Men lecsl in den Feternaar.* Wilt gij dan hebben dat geheel uw gcuzen- kraam in duigen niet valt, houdt op van u te bemoeien met zaken die u in het geheel niet aangaan. Be bisschoppen zijn daar, om te zeggen welke de plichten zijn van de priesters in den predikstoel en in den biechtstoel, en hel is geen gazelschrijver 't is gelijk welken, die hun moet leoren welke plichten den priester heeft als predikant en biechtvader. is wij niet die de rechters zijn van de priesters, maar wel de pries- n Iers die de onze zijn. Bravo! wel uitgedacht! Bit is zooveel gezegd als: de priesters zijn halve Goden en de wercld- lijken zijn niets. Be bisschoppen en de priesters mogen gebieden, en de wereldlijken moeten gehoorzamen. Bravo! wel uitgedacht! Met zulk stelsel zou de klerikale partij zeer gemakkelijk de meesterschap hebben, te beginnen van hel kleinste dorp tot in de grootste stad. Zoo, zoo, Veurnaar, als do priesters op bevel van den bisschep in den predikstoel uitroepen, dal al de liberale gazetten slechte gazellen zijn, dat Volgens den Veurnaar is bet Advertentie-blad eene gazel zonder hoegenaamde waarde; een blad dat nooit heeft kunnen aanzien worden als eene serieuse gazette en waarvan de domheid, de onbeduidheid zóó grool is, dat de personen die het Advertentie blad lezen en gelooven waarlijk van hunne zinnen moeten beroofd zijn Katholieken of liberalen, allen zijn mannen van zaken, en nog al in de slechte beleekeuis van het i woord, dal is Ie zeggen mannen die met hel geld van andere menschen werken. De politieke mccningen zijn niets dan een uit hangbord, een valstrik om de domkoppen in beet Ie krijgen. Zij trekken profijt uil bunnen toestand, uil'lver trouwen der eene of andere partij, om hunne netten te spannen, om de eerlijke lieden te lokken die in het zweet huns aanschijns werken om ccnige spaaroordjes bijeen te brengen, die altijd vol zorg zijn voor hunne zaken en hun huisgezin en geen ander doel voor oogen hebben dan de eer van hel huis. Dal is de groote massa die het meest op levert. Aan de eerlijke lieden, die welen hoeveel moeite en pijnde kleinste winst kost, en die noodig heb ben loiaal en degelijk papier te escompleeren, vraagt men waarborgen en nooit kan men er ge noeg van hen krijgen. Men lokt hel rollend kapi taal en de reserve in de warwinkel; de loopende rekeningen scharren al de rest binnen. Aldus be- sch kken de groote kopstukken over ontzaggelijke hulpmiddels en dan, misbruik makende van liet vertrouwen van zoovele slachtoffers, bedienen zij zich van hun geld om zich over le leveren aan dolle speculation, spelende met de eer en de fortuin van andere menschen, wier arbeid derwijzen maar dient om de scliandelijkste driften te voldoen. Deze bittere bedenkingen zijn thans in ieders mond en langs alle kanten barst de verontwaar diging los; de schapen die zich bel gemakkelijkste laten schceren, voelen dat men hun in de huid snijdt en worden razend, omdat zij niet meer ver dedigd worden. Overal waar men gaat, in de straten, in de openbare huizen, in de huisgezinnen hoort men een concert van vervloekingen. Ohzijn niet meer de eigenaars,de renteniers, de geldbeleggers alleen die getroffen zijn; het is de koophandel, de nijverheid, de fabriekwereld, degenen die liet meest rechtstreeks den arbeid uit maken; hel is de bemiddelaar tusschen het kapi taal en den werkman, die beproefd wordt. Indien dan nog de justicïe, die altijd zich met de zaak bemoeid, wel is waar soms wat laat, spoedig degenen wist le ontdekken die verantwoordelijk zijn, dan zou men gerust wezen, omdat hel voor beeld eener strenge straf tot waarschuwing zou dienen. Maar wanneer zij een dezer zoo sombere, zoo ingewikkelde zaken in handen neemt, zou men zeggen dat zij er niet klaar in ziel, zoo moeilijk ge raakt hel onderzoek tol eeneinde. Langen lijd heelt men geduld gehad, denkende dal de justitie ook cens hare beurt zou hebben, omdat, al ging zij traag dit eene zekerheid was dal ze tot haar doel zou geraken. Maar hel onderzoek blijft eeuwig duren en de eene ramp volgt op de andere, onder gang op ondergang doet zich voor, hel vertrouwen gaal te niet; men vraagt zich af of er geene plaats onder de zon meer is dan voor de schelmen en of de eerlijkheid op den duur geene fopperij zal worden. Beneden de ladder der samenleving worden de kleinste vergrijpen streng gestraft; boven aan schijnt de wel machteloos; men zou zeggen dal zij in de i uimle slaat, want men ziet niet wie zij treft. Als men voor dezen toestand geen spoedig en krachtdadig geneesmiddel weel te vinden, of zich niet verhaast er een te zoeken, zal