K
l\
-I
oorlogsbudjet merkelijk verminderen en de militie-
wet verzachten.
Men ziet nu hoe zij den budjet van oorlog heb
ben verminderd en men weet hoe zij de militiewel
hebben verzacht.
De budjet van oorlog voor 1876 is ZEVEN
MIIJOEN honderd een-en-zeslig duizend vier honderd
negen-en-negentig frank hooger dan onder hel
liberaal bestuur.
Ziedaar hoe de klerikalcn, die valschc belovers,
de krijgelasten hebben verminderd.
dagorde waren, en waarvan wij hier den beknop-
ten inhoud laten volgen
Al de opstellers en medehelpers van clericale
gazetten kregen voor last, in elk van hunne num
mers met eene verdobbelde woede uit te vallen op
al wal van ver of nabij liberaal heet; deze uitvallen
moeten gedaan worden door de scherpste en
venijnigste pennen, zonder inzien van wie bet zij,
zonder genade en zonder vrees.
Al de priesters, jezuïeten en paters, moeien uil
al hunne macht donderen opal de liberale gazetten
in prêek- en biechtstoelen, en in hel geheim bij
burgers en boeren, in huizen en herbergen; zij
moeten al de gene die liberale gazellen schrijven,
drukken, lezen en verspreiden met de eeuwige
vlammen der hel benouwd maken; zij moeten
bijzonderlijk de gemoederen van de vrouwen ver
ontrusten, met luide schreeuwen en gebulder om
den angst er in te krijgen.
Al de hoofdmannen van al de clericale clubs en
vercenigingen moeten hunne onderhoorigen en
leden de standvastigheid en de blinde gehoor
zaamheid aanpreken; zij moeten hunne maskers
vernieuwen, en door alle mogelijke middelen
nieuwe sukkelaars en benouwden trachten te
winnen.
Wat zegt gij daarvan, lezers? Hebben wij geen
gelijk boven op dezen artikel te stellen: al hunnen
troef uit
Voorwaar zij spelen al hunnen troef uit; zij ge
voelen dat het noodig wordt; de partij legen
dewelke zij alles op de kans wagon is de partij
van de vrijheid, van de volksredding. van de onl-
slaving van geest en lichaam, van de geslaafde
rede, van de verdelging der bijgelovigheden, van
bel licht en van hel onderwijs; ja, dal alles en nog
meer, ligt besloten in het liberalismus, en hel
liberalismus is de oude klacht van hel lijdend
menschdom sedert zes duizend jaren
En wat is hel clericalismus, anders als boeijen
en kelens; duistere netten gespannen over de licht
kransen der rede; bestuurd worden met een
zwarten rok, een houten kruis en oenen ijzeren
sabel; gehouden worden in onwetendheid en
domheid, dit alles omringd mol brandstapels en
kerkers en verbanning in 't verschiet. Ziel lezers,
en vergelijkt?
Maar oenen lichtstraal schiet door den donkeren
nacht; de kreet der vrijheid klinkt luid over dc
gehcele uitgestrektheid van 't vaderland; de ketens
der slavernij rammelen zoo geweldig, dat de
schakels ervan aan T breken zijn, en dal onze
vijanden ervan vcrbleeken en beven; en daarom,
in cede uiterste poging, spelen zij al hunnen troef
uit. Hel zal, hel kan niet helpen; nog een weinig
tijd, en men zal een schouwspel bijwonen waarvan
de latere eeuwen met glorie zullen van spreken:
de verplettering van den vijand der duisternissen
en de ontvoogding van den menseb
Zonder hart, niet zonder nanm.
Onlangs hoorden wij van oenen rijken ctericaal
spreken, die een goed deel zijner fortuin gebruikt
tol ondersteuning zijner partij, die een princiep
had durven vooruilstelleu bij eenen vriend, dat
afschuwelijk en onmenschelijk is.* Verhaasten wij
ons te zeggen dat hij tol ons arrondissement niel
behoort; doch tot schande van onze Provincie,
moeten wij er bijvoegen, dal hij ineene der andere
arrondissementen woont die het onze omringen.
