betwist worden is dal Vlaanderen missie waarvan de Iloofd-lngenieurs van Brugge
uvv’xov Iltic/ti rlnnl nvilnn
De ware reden, waarom de Veurnaar don lieer
Behaeghel zoo ontijdig, zoo onbetamelijk, zoo on
rechtvaardig aanvalt, is, dat de politieke mannen
der klerikale partij gewaar worden, dat zij zelven,
als vertegenwoordigers der belangen onzer streek,
aan hunne heiligste plichten hebben Ie kort ge
bleven, en dal zij, met een ander te beschuldigen,
de aandacht der kiezers en van bet publiek over
hunne eigene werkeloosheid trachten af te wenden.
Wij laten aan de klerikale politieke mannen de
verantwoordelijkheid over hunne handelwijze.
Doch dit zeggen wij, dat liegen en een ander
valschelijk beschuldigen, om zich wil te wasschen,
verachtelijke middels zijn.
Men moet zelve te verkoopen zijn, zegt de Pcur-
naar, om anderen daarvan te durven beschul-
digen. Wij herhalen het, M’ Behaeghel, heeft
daarvan niemand beschuldigd. Maar; zijn het wel
uwe mannen, Veurnaar, die hel recht hebben aan
den burgemeester van Veurne ten laste te leggen,
dal hij uil baatzuclitigheid misbruik maken wil van
zijne bediening?
Mr Behaeghel is in het Bestuur der Watering
sedert twee en dertig Jnnr. Heeft hij er
zich niet altijd eervol van zijne bediening gekwe
ten’ Heeft hij er niet altijd blijken gegeven van een
onafhankelijk en onbaatzuchtig karakter? Heeft
hij er niet altijd in geweten de belangen der land
bouwers voorgestaan? Heeft hij er niet altijd, van
over twintig jaar, moedig gestreden tegen de over-
drevene, onrechtvaardige en baatzuchtige eischcn
der eigenaars der Moeren? Heeft hij zich dezer
laatste dagen, ondanks onpasselijkheid, niet recht
verdienstelijk gemaakt?
Neen, Fcunmor, hoe venijnig en kwaadwillig gij
ook moogl wezen, gij en geheel uw aanhang zijl
niet in staal om aan onze landbouwers te doen
gclooven. dat Mr Behaeghel aan zijne plichten zal
te kort blijven.
Ten allen tijde hebben mannen van verdiensten,
menschen die bekwaamheid hebben en nuttig zijn
aan hunne medeburgers, eerbied en achting ge
toond voor andere mannen van verdiensten, zonder
acht te geven op hunne politieke denkwijze.
Ten allen tijde ook, hebben mannen, die niet
zwaar wegen, noch door hunne kennissen, noch
door hun karakter, mannen die verblind zijn door
toevallige gunsten en door ijdele glorie, zich niet
geschaamd menschel) van verdiensten te lasteren
en er mede den spot te drijven.
De oude vlaamsche spreekwoorden
Men wordt maar vuil gemaakt dan door eenen
zwarten pot,
Die komt van niet tot iet
En kent zijn zelven niet,
zullen altijd waarheid blijven.
Dit bewijst dikwijls de Veurnaar, en dit doel
hij nogmaals in zijn nummer van woensdag lest.
Ter gelegenheid der pogingen welke M.r Behae
ghel aanwendt, om een voorstel te bestrijden,
welk zeer nadeelig zou zijn aan de buiten-moeren,
durft de Veurnaar beweeren, dat M.r Behaeghel
alleenlijk handelt uit politiek belang, en dal hij
van eene waleringkweslie eene politieke kwestie
maakt. De Veurnaar durft M.' Behaeghel valschelijk
beschuldigen gezegd te hebben in eene vergade
ring, waar 60 landbouwers tegenwoordig waren,
dal geheel bel Provinciaal Bestuur aan de eige
naars der Moeren verkocht is hij durft M.'
Behaeghel eenen schaandelooze noemen, durft te
kennen geven, dal hij te verkoopen is, en neemt
daarenboven zijne toevlucht tot leugens, om te
doen gclooven dal M.r Behaeghel in deze zaak
geene diensten bewezen heeft of kan bewijzen.
Al de dagbladen en korrespondentiën zijn het
eens om de groole fiasco vast te stellen van de
vergadering, door de klerikalen zondag te Namen
gehouden.
Zij verwachten daarvan de schoonste uitslagen;
met duizenden katholijken gingen naar Namen
komen om de handen ineen te slaan tol het wel
lekken der kiezingen van juni. Eh wel, in plaats
van duizenden, schrijven zij zelven dat er maar
zes honderd waren, en men mag er alsdan nog een
paar honderd afdoen om nabij de waarheid te zijn.
