Sermoenen en nog sermoenen, en altijd voor de
meesterschap en voor hel geld
O lijden, o godsdienst!
was Antonelli van zeer arme
Hel Hof van beroep van Gent heelt verleden
dinsdag uitspraak gedaan in de zaak van den kape
laan van Proven, M. Delancker. Het Hof heeft
besloten dal de feilen ten laste van den betichten
niet genoegzaam in rechte bewezen waren en heeft
hom vrij verklaard. Men weet dal twee meisjes
den kapelaan hadden beschuldigd, en dal reeds
eenc derzelve hare beschuldiging voor het tribu
naal van Veurne had ingetrokken. De tweede
heeft insgelijks, vóór hel gerechtshof van Gent,
hare eerste getuigenis herroepen.
afkomst.
Hoe is het toch mogelijk dal Pio nono zooveel
jaren in nood verkeert, in zulke» nood dal men
overal van huis lol huis, bij den armen werkman
zoo als bij den rentenier, voor hem bedelt.
terwijl zijn eerste minister de kassier van Sinl-
Pielerspcnning, in de millioenen zwom
Ofwel was Antonelli een harteloos man, hij die
zijnen meester in de armoede liet, als bij hem met
zijne millioenen kon helpen, ofwel had Pio nono de
millioenen van Antonelli niet noodig; cn dan is de
Paus of zijn de kopstukken van den Sl. Pieleis-
penning onbeschofte bedelaars.
Maar waar toch mag Antonelli zijne kolossale
fortuin gehaald hebben! Honderd nnllioen achter
laten, na id jaren minister te zijn geweest, en
daarbij van zijne broeders, neven en nichten, die
arme duivels waren, rijke prinsen gemaakt te
hebben? Hoe dat uitleggen?
Toe, goede zielen, geef uwen penning aan den
armen paus; de millioenen die men de sukkelaars
overal ontfutselt, worden toch aan iemand besteld!
Nieuwjaar nadert, en welhaast zullen al de pas
tors en de kapelaans, in de aandoenlijkste, in de
hertroerêndsle sermoenen de 11. NIEUWJAARS
GIFT aanbevelen. In de kerken, in de kapellen,
in de huizen, zoo wel bij de kleine mcnsclien als
bij de rijken, zullen zij schooien voor de groote
geestelijke kas, of zoogezegd voor den Paus, die
zwemt in hel goud en hel prachtigste paleis be
woond der wereld.
Leve de rijkdom en al de rijkdom in geestelijke
handen.
I>c Kamer.
De politieke discussie over de geldigheid der
kiezingen van Antwerpen, Brugge en Uperen is
volop aan den gang. M. Bara heeft het debat ge
opend en men mag zeggen dal men zelden den
kundigen redenaar zoo welsprekend geweien heeft.
Zijne redevoering zal in geheel heiland een groolen
indruk maken en wij wenschen dal iedereen haar
zou lezen, want zij beval talrijke en belangwek
kende feilen, waarin de trouwloosheid der geeste
lijkheid inde laatste kiezing wordt aangeloond
De heer Bara is begonnen met de vernietiging
der kiezingen van Uperen, Brugge en Antwerpen
te vragen, omdat zij door kiesbedrog bekomen zijn,
dank aan de geestelijkheid, dank aan de bisschop
pen, dank aan hel klerikaal ministerie, dal niets
gedaan heeft om de drillen te bedaren welke hel
land verdoelen en verscheuren.
De redenaar heeft zijne vraag lol vernietiging
door bewijzen geslaafd.
Hij heeft doen uilschijnen dal indie kiezingen:
zedelijk geweld, onwettige» invloed, ontheiliging
van den predikstoel door eene taal die in geene
kroeg is gedoogd, misbruik van heilige zaken, in
een woord al wat maar mogelijk is om de vrijheid
van den kiezer en de rechtzinnigheid in de kiezin
gen te beletten, tijdens de laatste kiezingen is
gepleegd geweest.
