i
X.
gelezen, in hel bijwezen van papa Malou, die uil
Men weel dal de zoon van minister Malou jesniet
De prijs voor hel best en voldoend gekeurd werk
is eene somme van twee honderd frank, geschon
ken door Mev. Tony Bergmann, en een zilveren
verguld eermetaal. De uitspraak der jury zal plaats
noemen de klerikalcn hem een godsloochcnaar,
een franemapon, een priestcrhatcr, eau kommunc-
man, een kerel die de kerken wil branden, de
priesters vermoorden', de nonnen verjagen en
ander lieflijkheden meer.
In een woord. De klerikalcn willen de vrijheid
voor hen alleen van al te schrijven wal zij willen,
•en van den anderen kant zouden zij de liberalen
alle verdediging en recht van spreken cn schrij
ven ontnemen indien zij konden. Ziedaar wal de
vrijheidsliefde bij de klerikalcn bcleekcnt.
Slechte gewoonten zijn mocielijk om laten, zegt
het spreekwoord, cn hel Leugenaartje geelt ons
van lijd tol tijd daar een bewijs van. Zoo is hel
dat het jaarlijks, bij elke heropening der klassen,
onze middelbare staatsschool moet aanvallen, om
haar bestaan te doen kleinachten cn om te doen
gclooven dat het alleenlijk hel bisschoppelijk col
legia is waar men eene goede en verstandelijke
opvoeding kan ontvangen.
Vooraleer de schrijvelaars van dit leugenachtig
bladje dc staatsschool voor eene koslelooze school
willen doen aanzien, zouden zij beter cens dc wel
op het middelbaar onderwijs doorsnuffelen, cn
alsdan zouden zij zich niet blootstellen arme praal
aan hunne lezers te vertellen-.
Daar zouden zij zien, dat onze wetgevers de in
richting van de middelbare scholen voorengestaan
hebben, om aan de kinders, toebehoorende aan de
geringe klas zoo wel van de slede als van den
buiten), eene genoegzame geleerdheid te verschaf
fen die hun eenen behoorlijken staat in de wereld
kan verzekeren. Daarom is hel dat liet Gouverne
ment, om den toegang er van te gemakkelijken,
toclaal de kinders der kleine burgers op vermin
derden prijs of zelfs kosteloos te aanveerden. Dal
7 Leugenaartje dus het Gouvernement aanvalle
hetwelk de staatsscholen alzoo bevoordeeligl, en
de gemeente besturen verplicht aan zijne inzichten
te beantwoorden. Voor hetgeen de opvoeding aan
gaat die men in de middelbare school ontvangt,
wij laten dit oordeel over aan ieder weldenkenden
en onparlijdigen mensch, om te welen of zij niet
in evenwicht mag gesteld worden met die welke
men inliet bisschoppelijk eollegie geeft. Daaroip
zullen wij alleenelijk de aandacht roepen op de
genen die dc staatsschool bijwoonen of bijgewoond
hebben, om hen in vergelijking te stellen met
dezen van T eollegie. Zonder van Veurne te spreken
waar men dc dagelijksche ondervinding daarvan
heelt, ziet cens in de naburige parochiën zoo als
Adinkerke, Bulscamp, Coxyde, Houlhem, Iscn-
berglic, Steenkerke, Wulpen om te welen aan wie
men de voorkeur moet geven van eene goede en
verstandelijke opvoeding, cn gij zult u overtuigen
dat die niet altijd aan de kwcekelingcn van
T bisschoppelijk gesticht mag gegeven worden, al
hoewel hel profossorsgazetje zulks op alle loonen
wil laten hooren; maar sommigen Van die geeste
lijke beschavcrs der jongheid zouden wel doen
van somwijlen het bock der bevoegde beleefdheid
na te zien, voor aleer anderen ten dien opzichte
te beknibbelen.
