I
X.
I hengsten plaats voor hel arrondissement Veurne-
gesproken. Ongetwijfeld zullen wij over deze zaak
nadere inlichtingen vernemen en zullen alsdan er
op terug keeren.
Hel ontslag of de verbanning van twee zangers
van S.u Walburgakerk, hel afdanken der hulpe
van den stoeltjeszetter derzelfdc kerk bewijzen
ons, dal er bij de klerikalen een stelsel van uit
sluiting of vervolging bestaal legen alle personen,
die van liberalismus verdacht zijn. Dusdanige
handelwijze van wege onze tegenstrevers logt aan
de liberalen plichten op, welke zij wel ongelijk zou
den hebben uil hel oog te verliezen. Indien immers
de liberalen door de klerikalen vervolgd worden,
is het wel redelijk dal de kleine liberalen bij de
groote en machtige liberalen bescherming vinden.
AlgemcMHic Tijdingen.
De karnavaldagcn zijn wederom, gelijk vorige
jaren, goed gevierd geweest. Er waren noglans
min gemaskerde dan andere jaren, doch de vreugd
was desniettegenstaande algemeen.
De vcrschilligc bals: In de Hhetorika, in de’
Edele Roos on in de Handboog gelukten uitermate
wel, zij waren zeer levendig en zijn door een
massa volk bezocht geweest. In een woord, ieder
een heeft zich opperbest gedurende deze leutige
dagen vermaakt.
Maandag had te Dixmudc de keuring der
gegeven wordt naar waarde worden geschat, en
meer en meer ook zullen de liberalen ijverig
werken om de kinderen uil scholen te trekken,
wier groote meesters de leering verspreiden, dal
de liberalen wanschepsels zijn in de oogen van
God», dal men de liberalen moei haten en
verfoeien
Kierilinnl l>e<li*ogf.
Onze confrater de Veumaar tracht aan zijne,
lezers wijs te maken, dat de herinrichting der
gemeenteschool voor de meisjes schrikkelijke ge
volgen zal hebben. Volgens hel heilig bladje, is de
stad Veurne haren ondergang nabij, en staal de
ruïne voor de deur
Welhoe! Veurne, die do steenwegen van Boils-
boucke, van Bulscamp, van Adinkerke heeft gelegd,
die alle hare andere buurtwegen heeft verzand,
die den schouwburg heeft gebouwd, die de stage
plaats heeft gemaakt, die zoo veel andere koste
lijke werken zoo als trottoirs, riolen enz. heeft
uilgevoerd, Veurne, die dit alles stand heeft ge
bracht, zonder de gemeentebelastingen te moeieu
mi» >auuv» - i i nu geruïneerd zijn, omdat
draagt naar den raad en den wil der geestelijken, zjj eene gemeenteschool herinrichl!
die de politiek der priesterpartij ondersteund, in Wnoritik r
een woord, een goed klerikaal, integendeel, door
School nieuws.
Volgens den Veumaar zouden er enkel zestig
leerlingen zijn in onze gemeenteschool voor knecht
jes. Hel heilig bladje bedriegt zich. Wij denken
zelfs, dal hel een leugentje begaat om belcrswille,
want zijne opstellers en meesters zijn zoodanig
nieuwsgierig om te welen wal er in onze beide
gemeentescholen omgaat, dat hel ons wel zou ver
wonderen indien zij niet volkomen goed ingelicht
waren aangaande hel getal leerlingen dezer onder
wijsgestichten.
Wat er ook van zij, wij mogen niet nalaten den
misslag van den Veumaar te herstellen; en daar
wij hoegenaamd noch reden noch lust hebben om
gelijk de klerikalen geheimzinnig en verbor
gen te zijn, zullen wij heden hel juiste getal op
gaven der leerlingen in iedere onzer scholen.
In de kneclnjcsschool zijn er acht en zeventig
kinderen, en in de meisjesschool, honderd acht en
veertig.
