I werd ervan terug gegeven Samenspraak tusschen twee kiezers. Jas. Hebt gij vernomen dal de libéralen tegen de kandidatuur van M. Visari op komen Kakel. Ja, ik heb vernomen dal M. Charles Meynne hunnen kandidaat is; en ik wil hel niet verduiken ik heb dit vernomen niet genote verwondering. Jan. Met verwondering, zegt gij ‘t Kabel. Wel zeker, waul de liberalen hebben toch geene kans van te gelukken. De twee laatste kiezingen hebben immers bewezen, dat de klerikalen in ons arron dissement verre de sterkste zijn. Jan. Ju den beginne dacht ik ook, dat de strijd voor de liberalen cone moeilijke onderneming was; maar, sedert ik hier over met eeuige Veurnesche vrienden gesproken heb, ben ik van meoning ver anderd, en hel schijnt mij nu, dal de zaken ten minste zoo schoon staan voor de liberalen als voor de klerikalen. Kabel. Wal gij daar zegt is toch zeker niet ernstig? De kiezers worden niet opeens van katholiek liberaal. In 1878 had M. ile Limburg eene meerderheid van 180 stemmen; van die 180 stemmers zul len er toch geene 90 hunne kazak keeren! Jan. Wal gij daar zegt, Karei, bewijst, dat gij weinig met de kieszaken bekend zijl. Gij schijnt niet te weten, inderdaad, dat de kiezerslijst sedert 1878 merkelijk veranderd is. In 1878 waren er 940 kie zen» ingeschreven, en nu zijn er slechts 800. Deze vermindering spruit voort uit zekere veranderingen aan de kieswet, uit zekere afschaffing van belastingen. Zoo zijn, gelijk gij weel, de paarden van twee diensten voor de kleine lastenbelalers vrij van contribution, zoo ook de aai I- steden, en zoo ook zijn zekere personele belastingen op de kosteloos bewoonde huizen, zooals pastorijen en ouderwijzers- woomngen, afgeschatl. Kabel. Er zijn dus voor do aanstaande gemeentekieziiig 140 kiezers min dan in 1878? Jan. Ja, zooals gij zegt, en volgens de gedane berekeningen zouden de kleri kalen veel meer kiezers verloren hebben Dit is dus troel'in de kaart van den liberalen kandidaat. Wal Veui'iiatii* en M.r Leo Visiirt. Meer Pausgezind dan de Paus! Meer Visarlgezind dan Visari zelvezoo is de Veurnaar. Overtolligen ijver heelt dik wijls slechte gevolgen. In zijn artikel .tan de "kiezers^na, als naar gewoonte, hel liberaal Gouver nement gedoemd en verwenschl te hebben uil al zijne macht; na de bloedigste tranen opgohaald te hebben om hel hart van eiken kiezer te vermurwen, zegt de deur naar in oenen tragcdischen loonmoesten tie liberalen dit jaar aan ’t Bestuur blijven, wat zal er gebeurenHet is zeker en vaste dat het alleman soldaat, seffens zal uitge voerd worden; dal jong en oud niet den ransel den rug zal moeten optrekken; alzoo nieuwe officieren en andere overheden zullen aapgesteld zijn, die voor niets te Ze zijn niet op hun gemak. Neen, de klerikalen zijn niet op hun gemak; ze krijgen reeds kiekensleesch als ze aan den 8 juni denken. De uitslag iler kiezingen te Waremine en Thjiin zegt zonder genade wat hun te wachten staal. Wel slaan de groote klerikale bladen nog een Imogen loon aan, doch dat is maar schijn, dat is oogenverblinding. Verleden zaterdag had het banket plaats van den bond der katholieke kringen en (laar beeti men malkaar eens onbewim peld zijn gedacht gezegd. M. Jacobs beeft er eene bekentenis ge daan en zijn hart nitgesiorl met tranen in de stem. M. Wasseige had gezegd dal hij gerust was over zijne herkiezing. Luister wal M. Jacobs vertelde Die woorden doen denken aan degenen door M. Malou in 1878 te St. Nikolaas uitgesproken. Even als hij, schijnt M. Jacobs nu Ie roepen Wij hebben ge leefd En wij gelooven dat hij den bal niet mis slaat. Die