De wedstrijd Tony Bergmann is voor de tweede
maal uitgeschreven voor een verhaal of novelle in
ncderlandscbe taal en in proza, van minstens een
Al de letterkundigen zonder onderscheid, wor-
Dc stukken moeten'vrachtvrij ingezonden wor-
Onzo lezers, die ook het Leugenaartje lezen,
zullen honderdmaal bemerkt hebben, dal hel pro
fessorsgazelje zelden onze artikels beantwoordt.
En als hel christelijk papiertje zich cens bij uitzon
dering met onze beweringen bezig houdt, dan doel
hel zulks spotswijze, neemt zijne toevlucht lol
personaliteiten, en.... ontwijkt de kwestie.
Men herinnert zich nog, hoe bijzonder geestig,
verleden jaar, het heilig bladje was, ter gelegen
heid van de stippen op de i’s cn de ij’s, die men in
eenen brief had verwaarloosd.
lieden levert hel profossorsgazetje zich aan eene
geestigheid over van den zelfden aard.
Wal heeft het geantwoord op ons artikel waar
in er bewezen wordt, dat de klerikalcn, ten allen
tijde, vervolgers» zijn geweest? Wederlegl hel
ons gezegde? Neen, maar hel spol, hel beweert
dal onze logica, onze redeneerkunde, aller gebrek-
kclijksl is, en dal wij, met die logica, tol hel be
sluit zijn gekomen, dal von Bismarck cn Victor-
Emmanuel katholiek zijn, cn dat, integendeel, de
gestrafte duitsche bisschoppen cn priesters, aan
dc franemaconsparlij toebehooren, cn dat de Paus
liberaal is. Hoe vernuftig
Altijd komt, in het Leugenaartje, de professor
uil dc mouw. En als hel de les spelt, hoe kiescll,
hoe beleeft is hel niet! Volgendcr wijze, bij voor
beeld, eindigt hel professorsgazelje zijne les over
dc logicaZeg dat ecus aan uwen hcrllap Mr
Laurent, van Gent, pretcntiebladjc, en gij zult
eene groole oorveeg krijgen en ge zult hebben
wal gij verdient.
In plaats van ons do les te spellen, bad hel Leu
genaartje moeten bewijzen, dat de klerikalcn geenc
«vervolgers» zijn, noch nooit zijn geweest. Maar
neen, wel verre van dit te bewijzen, komt liet
eenigzins ter onzer hulp; het onderschraagl ons
stelsel, hel scheldt en lilt vervolgt, en laat duide
lijk, door zijne grove personaliteiten, zijnen haal
blijken legen alwic liberaal is. Hel is maar al te
wel gekend, zegt hel christelijk bladje, dal
er in Veurne liberale huizen zijn, waar de dicnsl-
boden slechter voedsel hebben dan de jacht-
honden.
Doch niet alleen durft hel professorsgazelje
schrijven, dal deVeurnesche liberalen omnensche-
lijk handelen jegens hunne dienstboden, maar ook,
dal er te Veurne hij burgemeester en schepenen
voor de ellendigen noch hulp noch troost te
«vinden is» Veurnaar van 19 dezer). Hel gaal
echter nog verder: hel gezegend papiertje zegt
ronduit, vlak af, dal de liberalen ZWIJNS zijn.
Wij overdrijven niet, want zie hier, letterlijk,
hoe onze confrater zich uildrukl
Over korten tijd waren er in eene herberg van
Veurne verschelde groote verstanden die bezig
waren mol den theologant te spelen, juist gelijk
hel pretenliebladje zoo geern doet. Het was uit
vallen tegen dc biecht, lachen met de aflaten, met
dc 1111. Sacramenten, enz., enz. Al met cens vra
gen zij aan eenen eenvoudigen hovenier die bij hen
zal, en geheel hun gesprek aanhoord had, niette
genstaande het hem geweldig tegenslak, wal hij
daarover dacht. Eb wel, Karei, zegden zij, is dat
niet goed geredeneerd? wal zegt gij er van?
