1
IctH uit <Ieii Duiten.
der gansehe
u doen steken waar (jij niet geerne zoudt
X.
VLAAMSCII TOONEEL.
I
hel ecne grooic beestigheid had bedreven, en rood
van schaamte over zijne onvoorzichtigheid, vluchtte
hel in aller haast naar zijn kiekenkot.
I Wio het meest leute had was de roode vogel,
raad ten volle goed. Overigens, niet belet dal in i omdat hel kieken zelve, met oude koeien uit de
kene voor óon Crank, niets belet ook, dal twee of
1I-.1 j
frank in të schrijven.
Een heilige man
Over een tiental jaren was er in geheel West-
vlaanderen geene gelukkigere, geene vreedzamere
gemeente dan de gemeente Proven.
Burgertwist was er onbekend, en men leefde er
onder elkander als vrienden en broeders.
De eendrachtigheid was er zoo groot, dat het
meermals gebeurd is in de kiezingen voor den
gemeenteraad, dat al de kandidaten, ter uitzon
dering van hunne eigene stem, met algemeene
stemmen gekozen wierden.
En nu.... is er nog wel rust en vrede in Proven?
Heerscht er nog hel vertrouwen onder de inge
zetenen jegens elkander? Bestaan er nog, gelijk
vroeger, de schoone christelijke deugden ver
draagzaamheid en broedermin
Aan de vruchten kent men den boom.
Geld, altijd geld
De Veurnaar maakt bekend, dal er ecne inschrij-
vingslljst geopend is voor hel jubelfeest van den
H. Vader Pius IX, ter gelegenheid der vijftigste
verjaardag zijner bisschoppelijke wijding
Eene inschrijvingslijslvoor wal? Is hel voor
gelukwenschen? Is hel voorgebeden?Neen,
hel is voor geld
De Kerk vraagt geld, altijd maar geld; zij is
onverzadclijk
Door wie, inderdaad, is deze nieuwe schooierij
ingerichl? Is hel niet door de kerk, met lusschen-
komsl van hare bedienden? En is het niet builen
alle reden en recht, dat de Kerk, die reeds zoo
onuitsprekelijk rijk is, nog altijd hare rijkdommen,
ten nadeele der wereldlijke bevolking, tracht te
vergrooleu
Wij overdrijven niet: al wie de zaken van nabij
wil beschouwen, zal immers moeten bekennen,
dal de geldzucht der bedienden der Kerk, overal
en in alles doorschijnt en zijnen invloed doet ge
voelen.
Niet alleen worden de bijzonderen door deze geld
zucht gekweld, maar zelfs ziet men in alle sleden
en in alle gemeenten, de geestelijken,de broerkens,
de zusterkens, in zake van bestuur, van liefdadig
heid, van onderwijs, onophoudelijk looze listen
inspannen om aan geld te geraken, om de schatten,
der Kerk te vergrooten.
Tegen die baatzuchtige handelwijze moet een
ieder zich wapenen, bijzonderlijk de gemeente
bestuurders die de vertegenwoordigers zijn, niet
der geestelijken, maar van hel eigenlijke volk, van
de werkers, van de lastenbetalers. Bedrog en looze
listen moeten afgekeurd worden, omdat zij onze-
delijk zijn, en de geldzucht der geestelijken moet
bestreden worden, omdat zij alleszins schadelijk
is, zelfs voor den godsdienst.
Men vergetc inderdaad niet, dat de hervorming
der XVP eeuw haren oorsprong gevonden heeft in
de misbruiken, die uil den rijkdom der Kerk voort
vloeiden, en dal Christus, waarvan de geestelijken
beweren de discipels te zijn, het geld en den rijk
dom heeft versmaad en verfoeid.
Een licrtlap.