Die woeste dweeper durfde onbeschaamd zeg
gen, dat men het volk in geene te groote onwetendhtl
kon houden, om er te beter te kunnen van meester
blijven; indien ik meester ware, voegde hij er even
zoo schaamteloos bij, ik zou de helft van de scholen
afschaken! Schande, tien duizendmaal schande voor
eene partij die zulke lieden lelt in haren schoot!
Verontweerdigd en gebelgd, en in name der
mcnschheid en van de wetenschappen, zegde onze
vriend aan dien woestaard, dat hij niet verdiende
de naam van mensch en van Belgische Burger te
dragen, en dal hij veeleer verdienen zoude eenen
galeiboef te wezen, in plaats van eenen rijken
eigenaar die hij is, tot straf van zijne ongehoorde
woorden en der onmenschelijke princiepen die hij
durfde voorhouden.
Zie daar dan de leerstelsels der ultrainonlanen:
de menschen in onwetendheid houden, ten einde er
geinakkelijker meester van te blijven
Ah! is zoo dan, dat zij, die geleerd en onder
wezen zijn, de geleerdheid en het onderwijs willen
versmachtenAh is zoo dan dal zij de dweep
zucht en het bijgeloof in zwang willen houden
Ah! is daarmede dat zij de inenschelijkc geest in
duizend dichte webben willen omzwachtcld hou
den, en dat zij met al hun vervalschen en verzwij
gen, en met al hun leugenstofferen, de wereld
zoeken lot één lichaam te maken, waarvan zij hel
eenig hoofd zouden willen zijn! Ah! ’lis daarom
dat zij al die valsehheid, al die dubbelzinnigheden,
al die listen, al dat bedrog dagelijks gebruiken in
I>o l>u<lj»t van Oorlog.
De Moniteur van donderdag kondigde den budjet
van oorlog af voor hel dienstjaar 1876.
Hij beloopt tot do som vat. 41,099,800 fr. en die
van de gendarmerie, die men er afgedaan heelt
totfr. 2,839,746 27.
Als men deze twee budjctlen te zamett neemt die
onder hel liberaal bestuur maar een enkel uitmaak
ten, vindt men een totial van 43,939,546 fr.
De laatste budjet van oorlog door de liberalen
opgemaakt, in 1869, beliep maar lol de som van
36,778,047 fr.
zij protesteerden op de tribuun en in de drukpers
tegen de oorlogsbelastingen en riepen overal uil:
\l< wij aan het bewind komen zullen wij den
VlnnmHche kleriktile guxetten.
Men leest in hel Volksbelang de volgende zeer
juiste bemerkingen over al hel kwaad, dat de
vlaamsche klerikale gazetten onder de weinig ver
lichte bevolking van Vlaanderen sanrichlen.
Men doorloope maar een dier blaadjes, en dade
lijk wordt men gewaar dal de dweepzuchligsten
onder dc pastoors, onderpastoors of ipouikken
daarvan de opstellers zijn. Under den bedriegelijk-
sten vorm, met de meest jezuïtische geslepenheid,
worden alle feilen, alle gebeurtenissen er ingekleed
•peene wijze, om de liberalen in een hatelijk dag
licht te stellen, ’s Lands wellen en instellingen,
in hare bepalingen die hel recht der burgerij
en dc vrijheid van geweten huldigen, worden
dagelijks en onbermhartig aangerand en gedoemd;
- onze staatsmannen en magistraten, die de
wellen eerbiedigen en verdedigen, worden af
geschilderd als de verachlelijkste wezens, terwijl
degenen van hunne kleur, die hel beslaan van hel
wereldlijk gezag ondermijnen, er als helden of
martelaars worden opgchemeld; wie overal en
in alles voor het klerikalismus niet buigt, wordt
als een misdadiger aangeklaagd, en de haal der
dweepers en lichtgcloovigen op hem ingeroepen;
hel wereldlijk ouderwijs wordt genoemd eeue
1 bron van verderf en ondergang; immers er
bestaat noch macht noch gezag, builen die van
den Paus, van de bisschoppen, van de pastoors,
van de paters en nonnen, en onze arme buiten
lieden hoorei) ot' lezen niets anders, en op hel
einde gelooven zij ook niets anders dan dal wezen
lijk de Paus een martelaar is, dal de kerk wordt
vervolgd, dal in elk liberaal ecu schurk of een
moordenaar moei worden gezien, dal er ten minste
iedere» dag een mirakel gebeurt en duizendc
fraaie dingen meer
En eiken dag, elke week brengen die schriften
aan onze platlelandsehe huisgezinnen zulke ver
derfelijke lectuur; hun geest wordt van al dn
venijn, van al die gal, van al dien haal, van al die
helsche leugens doordrongen, zonder dal die arme
lieden ecus een woord hoorei) of een regel te lezen
krijgen, die hun de waarheid doen kennen, of een
straaltje licht voor hunne oogen doen opgaan!
