Het Veurnaartje, sedert eenigen tijd het leuge
naartje genoemd, of in andere woorden liet pro
fessorsgazetje, schaamt zich niet te beweren, dal
M. A. Gallier, professor bij de hoogescbool van
Gent, «openbaarlijk, in tegenwoordigheid van
zijne leerlingen, den katholieken godsdienst aan-
gerand heeft en zijne waarheden heeft durven
loochenen.
■Leugenaartje, gij verdient wel uwen naam, want
hetgeen gij daar beweert is cone groole leugen.
Tegen die beschuldiging inderdaad, die eerst te
Gent, door een twaalftal kwcekelingen der Jezuie-
ten is uitgebracht geweest, hebben twee en dertig
leerlingen van den heer Gallier met kracht gepro
testeerd, levens hulde brengende aan het grondig
en kundig onderwijs van hunnen professor.
De heer Gallier heelt den katholieken godsdienst
niet aangerand, maar hij heeft de vrijheid der gods
diensten verdedigt, eene grondwettige vrijheid,
die gij, professors, eene ketterij noemt, omdat
zij door den Syllabus is veroordeeld.
meesters, maar
vrijheden onzer vrijzinnige grondwet.
Het zij zoo.
liet professorsgazetje beklaagt zich, omdat het
bisschoppelijk Gollegie geene subsidiön geniet, en
omdat de Middelbare School, die het zou willen
afgeschaft zien, zoo veel geld kost aan de stad.
Met die duizenden franken, zegt het Leugenaartje,
wat al werken zou men te Veurne niet kunnen
verrichten!
De afscljalling der middelbare schooi zou inder
daad, onder goddelijk opzicht, eene goede zaak zijn
voor hel bisschoppelijk collegie, maar geenszins
voorde stad, geenszins voor de Veurnesche bur
gers. En niets is zoo klaar. Ware deze school afge
schaft, welhaast zou de subsidie, die zij van de
stad geniet, gegeven worden aan hel collegie, en
de som die zij van hel gouvernement ontvangt,
beloopende tol lien a twaalf duizend frank, en die
van den eersten tot den laatslen centiem in de stad
verleerd wordt, zouden wij voor altijd moeten
missen. Men ziet dus. dal onder geldelijk opzicht
de gevraagde afselialling geen voordeel kan bij
brengen aan de Veurnesche burgerij, wel integen
deel, niets anders dan nadeel.
Wij spreken hier slechts ter loops over deze
gewichtige kwestie, en bepalen onze beschouwin
gen bij een enkel punt. Indien het Leugenaartje er
óp terug komt, zullen wij, op tijd en stond, de
zaak van hel wereldlijk onderwijs in Veurne breed
voerig behandelen en er al de voordeelen van doen i
liet professorgazelje brengt ter zelfder lijd,
onder den duim, eene aanbeveling uiltenvoor-
deele der universiteit van Leuven. Laat, professors,
de universiteit van Leuven in vrede rusten, want
die school is niet meer wat zij vroeger was, en wij
verheugen ons, dat al de studenten van Veurne
leerlingen zijn der universiteit van Gent. Dihir ten
minste doen zij grondige en ernstige studiën, daar
verkrijgen zij algemeene kennissen en eene voor
treffelijke opvoeding, dtiar, door gedurig in aan
raking te zijn mei menschen van verschillige ge
zindheden, worden zij inschikkelijk, toegevend en
verdraagzaam, en niet haatdragend, uitsluitend en
onverdraagzaam, gelijk te Leuven. En kan er wel
in de huisgezinnen en in de samenleving eene
grootere pest bestaan dan de onverdraagzaamheid!
Ons artikel van verleden zaterdag over de nieuwe
kieswet heeft hel geluk niet gehad aan de profes-
sorsgazel te behagen. Eertijds was het Adver-
tentie-bladje slechts geus, nu schijnt hel revolu-
tionair te zijn. Zoo spreekt hel prieslersbladje.
