I
derheid tier Houthemnaren is verheugd vim het
En inderdaad, aan hel hoofd der gemeente heb-
noemen? Onze onderwijzers zijn toch in hel alge- I dat uw troetelkind geen burgemeester meer is-
meen een weinig keukenlalijn daar gelaten van daar uwe heilige gramschap Doch zijl gij en
meer geleerd dan het grootste deel onzer builen- uwe correspondenten woedend, de grèote moer-
achiingswaardig dan degene klerikaal juk ontslagen te zijn.
rdCl*. Fn inrlrnwlnufl «vin Iml
pastors, en, in het algemeen ook, is hunne levens
wijze ten minste zoo r~1,;-J
van menigen zielenherder.
St. Pleternpennlng.
Hel schijnt dat het fransch gouvernement be
sloten heelt het inzamelen van den St. Pieters
penning in Erankrijk te verbieden, daar het te
weel is gekomen, dal een aanzienlijk deel der op
brengst aangewend wordt ter bestrijding van
’s lauds instellingen.
Dat voorbeeld zou we! door alle landen kunnen
gevolgd worden,
Men heelt opgemerkt, dat de geestelijken altijd
de onderwijzers in oenen vernederenden toestand,
in cencn ondergeschikten rang trachten te houden,
als vreesden zij, dal hun eigen gezag zou vermin
deren door den eerbied dien hel volk aan deze
nuttige ambtenaren toedraagt.
Daarom maken de priesters zoo gaarne kosters
van de onderwijzers, kosters gelast met de kerk
en de kerkmeubelen te kuischeu en schoon te hou
den, kosters die zij als werklieden behandelen en
die zij zich wel zullen wachten Mijnheerte
noemen, uil vrees dal ook hel volk, dal ook de
kinderen, de onderwijzers met dien onderschei-
dingslitel zouden vereeien.
En waarom zou men de onderwijzers niet mogen
eerbieden en hoogachten? Waarom zou men ze,
zoo als zij het verdienen, niet Mijnheer mogen
Kmner.
De algemeerie beraadslaging over de nieuwe
schoolwel wordt voortgezet en schijnt nog wel
twee weken te zullen duren. De klerikalen trekken
de zaak in hel lange, doch zij zullen er zich niet
van beloven, want er worden ten laste van hel
geestelijk onderwijs harde waarheden gezegd en
gewichtige feiten bekend gemaakt. En die waar
heden en die feiten worden door de Annates
Parlementairesalsook door 22,000 exemplaren
van hei beknopt verslag der kamerzittingen,gansch
het land door verspreid. De representanten die
deze week gesproken hebben zijnde heeren
Neujean, Goblet, Warnant, liberalen, en de heeren
Vanden Steen, Woeste en Thonissen, klerikalen.
juist gelijk de bewezen diensten en talenten
van den heer Vin tc in hel slijk werden getrapt.
Wij zullen niet trachten den nieuwen Vourne-
schen martelaar tol dc aarde terug te brengen, om
hem aan onze lezers voor te stellen: hij is genoeg
gekend door de schoolconferenliën, door hel succes
zijner leerlingen in de wedstrijden, door zijne wel
sprekendheid op dc prijsdeelingen, door zijnen
eerbied voorde GEESTELIJKE (meteenegroote
buiging) en wereldlijke overheid.
Het is waar, gelijk hel professorsgazetje het
zegt, dat de heer burgemeester Behaeghcl, in zijne
goedheid, over den heer Pinte in hel openbaar
met lot heeft gesproken. Hel heilig bladje had er
kunnen bijvoegen, dal de heer Behaeghcl meer
maals den hoofdonderwijzer tegen gegronde klach
ten van wege eenen Imogen schoolbeambten heeft
beschermd.
En wal is de erkentelijkheid geweest van don
heer Pinle ten opzichte van zijnen weldoener
Ten dage der plechtige begraving van den heer
Bchaeghel was er aan de gemeenteschool geen
rouwvaandel te zien, en de gevraagde lijkrede,
namens onze volkskinderen, werd niet door den
hoofdonderwijzer, maar wel door den hulponder
wijzer uitgesproken.
En hiermedepunctum.
JtCen nieuwe Hiartoltiar.
De klc i'r ah": van Veurne hebben eenen nieuwen
martelaar; namelijk den heer Pinle, gewezen
hooldomka-wi;. r der lagere knechtjesschool.
De man had geweigerd zijn ontslag te vragen,
doch, op hel v<. van den gemeenteraad, heeft
hij zijn omslag ontvangen.
Het Leugenaartje verheft zijnen nieuwen marte
laar tot in de., der:.m hemel, waar hij pinals
neemt den .-.('.■el Franciscus-Cornelius,
nevens lw. i-wuir-ut heiligen, die insgelijks
onder het iihei; j' slavenjuk niet wilden gebukt
jgaan en wier bewezene diensten en talenten
Het Leugenaartje wekt nogmaals de burgemees
ters lol tegenstand op legen de wereldlijke over
heid.
Moed, katholieke burgemeesters, en het voor
beeld van Brugge gevolgd roept hel heilig
bladje uit.