kreet kwam uil hol hart van M. Jacobs; hij werd geslaakt op ’l einde van een banket, wanneer de geesten door tien wijn verhit en opgewonden zijn, en de mond de waarheid met meer verduikt. Immers, in vino vei Has. Welnu dat onrecht, die klerikale slroo- pcrij heeft ons liberaal .Ministerie eindelijk in de Kamerzitting van zaterdag uil de miliciewel doen schrabben en doen ver vangen met een art. 2, dat luidt als volgt De gestorte sommen worden weder gegeven aan de milicianen, die hel lol niet voor den dienst zal aangeduid hebben. En zóó algemeen veracht was de kleri kale wetsbepaling van vroeger, zóó alge meen welkom was die nieuwe aki van eerlijkheid dien hel liberaal Ministerie voorstelde, dal dezen keer verscheidene klerikale leden der Kamer hebben «voor gestemd en dat de liberaal verbcteide wel gestemd werd met 87 stemmen tegen 12 en 3 onthoudingen. Een echte triomf voor hel liberale Ministerie 1 Kiezers, leesten overweegt? Nu kunt gij onderscheid maken tusschen uwe ver drukkers en uwe weldoeners. Nu kunt gij zien hoe de liberalen alles in hel werk sleljen om bel land wijselijk te besturen en de lasten van burger en werkman te verminderen. Wij zijn overtuigd dal, op 8 Juni, gij uwe weldoeners zult gedenken, en voor ’s lands welzijn uwe stem zuil geven aan den liberalen kandidaat. doen', vette jaarwedden zullen trekken en de kas van boer en burger zullen helpen letli- gen. Zoo spreekt de Veurnaar. En de Veurnaar, na zijnen t iinram nog wal uitgerekt te hebben, besluit zijn arti kel met lol de kiezers te zeggen, dal, in dien zij du kwaad willen ontgaan, zij moeten stemmen voor M.r Leo Visari. Ha! ha! ha! ha! dal is kostelijk! Wij kunnen nu toch onze schaterlach niet in houden bij de beweegredenen van den Veurnaar aangchaald. gij onverstandige, onbezonnen vrienden van Leo Visari Indien het spreekwoord ooit echt is ge weest, dat men nimmer erger verdedigd kan wezen dan van overtollige vrienden, is hel wel hel geval van den Veurnaar en M.' Visari. Welhoe, de kiezers zouden moeten stem men voor Visart, om de soldatenkwestie tegen te houden! leurnaar, waar zijn uwe zinnen geweest op het oogenblik dat gij uw artikel schroeft, of wel hebt gij du laten schrijven door een jongentje die nog in zijn eerste broekje slccki? IVr//io#, de kiezers zouden voor M. Visart moeten stemmen hij, een militarist in merg en in beenderen; hij, een vriend der soldaten en van 'l soldaljensspel; hij een oud kapitein van leger, en die zijne liefde zoo verre heelt gevoerd dal hij zijnen degen ten beste is gaan geven lol in Mexico toe, aan oenen vreemden inonark, waarvan de ongelukkige gebeur tenis haar bloedig en ongelukkig einde te Quarelaro heelt gevonden Welhoe, de kiezers zouden moeten voor W.' Leo Visait stemmen! hij, die nooit geene gelegenheid in allo stemmingen van budjelten in de Kamer der volksvertegen woordigers laat voorbijgaan, om publiek te bewijzen dat hij hel leger uil Ier harte genegen is; dal hij de vriend is van alle hare opperhoofden, dal hij op de bres weel te springen om de belangen van het leger te verdedigen Wij hebben hier voor van dage niet Ie onderzoeken ol M.’ Visari goed of slecht doet, met alzoo te handelen; wij willen dit heden niet aamak.cn. Misschien zullen wij later daarover ons gedacht weten te zeggen; maar voor heden, nemen wij de taak op ons om den zotten en kinder- sehrikaanjageiiden uilroep van den deur naar naar waarde te bestempelen. Welhoe! de kiezers zouden moeten voor ,U.r Visari stemmen om het soldaatjesspel ie beletten! hij, die om zoo te zeggen, enkel droomt van jagen en schieten! Die voorliefde van M.' Visari van pil’, poef, pal te doen is heinde en ver gekend. Veurnaar, uw artikel heel'l er honderden doen spotten en lachen; waren wij nog in april, wij zouden vast gemeend hebben dat gij ons een aprilvisch w ilde opdienen. Kiezers van het arrondissement Vcurne- Nicupo-l, luistert naar het pauwengC- schreeuw en naar den kinderzeever van den Vein naar niet; de Veurnaar staal ten dienste aan al wal kwezelaar pn bisschep en pastorsslaaf heel; wij veronderstellen, kiezers, gij die ons leest, dat gij van die slaven en sullen geen deel maakt; wij vet onderstellen dal gij verstandige lieden zijl, die de spreuk wilt toepassen: de Liberale eerlijkheid. Ons liberaal ministerie heeft zaterdag cenen aki van eerlijkheid voorgesteld en door de Kamer, vooraleer uiteen te gaan, doen stemmen, die algemeen in bel land, maar vóóral bij den burger, met dank en erkentelijkheid zal onthaald worden. Iedereen weet, hoe ongelukkig, hoe verzwarend, hoe schadelijk voor den ge- ringen man en voorden wei kinansjongcn het klerikale kabinet Malou zaliger memorie de miliciewel had veranderd. De klerikalen vermeerderden het con lijigent; de klerikalen verleiigdenden duur der i eserve-jaren; de llnikalen ver zwaarden den reservedienst; de kleri kalen vermocilijkten de aanwerving en aanbieding van remplacanlen; de kleri kalen waren daardoor oorzaak dal de prijs der remplacanlen van 800 en 1000 opeens lol 3000 tot 4000 franks en nog booger steeg; de klerikalen in een woord, maakten de bloedwet gelijk hel volk ze met icchl noemt, drukkender hate lijker, onrechtvaardiger en wraakroe- pender dan liet land ze ooit gekend had en deed dan op een zekeren dag door zijne inecderln id van jaknikkers eenen allerschandaligslen maat regel stemmen, namelijk, hel dielclijk wetsartikel, waarbij het ministerie Malpu bepaalde, dat alwie een rcmplacanl moest hebben, op voor hand, vóór de loting. 200 frank moest storten, en dal die 200 frank in geen geval kon worden terug gegeven; Alzoo, liet was die klerikale volksbe- Sluurders volksvrelers ware meer ge past'niet genoeg, dal zede rempla- (,‘anteu van 1000 tol 3000 frank deden opslaan; dat was hun niet genoeg ze vroegen op den hoop toe aan de ouders der lotelingen 200 frank voor de rempla- Qantenkas; en viel er de jongen in, dan mocht hij boven de gestorte som nog eens den vollen prijs voor een rethplacatii betalen; of trol-; de jongen er zich gelukkig uil, dan palmde hel klerikale Malou- besluur zich de 200 binnen geen du.it dan de liberalen. pastor in zijn kerk en de Burgemeester op het Stadhuis! Daarbij, dal gij de welvaart van hel Vaderland weiischl, bijzonderlijk van onze streek; dal gij de mocialdcrij van de geestelijkheid volstrekt afkeurl, en boven.-,I afkeurl hare dwingelaiidsche houding in de schoolkwestie, waarvan zij eene doodzonde heeft durven maken, eene doodzonde! alsof zij dit ko i en mocht doen. En biecht en absolutie wei geren! I 'Zou hatelijk zijn, indien hel niet zoo dom ware. Neen, kiezers, wij willen van geen on derdanige slaven der geestelijken; M.r Visari is hun onderdanige; wij willen dal niet; onze man heet: M.r Clim-lcH Meynne, Advokaat te Brussel, die vele jaren le Brugge, in de hoofdstad onzer provincie, gewoond heeft, en een geleerd en geeërd man is; hij zal geen pif paf doen, maar hij zal zorgen voor onze be langen bij ’l Gouvernement; men weze daarvan verzekerd en dit zij gezegd zon der pauwengeschrecuw Bijeenkomst in de liberale Associatie. Verleden zondag had er in hel lokaal der liberale Associatie onzer stad eene bijeenkomst plaats, die de