I
Karlos.
Stortelijlto lielnngen.
Men heeft ons bekend gemaakt, dat de verbree-
ding en verdieping van de kom op de Kaaiplaat»,
welke kom alhier de Kaai wordt genaamd, in de
werken van de Loovaart, heden aanbesteedt, be
grepen is. Maar, indien wij wel ingelicbl zijn, is
er voor dit werk hoegenaamd geen metselwerk
voorzien. Nochtans de beslaande muur zal moeten
verlengd worden, en van beide kanten van de Kaai
al was hel slechts op eene lengte van vijftig
tt. Wij moedigen onze lozers aan een
abonnement te nemen op hot be
knopt verslag der kamerzittingen.
Dit verslag, te rekenen van 21 dezer tol hot einde
der sessie, kost slechts een frank, en zal allerbe
langrijkst zijn ten gevolge der beraadslagingen be
trekkelijk de nieuwe wet op hel onderwijs.
Het beknopt verslag der kamerzittingen ver
schijnt in hel vlaamse.h en in het fransch.
Men kan zich abonneeren in alle postkantoren
en bij alle brievendragers.
meiers zouden er dienen nieuwe kaaimuren te
worden gemaakt.
Wij bevelen deze zaak aan de welwillende aan
dacht van ons gemeente-bestuur.
SMACHTEN
Doch dit alles kan den haal der liberalen
niet voldoende wel van 1842 moet afgescliafl
worden, en de ONGODSDIENSTIGHEID, en diensvolgens
de ZEDELOOSHEID, MOET AAN DE KINDEREN AANGELEERD
WORDEN IN DE SCHOLEN
Welnu, lezers, wat denkt gij van die lastertaal
Moet gij niet bekennen dal dit alle palen te builen
gaal? En zoudl gij mei ons niet denken, dal de
schrijvers van het Leugenaartje het hoofd ver
liezen
Heer, vergeef hel hun, want zij welen niet wat
zij doen.
De pnuNeliJke keuken.
Onder dien titel deelt de ATA’ Siècle een brief
mede, die hij uil Rome heeft ontvangen,
De pauselijke keuken, heeft betrek op den St-
Pielerspenning. Het is een bericht aan de onnoo-
zele sullen, die hun geld naar Rome zenden, om ze
te laten weten wal er mede gedaan wordt.
Tot hiertoe heeft men het niet noodig gevonden
te zeggen wat er met hel geld gedaan werd en is
de kalholijke koe altijd voort gemolken, tot dat er
niets meer in den uier overbleef.
Ziehier wat de St-Pielerspenning, sinds zijne
oprichting in 1861 lol in 4868 opgebrachl heeft:
1861. 14,184,000
1862. 9,402,000
1863. 7,047,000
1864. 5,832,000
1865. 6,445,000
1866. 5,939,000
1867. 11,312,000
1868. 11,700,000
Schandalige nfVctlin^.
De klerikale gemeenteraad van Brugge heeft in
hare laatste zitting den heer De Ridder-Dujardin,
een zeer bekwame bestuurder, en sedert lange
jaren lid der Commissie der Godshuizen der voor
noemde slad, van deze bediening afgezet.
Advies aan de liberale gemeenteraden.
getrokken uit het
Lcugonaartje vnn lSSr" dezer.
Wij willen hier eenige uittreksels mededeclen uit
het prieslersgazeije van Veurne om aan onze lezers
te doen zien mei welke onbeschaamde kwaad
willigheid de liberalen door de heilige opstellers
daaromtrent volkomen onwetend waren. Het ging
zoo verre, dat de éénige onderwijzer, in zekere
gemeenten, een metser of een timmerman was,
die enkel school hield in den winter en zijn am
bacht hernam in den zomer.
Ziehier hoe de klerikale minister Nolltomb in zijn
tienjaarlijkse!) verslag 1830-1840) zich over den
staal van liet lager onderwijs in België uildrukl.
«Vele goede gemeenteonderwijzers, die tegen
de mededinging van sommige bijzondere perso-
non en tegen den slechten wil of de onverschil-
ligheid der plaatselijke besturen niet konden
de bevolking den besten invloed uitoefenden. Doch
na de omwenteling van 1830, werden eene menigte
dezer nuttige bedienden, door tusschenkomsl en
ophitsing der priesters, of wel weggejaagd, of wel
door aanhoudende vervolging verplicht naar eene
andere broodwinning om te zien. En wie kwamen
er in hunne plaats? Meest altijd meuschen die
Franscho vertooning door den tooneeltroep
van Brugge, ondor het hestuur der
HH. Staveaux en Van Damme.
De fransche vertooning, die hier verleden woens
dag in onze sledelijke Schouwburgzaal plaats
greep, heeft aller verwachting overtroffen. Uit
gelezen en talrijk publiek, puike muzikanten goede
acteurs en koristen, en allerliefst muziek. In een
woord, alles was naar wenscli.