M. Bara heeft uil de verslagen, hem door de
Liberale Association van hel land bezorgd, de
bouwstoffen zijner redevoering geput. De bijval
dien hij bij de linkerzijde heelt gevonden was zeer
groot, maar de rechterzijde zat gelijk op spelden
eu stond als verpletterd over de menigte bewijzen
van kieskuiperijen die M. Bara aanhaalde.
De redenaar heeft vervolgens van de middelen
gesproken oin hel kiesbedrog te voorkomen of te
beletten. Hij heeft het stelsel, dat hij in den Libe-
voegende, indien deze middelen de volmaking niet
bereiken, evenwel de aanvallen niet verdienen
waarvan zij hel voorwerp zijn, daar er zeer gc-
makkclijk in de ongemakken die men aanduidl kan
voorzien worden.
Hij eindigde met hel ministerie en de meerder
heid op te cischen in dien toestand te voorzien,
toestand die zeer erg is, daar de rechtzinnigheid
hunner kiezingen betwist wordt. Men moet niet
voor den dag komen met studiën om alles op do
lange baan te schuiven, maar met maatregels die
onmiddelijk kunnen uitgevoerd worden om hel
kiesbedrog te beteugelen cn aan de kiezing de
rechtzinnigheid te geven, die de Grondwet en het
eerlijk geweten vereischcn.
I ligt dal Antonelli eene fortuin achterlaat
i tachtig tol honderd millioen.
I Zoo men weet, was Antonelli van zeer
gelijk hij, ik ben een eenvoudige snuisteraar, die
niet houd van poscercn in de dagbladen en ook
liever onbekend blijve om mij niet bloot te stellen
aan de moderne inquisitie van onzen lijd, die de
mcnsclien niet meer het leven, maar het brood ont
neemt. Begrepen, heer Frans De Potter?
Spiekende van het uitmuntend werkje van den
heer Julius Vuylsleke (Eenige bijzonderheden over
de Arteveldcn in de XIV' eeuw), zegt de beer
Frans De Potter dat het een sedert lang weer
legd brochuurke is, dat vol staal met logons en
valschlicden. Waar heeft do heer Frans Do
Potter dat werk ooit weerlegd? Een vriend uil
Gent, aan wiet) ik er over geschreven heb, ant
woordde mij, dal de beer Frans De Potter er
altijd over gezwegen beeft, dat hij zweette.
Te recht hebt gij, M.r do Opsteller, dat werk aan
uwe lozers aanbevolen. Doch, aangezien iedereen
den tijd niet heeft om dat werk te lezen noch ook
hel geld om hel te koopen, zal ik er hier de laatste
regels uil afschrijven.
Na bewezen te hebben dat de heer Frans De
Potter een knoeier is, die niets van de zaak ver
staal, de belachelijkste misslagen zonder hel zelve
te vermoeden heelt begaan cn daarbij de prelcfltle
heeft gehad zijn werk aandcAcademie van Brussel
op te disschen, besluit de heer Vuylsleke met
deze onverbiddelijke woorden:
Gelijk men heeft kunnen nagaan, zijn de mis
slagen bij den lieer De Potter zoo menigvuldig,
zoo grof on zoo zonderling, dal men geneigd zou
zijn te vragen of hij hel wel in ernst gemeend heeft,
en of hij soms niet eene overdrevene fopperij heeft
willen beproeven. Doch, daar het. niet aannemelijk
is dat hij zich zulke handelwijze tegenover de ko
ninklijke Academie zou hebben vcroorloold, schiet
er mij niets anders over dan dit verbazend prul
werk te nemen voor een overtuigend bewijs van
volslagene onbevoegdheid in het vak, dat hij zich
sedert verscheidene jaren den schijn geeft te be
oefenen.