Dit zijn reeds schoone getallen, doch wij hopen
u..<bv„ hunne tmeraie naasioesiauuuuuwel dat zij toekomende jaar, bijzonderlijk voor wal
Zullen zij niet zeggen in hun zelven het zijn I de meisjesschool betreft, merkelijk grooter zullen
liberalen, menschcn die de waarheid loochenen en i zijn. Niet alleen hopen wij hel, maar wij zijn er
bestrijden, ik moet ze haten en verfoeien en diep van overtuigd, want meer en meer zal hel
zullen zij, van dal oogenblik af, niet mei tegenzin uitmuntend onderwijs, dal in dezo beide scholen
leven met diegenen, welke zij nochtans zouden roeven wordt naar waarde worden geschal. en
moeten eerbiedigen en beminnen En zal die
legenzin niet zeer dikwijls overgaan tol twist en
grove woorden, en tot de.verbreking der innigste
familiebanden
Hel staal dus vast, dat onze politieke geeste
lijken, dat de heilige opstellers van ons pastors- 1
gazelje, dal alle priesters die dit onzedig en
onchristelijk bladje als goede lectuur aanbevelen,
twist- en tweedrachtzaaiers zijn.
Doch zullen wij daarom die menschcn haten en
verstootelijk volk noemen’ Neen, maar wij zullen,
in de maal onzer krachten, hunne onchristelijke
leering tegenwerken, wij zullen ze aanzien als
razende krankzinnigen, wij zullen ze beklagen en
hopen, dal zij eens hel voorbeeld zullen volgen
van die wijze geestelijken, die de religie boven
do politiek plaatsen en in alle eerlijke en brave
menschen, welke ook hel genootschap, de staat
kundige. gezindheid, of den godsdienst zij aan de
welke zij toebehooren, vrienden en broeders zien.
Ingezonden A.i-lik.ol.
Uil Alveringhem, 12 Februari 1880.
Mijnheer de Opsteller van 't Advertentie-blad.
Over vier weken werd er hier, zoo als gij weel,
in de nieuw ingerichte klerikale school des nachts
ingebroken, woordenboeken, leerboeken, cahiers
en verdere sclioolbchoclïen gestolen, verscheurd
en her en zijds verstrooid op de dorpplaals en
langs verschelde straten.
Deze daad van woestheid en van vandalismus
heeft, zoo als hel immer gaal bij dergelijke vaga-
bondsirekken, veel doen klappen, veel doen ver
onderstellen, veel doen belichten. De ccnen zeiden
dit, anderen zeiden dal; elke vogel zong een lied
naar zijne gezindheid.
Hel eerste nummer van de Veumaar, volgende
op die schoelietrek, zullen wij met hem zeggen,
vergenoegde zich hel feil aan zijne lezers bekend
te maken in drie of vier regels. Maar hel schijnt
I dal er hier en elders een slach van dweepers zijn,
aan wien dit doodzwijgen niet ging; dal moest
geëxploiteerd worden; de tambour de basque
moest roffelen, hel klaroen moest schallen; of
anders, naar de goesting en den zin dier dwee
pers, de liberalen, de geuzen van Alveringhem
zouden er te gemakkelijk van afkomen. Zooge
zegd, zoo gedaan; en zie daar, de Veumaar, in zijn
n.r van 11 februari, komt vooruit met een artikel,
waarvan hij de eerste grondstof is gaan ontleenen
aan de Zondagbode van Brugge; bij welke grond
stof hij, Fc’urnaar, zijn moortel en cimenl heeft
gemengd, tol zoo verre hij rechtstrceksch de
Alveringhemsche liberalen en geuzen durft beschul
digen, die diefle gedaan te hebben, of de kleine man
vei plicht te hebben die te doen Hl M.r de Opsteller,
lees de Veumaar, hel staal er: wij zijn dieven! wij
hebben hel gedaan, zegt de Feuniw, of deden
doen. 'I Eerste gedacht komt van hooge; de kleine
man zou zelfs zulks niet durven doen uil zijn eigen
noch nooit het gedacht hebben van te doen, ware hij
niet van hooger hand (de Alveringhemsche hoofden
l der liberalen) opgewekt of misschien verplicht ge
weest, zoo spreekt de l’rurnanr.
