gestichten van den Staat, onder de welke onze
I
en het recht niet daar een oog op te houden?
Eene schoone liintorie.
Over eenige dagen heeft er te Korlrijk eene ge
in verwisseling eener plaats aan zijnen zoon toe
gekend.
K£lei*ikitle benoemingen.
Helis nogal kurieus Oin na te gaan, hoe partij
dig de benoemingen zijn door het klerikaal minis-
bezit der geestelijken. Dien rijkdom tracht de kerk
terug te bekomen, het is haar gedurig streven, en
de geestelijken die met hel beste gevolg tol dit
doel medewerken, worden door hunne overheden
als de verdienstelijksle.i aanzien en worden ook
hel meest beloond.
Voor het smeer,
Lekt de kat den kandeleer.
aanrandt, gerangschikt wordt.
Wij hebben gezegd, en wij herhalen hel, dat
alle katholieke ministers al de wereldlijke scholen
van den Staat, geerbiedigd en behouden hebben.
En dit is waarheid. Sedert zeven jaren inder
daad, dal het katholiek ministerie aan hel bewind
is, heeft het niet eene enkele der vijftig Staats
middelbare scholen, noch der tien Athenaeums
afgeschaft. En om die onderwijsgestichten af te
schaften zijn de gemeentebesturen ten volle onbe
voegd.
Dat die scholen nu zoo slecht, zoo verderfelijk
■waren als de Leugeuaarljes en leugenaars hel aan
de onnoozele menschcn trachten te doen gelooven,
zouden wel die gestichten door katholieke minis
ters behouden worden?
En nochtans zij worden behouden; zij worden
aangemoedigdondersteunt en rijk begiftigd; zij
worden als heiligdommen geëerbiedigd. Waarom?
Omdat de scholen van den Slaat goed zijn, omdat
zij onmisbaar zijn, omdat zij tot model dienen van
alle andere onderwijsgestichten.
Dit is hel gedacht niet, wij weten het, van den
correspondent van hel Leugenaartje en ook het
gedacht niet, zegt hij. van dezen die al binnen in
die scholen kunnen zien.
Wij zullen u, heer correspondent, met den pro
fessor van wiskunde van het Athenaeum van Gent
van den welken gij spreekt, bij uw gedacht laten.
Wat ons betreft, wij zijn overtuigd, dal de scholen
van den Slaat er zeer veel zouden bij winnen kon
den zij maar meer van binnen gezien worden.
Konden de lessen van onze middelbare school, bij
voorbeeld, in hel openbaar gegeven worden, kon
den dagelijks, op alle oogenbiikken, de ouders zien
en hooien wat er aan hunne kinderen onderwezen
wordt, alsdan zou het vertrouwen, welk deze
school inboezemt, ten hoogste klemmen, alsdan
zou iedereen de bekwame en deftige professors
bewonderen, die zich zoo ernstig toeleggen om
hunne leerlingen, door opvoeding en onderwijs,
onder alle opzichten te verbeteren en tot nuttige
en deugdzame burgers te vormen.
Het mishaagt aan den klerikalen correspondent
omdat wij gezegd hebben
Voor het smeer,
Lekt de kal den kandeleer.
En zoo doen ook de geestelijken.
Dit is nochtans een allergrootste waarheid. Het
.onderwijs, de liefdadigheid, de godsdienstige con-
frerien en genootschappen, de geestelijke lappen
en de congregatiën, de bedevaarten enz. enz. zijn
al bronnen van rijkdom voor de kerk.
Waarom de hebzucht der kerk willen verduiken
als" zij overal en in alles doorstraalt, als eenieder
duidelijk zien kat), dat de eigendommen der kerk
gestadig !i: groole evenredigheden vergroolcn.
Vóór.de fransclie omwenteling van 1789 waren
.zie drie vierden van al de eigendommen in het
Verleden zondag was de Kaai volop in fecste,
want er had daar eene belangrijke plechtigheid
plaats. Zie hier waarvan er gaande is. Eene com-
p ignie visschers heeft zich daar gevormd en zich
lerie gedaan. Men weel dal de klerikalen voor dal
zij aan bel bewind kwamen, de liberalen ten laste
legden van niet dan partijdige benoemingen te
doen, en zij de leden der rechtbanken de magis-
traluur-Bara noemden.
Tijdens de kiesworslcling in 1870 kondigden de
klerikale kandidaten en de kristelijke gazetten aan,
dal zij enkel onpartijdige benoemingen vroegen en
iedereen die verdiensten bezat tol de plaatsen toe
te laten.
Wil men weten hoe de klerikalen die verbintenis
nakomen (Th hoe onpartijdig zij te werk gaan?
Ziehitreen voorbeeld, enkel in de magistratuur
genomen
Sedert 7 december 1871 lol 19 oogst 1877, zijn
er 39 nieuwe magistraten benoemd in de beide
Vlaanderen.
Baadt nu eens hoeveel klerikalen dal onpartijdig
godvruchtig bestuur genoemd heeft?
NEGEN EN DERTIG!
En hoeveel liberalen? GEEN ENKEL!