Wij begrijpen maar niet hoe het liberalismus
niet sedert lang het beslaan van dien kanker heeft
opgemerkt en getracht te bevechten. Maar nu de
kwaal is blootgelegd én het eenigc hulpmiddel
(hel verspreiden der vlaamsche liberale gazetten)
aangeduid, hopen wij wel dat de dag nadert
waarop hel heele liberalismus de vlaamsche libe
rale flaminganten zal bijspringen, en medewerken
tol de geestes-onlslaving, tol de redding der
1 vlaamsche bevolking.
hunne woorden en geschriften, om te beter eenen
voet te kunnen zetten op hel menscliclijk hart, om
het volk met eenen leiband onder de oksels te
doen gaan, en liet te doen kruipen, zwijgen en
beven en de knie te doen buigen! om te beter
wreed en redeloos te mogen handelen, de deugd
en dc waarheid in hel aanzicht te konuen slaan,
en op hunne wijze om-lc-springen mei hel recht,
dc vrijheid, het geweten, de rede, de deugd Ah!
’t is daarom dat zij alles onder den dekmantel van
den godsdienst verbergen en hunne leugens onder
eenen waarheidsschijnAh! 'i is daarom dal zij
arglistig vei bieden van liberale geschriften te
lezen, om dal zij welen dal deze hunne gooche-
laarsloercn aan het daglicht brengen!
Ja, wij weten hel;
Maar wij beminnen de waarheid en de vrijheid,
en wij zijnde waarheid aan onze medebiocders
verschuldigd; en daarom, zoo lang onze geest een
denkbeeld zal voeden, en hel ons warm aan hel
hart zal blijven, zullen wij u bevechten, o mannen
zonder had niel zonder naam, o mannen van duis
ternis en nacht, en zullen wij trachten medete-
helpen om uwen val voói lehcrciden, om op den-
zelven hel rijk van de toekomst te bouwen, waar
om millioenen menschen zullen juichen.
elder cn zijne officieren deden vrucblclooze pogin- j
gen om den brand te dooveu. liet schip was voor-
zien van veel reddingshootei., maar de rook en de.
vlammen beletten er meer dan twee in zee to
brengen. De vrouw en de beide dochters van den
kapitein sprongen van eene hoogte van 25 voel in
hel water. De kapitein bleef met zijne ollicieren
de laatste op hel schip; 17 kinderen cn een onder
wijzer ontbraken bij de laatste oproeping. Men
hoopt echter dal allen niet dood zijn; eenigc leer
lingen hebben erge wonden bekomen.