Ellendeling die gij zijl, snoode lasteraar die ge
zijl! die in uwe dolle partijdrift cone belichligieg
durft doen, waarvan in uwe handen geen enkel
bewijs bestaal! Ellendige vooringesomene die gij
zijl, hoe durfde! gij uwe pen bezoedelen en uw
geweten met zoo direkt eene betichliging Wie
weel wie die schoelietrek bedreven heelt’ Wie
heeft hel gedaan’Zijn er niet onder alle partijen
snoodaards, ja zelfs wandrochlelijke wezens'! Zijn
de gebeurtenissen van vroeger en van heden
daagse!,, de historische feilen niet daar, om dit te
bew ijzen
De schoelietrek aan de klerikale sc'.iool bedre
ven, hebben wij zoo wel als gij afgekeurd, be
klaagd, geschandvlekt; zoo wel als gij luid op en
aan elkeen gezegd dal hel eene misdaad was en
dal wc, in den grond onzes harten wenschten dal
men de daders zou ontdekken, ten eersten, om dn
vermoedens te doen ophouden die op zoo vele
onplichligcn wogen cn ten tweeden, om de schoc-
lien naar verdienste te doen straffen.
Doelt, genoeg, voor heden; maar, leurnaar, het
laatste woord op uw schandelijk artikel is niet
gesproken.
Klein nieuw*.
In ons vorig nummer hebben wij bekend ge
maakt, dat twee zangers van S.l° Walburgakerk
hel lioogzaal werden ontzegd omdat zij een wer
kend deel hadden genomen aan de laatste loonccl*
verlooning van ons Rhetorikagildc.
De Veumaar beweert, dal dit onnauwkeurig is,
aangezien de bedoelde zangers hun schriftelijk
ontslag kortaf aan den voorzitter van den kerk-
zangerskring hebben ingediend.
Voor het oogenblik nemen wij deze uitlegging aan,
ofschoon men ons verzekerd had, dal hel op hel
bevel, op of hel verzoek was van den heer pastor
V. dat de verbanning togen de zangers werd uit-
i verhoogen, Veurne zou
Hel is al te belachelijkWaarlijk, o heilige schrij-
vers, gij drijft den spot met uwe lezers.
Wij zullen ons met dit bedrog niet lang bezig
honden, want hel is al te grof; alleenlijk mogen
wij verzekeren dal de fmantiële toestand der stad
toelaai hel openbaar onderwijs volgens de beste
wijze in te richten zonder vermeerdering van ge- i
meente belastingen en dat, daarenboven, deze j
belastingen veel minder zijn in Veurne dan in
alle andere nabij gelegene gemeenten.
Indien dus de Veumaar de burgers verontrust
en hen met nieuwe gemeente belastingen bedreigt,
bel is louter bedrog mol een politiek doelwit uil
den duim gezogen.
In buitengewone omstandigheden, moei na
tuurlijk de stad lot buitengewone maatregelen, en'
onder andere lol leening, zijne toevucht nemen,
cn zulks is altijd gedaan geweest, maar, als er uit
die maatregelen geene vermindering van eigen
dom cn geene vermeerdering van belastingen
voorlspruit, wat is er op te zeggen’ Niels hoe
genaamd.
Hel gemeentebestuur handelt heden gelijk in
vroegere jaren, en niel oen ernstig verwijt, onder,
finanliëel oogpunt, kan ten zijnen laste worden!
gelegd.
Wal de heilige schrijvers betrachten, is slokken'
in hel wiel te sicken; doch hunne slokken zullen
den bestuurlijken wagen niet legen houden: Onze
gemeentebestuurders zullen moedig vooruitgaan
in de overtuiging, dal hoe belcr zij voor hel open
baar onderwijs zullen zorgen, hoe beter zij zich
van hunne zending zullen kwijlen, daar de nut
tigste aller uitgaven diegene zijn, welke de goede
opvoeding der kinderen voor doel hebben
hebben, daar valt geenszins aan te twijfelen, want
ziehier, lieve lezers, wal zij schrijven, wal zij
leeren.