Maar wal waren de priesters in 1830? Waren
zij ook geene revolutionairen
Verder roept liet Leugenaartje uil: «wanneer
zal de rechterlijke macht de katholieken weten
te beschermen tegen de schandige en oproer-
makende aanvallen der geuzen. Wanneer? wel,
als de inquisitie zal hersteld zijn. En dit is het
geen waar hel professorsgazetje naar tracht
Wij sluiten met nogmaals hel genoegen te be
tuigen, dat hel professorsgazetje opgehouden heelt
stelselmatig te zwijgen over de stoffelijke belangen
onzer stad en streek. Alle zaken van openbaar be
lang verdienen in het openbaar besproken te wor
den, en uit deze verhandelingen kan er niets dan
voordeel spruiten. Dat het professorsgazetje of
leugenaartje voort ga en wij zullen het trachten te
volgen.
zijn daaromtrent twee honderd kinderen,
'7 --
noodig hebben; indien zij hunne pennen, papier,
cahiers, boeken, enz. in de winkels gingen koopen, i
de winkeliers zouden er toch eenig voordeel uil- i
C li I IJ C ii. i t. -1
noch van vreemde, noch van inlandsche
vrije burgers, met al de I ruu geicuruueiu iienuen, inaar au wordt met ver-
- - eischl van personen, die bewaarscholen houden, 1
afschoten voor zeer kleine kinderen. Meer dan
Uil Oost-Vlaanderen zijner deze laatste dagen
een groot getal verzoekschriften in de Kamer toe
gekomen om te vragen, dal de kiezingen voor de
Provincieraden en voor de Kamers zouden plaats
hebben in do gemeenten.
De Journal de Ilruges meldt, dal de pastors en
kapelaans van de dekeniën van Brugge met dezelfde
verzoekschriften in hunne parochiën rondloopcn,
en dat zij de burgemeesters, schepenen en raads
leden aan bet hoofd doen teekenen, onder be
dreiging, dat indien zij weigeren, zij niet meer
als raadsleden zullen herkozen worden.
Welhaast zal de prieslerparlij cischen, dal al de
liberalen uil alle bedieningen hoegenaamd moeten
gesloten worden.
Zeggen wij dus niet de waarheid wanneer wij
beweren, dat de prieslerparlij revolutie maakt
Maar hel gaal niet rap genoeg naar haren zin, en
de liberalen zullen op hel einde van het spel nog
een handje moeten toesteken.
Ziehier, lezers, hoe de bisschoppen de vonnissen
onzer gerechtshoven eerbiedigen.
Pastor Van Lierc wordt veroordeeld te Brugge
en te Gent voor aanslagen tegen de zeden. Hij
vlucht naar V rankrijk, en op aanbeveling van
Monseigneur (niet de Graal van Vlaanderen maar
M.' Jan van Lellinge) wordt hij er pastor eener
parochie benoemd.
Pastor Debra van het bisdom van Namen, wordt
veroordeeld door de rechtbanken van Marche en
van Luik voor de schandelijksle misdrijven. Hij
i vlucht naar een vreemd land, maar hij komt terug
zoohaast als den lijd van vervolging ten zijnen
laste vervallen is. Wal doel de bisschop van
Namen? Zal hij Debra pastor van een gevangenhuis
vallen, kwellen, en hun zelfs lol hel brood
toe trachten te ontnemen?
Neen, lezers, de priesters eerbiedigen
niets meer van al wal ons bijzonder duur
baar is in de grondwet.
Wij vragen hel u dan, zijn wij nog wel
de Belgen van vóór veertig jaar, die mei
recht zoo lier mochten zijn op onze vrij
heden? Zijn die vrijheden ons niet reeds
gedeeltelijk ontnomen? Zijn wij niet reeds
gedeeltelijk een verdrukte volk? En wie
heeft dit begin van omwenteling ie weeg
gebracht? Wie zijn de revolutionairen?
Zijn het niet de priesters?
