4
H
F
Tijdgebrek verplicht ons eene mèdedceling uit
Alveringhem lol een volgend nummer te ver
schuiven.
I
De Frwrnaar spreekt van de aanstaande benoe
ming der schoolcomiteilcn in Westvlaanderen,
en hoopt, dat de weldenkende personen, die zullen
benoemd worden, deze bediening zullen weigeren;
want, zegt de Fcurnaar, van de schoolcomileilen
deel maken is rechtstreeks medewerken tol de
uitvoering der ongelukswet en diensvolgens op
zich trekken de strenge veroordecling door de
bisschoppen uitgesproken.
Die strenge veroordecling is de excomunica
tie, wij weten hel Veurnaar. Maar wij welen ook,
dal die veroordecling op niemand indruk maakt.
Men is in België gewoon geworden aan de
excomunicatie. Hoe dikwijls, sedert 30 jaar, heb
ben de geestelijken niet geexcomuniceerd
Men lacht met de excomunicatie van de bis
schoppen, omdat men overtuigd is dat dit niets
anders dan een politieke maatregel is.
Indien er dus in onze omstreken leden der
schoolcomileilen hun ontslag zullen indienen, hel
zal waarlijk niet zijn uil vrees voor de strenge
veroordecling door de bisschoppen uitgesproken.)»
Het ware nochtans niet te verwonderen dat er,
te dezer gelegenheid, ook comedic werd gespeeld;
want wij hebben vernomen, dal in andere provin
ciën zekere kerels zich hebben laten benoemen, of
zich hebben doen benoemen, om vervolgens met
veel rumoer hun ontslag in te dienen.
Dal zijn verachtelijke jezuietentrekken, die niet
genoeg kunnen geschandvlekt worden. Ongeluk
kiglijk, men vindt jezuïeten overal.
en ook voor de onderwijzers; dezen laatsten zien
daardoor, dal zij zich niet ongestraft moeten laten
beleedigen en wie hel ook zij voor de rechtbank
dagen, als zij worden aangevallen.
De Feurnaar begint een artikel met de woorden 1
Pier Van Huhbeeck.
Indien wij moesten schrijven Jan Faict, Gas
Affenaer, Djeen VerhaegheHel heilig bladje
ware verontwaardigd, en zijne geleerdste opstel
lers, professors en oud-profëssors, zouden hunne
pen scherpen om ons m hoogdiavende artikels
en misschien in verzen te vervloeken en te
verwenschcn. 1
En nochtans, mogen ze wel op eerbied aan-*
spraak maken dezen die een ander niet eerbieden?)
De geestelijken trachten zich te verheffen veel
t min door de gaven van hunnen geest en van hun!
hart, dan door beslag en door uitwendige praal;1
1 en hel is daarom dat zij de wereldlijken altijd
I verkleinen en zich zei ven integendeel op een pede-
I stal plaatsen; het is daarom dal zij het onverstan
digste kapelaantje, of de domste non. Eerwaarde
namen. Doch de algemeens achting verkrijgt men
niet door eene bijzondere kleeding noch door
titelen, noch door smaad jegens zijne medeburgers.
Dal dus de Veurnaar maar Pier Van Hembeeck
schrijve, zijne opstellers, ofschoon langgerekt,
zullen daarom noch als gioote verslanden, noch
als voorbeelden van deugd worden aanzien.
Een martelaar.
Het bof ran beroep van Gent, heeft woensdag
het vonnis bekrachtigd van de corrcclionnele
rechtbank van Dendermonde, welke M. Despiegc-
laere, onderpastoor te Ruppelmonde, veroordeeld
had tol lüü Ir. boete en bij niet betaling tol 1
maand gevangenisstraf, wegens belediging jegens
den gemeente-onderwijzer, in hel uitoefenen zijner
bediening.
De onderpastoor was eens in de school van
was hij bij drank. Hij lichtte een sermoen tol de
hij een lomperik, een botterik, een slecht man
was, er lijvoegende«ik ken uj ik weel hoe
zwaar gij weegt 1 gij zijl een vrijmetselaar, maar
ik zal alles doen wal mogelijk is, om u uwe leer
lingen te ontnemen. enz. enz.