«Wat hel gebod van Christus betreft: bemint
uwen evennaasten gelijk uw eigen zelven, wij,
katholieken, kunnen onderscheid maken tusschen
den' mensch, geschapen naar hel evenbeeld cn
gelijkenis van God cn tot een verheven einde
bestemd, cn den mensch afwijkende van de
waarheid, die de waarheid loochent cn bestrijdt,
de valschheid voorenstaal cn zich bezoedelt door
«schelmstukken en buitensporigheden, en zijn
evcmnensch in ’l ongeluk helpt.
A'. Door een mensch geschapen naar hel
evenbeeld van God verstaan de heilige opstel
lers van den Veumaar een mensch die zich ge-
de politiek der priesterpartij ondersteund, in I
wu wóGi’d, ccn goed klerikaal. Integendeeldoor I
een mensch afwijkende van de waarheid, enz.
verstaan zij een liberaal, ecu geus'. En een liberaal, -[
een geus, is, in hunne oogen, een mensch die
handelen durft volgens zijn eigen gezond oordeel;
die de politiek der priesterpartij bestrijdt, als ge
vaat lijk voor de rust en de vrede onder de
menschen; die de gemeentescholen en hare onder
wijzers en onderwijzeressen durft aanbevelen; die
aan zijne kinderen zeggen durft, dal zij moeten
verdraagzaam zijn cn nooit iemand halen mogen
voor zijne politieke of godsdienstige denkwijze.
Ziehier nu, lieve lezers, wal de heilige opstellers
van den Feurnaar zeggen van deze twee soorten
van menschcn: van den klerikaal cn van den libe
raal. Wij schrijven letterlijk over.
Den mensch in den eersten zin beschouwd,
beminnen wij, cn veel zouden wij willen doen
en doen wij voor hem; maar den mensch in den
tweeden zin beschouwd, haten wij, verfoeien
wij; ’t is immers een wanschepsel in de oogen
van God cn de treffelijke lieden, 'l Is van den
mensch in den eersten zin beschouwd, dat
Christus zei bemint uwen evennaasten gel;jk uw
eigen zelven, cn niel van den mensch in den
tweeden zin beschouwd; dat ware zooveel als
zeggen dal Christus, die God was, ons geboden
heeft de valschheid, de leugentaal, de zedeloos-
heid te beminnen Verstaal gij dat, geuzen,
schijnheiligaards Ja, als wij zien hoe gij wetens
en willens liegt om de menschen te bedriegen en I
TE VERBLINDEN, ONZE VERONTWEERD1G1NG HIJST TEN
TOP, EN' WIJ VOELEN ONS BLOED IN ONZE ADERS KOKEN
TEGEN U, SCHAAMTELOOS EN VERSTOOTELIJK VOLK
Wat zegt gij, lezers, van zulke taal Is het niel
de taal van krankzinnigen die uitvallen in razernij
tegen hunne naastbestaanden, cn ze beschuldigen
van wandaden, die nooit beslaan hebben tenzij in
hunne zieke inbeelding En als men weel dat
zulke verderfelijke leering onderwezen wordt in
den biechtstoel, in de klerikale scholen, in de
huisgezinnen bij middel van de paslorsgazcljes, is
het dan te verwonderen, dal men, hedendaags, zoo
veel vrouwen vindt, die met haren echtgenoot in
oncenighcid leven, dat er zoo vsel zusters zijn, die
haal dragen tegen hare broeders, dal er zoo veel
kinders zijn, die opslaan legen hunne ouders.
Honderd maal hebben wij gezegd, dal onze
politieke priesters twist en tweedracht zaaien,
doch lieden geven zij zelven het duidelijk bewijs,
dat zij hel wezenlijk doen. En inderdaad, als
priesters zeggen durven, of in het openbaar laten
zeggen aan kwezelachligc vrouwen, aan iichtge-
loovigc jonge dochters, aan onnoozele kinderen
gij moet de liberalen haten en verfoeien, het is
schaamteloos en verstootelijk volk! Hoe zullen dan
die vrouwen, die dochters, die kinderen zich ge
dragen tegenover hunne liberale naastbestaanden?
•er-.4*>r-wh.tji r-rnn/w*»»
1 vit <u>ni> rrpmppnlose.hnn
J --
•r>, L Uil UI Wil I HUM
