was, aan hel anders niet zijn kan, dewijl Rome oenen beslis senden slag wil leveren, hel zij dus zoo: zij voerc hel ordewoord van Megliade revolutie alleen kan ons redden, uil. Uil den onmeetbare!) stroom van bloed dien Rome zal vergieten, zal hel heil der mensebbeid te voorschijn komen: in dal bloedbad zal Rome versmacht worden. Kortelings overleed te Doornik, in oenen Imogen ouderdomMr Respilleuxccre-kanunnik en pastor-deken van O. L. V. Kerk. Hij bezal eene groote fortuin, en hij had broeders en zusters, Op zekeren dag predikte een pator, hier Veurne, hel volgende Gelijk er op de wereld drie soorten van munten zijn, te weten gouden munt, zilveren munt en koperen munt, zoo zijn er ook, voor onzen Hemel' schcn Vader, drie soorten van menschel) En welke zijn deze drie soorten van menschcn.'” De priesters, de paters en nonnen of klooster lingen, dal is gouden munt; de dochters en knech- Waarlijk, do toekomst toont zich zeer somber. In het Oosten oorlog, hongersnood en bedreiging van pesl of cholera. In hel Westen de kuiperijen der jesuïeten ea dor klerikalen, die mei Mac-Malion en de bonapartisten oenen staal van zaken in leven houden gansch strijdig met den wil der bevolking en die onver mijdelijk cene botsing moet te weeg brengen, waarvan gansch Europa den weerslag zal voelen. Nu reeds leggen vele fabrieken hunne stoom tuigen stil; handel en nijverheid kwijnen, vele kloekgespierde arbeidsmannen zijn reeds zonder werk, wal zal er van hen geworden wanneer het kanon alle rede doel zwijgen Wenden wij hel oog van die akelige lafereelen, om liever die oorlogzuchtige gekroonde hoofden te verwenschen, die voor hel menschdom nog grootere plagen zijn dan pesl en hongersnood. De Zweep nichten en neven, die niet rijk zijn, doch jegens dewelke de overledene altijd zeer minzaam was. Alwie M. Respilleux kende en die wist hoe recht vriéndelijk hij handelde met zijne familie, was overtuigd, dal hij zijn groot vermogen aan zijne 1 natuurlijke erfgenamen zou nagelaten hebben. Hoe verwonderd was men echter niet, als men, bij bet overlijden van den heer pastor-deken, vernam, dal hij zijne familie had onterfd, on gansch zijne for tuin had bezeiaantwee eenigzins voor hem vreem delingen, te weten: aan zekere heer Slimarl, klerk van den notaris, die hel testament van M. Rcs- pilleux had gemaakt, en aan zekere priester De la Roche, die zelf millionair is. Als dit nieuwste Doornik gekend was, was dé verontwaardiging overgroot en om zoo te zeggen algemeen. Men begreep, en men zegde luid op, dal er hier eene afpersing had bestaan, dat de geestelijken aan de natuurlijke erfgenamen van den overledene hun erfdeel hadden ontfutseld. Men kan inderdaad niet aannemen, dal M. Respil leux, die zijne familie rechtzinnig beminde, vrij willig zijne broeders, zusters en neven zou hebben onterfd, en dit ten voordooie van twee personen met de welke hij nooit bijzondere vriendelijke be- trekkingen had gehad. Men kan evenmin aanne men, dal Mr De la Roche, de priester millionair, dat Mr Slimarl, de nolaris-klcrk, elk eene groote som van oenen geestelijken zouden hebben gekre gen zonder bijzondere en vooraf besprokene voor waarden. Neen, het testament van Mr Respilleux is niet vrijwillig geweest hel is hem opgelegd door drukking. Neen, de heeren De la Roche en Slimart hebben hel half millioen van den pastor-deken voor hun eigen niet aanvaard, maar wel om er, volgens overeenkomst, ten voordeele der Kerk over te beschikken. Hel testament van den pastor-deken Respilleux doet zien, hoe vreeslijk en gevaarlijk voor de fami- liën de hebzucht der Kerk is; hoe overal hare dienaren en hare slaafsche voorstanders samen spannen, om, ten nadecle der natuurlijke erfgena men, het kerk of kloostergoed te vergrooten. En dat men niet denke, dat eene onterving, door den invloed der geestelijken,eene zeldzaamheid is, want men zou zich grootelijks bedriegen. Zulke zaken gebeuren om zoo te zeggen dagelijks. Overal vindt men geestelijken, die zich ten voordeele der Kei k op ontervingen toeleggen, overal vindt men De la Roche's en Stiman’s, die bereidwillig, als lu&chen geplaatste personen, hunnen naamIconen. Hier in Vcurne hebben er onlangs twee gevallen van den zelfden aard plaats gehad. Men herinnert zich nog inderdaad, dal eene dame, niettegenstaande erin hare familie weinig begoede menschen waren, een voornaam deel van hare fortuin heeft achtergelaten aan eenen zeer l ijken heer van Brussel met denwelken deze dame