liberale kan didaat, de achtbare heer Charles Meynne, met zijne tegenwoordigheid vereerde. Deze vergadering, op de welke de leden der liberale Association van Veurne en van Nieupoi l alsook de algeinecne kiezers van het arrondissement waren uitge- noodigd, was buitengewoon talrijk. Bij zijne intrede in de zaai werd do heer Meynne door de luidruchtigste toe juichingen, die verscheidene minuten duurden, begroet. De voorzitter, de heer De Prey, opende de zitting door eene kernachtige en kracht volle redevoering, waarin hij de kiezers en bijzonderlijk de buitenkiezers bedankte, omdat zij, ondanks de drukking en vreesaanjaging der geestelijken, in zoo groot getal waren opgekomen, en aldus hunnen eerbied en genegenheid lieten blijken vooi den achtbaren kandidaat, die deze hulde alleszins waardig, was. Hij sprak over het verbeven doel der pogin gen van hel Gouvernement, over de op roerige tegenwerping der pricstcrparlij, en verklaarde, onder de warmste toejui chingen, dat, hij de gegronde hoop voedde de ijverige werkzaamheid ca de .moedige standvastigheid der liberalen met den besten uitslag bekroond te zien. De heer Meynne nam vervolgens het woord. Hij sprak vooreerst in hel Iransch en vervolgens in hol vlaamsch. Met zijne gewone welsprekendheid schelste hij, in eene lange redevoering, die meer dan eene uur heeft geduurd, den legenwoor- digen polilieken toestand. Hij sprak van <Je vernedering en het nadeel door de vlaamsche provinciën ondergaan, ten ge volge der afwezigheid van liberale ver tegenwoordigers in de Kamers; bij ves tigde de aandacht op de herleving der vrijzinnige partij in hel arrondissement Geut, en op de ontsteltenis en de veront waardiging, die de geweldenarijen dar geestelijken, ter gelegenheid der school wet, in de Vlaanderen hebben le wege gebracht en waarvan de kiesstrijd in Brugge, IJperen, Dixmude en Veurne een gevolg is. De heer Meynne drukte zich uit met even veel gemak en sierlijkheid zoowel in de vlaamsche als in de fratische taal, zm do aanwezigen luisterden naar zijn overtuigend woord met de grootste be langstelling, welke zij door menigvuldige en warme toejuichingen blijken lieten. Het was schoon die welsprekende en dehige man, die ware vlannng, de vrij heid en waardigheid zijne vlaamscne medeburgers met kracht en vuur le Jiooreu verdedigen, en de kuiperijen door de welke men het volk in slavenhonden tracht te houden le hoeren schand vlekken. De heer De Hoon richtte vervolgens cen.ige woorden tol de vergadering met hel oog op de werkingen der aanstaande kiezing, en prees le dezer gelegenheid de groote bekwaamheid en dienstvaardigheid van den zeer achtbaren kandidaat. Hij bracht ook hulde aan menigvuldige ge meentebestuurders van hel arrondisse ment Veurim, die zoo ijverig en met hel beste gevolg hel oflicieel onderwijs ouder hunne bescherming nemen, en zwaaide bijzonderlijk lof toe aan onze vrienden van Nicuport, die modelstad in Vlaan deren, waar vooruitgang en volksbescha ving zoo veel warme verdedigers vinden, en waar het moedige Willemsfonds aan de liberale gezindheid de grootste diens ten bewijst. De heer DeSwarte, de knappe voor zitter var) het Nictipoorlsche Willems fonds, brJaiiktc den heer De Hoon voor zijne w lv. lin'h’le woorden, en, in eene schpono en verhevene taal, moedigde hij lot di a -pre'- le g der vooruitstrevende gedachten bij middel der.volkstaal aan,' wees i' J ei' ai-'ijk'ieid van aauhou- d:T.d ij-. ,<:c 11 -r volksvei-lichting te bfe'rijdm dr-cite 'e vas'.e hoop uil, dat wij, op 8" Juni, m.