wal wilt gij, onverdraagzame schrijvers,
blaam werpen op de politieke loopbaan vim Mr
G. De Smedl? Die loopbaan is toch, voorzeker,
betamelijkcr en eerlijker, als degene van M.r L.
Bieswal!M.'G. De Smedl, ten minste, was in
denl’rovincialenraad op zijne plaats, hij, ten minste,
bewees er diensten, en zou, als volksvertegen
woordiger, een ijverige verdediger geweest zijn
onzer openbare belangen.
Met dien blaam vergenoegen z.ich de opstellers
van den l'rurnuar niet: zij moeUi nog den spot
Nog cciii^c woorden.
De Veurnaar van woensdag lest, behelst nog
maals een antwoord van den lijnen nricfopsteller
die zich lid van St. Jozef noemt, op ons gezegde
aangaande de vuilaarderij van hel Si. Jozefs lid,
Beuoo Duforel, oud-pauselijke zonaal'.
Een antwoord zeg ik, neen, geachte lezers, ik
vergis mij, het is geen antwoord, geene weerleg
ging op onze beweegredenen, hot is liever ditmaal
een soort van apostelijken treurzang, in zulken
Hauwen praal opgesteld, dal men waarlijk moet
schokschouderen van medelijden: het is min of
niet.
Aardig is het, dal die klerikale, christelijke
schrijvers niets goeds kunnen verrichten zoolang
zij gecue personaliteiten ter hunner verdediging
kunnen gebruiken, of het bijzonder leven kunnen
aanrap.deii.
ïhd’w'daad, de fijne briefwisseling van den schrij
ver uil Sl. Jozef, geeft ons daarvan ecu doorslaande
bewijs. Na vuige, lasterende en grove aanvallen,
komt bij nu vqoi-den dag met eene heilige zagerii,
sche gehoorzaamheid aan zijne politieke m in zes artikelen, om te houden staan dal wij val-
- --’ - sche beschuldigingen of leugens hebben gebruikt
W' en dal de hoofden van St. Jozef niets van het dier-
Gij legt, Veurnaar, ten onrechte?aa <'e lij!..;.-- I lijk gedrag van Duforel kenden.
n.^oi11 1 Zou men zich nu niet Ie bersten lachenWat,
hel is wij die valsche beschuldigingen inbrimgen
•11 leugens vertellen? O sukkelaars! Dit is toch te
flauw om weerlegd te worden. De publieke opinie
is daar, deze heeft kunnen oordeelen o'er de
reclilzinnigheid en de juistheid onzer aanhalingen
Op uwe lasterende en grove aanvallen. Hel is
immers oimoodig hier op verder uit te weiden,
want iedereen weet genoeg dal hel in uvv kamp is,
bij uwe mannen, dal men zich van zulke aagheden
durft bedienen: laster, logcntaalhuichelarij zie
daar uwe wapens, zie daar waarin gij als meeste
Wat aangaat dé beschuldiging ons naar het hoofd
I geworpen, wij zijn te veel aan zulke lieftallige uu-
awvwrawmiusmn 1 r jouw esu ten rnnniin—wrmiiui