bet vertrouwen in de magistratuur verloren gaan, ja, men zal geen geloof meer hechten aan hare macht voor het al gemeen welzijn, en de samenleving zal cr diep door geschokt zijn. De middenseciie van hol budget der gendarmerie ■vraagt de inrichting van een nieuw escadron of, onder een anderen vorm, de vermeerdering des personnels van bet korps. Dat schijnt haar drin gend noodig, gezien de steeds talrijker wordende aanslagen, die de openbare veiligheid sloren. Zij heeft gelijk, zegt de Etoile, want was het gendar- jncriekorps in den aanvang toereikend voor zijne taak, dan is dit nu hel geval niet meer. Om zijne pending goed te kunnen volbrengen, zou hel moe ten vergroot worden volgens de vermeerdering der bevolking. Maar nog ecus men zorgt alleenlijk om de kleine schelmen te vatten en noglhans zijn het dezen die het minste gevaar voor de openbare veiligheid opleveren. Er zijn gendarmen noodig voor alle slacli van misdadigers en de wetten moesten dusdanig volledig gemaakt worden, dat men ze altijd zou kunnen vatten, op welke sport der samenlevingsiadder zij zich ook bevonden, zoo van boven als beneden. IctH voor «le ouder*. Wij herinneren de huisvaders en voogden, wier zonen of pleegkinderen aan de aanslaande milicie- loting moeten deel nemen, en die wenseben eenen remplacanl te mogen stellen, dat zij van den 2 lol den 22 dezer maand Januari eene som van 200 FRANCS moeten storten in de bureelen der registratie. WIE DIT VERGEET of verwaarloost moet on vermijdelijk soldaat worden, ingeval hij een slecht nummer trekt. Dus oppassen, ouders, is de boodschap! Dit is eene weldaad van hel klerikaal bestuur. Als volgens u, Frurnnur, ons blad zoo onbe duidend en zoo weinig serieus is, waarom houdt eerste bladzijde, om ons laatste nummer le al de liberalen roovers en communards zijn, wij rleggen'! Waarom, leiiniaar, vallen uwe zouden dit niet mogen onbetamelijk vinden? Als jvers, uwe meesters hel Advertentie-blad ge- de priesters in den biechtstoel aan de menschen wijs maken dal men voor eeuwig verdoemd is als men eene liberale gazet leest, of als men voor eenen liberalen stemt, wij zouden daar niet mede mogen lachen’ Zoo, zoo, Veurnaar, do priesters zijn onze rechters zelfs in politieke zaken!! Wij moedigen onze lezers aan zeer ernstig hunne aandacht te vestigen op de hierhooger aangehaalde regelen van onzen confrater. Zij verdienen plaats te vinden nevens het artikel van l’Ami de l’ordre, waarvan wij eene brok in ons laatste nummer hebben medegedeeld en waarin zeer duidelijk ge zegd wordt, dal de kerk hel recht beeft lichame lijke straffen aan de overtreders liarer wetten op te leggen. Waar leiden de verblindheid en de stoutmoe digheid der politieke geestelijken ons naartoe’ .4 propos, de Veurnaar heeft vergeten ons le antwoorden op de vraag: of hij wel van hel zelfde advies is als l'Ami de l'ordre. Feest bij 8.“ Cecilia. Zondag laatst, namiddag, heeft onze koninklijke harmonie-maalschappij S.1* Cecilia, een schoon feest gevierd, namelijk de inhuldiging van den nieuw gekozen voorzitter, M.r II. De l’rey. Om 3 ure vergaarden zich de werkende en cere- loden in hel gildhof, van waar zij zich naar het huis van den heer Voorzitter begaven en hem stoetsgewijze, onder hel spelen van fraaie pas- redoublés, naar de gildezaal geleiden, waar de plechtige inhuldiging moest plaats hebben. De groote zaal van hel lokaal verdient vooreerst eene bijzondere melding, omdat zij door nationale vlaggen en wimpels, ’s konings borstbeeld, op schriften, enz., een prachtig en schoon zicht ople- verde. Deze eenvoudige, doch smaakvolle ver siering had men te danken aan de hoeren Bricoull en L. I’inle, die, met den besten uitval, zich van deze zoo mocielijke taak hadden gekweten. De zitting werd geopend door de lezing van hel proces-verbaal der benoeming van den heer De Prey als Voorzitter, en van den aki zijner aan- veerding. De heer De Croo, oudste lid van den raad, in eene schoone en gevoelvolle redevoering, 1 wenschte cr hem geluk over en deed uitschijnen, dal het aan M.r De Prey was, dal men de herinrich ting en den §pocdigen vooruitgang onzer harmonie te danken had, hetgeen, zegde de spreker, ons eene waarborg is voor liet toekomende. Luidruch tige toejuichingen kwamen ten allen stonde de schoone woorden van den beer De Croo onder breken. I Hierop antwoordde de heer Voorzitter, door eene schoone aanspraak betrekkelijk dealgemecne i belangen der Maatschappij, waar alle leden als broeders voorlaan moeten aanzien worden, om alzoo bel spreekwoord te bewaarheden: Eendracht maakt macht. Hij bedankte den heer De Croo