De Vesuvius is aan spoken. In den nacht
van 17 tot 18 december hoefde men den berg niel
meer te beklimmen oin de vlammen te kunnen zien, L
die van tijd lol tijd als reusachtige longen uit den
rook ópschoten, een somberen gloed werpende
over alles in 'l ronde. Den 19 was weer geen vuur
zichtbaar; doch de rook nam in dikte toe. In den
namiddag van dien dag werd hel doodstil, en <lc
rook bleef onbewegelijk boven den berg hangen, dc i
kruin bedekkende lol aan .1trio del Cavatto, lol
welke de toegang aan de wandelaars verboden I
werd. Gisteren, den 20, was dc vulkaan alweer I
levendiger; hij joeg zijnen rook met kracht naar K
boven, en men hoorde rommelingen in de aarde; f
De klei ikalcn vonden alsdan dien budjet te hoog; I daarbij werden de instrumenten tot waarneming L
j der bewegingen van den bodem, nog voortdurend
onrustiger. Geen twijfel dus, of eene nieuwe uil-
bursting staal te wachten. Of zij hevig zal zijn, is
hel gesprek der twee personen.
zijne laatste zitting den eenparigen wensch uil-
maken. Een verzoekschrift zal aan de kamers ge
stuurd worden oin de verwezenlijking van dien
wensch te vragen.
Hel besluit van den burgemeester van Luik,
betrekkelijk het verbieden der jubilaire processie»
kan niet meer verbroken worden. Het tijdverloop
van veertien dagen hiervoor bepaald, is verstreken.
De berichten, uil hel Center van Charleroi
ontvangen, melden dal de toestand niel veranderd
is. De werkstakers volharden in hunne volstrekte
weigering om hel werk te hervallen, als er geene
toegevingen door de eigenaars gedaan worden. Tol
hiertoe hébben zij geene strafbare daden begaan.
Dc Teems is het loonecl geweest van eene i
nieuwe en schrikkelijke ramp. Een schip de
Goliath, dat bij Gravesend aan anker lag, en dat
diende om de opvoeding te maken van de jonge-
lingen die zich voor het zeewezen bestemmen, is
vrijdag morgend in brand gekomen. Er waren viei
honderd kinderen aan boord. De kapitein Bour- I
Mgeineene 'rijclingen.
Volgens hel schijnt zal dc tooncelmaalsshappij
van Gceraadsbergcn op 6 februari alhier eene
vertooning geven.
Het is M. Jules Bosmans, zoon van den acht
baren onder-voorzitter der rechtbank van Leuven,
i die als onderwijzer is benoemd van den zoon van
den graaf van Vlaanderen, welke tol nu toe dc
verinoedelijke troonopvolger van onzen Koning is.
Hel schijnt dat Koning Leopold II voor veel in
dien keus is.
Dinsdag heeft men te Steene, uit eenen put,
bij de steenbakkerij van M. Van Slelcghem, hel lijk
opgehaald van zekeren Jan Kimpe, oud 30 jaren,
werkman, geboren en wonende te Oudenburg.
I Men veronderstelt dal Kimpe, in den avond van
den 26, in staal van dronkenschap zijnde en door
den donkeren misleid, in dien pul gestort is en er
dc dood zal gevonden hebben.
Den 25 december heeft men te Isegem in de
vaart een lijk gevonden dal reeds in verrotting
was. licldioeg geen leekens van geweld. Uil de
papieren die men in de zakken van dien persoon
vond, kon men zien dat het zekere Louis Rabaul
was, herkomstig van Stade» cn sedert een jaren te
Roessolarc wonende. Genomen inlichtingen mel
den dal hij van goede familie was, maar sedert
eenigc» tijd niel veel middels van beslaan had.
Volgens inlichtingen van de hollandsche grens
zou er een tweegevecht met de pistool plaats gc- k
had hebben tusschen twee te Brussel goed ge
kende personen. Men vei zekert dal de eerste
doodelijk gewond is; een kogel doorboorde den
hoed van den andere. Dit tweegevecht zou ver
oorzaakt zijn door kwaadwillende woorden ten
opzichte eciier dame, die niet aanwezig was bij
het gesprek der twee personen.
De gemeenteraad van Antwerpen heeft iu
zijne laatste zitting den eenparigen wensch uit
gedrukt het onderwijs in ons land verplicht tc
T- .-wr -..Lr-- 'JTJ!.