Het is te denken, inderdaad, dat hij aan deze
twee opstellen eene bijzondere zorg zal besteed
hebben, vermits hij de stoutheid gehad heeft ze de
Academie aan te bieden, en vermits hij buitendien
wel moest welen, dat dc controle van zijne be
weringen uiterst gemakkelijk was en onvermijde
lijk zou gedaan worden. Want hij is de eenige niet
die zich met dc geschiedenis der Arlevelden bezig
houdt of gehouden heeft. Maar wat denkbeeld moet
men zich dan wel vormen van de waarde der talrijke
boekdeelen zoogenaamde geschiedenissen, die zijne
vruchtbare pen onophoudelijk in de wereld zendt, en
die door hun minder belangwekkender inhoud het
voordeel genieten van om zoo te zeggen aan alle toe
zicht te ontsnappen? JIEA SCHRIKT ilIJ DIE VRAAG.
De beer Frans Dc Polier schijnt zich te bekla
gen, dat ik tot hiertoe zijne Geschiedenis van
l'eurne nog niet besproken 'neb. Uitgeslcld is
niet kwijtgescholden, o lichlzoekcrBij tijd cn
stond zult gij nog wel van mij hooien.
Een Snuisteraar.
De Kamer heeft dinsdag dc discussie voortgezet
over de geldigheid der kiezingen van Antwerpen,
Brugge cn Uperen. Het is zeer waarschijnlijk dat
dc discussie nog geheel de week zal duren, want
naar men ons meldt, zou men van deze gelegenheid
gebruik maken om ecus de consciëntie van de kle
rikale partij in T algemeen te onderzoeken en aan
te toonen wat voortreffelijke vaderlanders en nut
tige burgers zij zijn en hoe het land op hen zou
mogen rekenen indien het in gevaar verkeerde.
De heer Le Hardy de Beaulieu heelt de motie
van M. Bara ondersteund en heek staande gehou
den dal de tussclieiikomst der geestelijkheid op
hel kiesterrein, onze nationale instellingen in ge
vaar brengt.
Dc redenaar heeft zelfs het gedacht uitgedrukt
dal de geestelijkheid door den Staal betaald, ’t is
te zeggen door hel volk, zich zou moeten onthou
den als kiezer, daar zij geheel vreemd is aan alles
wal op politieke» cnstaathuishoudkundigen terrein
gebeurt. De priester moet geen dienst als soldaat,
noch als burgerwacht doen; hij moet geen deel van
den jury maken, hij moet geene bewijzen van be
kwaamheid zeven, tenzij voor mannen, die men weet
niet zeer nauw te zien, om eene goede betaalde
plaats van den Staat te bekomen. En ondanks al
die voordoden cn de weinige lasten die hij te
dragen heeft, wil hij nog meester spelen.
De heer Saincteleltc heeft ook eene welgepaste
vergelijking gemaakt lusschen dc vcrschillige klas
sen van kiezers. Hij vroeg of men ooit hoort spre
ken van de magistraten die dc kiezers geweld aan
doen, zooals de geestelijkheid; of me» ooit dc offi
cieren van hel leger zich met dc kiezingen heelt
zie» bemoeien of kiezers dwingen in deze of gene
zin te stemmen? Indien zoo iets moest gebeuren,
er beslaat geen twijfel of de rechterzijde zou de
kiezing vernietigen of een enkwesle vragen.
Het is de heer Woeste, vertegenwoordiger van
.Aalst, die dc verdediging der geestelijkheid op
zich heeft genomen om te protesteeren tegen de
aanvallen, waarvan die zachtmoedige, die onsclnil-
I dige geestelijkheid het voorwerp is cn heelt zich
gewroken met de vrijmetselaars te doen doorgaan
als eene sekte die op de kiezers drukt, evenals
werden der vrijmetselaars door den Staat betaald,
gelijk dc bisschoppen cn al wal een zwart kleed
d raagt.
De klerikale redenaar heeft zich tegen eene ver
onderstelde ontbinding verklaard cn gevraagd dal
de kiezingen van Brugge, Antwerpen cn Uperen
zouden goedgekeurd worden.
Hel zijn de hecren Joltrand en Bara die op den
rimram van M. Woeste hebben geantwoord en zij
hebben ccnen groolen zegepraal behaald.