En velen van die benoemden komen versch uil
de katholieke hoogeschool. En liet is aan zulke
mannen dat men hel gerecht toeyerlrouwt
Dat is maar in een enkel bestuur, wal moet het
dan zijn in de overige? Stad Gent.
De klerikale dagbladen doen al wal mogelijk is
om den overlooper der liberale partij naar de
klerikalen te verseboonen en zijne kazakkeering
op te hemelen.
De liberalen van hunnen kant hebben zaterdag
eeno zitting gehouden en M. Van Hoorebcke mol
eenparigheid uil de Liberale Associatie verbannen.
Hij heeft zich terstond als lid van den Katholijken
kring laten voorstellen.
De Associatie heeft zich ook bezig gehouden met
den toestand waarin zich hel gemeente-collegie
bevindt, ten gevolge der verwerping van het
budjet van dal college.
Twee voorstellen zijn gedaan: hel eerste beslaat
in het behoud van hel college en hel ondersteunen
bij middel van liberale inschrijvingen; hel tweede
een fonds in te stellen bestemd om de jongelingen,
door de fortuin niet wel begunstigd, elders naar
de atheneums hunne studiën te laten volledigen.
duurd; achtbare getuigen zijn bereid dezelve bij
cede te bevestigen.
Dal gebeurde op ee.icii zondag, en den woensdag
bracht hel parket van hel inouuaal van Korlrijk
een bezoek aan hel klooster, ongetwijfeld onder
richt door hel openbaar gerucht. De non wier
klachten men gehoord had, verscheen voor de
magistraten maar, zonder te loochenen dat zij ge
huild had, verklaarde zij dat de straften welke zij
moest onderstaan van geestelijken aard waren.
Men ziet het, de dagen van maandag en dinsdag
zijn goed gebruikt geweest door dezen die op haar
gezag hadden. Men had baar overhaald en zoo
men de klerikale gazetten moet geloven, zij zegt
nog: Verre van in de wereld te willen lerug-
keeren, zij bereid was in hel zand te kruipen voor
hare gezellinnen, de ellendigste cel te bewonen en
des nood er zich te laten opsluiten.
Ziedaar de taal die zij voerde tegen de magistra
ten die haar ondervroegen. Zij had gezucht, ge
weend, om hulp geroepen, bare vrijheid geëischt,
en dat alles wasgeene opwelling tegen de geeste
lijke straffen. Men kan slechts dat ml haar krijgen.
Maaralzoo vrijspreken dezen die zij door haar ge
huil beschuldigd had, bracht zij waarschijne ij
maar haar aandeel bij in de geslolene owree.i-
komst; want twee dagen nadien verliet zij het
klooster om tiaar Thouroul bij hare familie terug I
te koeren.
Gelijk men ziet, liet bezoek van het parket heeft
eenen goeden uitslag opgeleverd maar voor eene
non, d:e door bijzondere omstandigheden, aan haar
huisgezin teruggegeven is, hoevclen zuchten er
niet in de.cellen. De burgerlijke overheid die geen
ander reden van bestaan heeft dan de kleinen
tegen de grooten te beschermen, heeft zij de plicht
in S icieleil gericht; eenen Hoofdman gekozen en
zich door Stadsbestuur laten erkennen. Hoe, zult
gij mij zeggen, beslaat er nu in Veurne eene
Visschersmnalschappij? Wel zeker, mijnheer, en
nog wel eene djente. meestendeels .samengesteld
uil heerlijke en brave weiklieden. Zij draagt voor
naam: de Onafhankelijke Lijnvisschers, en voor
kenspreuk: eendracht, gelijkheid en broederlijke liefde-
Wat zegl-ge nu daarvan hé? En zondag lest was
hel de installatie van den hoofdman. Ha maar, ook
een goeden hoofdman wei-jc. Onze visschers heb
ben gezegd: kost wal kost, wij moeten daar een
ervaren visscher voor hoofdman hebben, en, zoo
gezeid zoo geda in, men koos er eenen kloeken en
onverschrokken, eenen palingtrekker n.° 1ik heb
Cosmas Ralhé genaamd. Was dit niet wel uilecn-
gebriefd en is hunnen keus niet allerbest? Zeker
lijk, en ik ben zeker dal iedereen van mijn advies
zal zijn. Ook zijn onze visschers fier en preutse!)
over hunne onderneming: dit was genoeg te zien
wanneer zij zondag, door de voornaamste straten
van stad, met slaande trommel, den hoofdman
naar hun lokaal geleiden, alwaar bij plechliglijk
geïnstalleerd werd. Wal daar al is geschiedt, zou
ik u niet kunnen vertellen, M.rde Uitgever, maar
noglans ben ik te weet gekomen dat die vrolijke
mannen vele leute en plezier hebben gehad en zich
beloovén er nog vele te zullen hebben.