Vervolgens zich tot de leerlingen wendende,
zegde hij bun: uw meester is een dommerik, ik
kan tl beter onderwijzen dan hij, hij is een vrij
metselaar, en voor hel zes maanden vertier is, zal
hij van u allen vrijmetselaars hebben gemaakt.
j volwassenen gekomen en volgens eenige getuigen,
ui v» .|~w. - v -,- - - -- l^i» hii'dmnk Hii i irhlto pnn cnrinnon tnt Ha
scheiden door bun. godsdienstig en onberispelijk I leerlingen. Hij zegde legen don onderwijzer dat
pliclitcn en don catechismus zorgvuldig ouder
wijzen;
l>De gemeentebestuurders die gehoorzamen
aan dc wel, die onderwijzers en onderwijzeressen
benoemen en de noodi.gc sommen stemmen om de
bestaande gemeentescholen te verbeteren en er
nieuwe in te richten;
c) De leden der arm- en godshuizenbesturen die
deze schoten door alle wettige middelen onder
steunen;
dDe burgers die dc gemeentescholen aanbe
velen en door giften de behoeftige ouders aan
moedigen lmr.no kinderen in deze onderwijsge
stichten te laten of ze er naar loc te sturen;
e) beleden der schoolcomileilen, Inspecteurs,
Arrondissements-Commissarissen, Gouverneurs,
enz. enz.
Het getal der personen in Belgie, die, ten ge
volge der veroordecling van de scholen zonder
Paacben nadert.
Paschen nadert, en de geloovigen beginnen
onder elkander te spreken van de paschbiechte en
van de absolutie. Hoe zal hel gaan? Wal zal er ge
beuren Zullen de geestelijken wel zoo streng zijn
als dat zij het hebben aangekondigd? Zullen zij de
absolutie weigeren, niet alleen aan de gekende
liberalen, die openlijk werken en strijden ten
voordeele der scholen van den Slaat, maar ook
aan de onderwijzers en onderwijzeressen dezer
scholen, aan de ouders, die er kunne kinderen
naar toe zenden, aan de bejaarde kinderen, die
hierin aan hunne ouders gehoorzamen? Dit zijn al
vragen die gesteld worden, en elk zingt zijn liedje,
elk antwoordt op zijne wijze.
Er zijn menschen die denken, dal de geestelijken
met paschen zeer toegevend zullen zijn, dat zij veel
door de vingers zullen zien, dat zij zoo weinig als
mogelijk van de geuzenscholen zullen spreken; zij
beweeren dal het zal gaan mei deze scholen gelijk
met de liberale gazetten, waarvan de lezing wel
verboden wordt aan sukkelaars, maar waarover
de biechtvaders zorgvuldig zwijgen als zij ver
moeden te zullen tegengesproken worden.
Menschen die op zooveel verdraagzaamheid en
toegevendheid van wege de geestelijken rekenen,
bedriegan zich grootelijks. WelhoeZouden de
herderlijke brieven dan maar kindcrvertellingen
zijn? Neen, neen, de herderlijke brieven zijn
ernstig, en men moet er zich aan onderwerpen, of
men is ketter en schismatiek.
En hoe luiden de herderlijke brieven opzichlens
de schoolwet? Ze luiden aldus: de bisschoppen
van België klagen de nieuwe schoolwet aan' als
gevaarlijk en verderflijk uil hare nature, als do
ongcloovigheid verspreidende, als gericht tegen
den katholieken godsdienst, en om die reden
«wordt dc nieuwe schoolwet en het onderwijs
van den Staal door dc bisschoppen afgekeurd en
veroordeelt
Al wat de bisschoppen afkeuren en vcroordeelen
is doodzonde; en dezen die verklaren, of door hun
gedrag Ie kennen geven, dal zij in de doodzonde
zullen volhei den, kunnen geene absolutie bekomen.