Met volle recht mogen wij dus zeggen:
de priesters maken revolutie.
De plicht berust op de ware vaderlan
ders, op de liberalen, zich tegen de plich-
tige politieke handelwijze der priesters
met kracht te velzetten.
Moedig dus vooruit legen de revolutie
makers. Vrije Belgen zijn wij
Belgen willen wij blijven: geene slaven,
eene weduwe of jonge dochter verschaft zich een
bestaan met die bewaarscholen, doch dc winst is
gering. Waarom dan doel men concurrentie aan
die weduwen en dochters, en waarom is er eene
betalende bewaarschool in deaangenomenemeisjes
school, waar kleine meisjes van min dan drie jaar
in aanvaard worden? Zou er in deze beide ge
vallen niets kunnen gedaan worden len voordeele
onzer burgerij.
Het Veurnaartje of Leugenaartje heelt eenen
Malta Itiii, professor secundum Advert.-bl.
Dit keuken latijn wil zeggen:
II; heb veel geleden, professor volgens het Adver-
tenlie-blad.
Hoe geestig
De correspondent antwoordt op drie onzer
vragen. Doch, welke antwoorden!
In hel belang der waarheid, aanzien wij hel als
eene plicht ons mei die antwoorden bezig te
houden en er de noodigc terechtwijzingen aan toe
te brengen.
l.“ Waarom blijven de Moeren in hunnen
slijkpoel I
Hierop antwoordt de correspondent van hel
Leugenaartjedit is enkelijk hier aan te wijlen
dal de belanghebbende gemeenten Moere,
Bulscamp en Veurne hel lot nu toe nog niet
eens geworden zijn over de ligging van hunnen
ontworpen Steenweg. De toestand der Moeren is
beklagenswaardig genoeg onder alle opzichten,
dal bekennen wij, en er zijn alle mogelijke
pogingen aangewend geweest om deze kwestie
eene oplossing ie geven: maar is hel de schuld
van hel hoogere bestuur, dal de eene gemeente
den steenweg wil door Bulscamp-plaats, en dc
andere al de Nieuportjebrug, en dal er alzoo
I niets lol stand gekomen is
De correspondent van hel Leugenaartje tracht te
doen gelooven, dal hel hoogere bestuur, of de
bestendige Deputatie in deze zaak zoo onschuldig
en zoo onpliclitig is als een lam, maar boe gemak
kelijk is bet niet hel legendeel ie bewijzen?
Wij zullen hier niet uitweiden, noch over eene
beslissing van «len pvovincialenraad, ten gevolge
der welke dc richting van den steenweg, op hel I
grondgebied van Bulscamp, door de bestendige
Deputatie moest worden aangeduid, noch over de
verbintenis, die deze Deputatie aangegaan heeft
ten opzichte der gemeente Moeren, wanneer deze
laatste, in I860 of in 1870, de bcinachtiging heeft
bekomen om den steenweg op haar eigen grond
gebied aan te besteden en uil te voeren, maar wij
zullen hier een artikel der wel mcdedeelen waaruit
duidelijk blijkt, dal indien dc bestendige Deputatie
liet gewild had, de Moeren reeds sedert zes jaar
aan den steenweg van Veurne op hel Zwaantje 1
zouden verbonden zijn, en dal, indien zij heder, i
van goeden wil was, deze gemeente niel lang in
haren slijkpoel zou moeten blijven.
liet art. 24 van de wet van 10 april 1841 op de
hu irlwegcn luidt als volgt
Wanneer een buurtweg belang zal oplcveren
voor meer dan eene gemeente, de bestendige
Deputatie van den provincialen raad, na hel
advies genomen te hebben van de gemeenteraden,
zal mogen dezen weg van groole communie ilie
verklaren. Zij zal hem mogen doen verbeteren
ten geheele of ten deele, hel zij door eenen kei-
weg, hel zij door eenen steenweg, of alle andere
buitengewone uitgaaf bevelen, en de wijze van
uitvoering en toezicht regelen.