geenszins verwantschapt was. Men herinnert zich ook nog, dal een Veurnsche millionair, die aan eenige zijner arme neven slechts een klein sommetje heeft gelegateerd, aan oenen grondeigenaar van Brugge oenen aanzienlijken eigendom heeft gegeven, alhoewel deze heer aan de familie van den overledene niet toebehoorde, noch met hem geene bijzondere vriendschapsbe trekkingen onderhield. Wij zullen aan die beide heeren de belccdiging niet aandoen te veronderstellen, dal zij de boven* g ■melde legaten voor hun eigen hebben aanvaard. Neen, want wij gelooven vast, dal zij er hoege naamd geen geldelijk voordeel zullen uil trekken en enkelijk gehandeld hebben, als tusschcn ge plaatste personen, ten voordeele van de eene ol andere geestelijke inrichting, ten voordeele van een klooster. Zulke schikkingen, hel gebruik dal do zooge zegde legatarissen van hunne erfgift maken moe ten, blijven gewoonlijk geheim, en hel gebeurt wel, zoo als hel met de familie Respilleux is voorgevallen, dat, ten gevolge van listen, giften en bedreigingen, de onterfde bloedverwanten zich vol daan verklarenDil scliijnl ongelooflijk, en noch tans hel gebeurt. Maar wal valt er te doen, wanneer men tegen over eenen machtigen en onverbiddelijke» vijand staal Te buigen of te barsten. Zulks was hel geval met de familie Respilleux zij heeft moeten buigen, zij heeft zich ten onder moeten geven, en de heb- en becrschzuchtige Kerk heeft eenen dubbelen zegepraal behaald. De derde plaag, die op de twee cerstgcmeldc gewoonlijk volgt, is de pesl, die als hel ware de menschheid komt straften voor hare onbehoed zaamheid en hare dolle vcrniclingszucbt. Die geescl volgt de overwinnaars op de hielen en meestal maken de zegepralende oorlogslauweren plaats voor immortellenkransen op hel graf der krijgs helden. Wie is de groote denker, de geleerde filosoof, die de menscheid van die plagen zal welen te bevrijden? Hel schijnt als of er tijdperken moeten komen, waarop een hall miljoen menschcn door T kanon aan stukken worden gescholen, of dal hongersnood en pest bij duizendtallen hunne slachtoffers komen wegmaaien. eeuw zijn uitgeborsten, zijn er hel bewijs van onmogelijk is; omdat er de monarchie zich in de armen van klerikalism moet werpen, zonder hel klerikalism in hel leven niet kan komen Eilaas! al de politieke akten sedert 16 mei daar- gesteld, zijn van aard om ons kommer inleboeze- .men. Wal heeft er Mac-Mahon aangedreven om hel ministerie Jules Simon wcglezenden en zich in de armen der Broglie’s en der Fortou’s te werpen? T Is huichelarij, te bewecren, zooals Mac-Mahon hel doet, dal de onlbondene Kamer revolutionnair was en de maatschappelijke instellingen wilde ver nietigen. Zooals liet de beroemde staatsman dien Frankrijk komt te verliezen, zooals het Thiers dien niemand van radicalism zal beschuldigen, hel in zijn manifest zegde nooit heeft eene wetgevende Kamer meer gemaligheid, meer wijsheid, meer toegevendheid, aan den dag gelegd, dan die Kamer welke de klerikalen als revolutionnair afschilderen. Hetgeen die Kamer heeft doen ontbinden, is de zucht naar vrijheid en vooruitgang die de groote meerderheid harcr leden bezielde, is de populari teit die zij, bij het fransche volk, door hare voor Frankrijk heilzame politiek had verworven, is de genegenheid die zij, gansch Europa door, ont moette. Zooveel politieke» zin had de jonge Kamer, sedert haar beslaan, aan den dag gelegd, zoo groot waren de weldaden die zij slichtte, dat door haar hel republikeinse!) regiem op onwrikbare grondzuilen ging gevestigd worden, dat, door haar, alle hoop voor de klerikale ovcrheersching ging verloren gaan. En dal wilde Mac-Mahon, dal wilde de roomsclie hijdra verhinderen: en, om cene kans voor de kle rikale ovcrheersching te winnen, wierd de Kamer ontbonden. Door die Kamer te ontbinden, die 7.00 goed aan den wcnsch der fransche natie beantwoordde: door Frankrijk in de armen te werpen der mannen die het naar den boord van den afgiond gebracht hadden, hoopten de klerikalen eenen volksop loop te veroorzaken en hunne verderfelijke stelsels op puinen en lijken te vestigen: de revolutie alleen kan ons redden! riep 's Pauzes afgezant Mongr Meglia in 1870 uit. Maar het klerikalism werd in zijne hoop bedro gen. De afstelling van hel ministerie Jules Simon, de wegzending en de ontbinding der fransche Kamer wierpen Frankrijk in verslagenheid. Maar het fransche volk, door de ondervinding en zijne ongelukken wijs geworden, versmoorde