I
VAX i I x |-
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARSON DISSEBHOT.
ZATfi'fthAG 12 FF.BIUJAHI
IS7G.
hm
Een afzonderlijk n minor 10 c."
Veurne, 1» Februari.
In ons vorig nummer zegden wij hoé'
ellendig hel onderwijs was in vroegere
eeuwen, overal waar het in handel) was en
onder hel gezag was geplaatst der heersch-
zuchlige geestelijken of ultramontane».
Doch niel alleen alsdan was het onder
wijs in onze vlaamschc provinciën in ver
val, maar ook alle lakken der mensch’élijke
bedrijvigheid.
In de vijftiende eeuw en in het begin der
zestiende waren handel én nijverheid in
Maan leren zoo bloeiend, de welstand was
er zoo groot en zoo algemeen Maar later,
wanneer dwingelanden, gelijk een Keizer
Karei en een Philips II, onze rijke streek
in do handen van bloedhonden, gelijk
oenen Alva, en van uithuilende priesters
hadden geleverd, was weldra alles veran
der.I. De weikhuizen waren gesloten, de
haven verlaten, de stapelplaatsen ledig, de
steden en dorpen ontvolkt,armoede
overal! Geleerden, nijveraars, koopmans.
landbouwers, ambachls- en werklieden”
immers hel puik der bevolking, waren zich
in overgroot getal, om te ontsnappen aan
de vreeslijke religie vervolgingen en aan
hel onverdraagzaam prieslerbeheer, naar
andere streken gaan vestigen.
Hel Blad verschijntallen Zaterdag;-on allen Woensdag in Sup
pleinenl.
botnivibaai’ voorop:
l’oór Stad: 6 maanden, Ir. 3-25 Een jaar, lï. 6-00.
Voor yauscli Heb/ie: 6 maanden, Ir. 3-75 Een jaar, lï. 7-00.
Vdor frankrijkfr. 16-50 ’sjaars.
Vcrt rekureii vnu <len ijieren wt*^
6-3?; IJrlO 3-40 5-00
Politiek Oveuzicht.
Volgens de fransebe republiekpinsche
dagbladen komt er mei iedere» dag nicer
en meer verwarring en oiieenigbeid in dé
rangen der politieke partijen in Frankrijk,
die vijandig zijn aan de republiek. Ook zou
men in bet ministerie van binnenlandsche
zaken den waren*toësïand beginnen in te
zien. Men zou er reeds de overtuiging heb
ben dat de républiekeinen cene groole
meerderheid bij de kiezingen van den 20
februari aanstaande zullen bekomen en
zelfs benoemingen zullen behalen in de
partementen diesenaleurs hebben gekozen,
welke lol de parlijèli der monarchisten
behooren.
De heer Gambetla, hel hoofd der gema
tigde republiekeinsche partij in Frankrijk,
spaart zich geene moeite om de eendrachl
onder de republiekeinen te behouden, en
indien men de fransdbe rcpubliekeinsclje
dagbladen gelöoven mag, zón hij zich in
den heston uitslag mogen verheugen De
redevoering, die hij zondag Ie l»‘js<,d heeft
uitgesproken, wordt door al de gematigde
republiekeinsche fransche dagbladen over
genomen, die er met veel lof over spreken.
De invloed van den heer Gamliella wordt
zoo groot, dal men hem, indien de repu
bliek in F rankrijk gevestigd wordt reeds
als den toekomenden president diér repu
bliek beschouwt.
De Daily .Ve/r.v van Londen kondigt cene
depeche af uil Weenen, luidende dal de
consuls, die te Mostar verblijven, inlich
tingen bekomen hebben om in onderhan-
dclingcn met de opstandelingen te treden,
rakende de voorstellen van graaf Andrassy
die door hel lurksch gouvernement zijn
aanvaard geworden.
In de zitting van het duilsch Parlement
heeft de derde lezing plaatsgehad van liet
welsontweip op het strafwetboek. In de
beraadslaging Over de paragrafen 150 en
151, waarvan de herinvoering is voorge
steld, nam prins von Bismarck hel woord.
Hij sprak eene lange redevoering uit, bij
welke hij zich verzette legen de valschc
lijdingen der drukpers en hare belasterin
gen bij den aanvang van bet verleden jaar.
Men is zelfs zoo ver gegaan, dal men het
gevaar voor eenen Oorlog verzon in dag
bladen waaraan men een ollicieus karakter
toeschreef.
Prins von Bismarck logenstraft kracht
dadig hel beslaan van óllicieuse dagbladen
en correspondcticien. Wij leven in den
volkomenslen viede, zegde hij, en wij
hebben geenen lust om overwinningen ie
ju/ snlr'l sb ut
'”T - -o ‘E leb mo .nslfijiav iiw)
Bckchdninkiiigcn lo centiemen den drukregel.
Men schrijft in bij den drukker-uilgever, Oósistraal, 6, b: Veurne,
en op alle postkantoren des rijks.
Brieven en‘géltl vrachtvrij.