Deze vertooning bestond uil een blijspel Z ne
Allumelte entre deux feux, gevolgd door het zang
spel of opera La Dame blanche.
De uitvoering van hel blijspel een geestig
stukje, waar veel fijne en aardige spreuken voor
komen was onberispelijk. NVal la Dame blanche
betreft, deze opera werd met zooveel samenhang,
vastheid en kunde gespeeld, de decors waren zoo
wel geschikt voor de toestanden, hel uitmuntend
muziek van Boieldieu werd zoo goed door de mu
zikanten de acteurs en de koristen vertolkt, dal
iedereen als verrukt was, en bijna de zelfde vol
doening als iu eene groole schouwburgzaal genoot.
De proef, die gedaan geweest is, mag beslissend
genoemd worden: ook te Veurne kan de opéra-
comigue worden gespeeld, zoowel als te Uitere, te
Kortrijk, Ie Oostende; ook hier kunnen de inge
zetenen met menige meesterstukken van hel
SChouwburginuziek bekend gemaakt worden.
De voortreffelijke artisten van den tooneeltroep
dor HH. Staveaux en van Damme werden door liet
Veurnesche publiek warm loegejuichl en dikwijls
teruggeroepen.
De tweede vertooning, waarvan wij in ons aan
slaande nummer het programma zullen bekend
maken, zal plaats hebben op 29 dezer.
Totaal: 71,861,000
Dat is 71 miljoen in acht jaren I
Maar de giften zijn sinds de Italianen iu Rome
gekomen zijn, nog vermeerderd, en men zou zon
der overdrijving mogen zeggen, daler van in 1871
tol 1878 ongeveer 140 miljoen in de kas van den
paus is gestort, voortkomende van Sint-Pieters-
penning, Nieuwjaar en bijzondere giften.
Als Pius IX is overleden, was er in alles 30
miljoen bij den vreemde geplaatst, voornamenllijk
in Engeland, aan zeer lagen taks.
Er waren dus 110 miljoen uitgegeven. De dienst
van het Valikaan kostte inaar 600,000 fr. per
maand, dat maakt ongeveer 56 miljoen.
Dus dat er nog 54 miljoen over blijven, die men
niet weel waar zij heen zijn gegaan.
Gij, sukkelaars, die uw geld naar Rome zendt,
moet weten dat hel gevang van den paus, het
Vatikaan, 11,000 kamers, dertig koeren en 300
vcrschilllige trappen telt. Dit alles is bewoond
door eene bevolking, die lustig leeft met hel geld,
dalgij.onnoozcle katholijkcn, naar den pauszendl.
lederè kardinaal kost 25,000 fr. ïjaar, men
heeft daar een geheel leger met bedienden, offi
cieren, kamerlingen, die zich vetmesten met het
geld der ongelukkige boeren, die voor den St-
Pielerspenning geven en zclven op geen maand
somsvleescb te eten krijgen.
Paus Leo XIII heeft eenige spaarzaamheden in
gevoerd, in plaats van 600,000 fr. per maand voor
zijne keuken te verteeren, is hel maar 500,000 fr.
meer, te zameti zes miljoen ’s jaars. Nu, wij ge-
looven dat de paus het daarmede kan doen en van
lijd lottijd een stukje vleesch in de pol kan steken.
Allo! klerikalen, schooit maar voor den Sint-
Pierspenning, schooit maar voor het Nieuwjaar
van den paus, men lacht er te Rome wel mede dal
gij zoo onnoozel zijl, en binst, dien, laat gij uwe
landgenoten gebrek en armoede lijden, om uw
geld te Rome te laten verbrassendoor eene
jienigle nietsdoeners.
Algemeen»
Bij besluit van den heer gouverneur der pro
vincie Westvlaanderen van 14 dezer, zijn de bar-
rieren woensdag, 15 dezer, 's middags gesloten
geworden en is de vervoerdienst er levens opge
schorst langs al de steen- en keiwegen van slaat
provincie en gemeente, uitgezonderd langs dè
dwarswegen der sleden.
Bij koninklijk besluit van 9 dezer, wordt een
jaarlijk pensioen loegestaan van fr. 1,411 aan
M.r Adolt-Louis-Jozef Barrat, luitenant der doua
nen te Veurne. Dit pensioen heeft aanvang ge
nomen den 1“ december II.
Bij koninklijke hesluiten van 11 januari zijn
benoemd in de volgende gemeente van Westvlaan-
doren
Brui/ne: burgemeester, M. A.Visart de Bocarmé;
schep""', MM. .1. /'onteyne en G. de Crombiuggbe.
Dixmudeburg., M. J, Daulricourt: schepene,
M. E. Parel.
noch kerk.