zijne ver ontwaardiging en bood Mac-Mahon en de jesuilen, die hem in bun net gesponnen hebben, het zoo gewenschte voorwendsel niel aan, om eenen ge weldigen staatsaanslag te plegen en de vrijheid te vernietigen. Even min gelukten de pogingen der fransche klerikalen, als zij al de libciale ambtenaren afslel- den en ze door klerikalen vervingen; als zij slijk, naar de achlbaarste mannen wierpen; als zij de vrijheid van het geschreven en gesproken woord versmoorden; als zij honderden gematige liberale dagbladen voor de rechtbanken daagden en den groolei) volksvriend Gambella deden veroordcelen. Al hel klerikaal geweld heeft hel deze voor ge volg gehad, dal de nieuwe Kamer veel meer libe ralen zal lellen dan hare voorgangster, dal hel libe ralism uil de crisis die* Frankrijk beleeft, machti- ger dan ooit, zal oprijzen. Maar hel is voor dien uitslag voorzeker niel dal de jesuilen Frankrijk in rep en roer gesteld hebben. En wie is er zoo blind om niel te zien dal zij hunne pogingen om Frankrijk Ie overmeesteren lol hel uiterste zullen drijven, en, bij gebrek aan voor wendsel, brutaal weg, hunnen aanslag op de vrij heid en beschaving zullen uilvoeren? De revolutie alleen kan ons redden! Ziedaar hel ordewoord van Rome. Over al slibbert de wereld lijke macht uil hare handenin de revolutie be rust hare cenigsle hoop. Leest het manifest van den brutale» soldaat aan wien Frankrijk, onbezonnen weg, zijn lot heeft tocverlrouwd; en men zal duidelijk zien dal hij vast besloten is, van den wil der fransche natie geene rekening ie houden. Leest de klerikale bladen, niel alleen van Frank rijk, maar van België en andere landen. Die bladen verduiken hunnen vurigen wcnsch niet: die bladen moedigen openlijk den Voorzitter der Fransche Republiek aan, om oenen staatsaanslag te plegen en zijne macht, T is te zeggen het klerikalism,door hel geweld te vestigen. Ja, de revolutie, de broedermoorderij is nakend. En do revolutie zal niet alleen in Frankrijk, maar in alle landen waar hel klerikalism invloed heeft, losbarsten. En die revolutie zal geene staat kundige revolutie zijn: hel zal eene godsdienstige revolutie wezen, een oorlog lusschen Rome en de vrijheid. Voorzeker bloedt ons hart, als wij berekenen welke gruwelen die revolutie zal veroorzaken welke onheilen zij zal na zich slepen. Maar dewijl I>e Kombero 1 o<»konint Z De Europeesehc toestand is onder alle opzichten zeer gespannen en hel vooruitzicht moet alle men schel) vrienden weinig toelachen. Oorlog, pest en hongersnood, de drie grootste plagen van ons tranendal, slaan dreigend naar hunne prooien te wachten en beloven weinig mededoogen voor hel bedrukte menschdom. De oorlog woedt met eene ongelooflijke wreed heid op de bergen en in de vlakten van Turkijen. De russische keizer Alexander heeft de Turken aangevallen, on ofschoon de Rus geduchtig klop krijgt, duurt die oorlog immer voort en overtreft in barbaarschhcid en wreedheid al wal de mensch kan uitdenken. Waartoe dienden dan al die vrede-congrcssen, die onderlinge verbroedering op de verschillende wereld-tentoonstellingen In plaats van voor eeuwig alle moordtooncelen onmogelijk te maken, schijnen zij bloediger en onmenschelijker dan ooit, en dal juist wanneer hel menschdom in beschaving en ontvoogding overal scliijnl toe te nemen. Hoe vele schrijvers hebben reeds bevestigd dat de oorlog, hoe wreeder bij ook zij, hoe meer hij in de toekomst zal ónmogelijk worden? Dil thema kan men in alle folianten lezen, dooh die profetische voorzegging heeft zich nooit ver- wezenllijk en in plaats van af te nemen, worden de slagvelden nog wreeder en wreeder. Iedereen is verontwaardigd, tranen van aandoe ning worden bij hel lezen dier moordtooncelen gestortmaar daarbij blijft het Door de uitbreiding der betrekkingen is voortaan de hongersnood onmogelijk geworden. Dil is ook een thema dal jaar in jaar uil door de meeste menschenvrienden wordt vooruitgezet. Iedereen kent het bij uitstek praktische Enge land, en nogtans woedt thans in zijne overzeesche bezittingen een hongersnood, waarbij duizenden menschen het leven verliezen. Gansch Engelse!) Indië zal welhaast niel meer tellen dan verhongerde geraamten, die biddend en smeekend naar wat rijst vragen doch het over- hecrschcnde Britanje is machteloos om de noodige levensmiddelen in de uilgestrekte binnenlanden te zenden, alwaar de openbare wegen gansch ont breken.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1877 | | pagina 2