Alle mededeelingen, artikels o!' brieven, .behoorlijk óndertcckQiitl,
alsook bekendmakingen uiteilijk legen Vrijdag middag toe te zenden.
en I>ixmiitlt- naar IXieuporl-
8- 00 Nieuport-Bi.xmude 7.-30 12-00 4-10 0-00
9- 0^6-1 Dixinude-Niéupórt 9-50 0-00 2-20 8-45
En terwijl onze verdiukte vlaamschc ge- -
westen verarmden én verkwijnden, waren
Holland en Engeland, waar denkers en
werkers voilé vrijheid génotën, in voor
spoed en welvaart.
Altijd en overal legden de volksverdruk
kers dé vrijheid en liet onderwijs aan
boeien. Hoe echter de geestelijken in
Vlaanderen, wannéér zij er volkom m
meester waren, te werk gingen om kennis
en verlichting onder den domper te hou
den, is welénswaardig.
Hierover Igzen wij in de Patria Hclyica,
in eenen artikel van M.r E. Grcyspn 'jf.llis-
Wire de Tinslruclion publiyue), daaromtrent
hel volgende
In 1531 wierd er bevolen, dal nfwie
zonder toelating óenen bóëk zou uilge-
ven, aan den schandpaal zóu worden
geplaatst om er gebrandmerkt te worden
met een kruisvormig ijzer, zOo diep in-
geprent, zegt het bevel of de plakkaart,
«dal het litteeke» er niet meer van ver-
dwijnen kan. liet is waar, d'é röóhter
liet aan den plichtigen (oq te kiezen
itisschen hel brandmerk; of cene uilge-
slokcne oog of eene afgekaple hand. In
1545 moesten inijuisiiéiirs het' gedrag
der schoolmeesters ónderzoékên. als bij-
zonderen en als onderwijzers, met
recht hunne afzetting voor te stéllen.
Alle onderwijzers moesten voorzien zijn
van een certificaat, ten bewijze van hunne
goede zeden en hun rcchlgelóovig leven,
afgeleverd door hunnen pastor. Drukkers
of copislen van zoogezegde ketlersche
boeken wiórden Veroordeeld tot den
dood, door hel zwaard.' dóór het (jraf o/
dóór het vuur. Academische le^sCn kon
men niet bij wonen dan tenzij haat ge-
zworen te. luibhen..tegen alle ketterij;
enbij plakkaart van 4 maart <569,
wierd aan onze jeugd verboden de lessen
van vreemde hooge seinden té volgen.
En alzoo was welhaast het openbaar
onderwijs in de handen der geestelijken
en der jesuïten, en bijgevolg op de baan
van spoedig verval.
De hieibovengemelde wettel ij kc schik
kingen bevelen wij aan de bijzondere aan
dacht van onze hedendaagsche vreesachtige
en beschroomde liberalen, discipels der
oude doctrinairen, die, ongelukkiglijk, zich
ingebeeld hebben, dal geestelijken konden
ophouden nltramonlancn te zijn. In tegen-
woöi digheid der éischen der priesters in
zake van onderwijs, in tegenwoordigheid
der gebeurtenissen van vroegere eeuwen,
raden nu nog die liberalen voorzichtigheid,
^fiMiov«,d «ui-)
vnii Vetiriic nam* vólde c
Dninkerke natir Veurne 6-3?> 11-10 3-40 5-00 Lichtervelde naar Veurne 6-30 9-08 1-35
Veurne naar Licliler.velde 7-37 ...12-11 .14*115/ 6-02 Veurne naar Duinkerkq^j 7-40 10-15 2-39
doen; wij zijn tevreden met wal wij hebben
en wij denken er op geenerlij wijze aan
om iemaïid te bedriegen, wie hel ook zijn
mogv. ,Dil niettegenstaande worden er
gedurig geruchten in tegenstrijdige» zin
versprijd, De prins($J)rpekl verder ov^r de
aanhitsingen der sppFalistiche dagbladen
en haalt de lasteringen, aan, door de
Kreuitszéituny hél Vferleden jaar tegen h m
uiige brac lil.
Uil Dunjngo koinl bét bericht toe dat
generaal Quesada eene confcrencie met
generaal Lorna heeft gehad. De krijgsver
richtingen worden door de sneeuw belem
merd. De lijnen der Alfonsisten breiden
zich uit lot aan Zornpza, Guernica, Duran
go en Urpuiola in Bis'cayc, tol aan Villareal
en Artaban in Alava. Moriones is naar
Guelaria lerug gekeerd, uit hoofde van hel
slecht weder. Martinez Campos bevindt
zich in de Vallef van Baztan en te Vera.
De Carlisle» zijn saamgelrokke» op de
rivieren Deva en Örio. Zij bezeilen de.
bergpassen, die naar de vallei van Bazlan
geleiden. De o.verlobpingén düécn voort;
men lelt er iedere» dag, een dertigtal. Dé
carlislische inwoners blijven in hunne
dorpen. r u
50..JA AU.
N/ 7.
rJY lil
o
ADVERTENTIE-BLA
i;/