Zoomoei hel zijn! Bravo, onafhankelijke lijn
visschers, ik heb u zondag met genoegen aan
schouwt; blijft zoo beslaan: in eer en deugd, in
vrolijkheid en goede overeenkomst envangt
maar visch, hoe meer hoe liever. Ik, voor mijn
part, ’k weiisch u geluk met uwe nieuwe maat
schappij, maar noglans, ’k beklaag er velen van
ons rijk, bijzonderlijk mijne kleine onderdanen,
zoo als: de karpels, baarzen, bleien, linken, rotsen,
braesmes, smeken, palingskens, en andere groud-
loopeiljes, die gij zoo wel, met uwe lijndekens,
weet aan te trekken.
Onderiusschen blijf ik uwen onderdanigen die
naar, eu vang me maarals ge kunt. Want
’k zeg hel u vlak af, 'k zal steeds mijn beste doen
om bij u onbekend te blijven: ’k zal mij wel
verduiken. En wil liet noodlot dal gij mij onl-
dekke, welaan dan, in Godes naam,
Ge moet u dan ook niet meer geneeren,
Mij eens goed op den rooster te keeren.
Ingezonden Artikel.
Veurne, 28 Augusti 1877.
Mijnheer de Uitgever,
Wees zoo goed van mij een plaatsje in uw
geëerd blad te verleenen voorde volgende regelen.
Wij verzoeken den correspondent van hel Leu
genaartje, die hel geradig heeft gevonden onze
bemerkingen over het wereldlijk ouderwijs te be
antwoorden, onze artikels, in het vervolg, met
meer aandacht te willen lezen, en ons geene ge
zegden toe te schrijven, die de onze niet zijn.
Wij hebben, bij voorbeeld, geenszins gezegd
zoo als nochtans de klerikale correspondent liet
wil doen gelooven dat de katholieke gemeente
besturen, als zij aan het hoofd komen, al de
wereldlijke onderwijsgestichten eerbiedigen en be
houden. Neen, van katholieken, die aan hel hoofd
komen van een gemeentebestuur, hebben wij niet
gesproken, en ook geene wereldlijke gemeente
scholen bedoeld. Wij hebben ons alleenlijk bezig
gehouden met de handelwijze der katholieke mi
nisters ten opzichte der wereldlijke onderwijs-
...7„2..
middelbare school, die hel Leugenaartje gedurig beurtenis plaats gehad, die van gewichligen aard
mag geheeten worden en die de kwestie betreft
welke dikwijls in de dagbladen besproken is ge
weest, namelijk hel toezicht der kloosters.
In den nacht van 22-23 juli haduen voorbijgan
gers hooren weenen en zuchten in een klooster. D.
jonge dochter die zich daar bevond, had, volgens
hel verhaal dci liberale gazellen van Koru ijk ween
klachten geüil van welke men de volgende woor
den gehoord had
«God! red mij, verlos mij. Ik wil hier niet
niet meer blijven, ik wil vertrekken, ik wil hel
klooster verlaten en naar huis gaan. Ik zal
schreeuwen tol dal men mij hoore. Eu deze
klagende geroepen hebben verschelde uren ge-
Ltind te koop... in den Hemel.
De Revue politique el littéraire verhaalt den vol
genden aardigen trek. Er is spraak van een proces,
waarover op hel einde van hel Keizerrijk in Frank
rijk uitspraak werd gedaan, en dal bewees dal de
geestelijkheid akkers verkocht, gelegen... in den
hemel
Een brave landman uit hel departement der
Vosges lag op sterven. T Was een harde werker
geweest, en hij verveelde zich reeds op voorhand
bij hel vooruitzicht van hel eeuwig leegloopen in
nel loekomenue leven.
Wal hem gij dan? vroeg de pastoor die hem
bijslond.
Och! wal ga ik mij daar boven vervelen,
riep hij uil, ik, die slechts des zondags rustte! wal
gaal er van mij geworden gedurende die weken,
die slechts opeenvolgende zondagen zullen zijn?..
Altijd rusten! Ik zal er mij nooit kunnen aan ge
wennen.
Zoudl gij uwen ploeg cn uwe spade be
treuren?
Och ja
Welnu, wees gerust, mijn vriend; dal kan
zich icliikker»ik wil u een bunder huid in den
femel vei knopen, dat gij gansch op uw gemak zuil
kunnen bewei ken.
Is 't waar?
IL el zeker.
Maar dat moet zeker vi rl k zegde de
landman nog altijd gezind om de ueurs gesloten te
houden.
Eli, eb! dertig duizend franken, ten minste.
Dat is waaracliugniet gegeven,M.de pastoor.
Geeft men u hier beneden dan ook land?
Denk daai bij, dal het land in den huinel ligt; is
te nemen ol te laten.
Sla loe, M. de pastoor, zei de boer, cn hij
slak de hand uil.
De pastoor sloeg toe: de koop was gesloten.
Maar de erfgenamen, die er niel aan hielden, dal
de afgestorvene zich daarboven ten hunnen mideele
vermaakte, weigerden dien koop te betalen. De
pastoor, even naïef als winstzuclitig, werd gram
1 en zond gezegeld papier. Hij verloor zijn proces,
dal spreekt van zelfs. Maar de kwezels en kweze
laars beweerden niettemin, dat hij verdiende te
winnen.
<le SSOEK.