Wie zullen er bijgevolg geene absolutie be
komen
1. " De kinderen die tolde jaren van verstand
gekomen zijn en naar de gemeentescholen of naai
de normaalscholen gaan, want het is hun ver-
boden in consciëntie de nieuwe staatscholen bij
n te wonen.
2. ° De ouders en voogden die dc kinderen naar !j
de scholen van den Staat zullen doen gaan, want
het is hun verboden in consciëntie dc kinderen
naar zulke scholen te zenden i
3. " Alle geloovigen die zullen medewerken, hel j
zij om de voornoemde scholen te behouden, in te l
richten, te bevoordeeligen, hetzij om de nieuwe
schoolwet uit te voeren, want hel is hun ver- 1
boden in consciëntie op Ie staan tegen de geestelijke
overheid, die de nieuwe schoolwet en de scholen
onder deze wet geplaatst afkeurd en veroordeelt.
Onder deze geloovigen mag men de volgende
rangschikken
a) De onderwijzers en onderwijzeressen van
alle normaal- lagere- en bewaarscholen onder het
toezicht geplaatst van den Slaat, bijzonderlijk als
deze onderwijzers en onderwijzeressen zich onder-
gedrag, en aan hunne leerlingen dc godsdienstige
pliclitcn en don catechismus zorgvuldig ouder
wijze!’.;
de w “l, die onderwijzers en onderwijzeressen
.la, tic Paus heeft hel geweld der 1
sche bisschoppen afgekeurd in eenen brief
dien hij heeft laten schrijven aan den
minister l'rère-Orban, en in de Kamer der
Volksvertegenwoordigers werd afgelezen.
belgi- I God geene absolutie kunnen bekomen is dus
zeer groot, en men mag, zonder te overdrijven,
dit getal schatten op ten minsten vijf honderd
duizend
Paschen nadert. Wat zullen de geestelijken doen?
Zullen zij toegeven? Of zullen zij de absolutie wei
geren aan üOO.OOO geloovigen
Wal er ook van zij, wal zal er omtrent Paschen
gelachen worden 1
[lel kan dus niet ontkend worden: alles I
gaal de bisschoppen tegen in hunnen onre-
delijken strijd legen hel wereldlijk onder
wijs, en hierin ziel men duidelijk de hand
Gods.
zich onderling belovende van dien broederlijken
geest die onder do Vcurnschc rederijkers schijnt
ertelijk te zijn.
Het inhuldings feest mochldiendag met eindigen;
de tweede dag werd er door de gildezuslers ge
bold ten getalle vart 40, om allerschoonste prijzen
door den heer voorzitter gejond, hel gildbestuur
en verder medebroeders. De eerste prijs, een
wil verguld por-
I de koningin. De andere prijzen, meest al porselein
den onderwijzer gezegd te hebben, verliet hij de
school.
De onderwijzer, die een man is, door geheel de
«cmeente geacht en bemind, heeft eene klacht
ingediend bij hel parket en bij hel ministerie.
Ten gevolge van die klachten, werd een enkwest
geopend en dc feilen echt, bevonden zijnde werd
den onderpastoor tol 100 Ir. boete veroordeeld.
Ziedaar eene les voor dc fanatieke geestelijken
Inhuldiging van den heer Aug. Houtsaeger,
als voorzitter van Rhetorika.
Aan den drie koningen dag die in bet Rhetorika
gild, gelegenheid geelt aan een feest dip met do
grootste plechtigheid gevierd wordt, heelt zich
van dit jaar de inhuldiging komen voegen, van den
heer August Houtsaeger, als voorzitter.
Zij die deze betoogiug hebben beleefd c i dc
feesilijkheden bijgewoond, T zij als deelnemers,
T zij als toeschouwers, zullen met ons bekennen
dat deze dag schoonc bladzijden in de jaarboeken
van het gild zal bekleedeu.
Dc redezaal was voor deze omstandigheid in
haar feestgewaad uitgezet. Naam en jaarschriften
prijkten rondom en men was eenparig om lof toe
te zwaaijen aan de ini iclilers der vercieringcn.