Gij weet, lezers, dal dc burgemeester van
Brugge geweigerd heeft hel plakkaat betrekkelijk
de nieuwe schoolwet aan te plakken, en hel is dit
voorbeeld dal hel priestersgazelje aanraadt te
volgen.
In ons arrondissement is er maar een enkel
burgemeester, meenen wij, die naar den raad der
priesters geluisterd heeft, namelijk de burge
meester van Alveringhem. Maar, in deze gemeente,
even als te Brugge is de bevoleue aanplakking
gedaan geweest door eenen bijzonderen commis
saris. De wederspannigheid van gemelden burge
meester heeft dus lol niets gestrekt dan tot zijne
eigene schande en schade, want bij zal den loon
en de voorschotten van den bijzonderen commis
saris uil eigene beurs moeten betalen. De kleri-
kalcn zeggen wel, dal de wederspannige burge
meesters zullen weigeren te betalen, dal zij zullen
procedeercn en voor de tribunaten zullen gelijk
halen doch die voorzegging is geen Evangelie.
Hel is integendeel te denken, dat het ministerie
met bedachten rade zal gehandeld hebben en dal
de burgemeesters, die meer naar dc oproerige
priesters dan naar de wereldlijke overheid luis
teren, hun proces zullen verliezen.
Dal de burgemeesters voorzichtig wezen, want
meer en meer zullen de priesters hen aanmoedigen
zich tegen de verordeningen of weltelijke voor
schriften van den arrondissements-commissaris,
van den gouverneur, van het ministerie te ver
zetten.
Hel gedrag der geestelijken is wel onverstandig!
Moesten wij de kosters en de kerkbedienden op
wekken tot ongehoorzaamheid aan hunne pastors,
men zou met reden zeggen, dal wij ons met zaken
bemoeien die ons niet aangaan. Ehwel, waarom
moeten de geestelijken zich bemoeien met dc
zaken der burgemeesters, waarom willen zij deze
bedienden tot wederspannigheid legen hunne over
heden opwekken?
Overdenkt het wel, burgemeesters, want, komt
gij door uw onbezonnen gedrag in moeilijkheden,
hel zullen de pastoors niet zijn, die er u zullen
uithelpen, en nog veel min de onkosten er uit voor
te spruiten voor u zullen betalen.
Tok! nnientcn.
Alle dage verschijnen in T Staatsblad koninklijke
besluiten waarbij de rekeningen van honderden
kerkfabrieken ni-i goedgekeurd worden, omdat zij
hoógere vergeldingen voor jaargetijden en diensten
toeslaan van bezeilen, dan deze bepaald in dc
bisschoppelijke tarieven.
De minister van justicie heeft in de Kamer ver
klaard en in elk koninklijk besluit wordt hel
herhaald, dal bij bereid is de tarieven te herzien
en de voorstellen der bisschoppen afwacht. Doch
zoolang de overeenkomst beslaat, zal dezelve uit
gevoerd worden. De bisschoppen willen niet luis
teren, eiwclzij zullen het gemeene recht onder
gaan en de wel moeten naleven.
De goedkeuring door de bestendige deputatie
van West Vlaanderen verleend aan de budgetten van
103 kerkfabrieken onzer provincie is verbroken,
omdat die f^rieken dc wet overli eden hadden be
treffende de betaling der jaargetijden, missen en
geestelijke fondalien.
Nu verheft de bisschoppelijke Patrie van Brugge
de slem en noodigt de menschen uit geene gitten
meer te doen bij testament, maar de gelden van
hand tol hand over tc geven aan de pastoors of
andere personen van vertrouwen.
Ziedaar nogmaals een opstand legen de wet.
Eiwel! goedjeugdige menschen, luistert naar de
klerikale gazellen, maar meestal uwe bezetten
zullen verloren gaan, vroeg of laat.
Dat hebben wij gezien met de studiebeurzen.
Vele dier fondalien zijn in de handen der bijzon
deren verloren gegaan, ja, ontvreemd geworden.
Waardoor? Omdat de wet er bijna niets over te
zeggen had. Eiwel 1 de minister van justicie,
M. Bara, heeft daar, over tien jaren, orde in gezet
en, in weerwil het klerikaal geschreeuw, bestaal
de zoogezegde goddelooze wel op de studiebeurzen
nog, alhoewel een klerikaal ministerie acht jaren
aan hel roer geweest is
Nu ook dankt de sludeerende jeugd algemeen
den moedigen heer minister Bara over zijne recht
vaardige wetgeving die voor altijd de fondalien
voor de onbegoede volkskinderen in veiligheid ge
steld heelt.
Ziedaar de waarheid.
Op 3'" dezer, werd een professor van het gees
telijk collegie van Oostende, door hel tribunaal van
Brugge, voor mishandelingen op eenen leerling,
tot 4Ö frank boete veroordeeld.
Welaan! ouders, zendt uwe kinderen naar dc
scholen der langgerekte»de professors zijn er
t>ch zoo lieftallig. JJ’ie wel bemint, zeggen zij,
kastijdt wel, en ze slaan op hunne leerlingen,
gelijk een vischwijf op haren ezelAlles lol meer
dere eere en glorie Gods.