Men leest in de Veurnaar: De liberale Asso-
ciatie van Veurne heeft hel stelsel van haren
hertlap Bara bijgelreden, en ecu verzoekschrift.
aan de Kamer gezonden, waarbij zij eene kies-
hervorming a la Kara vraagt.
Hertlap Kara, een schoon woord, voorwaar!
Wat echter nog meer ter eerc strekt van denbeer
Bara, is, dal hij met den heer Frèreals de grootste
en vaderlandlievendste redenaar der gansehe
Kamer aangeleekend slaat.
God zij gedankt, de liberale partij, alhoewel zij
hevig te kampen heeft, is nog kloek en gezond en
heed nog geenen hertlap noodig.
Maar zoo is hel niet gesteld met de ullramon-
taanschc of overdrevene klerikale partij. De ullra-
monlanen inderdaad zijn zeer ziek, en zoeken ge
stadig in hel ministerie naar oenen hert of borstlap
als geneesmiddel.
Ongelukkiglijk voor hen, noch Malou, noch De
Lantsheerc, noch Beernaerl willen zich als hertlap
ten hunnen dienste stellen, Belcour is van de slof
niet waarvan men een hertlap maken kan, en
D'Aspremonl en Thicbauld, brrr.... hel zijn halve
ketters.
Wal is nu de toestand der ullramontanen?
Zonder geneesmiddel te moeten voorlsukkelen,
en in de vrees te moeten verkeeren hunne kwaal,
ten gevolge der nieuwe kieswet, nog te zien ver
grooten.
Dal de ullramontanen zich troostenindien zij
ziek en ongeneesbaar zijn, verlaten worden en de
achting verliezen zelfs van hunne partijgenoten,
dat zij zich onderwerpen en denken dal wal hun
óverkomt de wil is van God, even als hel de wil
van den Ahnogenden is, dat de Paus, reeds sedert
1870, van zijne wereldsche staten blijft beroofd.
Ini*dii*ljvin|4 voor do benelmvinjj;
van Bliddcn-Afriltn.
De Gemeenteraad onzer stad heeft in hare zitting
van verleden zaterdag eene beslissing genomen ten
opzichte dm- inschrijving voor de beschaving van
Midden-Afrika, een hoogst liefdadig werk, dal zoo
warm en zoo mild door onzen Koning wordt onder
steund.
Ingevolge deze beslissing, zullen er inschrij-
vingslijslen aangeboden worden aan de ingezeten
dezer stad, mol verzoek van er op in te leckcncn
voor óen lï-jtnli., voor niet min, noch voor
niet meer.
Hel gemeente bestuur heeft geradig gevonden
alle groolere inschrijvingen dan voor een frank te
verslooten, om dat hel niet wil, dal de giften voor
Midden-Afrika eenen aftrek zouden kunnen zijn
■voor onze arme menschen. Het heeft ook niet gc-
Meer en meer levendig wordt hel looiieelkundig
festival door onze koninklijke maatschappij van
Khelorika Arm in de beurs uitgeschrevcn. Op
verleden zondag, 3 dezer, was hel de beurt der
rederijkerskamer van Loven, Hoos en Eikel.
Zoo groot was de verwachting, welke men van
de vertooning dezes genootschap had opgeval, dat
er talrijke liefhebbers der omliggende sleden en
dorpen gesneld waren, om dezelve bij te wonen.
Deze verwachting is niet te leur gesteld geweest.
Bij hel ophalen der gordijn, vertoonde men Voor
stille Lieden, een blijspel dat veel bijval verwierf.
Vader Schraap heelt op eene goede wijze de eige
naar, een gemeubleerd kamer te verhuren heb
bende, voorgesteld. Het tooneei in het welk in
plaats van stille lieden, hij juist twee reizende
muziekanten als huurlingen aantrof, wiens gevecht
de inroeping der politiemacht vergde, om hen op
straat te werpen, heeft de aanschouwers doen
lachen. Meester Chorus en Agatha waren het af
beeldsel van de twee dier reizende muziekanten.