De bestendige Deputatie zal de gemeenten
aanwijzen, die in deze uitgaven zoowel als in de
onderhoudskosten moeten lussehenkoinen en zal
voor iedere gemeente liet aandeel der tusschen-
komst vaststellen, behoudens beroep bij den
Koning van wege de belanghebbende gemeenten,
of van wege den Gouverneur der Provincie.
Tenzij in buitengewone gevallen, kan nooit
eene gemeente verplicht worden lusschen te
komen in het verbeteren of in het onderhouden
van wegen, die op hel grondgebied liggen van
eene andere gemeente
Ziedaar. Dal men oordecle.
Doch niettegenstaande dc wet, niettegenstaande
zware verplichtingen van wege hel hoogere
besluut zal hel Leugenaartje blijven beweren,
dat mdien den steenweg van de Moeren naar
Bulscamp of naar hel Nicuportje niel lot stand
komt, zulks geenszins de schuld is, noch van dc.
bestendige Deputatie, noch van het klerikaal ge
meentebestuur van Bulscamp, maar wel van dc
liberalen, van dc geuzen.
Hel Leugenaartje, verdient wel zijnen naam.
Wordt voortgezet
uitschijnen, voordeelen, die in onze stad, wij zijn
worden geschat.
uilscinjnen, voordeelen, die in onze stad, wij zijn of van een hospitaal benoemen? Neen, hij noemt
gelukkig hel te mogen melden, zoo naar waarde I hem pastor van eem* gemeente, en later van een
stcedje, en gelast hem op nieuw met hel onderwijs
der jeugd, die hij vroeger
Hel doel ons genoegen, dal hel prolessorsga-
belang onzer burgerij, met hot stoffelijk welzijn
der stad, en dat het dc aandacht vestigt op de
betering van het kasseiwerk en o
der stralen. Dit is zeer prijsbaar van wege onzen
kingen tot nul zullen strekken. Maar zijn er geene j
1." Het zijn slechte lijden voor de winkeliers:
--O
en de levensmiddelen zijn duur. Waarom dan laat
bcm pastor van eene gemeente, en later van een
wel onderwesen bad.
van Luik wordt be-
zetje zich toch eindelijk wil bezig houden, in hel ^'dmldigd \an aanslagen oji de eerbaarheid van
gestraft
von-
van Luik openlijk be
kend, dal Duchêne een slachtoffer is van liberale
vervolgingen, dat Duchéne onpliclitig is.
Wal zegt gij, lezers, van den eerbied der bis
schoppen voor de Belgische gerechtshoven
i nieuwen correspondent, die toekent
men toe dal er winkel gehouden worde van school- i
behoeften in de aangenomene meisjesschool? Er
zijn daaromtrent twee honderd kinderen, waarvan
er dagelijks een groot getal eenigc school behoeft on
cahiers, boeken, enz. in de winkels gingen koopei
trekken; alle baten helpen.
2." Om school le houden voor kinderen boven
de zes a zeven jaar moet men oenen zekeren graad
van geleerdheid hebben, maar dit wordt niel
De onderpastor Duchêne
jonge meisjes, die hij in de christelijke leering
vesimt on <n> ver onderwees. Hij wordt veroordeeld en gv
wm <h' vCrliclnim- 1 d?0,‘ v"“r l|ibuiialen. Niettegenstaande die
nissen, maakt de bisschop1 “:l
confrater, en wij zijn verzekerd dat zijne opiner-
kingen tol nul zullen strekken. Maar zijn er geene j
andere punten aan le halen waarin onze burgerij
v..i-iz» ixT-- ii
loven er een koppel te laten kennen:
1." Het zijn slechte lijden voor de winkeliers:
de verkoop laat te wensehen, de lasten zijn hoog
Vsui alles wat.
•«TNur-1
--o~. -J
insgelijks belang heelt?Wij zullen ons veroor-
loven er een koppel te laten kennen:
k- -
z0(>