HJorl, zei Karei, ik heb woensdag laatst twee
zwijns gekocht en ik ga er seffens naar gaan kijken;
want ik ben liever bij twee zwijns dan bij eenen
heele.n trop.
En Karei betaalde zijn glas bier en ging naar
huis.
En de liberale theologanten stonden daar te
kijken, zoo als men zegt, met hunnen mond vol
tanden: z’haddcn hunnen buik vol
Zulke onbetamelijkeplatte grofheden durft
men drukken in eene geestelijke-professorsgazel,
in een blad, dat door alle onze priesters als eene
goede en stichtende gazet aan de huisgezinnan
wordt aanbevolen
En als de geestelijken, eenigzins met wellust,
zulke vuige cn onbeschofte lasteringen door de
nieuwsbladen verspreiden, wal moeten zij niet
doen legen de liberalen in hunne scholen?
Hoogst waarschijnlijk trachten zij in die scholen,
op honderd versebilligo wijzen, de liberalen aan
de kinderen hatelijk te maken, en door honderde
leugens te doen gclooven dat de liberalen de
slechtsteh der menschen zijn.
Welaan, liberalenzendt maar uwe zonen, uwe
dochters naar de geestelijke scholen, cn men zal
er hun leeren dal gij ZWIJNS zijt.
Een schoon vooruitzicht, voorwaar.
Slechte tijding.
Hel schijnt dal men in T ministerie van oorlog
bezig is met een wetsontwerp dal men na dc
vakantie bij de Kamer wil indienen.
Er Is sprake van het contingent dal onder dc
liberale regeering van 10,000 man was en die de
klerikalcn op 12,000 brachten, nu op 15,000 sol
daten te brengen en om groole sommen te vragen
voor dc wapening van hel leger en van forten.
Zulke wel kan liet ministerie wel eenige moei
lijke ©Ogenblikken bezorgen, doch de meerderheid
zal alles aannemen wat hel ministerie wil, ge
dachtig aan de woorden van d’Aiielhan: dat er na
dit ministerie geen ander klerikaal ministerie
mogclijk is.
Dat de boeren nu maar roepenLeve het kleri
kaal ministerie.
Zij zijn er voor beloond geworden.
iklgenieeiie 'Fijclingett.
Morgen voormiddag, om 11 ure, Con
cert op het Stadhuis, door de koninklijke harmonie-
maalschappij S.’° Cecilia. De volgende stukken
zullen uitgevoerd worden
1. Souvenir de Chercq, pas rcdoublë.
2. Finale d’Aïda.
3. Marien, polka.
4. Grand pot-pourri burlesque el populaire.
Bij den behaalden zegepraal door den jongen
K. Verhelsl in den laalstcn prijskamp, moeten wij
nog melden dalK. Debaenst, oud leerling onzer
middelbare school, met voldoening zijn examen
j van leeraar van T middelbaar onderwijs van den
tweeden graad onderslaan heeft, en ter zelver tijde
zijn diploma ontvangen heeft in T vlaamscb, in
T duilsch en in T éngelsch.
Zusterkens der Armen. Zij betrokken er een nederig
huisje cn stelden al bunnen tijd ten dienste der
arme menschen. Zij hielpen de zieken en schooi
den, bij de rijken, de brokkelingen van de tafel 0H1
de noodlijdenden te kunnen helpen.
Voor hen zelven vroegen zijniets: de eenvou
digste spijzen waren hun voldoende; zij hadden be
lofte van armoede gedaan cn in armoede w ilden zij
leven; zij beminden hunnen evenmensch meer dan
hen zelven uil liefde tot God, en al wal de bemid
delde cn rijke menschen hun geven wilden was
voor de arme zieken, voor de arme huisgezinnen
waar er aan alles gebrek was.
In den beginne gingen dc zusterkens der Armen
rond met eene mand; later, met eenen ezel en kar;
cn nu, met eenen fourgon met een schoon en kloek
paard bespannen.