De stralen en de omlrek der statie zagen er
zonderling uil: gendarmen, agenten van politie,
politie-commissarisscn in groote tenue, geconsig
neerde troepen, inwoners aan hunne vensters en
voor hunne deuren ener was niets te zien of
niets te doen. Hier en daar eenige klerikalen die
met groepen van vier of vijf door de straten wan-
De politie, heeft den omlrek van den katholijken
De heer en hel klooster hadden ook bun kudde-
recht op hun eigen, wal wil zeggen dat hun vee
naar de weide ging voor dit der andere dorpsbe
woners. Het vee van den boer had dus maar den
overschot en verging van magerheid.
De hoeve van den heer of der abdij had nog het
duivenrecht, hare ontelbare duiven bedekten de
velden. Men moest van alles dubbel zaaien om op
een oogst te mogen rekenen.
Daarbij, was elk huisvader, in den loop van het
jaar, aan den heer schuldig vijftien malen haver,
tien kiekens, tachtig eieren. Hij moest voor zijne
rekening drij dagen werken; drij dagen voor elk
zijner zonen of dienstboden, en drij per paard of
wagen.
Hij moest het gras maaien rond hel kasteel en
hel in de schuur gaan bergen op T eerste klokge-
klep, op straffe van zware boet. Hij moest ook de
steenen en hel noodige hout voor de herstellingen
der hoeve of het kasteel vervoeren. De heer
voedde dan den boer met een stuk brood en een
handvol groenten per dagwerk.
Ziedaar wat men karweien heette.
En hel is naar dien gelukkigen lijd dal de ullra-
montanen ons zouden willen terug brengen. Hel
is daarom dat zij de groole omwenteling van 1781)
met de zwartste kleuren afschilderen
Hoe rechtzinnig!....
Hel is litRiertnnl te beweeren, dal M.' Behae
ghel van deze Waleringkweslie eene politieke
kwestie heeft gemaakt. Het is in hel belang der
streek, dat de burgemeester van Veurne de land-
gebrnikers der buiten-moeren heeft bijeen ge
roepen. Hij heeft dit gedaan bij middel van eenen
gedruklen zendbrief, dien hij aan al de belang
hebbenden, zonder hoegenaamd politiek inzicht,
lieeft doen ter hand stellen.
Het islantcrlnnl te beweeren, dal M.' Behae
ghel in de vergadering van 12 april over politiek
heeft gesproken, dat hij uitgeroepen heeft tol
het vergaderd publiek «dat geheel het Provinciaal
Bestuur aan de eigenaars der Moeren verkocht
is.
Het is logentnnl staande te houden, gelijk
de Feurnaar doet, dal de zaak in kwestie niets
anders is dan eene vraag om advies, daar, I
integendeel, de voorgestelde maatregel (hel open
blijven der sluizen langs hel Kingslol gedurende
de zes
is. gedaan aan het Gouvernement door eene com-
Mijn Vlaanderen heb ik hartelijk lief, is een
schoon refreintje, dat door de katholieke volks
vertegenwoordigers op alle toonen gezongen wordt,
zoo gauw ze als kandidaat voorgesteld worden.
Maar eens dat die instrumenten van bisschop
pen, dekens en pastoors op de kussens zitten,
houden ze den bek gesloten en knikken ja als
Malou hel hen beveelt.
Hierdoor worden de grootste belangen van
Vlaanderen verwaarloosd, want ’t is niet al knik
kende, zwijgende en slapende dat men Vlaanderen
van verval kan redden.
De japneuzen en pilaarbijters zitten daar te
pronken en te lonken, maar de miljoenen bespre
ken die ten nadeele van Vlaanderen worden ont-
fulstcld, daarvoor is het grootste getal te dom!
en van Rijscl deel maken.
Hel is iogentaal te durven verklaren, dat do
Minister van Openbare Werken niets over deze
zaak ontvangen heeft, want, slechts over weinige
dagen, op II" dezer, heeft de Hoofd-lngenieur aan
de heeren der Watering geschreven, (lat hij hun
nen brief (over deze zaak) aan den Minister had
toegestuurd, en dal deze hooge ambtenaar hem met
eene gewichtige mededecllng voor de Watering
had gelast.
Hel is logentnnl te durven zeggen «daler
in de Bestendige Deputatie geen enkel woord toe
gekomen is, dal betrek heelt met de kwestie der
Moeren aangezien er in eenen brief van 10
februari 1874 door de eigenaars der Moeren wel
uitdrukkelijk en klaar aan de Bestendige Deputatie
gevraagd is geweest 1dal er eene verandering
zou gebracht worden, ten voordeelc der Moeren,
aan de bestaande besluiten betrekkelijk hel peil in
hel Bingslol; 2.* dat de sluizen langs de Duinkerke-
vaart en langs de Bergenvaart zouden worden
toegemetseld; 3.* dal de sluizen langs het Bingslol
zouden worden afgebroken.