-t een n kandidaat gelijk ui ;i heei Meynne, moeten en zullen zegepralen. Luidruchtig werd dè krachligc rede voering van den beer De Swarte door ganscii de zaal loegcjuiebr. Hierna, richtte de heer De Prey pog eenige woorden tot de vergadering, om iedereen de werkzaamheid ten voordeele van onze heilige, van onze vaderlandsche zaak aan te bevelen en de zitting werd vervolgens geheven. Aanhoudende geestdrift lieerschte in deze bijeenkomst en, zonder twijfel, zal zij ilc beste vruchten dragen. AIh z.o coiiH mocKlci* zJjn .■t/s wij nog eens meester zijn, zoo verklaarden de klerikalen in de Kamer, -- zullen wij de nieuwe schoolwet afschaf fen en vervangen door bel Engelsch stelsel. Nu, dit stelsel, dal in Engeland goed kan zijn, mits er eene staatsreligie is, zou in België voor gevolg hebben, dat de Staat geheel buiten de school zou zijn, in een woord dal de geestelijkheid uit sluitend meester zou worden over hel opkomend geslacht. Als ze nog eens meester zijn, zal de Slaat dusnicls meer, de Kerk alles wezen Als ze nog eens meester zijn, zouden er niels meer zijn dan klerikale scholen, door den Staal onderhouden. Al de kloos ters zonden met, volle banden in de Staats kas zilten; de wereldlijke onderwijzers en onderwijzeressen zouden overal afge- schall en vervangen worden door hroer- kens en zuslerkensdoor paters en jesifieten die dan vette jaarwedden zouden trekken. Als ze nog eens meester zijn, zullen zij 5 of 7 millioen vragen om al de pastoors- scholen op den hals van den Staal te schuiven. Als ze nog eens meester zijn, zal de zwarte drukking die nu reeds zoo zwaar op den buitenman weegt, in eene ware slavernij veranderen. Als ze nog eens meest er zijn, zullen zij van elk dorp eene grooie congregatie maken. Als ze nog eens meester zijn.... Ja maaip meester zijn ze nog niet weer! Hel snood gedrag der kerk- en kaslecl- heeren in de zaak van het onderwijs heel'l hun veel kwaad gedaan; menige landman moest, gepraamd en gedwongen, zijne kinderen van eene goede school naar eene slechte school zenden; hij hceli gebukt voor 'l geweld, maar op den dag der kiezing zal hij zich met zijn stembrielje op de klerikalen wreken. Zijn kind kan hij niet in ’t geheim naar de scholen volgens zijn hart zenden; men zou hem vervolgen, misschien ruïneeren; maar zijn stembrielje dal is, volgens de liberale kieswet, geheim gemaakt niemand weet voor wiep ot legen uien bij stemt, en voorde stembus mag bij volgens zijn geweten en zijne overtuiging handelen. Alle weldenkende buitenlieden zullen in de kiezingen van juni aanstaande voor de liberalen en gevolgenlijk voor hunne eigene rust en vrijheid, en bovendien voor hel welzijn der Staatskas stemmen. De uitslag d"r kiezingen van Waremme en Thuin zijn daar, om le doen zien, welken tameuz.cn klop de klerikale revolu- tionnairs, met Juni aanstaande zullen krijgen. Het gevolg van dat alles zal zijn, rust, vrede, eendracht en voorspoed in ons duurbaar vaderland dal alleen zijn geluk kan vinden in een kloek liberaal minis terie. wiens woord bij hel liberaal Gouverne ment zal aanhoord worden. Gij allen kiezers, die liet welzijn van ons arrondissement behartigt, komt op naar Veurne, den 81'" Juni, om ecu kruis te maken in blauw vierkant van uw kiesbiljet, voor onzen kandidaat, den heer CHARLES MEYNNE. I I I - Ik beu liter niet met dezelfde vrijheid van gejat gekomen ais mijn achtbare collega M. Wasseige. D; kiezing te Namen zat gaan zooals men eene briel inde post steekt. Maar ik, IK BEKEND HET RONDWEG. ik ben bang; >mm heeft dr’j toetten gemaakt oin ons van kant te maken.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1880 | | pagina 2