Dc eerste vertegenwoordiger heeft verpletterde
bewijzen gegeven der drukking der geestelijkheid
op de kleine kiezers.
Wal M. Bara betreft hij licclï daar en boven be
wezen hoe liet klerikaal ministerie ter hulp komt
der geestelijkheid.
De discussie werd donderdag voortgezet cn
niettegenstaande alle grondige beweegredenen
heelt de rechterzijde hel cnkwesl door de liberalen
gevraagd, verworpen en de kiezingen van Ant
werpen, Brugge en Upcr geldig verklaard, met 62
stemmen tegen i!>.
Zie daar nu hel kiesbedrog ten volle bekrach
tigt!
»c fortuin vnn knrdinnnl
.Vut ouelli.
De Eigaro van Parijs, een klerikaal blad dat vier
duizend geestelijken onder zijne lezers lelt, beves
van
Sermoenen. Dcietten. hij nooit liet stelsel, dat hij in den Libe-
Zondag lest hebben in al dc kerken van West- Vnèli<TnC<L01 w>t
Vlaanderen de pastors cn de kapelaans uitgevallen
tegen dc liberale gazetten.
Al de liberale gazellen zijn slecht. Al dc kleri
kale gazetten, integendeel, zijn goed gelijk suiker
cn zeem.
Nieuwjaar nadert, eu gemeenlijk op dit tijdstip
worden de abonnementen op de gazetten ver
nieuwd. Gelijk de krameniers rccommandeeren de
geestelijken den klerikale» winkel.
Leve de meesterschapDe pastor in de kerk, de
pastor op hot stadhuis, de pastor overal
Ziedaar de ware toestand in de XVI' eeuw. Dc J
schepenen spraken het vonnis uit, maar Iniim;
handen waren gebonden door den wil der Inqui
siteurs cn door de bloed placcal en van Keizer Karei
en zijnen zoon Filips II. Zulks heeft niet één ge
schiedschrijver durven loochenen; doch de heer
Frans De Potter meent hel beter le welen dan de
ware geschiedschrijvers en dan Filips 11 zelve,
die, zooals ik in mijnen vorige» brief herinnerde,
aan kardinaal Granvellc uil Madrid schreef: De
Inquisitie der Nederlanden is nog onmeedoogender
dan die van Spanje. Dat dc gepatenteerde lichl-
zockcr van Oost- cn Weslvlaandercn daarop anl-
woorde
De heer Frans Dc Polier vraagt .weeral, dal ik
hem uil de archieven eene akte hale over de Inqui
sitie. Ik zal in alle nederigheid antwoorden,
dal ik niet, als de lieer Frans De Potter, de
schoonste jaren mijns levens, al het genot mijner
jeugd heb opgeoflerd aan het ondankbare, dorre en
afmattende, werk in de archieven en bibliotheken.
Maar als iedereen heb ik eenige kronijkeu van
katholijke tijdgenooten gelezen; bij voorbeeld De
Ghendtsche geschiedenissen van den zeer Ecrw. Pater
Bernardus De Jonghe cn hel laatst verschenen
werk: van die beroerlijeke tijden in die Nederlanden
va» den Gentenaar Marcus van Vaernewyck, die
kerkmeester der S.' Jacobskerk in zijne geboorte
stad was. En op iedere bladzijde heb ik het ver
haal der vreeselijksle vervolgingen gevonden;
overal is er spraak van schavotten, galgen en
brandstapels; overal ziet men dal de godsdienst
van broederliefde, door Christus op de aarde ge
predikt, in de XVIC eeuw diende om de incnschen
op le hangen, bel hoofd af leslaan of levend te
verbranden. Heeft dc hoer Frans Dc Potter nooit
die kronijkeu gelezen?
De heer Frans De Potter schijnt ook zeer ver
wonderd, omdat ik mijnen naam niet kennen doe.
Maar wal zou hij daarbij winnen? .Mijn naam is
niet beroemd als dc zijne. Ik ben geen lichtzoeker
F
K 1 ES II t'Il V 011)11 XG.