Over dit rekwest is er geschreven geweest door
hel Bestuur der Watering aan de Bestendige
Deputatie op 22 Mei, 17 Augusti en 27 October
van het zelfde jaar 1874. Dit Bestuur heeft mede-
deeling gevraagd van liet rekwest, om aldus in de
gelegenheid gesteld te zijn de ongegrondheid er
van te bewijzen, maar nooit heeft de Bestendige
Deputatie zich geweerdigd aan de Watering te
antwoorden, of haar hel gevraagde stuk loe le
sturen
Wilde men misschien de zaak dood zwijgen, om
ze intussebentijd door eene andere overheid te
laten beslissen
Mijn Vlaanderen hel» ik hnrtelijk
Hei!...
Wij lezen in do Zweep:
Al wie zijn Vlaanderen lief heeft, moet mol
hartewee den zoo nadeeligen invloed der ultra-
montanen beslaligen.
Men goochelt soms nog al licht met cijfers en
Statistieken, doch wal onloochenbaar is en door
wintermaanden)’een zeer ernstig voorstel (lelden.
nnn imt P. »n vurnomonf door eene coin- De u<
De klerikalen verbieden de liberale gazetten;
wij, integendeel, wcnschcn dal er nevens onze
bladeren een klerikaal blad ligge. Waarbij komt
dit verschil?
Omdat wij, liberalen, hei recht, de rede en de
waarheid voor ons hebben.
Degene die, bij hel lezen van liberale bladeren,
nog maar een wankelende liberaal is, zal welhaast
allen twijfel ter zijde schuiven en zich onder ons
vaandel scharen, als hij de klerikale modder-
papicren leest, de beleedigingen en laster ziel
welke de klerikalen naar deftige burgers werpen,
als hij ziel met welke loosheid de waarheid door
de klerikalen den hals wordt gebroken en de
mannen lol den hemel verheven worden, die, als
door een don Carlos, het bloed bij stroomen ver
giet, als de Langrandislcn miljoenen aan (luizende
werklieden en kleine burgers ontstelen.
De klerikalen willen niet dat hunne kiezers ook
liberale bladen lezen, omdat zij geen vertrouwen
in hunne princiepen hebben, of liever omdat ze
weten dat ze liegen en ’t volk bedriegen, en dat
door het lezen van twee gazetten, hel klerikaal
bedrog zou uitkomen.
Ware het anders, zouden de klerikalen dan niet
wenschen dat de slechte gazetten ook gelezen
worden? Want het lezen onzer gazellen, als ze
wezentlijk slecht zijn, zou de oogen van volk
openen en aan de klerikalen veel goed doen.
Wal geluk voor ons ongelukkigen dal de om
wenteling gekomen is, en vooral voor de boeren!»
Wam zoo de ellende groot was in de sleden, deze
te velde overtrof alles wat de verbeelding kan
schilderen.
Vooreerst de boeren droegen dezelfde lasten als
de burgers; daarbij waren zij nog met eene me
nigte andere geplaagd. In ieder dorp van Lorrei-
nen bestond er eene hoeve van den lieer of van het
klooster, en deze gebruikte al de goede landen,
alleen de slechte bleven aan de arme lieden.
En de boeren mochten zelfs niet planten en
zaaien in hunne landen wal zij wilden; de weiden
moesten weiden blijven en hel bouwland zaailand.
Zoo de landman zijn veld in weide veranderde
dan verloor de pastoor de tienden; zoo hij zijne
weide in zaailand veranderde dan verminderde hij
het weiderechl; zoo hij klaver in de braaklanden
zaaide, kon hij aan de kudde van zijnen heer of hel
klooster niet beletten er te grazen. De landen
waren overlast met fruitboomen, die elk jaar ver
huurd werden ten profijtevan den heer of de abdij;
hij mocht deze hoornen niet uitroeien en was zelve
verplicht hen le vervangen binnen hel jaar dal zij
te niet gingen.
En dan nog hadden de heeren hel jachlrccht,
ook van de velden te doorloopen en de oogsten le
vernietigen ten allen tijde des jaars, en de boerdie
het waagde een enkel stuk wild le dooden, zelfs
op eigen grond, liep in gevaar van naar de galeien
gestuurd te worden.
niemand kan
nog gedurig achteruit gaal.
Ge moet ook niet denken dat bel staatsbestuur
iels doel voor dien vergeten hoek, die eens fran-
sclic koningen verjoeg en versloeg en wier be-
woners thans vastgeketend zijn aan Home.
We hebben hier voor oogen liggen het budjet I
van openbare werken, en ons Vlaanderen krijgt met
moeite kruimeltjes, terwijl miljoenen en miljoenen
aan de andere provinciën worden verleend.
Waar gaan wie naar loe?
De tinancicmannen, met hunne waggelende in
stellingen, hebben aan ons Belgie weinig dienst
bewezen, want ons credict wordt tegenwoordig
in alle vreemde landen op zeer nadeelige wijze
besproken.
De nijverheid kwijnt, de handel vervalt, het kre
diet loopt mank, de eene bank springt na de andere
en de kassiers maken gaten in de maan met geene
miljoenen te stoppen.
Be Veurnaar en M.r Behaeghel.
Be kleriknl® l>etooging t<» Aininen.
B«* <li*nkpei*M.