--
ingezonden ZkrliReSs.
Houlhcm, 8 Mei 1879.
Mijnheer de Uitgever van het Advertentie-blad.
Op veertien dagen tusschentijd is de Veurnaar
tweemaal ten velde getrokken legen onzen nieuwen
burgemeester omdat de financiële toestand der ge
meente geopenbaard is geweest/ Ongelukkiglijk,
het professorsgazetje weet niets in te brengen
tegen het verslag welk gij in uw geëerd blad op-
genomen hebt. Hel weel m d wat schrijven om
zijnen talentvollen Bacillen tc verdedigen.
Al wat gij verleid hebt is arme praal Veurnaar.
De Houlhéinnarefl kennen n i hunnen gewezen
burgemeester, zij kennen nu hel gevolg van zijn
vaderlijk bestuur; ook durf ik u verzekeren (lat,
waren de gemeente kiezingen nog te doen, gij
uwen achtbaren zoudl zien tuimelen.
Hij en zijne kliek hebben getracht tc doen gc-
looven dal hetgeen de liberalen zegden logentaal
was, maar nu is liet gedaan.
Weet gij hoe die treflelijke lieer zich in dc open
bare zitting gedragen hééft? Na dal het verslag
voorgelezen was begon hij veel lawijl te maken
zonder nochtans een woord legen hel verslag te
kunnen inbrengen; daarmede niet te vreden, klom
hij op een sloel om zijn getier voort te zetten. Ik
moet u zeggen dal hij alsdan meer geleek aan
cencn tandentrekker dan aan een gewezen burge
meester). Geen wonder dus dat de Voorzitter hem
gezegd heeft dat hij moest buiten gaan om den
kwakzalver te spelen.
Indien den omzendbrief welke de liberalen aan
de genieentekiezers gezonden hebben en hel ver
slag dal in de openbare zitting voorgelezen is ge
weest logentaai is, waarom roept Baelden de
opstellers voor hel regt. niet?
Is hel bestuur vhn den oud-burgemcester dan
altijd zoo onberispelijk geweest? Was het eene
regelmatige handelwijze van bons van kooien legen
geld uil te wisselen? Van een huis, aan wcezen
toebehoorende, door behoeftige te doen bewoonen
en het armbestuur in nuttelooze onkosten te bren
gen? Zekerlijk neen. Nooit is hij daarvoor door
iemand bemachtigd geweest; en nochihans hel was
hem dal de Fewrnaar.over eenigen tijd aanprees
als model aan de liberale burgemeesters.
Als gij maar zulke models kunt aanbieden, gij
moOgt ze gerust voor u houden Veurnaar. De
I Honlhemnaren kunnen ze gemakkelijk missen.
Gij knul die pil niet inslikken, niet waar, dat dc
klerikalen tc Houthem omver zijn geworpen en
Ons professorsgazetje schijnt ook niet te wen-
schcn den stand der onderwijzers te zien ver
heffen. Verre van daar, want, het laat zelfs ten
hunnen opzichte zekere minachting blijken. Zoo
drukt het, bijvoorbeeld, in zijn laatste nummer,
als titel van een artikelAfzetting van Meester
Pinte» (hoofd-onderwijzer der stad Veurne.)
In dc buitengemeenten bijzonderlijk leggen de
geestelijken er zich op toe om de onderwijzers tc
doen kleinachten.
En nochtans al de builenpriesiers, tol de on-
noozelsto kapelaantjes toe, laten zich zoo gaarne
eerwaarde Heer noemen.
Hol Leugenaartje is geestig. T Schijnt, zegt
hel, dal de toekomende burgemeester van Veurne
naar Eecloo gezonden is om gebakken te wor-
den
Dal gij u zelvcn deed herbakken, Leugenaartje,
gij zoudl verstandig te werk gaan, want gij hebt
eene zeer slechte reputatie en tot uwe vrienden
toe moeten bekennen dal gij melaatsch zijl.
Gij lastert en bclcedigl gedurig de personen van
Veurne en van de omliggende gemeenten, gij zaait
vijandschap en tweedracht onder de burgers, gij
vervangt de ware godsdienst door eene hatelijke
politiek, gij verheft de leugen tol eene deugd.
Volgt eenen wijzen raad, Leugenaartje, geneest
aan de kinderen wier ouders dit verzoeken.
En ’lis juist omdat dit meesterschap, om
dat die heerschappij hun ontsnapt, dal de
geestelijken schreeuwen dat dc religie in
gevaar is.
En dalde prieslerpailij maar sc'ireeuwe
en pelilionnecre dal zij er don adem bij
verliest. De komedie in de Kamers zal
weldra ten einde zijn, en de wel zal ge
stemd worden.
Het zij zoo.
vijandschap en tweedracht onder dc burgers, gij
politiek, gij verheft de leugen lol eene deugd.
u van alle uwe verdorvenheid, doel u herbakken,
en gedraagt u vervolgens op eene deftige w.jze,
gelijk bel aan een professorsgazetje betaamt.
I