«1
met meer razernij onzen II. Godsdienst aange
vallen in België dan op onze dagenZij willen
zielen aftrekken van de kerk door hel verspreiden
van een vi.iu-r.iVEM> ondkkwjjs zondek Gon or zijn
GEBOD
Uil haal tegen God en de kerk willen de
geuzen deze wel van 1842 omverre werpen zij
willen, volgens de spreuk van hunnen aartsvader
Voltaire, ZIJ WILLEN CHRISTUS IN HET SLIJK VEE- l -
SMACHTEN» I muz,ek te. sPreken, noch lof toe te zwaaien aan
neen, want dit gaat wellicht mijne bevoegdheid te
boven, maar ik heb de pen opgenomen, om,
namens een groot getal kunstvrienden, warme
erkentenis te betuigen aan ons gemeente-bestuur,
en voornamelijk aan den heer burgemeester De
Prey, aan wiens bezorgdheid wij danken mogen
vertooningen van opera's te kunnen bijwonen
zonder ons naar groote steden te moeten ver
plaatsen.
Naar ik verneem, zullen wij dezen winter, in
onze stad, niet twee opera’s te zien krijgen, zoo als
hel eerst bepaald was, maar wel fier. Bravodat
is een goed nieuws: nog drie opera'sVoorzeker,
alwie ware muziekliefhebber is in Veurne, zal aan
niet eene dezer vertooningen ontbreken.
Ik zeg ware muziekliefhebber, doch ik zou er
moeten bijvoegen en tevens geen klerikaal, want
de Veurnesche klerikalen mogen immers in den
stadsschouwburg geen voet zetten; de priesters
verbieden het, en alwie van het tjeefkensras is
gehoorzaamt.
In vreemde steden naar theaters en naar cirques
gaan, waar dansers en danseressen, rijders en
rijdsters gekleed zijn gelijk vader Adam en moeder
Eva, vóór dat zij in den appel hadden gebeten,
dat mag zijn, de geestelijken laten dat toe; en al
hoewel die poetsenmakers (de geestelijken niet,
maar de dansers en de rijders) zich in hun spel
aan oefeningen ovcrlevereu, die alles behalve edel
en zedelijk zijn, toch zien de zielenherders dit
door de vingers; maar, vertooningen in hel theater
van Veurne bijwonendat is eene onvergeellijke
doodzonde!
Ons theater, heer Uitgever, is immers in de
handen onzer politieke priesters een wapen tegen
de liberalen; en, begaf zich ook hel tjeefkensras
naar den Medelijken schouwburg, dit wapen zou
hun ontvallen, ten nadcele van hunnen polilieken
invloed in kiezingstijden.
Gelukkiglijk, geelt de meerderheid onzer ver
lichte bevolking weinig acht op deze kleingeestige
tegenkanting: de Veurnaars beminnen het tooneel
en de muziek, en al wat er zal gedaan worden, om
de openbare looneelverlooningen aantrekkelijker
te maken, en om de stadsschouwburgzaal te ver
beteren, zal met dankbaarheid worden bejegend.
Aanvaard, heer Uitgever, den warmen handdruk
van uwen kunstvriend
worden beoordeeld. En nochtans het zijn die
mannen die leeren dat liegen zonde is, en die
tienmaal daags zeggenik bemin mijnen evennaasten
gelijk mijn eigen zelven.
Lel wel op, lezers, ziehier eenige lasterende
leugens, die wij in hel bovengemeld nummer van
hel Leugenaartje nanlreffen.
De gevangenen (in Frankrijk) zullen los
gelaten worden, vooral dezen die om politieke
redens zijn veroordeeld geworden; T zal nog veel
zijn als de brandstichters en moordenaars der
I Parijsche commune niet worden losgelaten; het
worstelen, vérvielen 'in armoede; al die maar 1 onderwijs zal moeten gegeven zijn zondek God
dal het lager onderwijs onzer landelijke gemeen-
ten zijne goede onderwijzer verloor, en slechts
diegenen behield, welke niet in staat waren
eenig ander ambt of bedrijf uit te oefenen.
Van 1830 lol 1840 verloren dus de landelijke
gemeenten hunne goede onderwijzers het is
een klerikale minister die het verklaart en dezen
toestand vonden de geestelijken overheerlijk, zoo
danig dat het eenigzins legen hunnen wil en dank
was, dat de wel van 1842 werd voorgedragen en
gestemd.
Dit geelt u de maat, lezers, van de liefde der
bisschoppen en priesters voor hel onderwijs. Dit
laat u ook oordeelen hoe de waarheid en de recht
zinnigheid in den herderlijken brief zijn in acht
genomen.
Ingezonden A.i*tikel.
Veurne, 16 Januari 1879.
Heer Uitgever,
Eenen wel genoegelijken avond hebben de
Veurnesche tooneelliefhebbers, woensdag laatst,
in stadsschouwburg doorgebracht. Hoe lief is toch
de muziek van la Danu blancheEn hoe recht
meesterlijk en bevallig werd dit schoon stuk ge
speeld
Mijn inzicht is niet, heer Uitgever, hier over
den verdienstelijken tooneeltroep van Brugge;
i
I
111! mil mi m i I llll'l JH.L i