De hekeling iegens de Belgen die zich maar al te
gauw hen door Franschelarij laten misleiden heeft
den lieer Francois duidelijk doen uitkomen. Zijne
koepletten waren warm loegejuichl. Hendrik en
Leentje met den poliliekommissaris hebben zich
naar evenwicht waardig gemaakt van de lof-
zwaaijingen die dit eerste stukje ten deele vielen.
Hel drama De kwijtbrief van Dries, in 2 bedrij
ven, uil het fransch vertaald door Em. Hiel, heeft
oenen allerbeste» bijval verworven en hel heeft
bijzonderlijk bij de liefhebbers van den builen
eenen diepen indruk gemaakt. Pachter Dries ver
vulde zijne rol op eene kundige wijze. Ja, hij was
hel toonbeeld dier pachters die door hunnen arbeid
en zwoegen een sommeken ter zijde leggen, om op
tijd en stond den huurprijs der pachthoeve bij den
rentmeester te kwijten; van hel welk hij in cens
beroofd werd door het wanordig leven van een
aangenomen kind Doornbloem, soldaat, die hij met
verkleefdheid omringde, om in een speelhuis te
verkwisten. Hij loonde zich op de hoogte van zijne
rol in hel tooneei waar den heer Droogheid de
rentmeester achterstellingen van pacht eischic die
hij reeds betaald had, vruchteloos lol staving
zijner verklaring zijnen kwijtbrief opzoehte, en na
vele wederwarigheden, hem eindelijk door den
berouwhebbenden soldaat werd overgelegd. De
pachteres Mev. Hans en Roosjen stonden op ecne
betamelijke wijze de vorige personaadjen ter zijde;
zoo dal men mag zeggen dat er tol in de geringste
deelen der uitvoering van de 2 bedrijven eenen
samenhang werd waargenomen die men zelden
aanlrefl.
In het nastukje De weg naar het hart, een echt
boertige klucht, hebben wij het gansehe stuk door
eene bijzondere aklie en vurigheid bij de uiloelïc-
naren opgemei kt, die hel volk in luim heelt ge
bracht moeijelijk om te bedwingen.
Kortom, de vertooning was eene ware triomph
voor de opvoerende maatschappij; ook hel publiek
heeft hen naar waarde geschat, en door hevige
bisgeroepen op hel tooneei na ieder stuk terug
gevraagd.
Op Zondag 17 December oplrcding van Vlaamsch
Vooral, van Eecloo.
.llgenieeiiu
Sinls bijna alle dagen hebben wij eene wccr-
geslellenis, verre van voldoende te wezen. De
regen valt, om zoo te zeggen, onophoudelijk en
doel rivieren en kanalen liet hoogste punt bereiken,
de lage landgedeelten zijn in den omtrek gansch
overstroomd en hel ware kommervol indien wij
der rampzalige watervloed van 1872-1873 eene
tweede uitgave bekomen zouden. De wind is sedert
radig geoordeeld de weinig begoede lieden met
deze inschrijving te kwellen, en het is om die
reden, dal men de kleinere gillen dan voor óen
frank heeft uitgesloten. j
Wij keuren deze beslissing van onzen gemeente- I
hel zeilde huis, ieder lid van hel huisgezin intee-
kene voor óon frank, niets belet ook, dal twee of
vier huisgezinnen zich vereenigen, om voor den
frank in te schrijven.
Wij hebben vernomen, dal hel bewarend verbond
dezer stad aan de inschrijvingslijsten van hel ge
meentebestuur voor Midden-Afrika concurrentie
doel. Dit verwonderd ons niet: sedert cenigen
tijd legt immers deze maatschappij zich loc, om alle
inrichtingen, alle bijeenkomsten, alle feesten die
niet zuiver klerikaal zijn te dwarsboomen. Of dit
biieekspel wel in den smaak onzer bevolking valt,
daar aan twijfelen wij grootelijks, en gelooven
liever, dal hel door alle verstandige lieden streng
wordt afgekeurd.