over zijne welwillende woorden, even als alle de wer kende en cereledcn die aan den stoel hadden deel genomen. Nu nam onzen achtbaren Burgemeester, de heer Beliaegliel, hel woord en sprak op zijne beurt eene treffende redevoering uil, die weerklank vond bij den heer Voorzitter, even als bij alle de leden en met den kreet van Leve de Voorzitter, Leve onze Burgemeester begroet werd. Daarna werd de aki van aanveerding door alle de aanwezige leden onderleekend. Om B ure begon hel banket door den bestuur raad aan den heer Voorzitter aangeboben en waar een oOtal werkende en ccrclcden aan deel namen. Op het dessert werd cr, door den beer De Hoon, eenen dronk aan onzen honing voorgesteld. Aan honing Leopold II, de vriend van kunsten en wetenschappen; de beschermer van Belgie en hare vrijzinnige Grondwet; de voorstander van vooruit strevende beschavingswerken. Deze heildronk, welke luidruchtig toegejuicht werd, is aanstonds, I per telegraaf, aan Zijne Majesteit overgebracht F geweest. Als volgens u, rrurnnur, gij er u mede bezig’ Waarom gebruikt gij geheel uwe wederleggen schrijvers, uwe meesters hel Advertentie-blad ge stadig aan en waarom verbieden zij er de lezing van Waarom, als ons blad liet lezen niet waard is, wordt er overal jacht op gemaakt en wordt hel in de herbergen gestolen'! Indien het Advertentie-blad als eene slechte geuzengazet, onwaardig van gelezen le worden, door onzen confrater wordt beschimpt en bespot, onze opstellers worden even weinig gespaard. En inderdaad, volgens den Veurnaar zijn wij geus- gezindenwaarvan het geuzenhert gedurig moet bezig zijn met priesters valschelijk te beschuldigen, wij zijn kiekens en schrijven alleenlijk uit blinden haat en wederspannige domheid. Waarom, I’eunmar, al die gramschap en al die scheldwoorden’ Het Advertentie-blad is liberaal en blijft liberaal, en zal altijd met kloekmoedigheid de klerikale of priesterparlij blijven bestrijden. Wij bestrijden de priesterparlij, zonder ons in het minst aan de beleedigingen en aan de vervol gingen van hare kopstukken te sloren, omdat wij ons eene taak hebben opgelegd, waarover wij lier zijn, en die wij in de maal onzer krachten zullen trachten te vervullen. Wij bestrijden de priesterparlij, omdat zij alléén wil meester zijn, alleen wil hcerschen, en de menschen als slaven wil behandelen. Wij bestrijden de priesterparlij, omdat zij ons tol de tijden der inquisitie, tot de tijden van galg en brandstapel wil terug brengen. Wij bestrijden de priesterparlij, omdat zij legen allen wezenlijken vooruitgang is, omdat zij het volk, om hel le gemakkelijker le kunnen over meesteren, in de onwetendheid wil houden. Wij bestrijden de priesterparlij, omdat zij tegen de grondwet is, en onophoudelijk werkt om onze schoonste en duurbaarste grondwettige vrijheden te vernietigen. Wij bestrijden de priesterparlij, omdat zij eene slechte bestuurster is, aangezien zij altijd, overal en in alles, hare eigene baatzuchtige belangen boven het algemeen welzijn plaatst. Wij bestrijden de priesterparlij, omdat zij, door hare heerschzucbt en hare onverdraagzaamheid, de menschen in twee vijandlijke kampen verdeelt, omdat zij de politiek bovenden godsdienst plaatst, en aldus aan de priesters de treurige taak oplegt te handelen als dienaars eener politieke partij, zij die uilsluilelijk de dienaars zouden moeten zijn van eenen godsdienst van verzoening, vrede en broedermin. Overigens, Veurnaar, al Uwe gramschap, al uwe scheldwoorden maken weinig indruk op de ver standige lezers. Zij kennen de partijdigheid van uwe meesters: zij welen, dal de best opgestclde gazet, hel best geschreven tijdschrift of boek, wanneer zij niet ten volle klerikaal zijn, door uwe hoofdmannen als aarlsslechte schriften worden af gekeurd; zij welen, dal de verdicnslelijksle der burgers, welke ook hunne betrekking in de maat schappij moge wezen, door de politieke priesters als slechte menschen worden aangevallen, zoo haast als die burgers aan de inzichten der priester- partij durven wederstaal). Scheld ons maar, Feuniaar, noem ons maar slecht en dom, hel is ons om hel even. Onze mede burgers, de lezers, liet publiek, zij ook zullen oordeelen. En, niettegenstaande al uwe grove verwijlingen, zullen wij daarom niet te min lezers vinden, noch daarom niet te min aangespoord zijn om eene partij ie bevechten, die, door bare nooit verzadigde heerschzucht, zooveel rampen, zooveel oorlogen, zooveel onrust veroorzaakt heeft en nog veroorzaakt onder het menschdom. .v-x» flm»«wrv*wi’ut| w«an*i

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1877 | | pagina 2