Eene deputatie was om half vijf ure den heer
Voorzitter naar zijne woonst gaan al halen. Bij
zijne inkomst in het gildhof werd hij door een
herhaald hoerabegroet en een harlelijken welkom
wensch door konfrater Poupeye loegezegd.
Het inbuldigingsfeesl was voorafgegaan door
een avondmaal onder de gildebroeders, gedurende
bel welk eene groote vrolijkheid heerschte.
Voor de trekking om koning en koningin, dc
welke hierop volgde was de zaal van T gildhof
reeds van eene menigte toeschouwers voorzien.
Al de vrienden en kennissen van den heer Hout-
saeger hadden hel zich ten plichle geacht op dit
groolsche feest tegenwoordig te zijn. Hel lol
van koning is van dezen jare gunstig geweest aan
konfrater Dewille. en van koningin aan de huis
vrouw van don medebroeder Charles Quartier.
Terwijl dc jubelkreten dezen uitslag begroeteden,
werden de gebruikelijke eerbewijzingen den nieu
we gekozenen toegestuurd.
Na deze plechtigheid ging men over in algc-
meene vergadering tol de aanstelling van den
ui. uw benoemden voorzitter.
Na de pleegvormen der inhuldiging door den
grefllcr afgelezen en ondcrleekcning van den akt,
konfrater Degrootc die de vergadering voorzetelde,
bood den heer voorzitter een pracliligen bloemtuil
aan onder eenige gevoelvolle woorden van geluk-
wenschingen. Hier op volgde eene redevoering
van gelukaanbiedingen en heilwcnschcn door kon-
fraler Borrc namens hel gild. De nieuwgevallcn
koning en koningin kwamen op hunne beurt in
welgepaste woorden, hunne gelukwcnschen aan
de voorgaande mengen. Dc koning herinnerde dc
gelukkige gebeurtenis dezer inhulding met den 30*
verjaardag van Belgies onafhankelijkheid en hij
dronk op de gezondheid van den gevierden voor
zitter. Dan kwam de heer Pinte namens het
spelend personneel zijne eerbewijzingen toebren
gen, waarop dc aanspraak van den heer voorzitter
i volgde. Hij budankle alle de gildebroeders en
gildezuslers over de hulde en eerbewijzingen hem
bij deze betoogiug toegestuurd. Zijne blikken
weerkaatsten dc gevoelens van dankbaarheid en
toegenegenheid die zijne ziel beheerschten, wal
hem aangaat vervolgde hij, nooit zal hij de rede-
rijkkamcr ontrouw blijven, immer zal hij deszclfs
roem en vooruitgang betrachten. Al deze schoonc
redevoeringen werden hevig loegejuicht
Het feest ter cere van den nieuwen voorzitter
ingericht heeft ten volle aan de verwachting be
antwoord. Hel kaa'-lspel dal hier na volgde was
allcrlevendigsl en in hel nachtfeest telde men tol
30 koppels die zich aan den dans overleverden.
Dc eerste dag was bel 4 ure als men scheide,
zich onderling belovende van dien broederlijken
geest die onder de Vcurnschc rederijkers schijnt
erfelijk te zijn.
Hel inhuldings feest mochldiendag niet eindigen;
de tweede dag werd er door de gildezuslers ge
bold ten getalle van 40, om allerschoonste prijzen
1 - - 11. --
verder medebroeders. De eerste prijs,
allerkostelijkst onlbijlgcrief, in’
selein, gift van <|en voorzitter, is gewonnen door
dc koningin. Dc andere prijzen, meest al porselein
ka“nörêenieë''van’diï i i pronkstukken, werdeniaan de gildezu ters
Na no„ ecuige volgens aangewonnen getal, overhandigd; Dc
schoonc prijs gejond door den hoofdman der
vrouwen, werd door de gildezusler gewonnen die
het gcxamenllijk of ten naasten bij hel getal 40,
bolde.
Na de boiling plaatste men ,1c tafels voor liet
kaartspel, en dit gedeelte der feesilijkheid was
niet min vrolijk en aantrekkelijk.
Ten slotte waar mode had zich dit heugelijk
r I
i
I t
I
1 1-._1 1
11