EEN FABEL EN GEEN FABEL.
Er was cens een kieken, een roode vogel met
'ncn bek, ecne kraai, eene duive, musschen en
ander pluimgedierte.
Hel kieken was grooler dan dc andere vogels,
bet had een schoon kiekenkot, graan in overvloed
en was geschikt om te gebieden. Noglhans het was
benauwd van de kraai, en wanneer hel zich in
tegenwoordigheid van deze laatste bevond, liet hei
hel hoofd ten gronde zinken, ten tecken van
onderdanigheid en onderwerping.
Dc roode vogel met ’ncn bek was vlijtig cn
vroolijk.en stelde al zijne vreugde cn zijn genoegen
in het eerlijk bezorgen van den kost voor zijn
beminlijk wijfje en voor een zestal frissche maar
nog blutsche jongen.
De kraai was een hoogmoedig dier, cn liep altijd
met den kop in dc lucht; en als zij den kost ging
zoeken veroorzaakte zij, gelijk al dc kraaien, veel
schade. Het is immers gekend, dat overal waar
cr teveel kraaien zijn, hel ecne oprechte ramp is
voor de streek.
De duive was liefdczick, cn was geerne geflik
flooid en gestreeld.
Op zekeren dag waren het kicken cn dc roode
vogel in een groot gesprek: zij spraken over
notaris- en advocaten zaken. Hunne gedachten
kwamen niet overeen, maar ieder van beide ver
dedigde met vuur cn kracht zijne zienswijze. Dit
gebeurde in tegenwoordigheid van veel musschen
en pluimgedierte. Hel bleek welhaast dal dc roode
vogel de slimste was, en de musschen schepten
hierin groot vermaak. Hel kieken voelde zich nu
vernederd en wierd gram. Geene goede reden meer
wetende bij te brengen, snauwde het den rooden
vogel toe: gij zijl een slechte vogel, ik kan u doen
pakken en u doen steken waar gij niet geerne zoudt
zijn
Deze woorden veroorzaakten eene groote on-
sleltenis onder het aanwezig pluimgedierte, want
men wist wel dal zij in geene doove mans oor
waren gevallen en dal de roode vogel zijnen bek
weel te gebruiken, wanneer men hem den kaas
van hel brood wil nemen.
De roode vogel schudde nu zijne vlerken cn hel
kieken dit ziende begon te beven. Hel trachtte zich
te verontschuldigen, zich achteruit te trekken, naar
zijn kiekenkot terug te keeren, maar willen of niet,
hel moest uitleggingen geven over zijne bedreigin
gen en eerroovende woorden.
Hel kieken sprak nu roode vogel, gij hebt dc
kraai gelasterd, gij hebt bekend gemaakt, dal de
kraai, op eenen vroegen morgen, aan de duive
eenen SMOKKEL heeft gegeven, en die bekendma
king is eene grooic misdaad. God en Maria ver
geven hel u
Op deze verklaring ging cr onder dc vogels een
geschreeuw, ecu gejoel, een gejuich op. dal men
het eene halve uur verre hooren kon.
Hel kicken begreep, maar helaas! te Iaat, dat
„i
schaamte over zijne onvoorzichtigheid, vluchtte
de roode vogel,
gracht te halen, de beschuldiger was geworden
van dc kraai, en een feit had veropenbaard, het
welk, alhoewel gekend als ooggetuigen door een
tiental musschen, toch meer of min verzwegen en
verdoken wierd.
En gedurende langen lijd wierd er in gansch de
streek, onder hel pluimgedierte, van niets anders
gesproken, dan van den smokkel van de kraai aan
de duive.
Zedeles. Alwic door een kicken verdedigdt
wordt, heelt eenen slechten advocaat.
Ignatius.
I