Het nederig huisje hebben de Zusterkens verlaten
cn wonen nu in een groot huis, in de Gouverne
mentstraat, dal hunnen eigendom is. En onlangs
hebben zij nog een huis, dal aan hunne woning
paalt, gekocht.
Dit alles is mij door oenen zeer geloofwaardigcn
persoon verteld geworden.
Men ziet het, heer Uitgever, bij de Zusterkens
van Gent was dc liefdadigheid hel voorwendsel,
maar geld en goed vergaderen was het doel. Zij
smeten een bliekje om een snoekje te vangen.
Arm zijn zij te Gent aangekomen, en nu reeds
bezitten zij er eene groote fortuin. Zij gaan voort
met zich te verrijken, breiden hunne exploitatie
meer en meer uit, cn vergrooten levens hunnen
polilieken invloed.
I Dit is dc historie van al de kloostersgeenc
i komen te kort, geenc maken bankroet, maar alle
verrijken zich.
Zoo als gij het gezegd hebt, heer Uitgever,
de hebzucht der zoogezegde dienaren der kerk
is onverzadelijk Niet alleen willen zij alle
gezag bezitten, maar ook allen rijkdom.
Er moet hier een einde aan komen.
Aanvaard, Mijnheer, do uitdrukking mijner ge
voelens van vriéndelijke achting.
vel druks (32 blz. kl. in-8°).
gelezen, in het bijwezen van papa Malou, die uil p- -
de handen van zijn kind de 11. Communie heelt I den voor 1 januari 1877 aim den heer L. Delpirc,
ontvangen. j voorzitter der afdccling.
Dc Uien public vindt dit hel grootste geluk voor
eenen vader, dal zijn kind jesniet, pater of broeder-
ken of non wordt. Ehwel, als dal zoo is, dan
moeten dc fanatieke vaders van geheel andere stol ,V1
gemaakt zijn dan anderen. Want wij aanzien hel hebben'in juni 1878.
voor een groot ongeluk een kind, zonder onder
vinding van hel leven, de wereld, hel familieleven
niet kennende, zich in een klooster te zien opslui- i
ten, waar het nooit meer uilkoml, zelfs al ware i
dit zijne vurigste begeerte, want men weel dal dc
kloosters middelen bezitten om ze te houden.
Wat M. Malou betreft, wij twijfelen er sterk aan
dat hij, ofschoon voorstander der klooslcrorders,
zijne kinderen met genoegen ziel vertrekken, maar
hij mag hel niet toonen; hoe klerikaal ook, denken
wij dal hij een beter vaderhart heeft dan de man
nen van den Kien public.
de priesters en nonnen schijnen milddadig te
zijn, het bedrog is, want, voegde gij er bij,
smijten zij een bliekje, 7 is om een snoekje te
vangen.
Wal gij daar zoor eenvoudig heb gezegd, heer
Uitgever, is eene groote waarheid, die in alle
geestelijke gestichten bevestigd wordt.
Als men inderdaad van nabij beziel water in
die gestichten gebeurt, is hel altijd: eene bliekje
sin ijlen, om een snoekje te vangen.
Een handelsrciziger van Gent, vertelde mij daar
omtrent hel volgende feit, welk wetenswaardig is,
en waarvan dc vermelding niet onaangenaam zal
zijn, meen ik, aan uwe geoorde lezers.
Over tien a twaalf jaar kwamen er te Gent eenige
Ingezonden
Veurne 26 September 1877.
Mijnheer dc Uitgever,
In uw laatste nummer schreef gij, dat, «waar
voegde gij er bij,
om
i.
De zoon van Union.
Het I-eugenaart je en onze middel
bare school.
U£11I1aI- cn I.ct ternieu wh.
- - j - - - -
;.ivu iuu uc /.uuii x.in uiiiiioiu! juöuiui Al de letterkundigen zonder onderscheid, wor-
gewordeu is cn dezer dagen zijne eerste mis heeft <]C11 lol dQZCD wedstrijd toegelaten.