vreemdelingen in de stad aanlokken om
de liberalen le benadeeligen
Is de concurrentie altijd voordeelig? Is
hol niet beter, voor alleman, dat tien
neringdoeners die het zelfde bedrijf uit
oefenen welvaren, dan dal vijftien dezer
neringdoeners door de concurrentie zou
den te lijden hebben
Is de concurrentie altijd eerlijk’ En als
de concurrentie onderkruipt, lastert en
bedreigt, is zij dan niet verachtelijk?
Is het voldoende dat iemand een ge
bouw opricht om de genegenheid te be
komen der ambachtslieden? Hebben onze
geestelijken zoo veel vrienden gewonnen
onderdo ambachtslieden met hel bouwen
hunner meisjesschool
De Veurnaar vraagt ons, of hel bureel
van weldadigheid van lleule zijne lokalen
niel Ier beschikking mag stellen van wien
hel wil, en of hel niet meester is van
daar le laten congregatie in houden Wij
antwoorden: neen. Te lleule, zoo wel als
elders, moet men zich onderwerpen aan
de wel, le lleule, zoo wel als elders,
moet hel bureel van weldadigheid zijne
lokalen verpachten, en mag ze daaren
boven geenszins laten dienen om de wel
le bestrijden.
De Veurnaar verheit lol in de wolken
den moed der vlaamsche Lipmannen,
alias, dei' vlaamsche ijeefs.
Als zij overal zooveel moed laten blij
ken als te Heule, er valt waarlijk niel
veel op le boffen. En imleidaad zij
waren daar misschien met 150 mannen
legen twee gendarmen, die zij beleedig-
den en met sleeneu wierpen; de gen
darmen schieten in de lucht, en de tjeefs
gaan aan loopen; welhaast hervatten zij
moed en komen zij terug mei hel vast
besluit de gendarmen le overweldigen;
twee der tapmannen vallen, elk door
eenen kogel getroffen; chwel, die moedige
tjeefs, in plaats van de gendarmen, die nu
ontwapend waren, in te loopen, vluchten
allen tegelijk als of zij den duivel hadden
gezien! Wat helden, wal helden!
Dit zijn al punten op dewelke wij het
niel ’t eeus zijn met de heilige schrijvers
van den lïurnaar. Maar ook, die heeren
hebben toch zulke vreemde gadachten.
Bij voorbeeld
gevaarlijksle pogingen, hem gedurende
houden. Intusschen lijd komt een derde
persoon met eenen boot loegesneld waar-
blool le stellen, zonder zelfs zich nat te trokken is.
maken, (hm drinkeling opneemt. Eliwel
de Veurnaar is van gedacht dal deze
laatste persoon hel kruis van eer ver
dient, en dal de voornaamste redder
zelfs geene melding weerd is.
Zijn het volksvrienden, deze die onop
houdelijk de liberalen vervolgen, en
dat verwaand gebulder gewonnen? jpA
geloof ik, en is daarom ook, heer Lil-
in hij, zonder in hel minst zijn leven i gever, dat de pater zoo welgezind ver-
Een persoon verdrinkt in een diep
water, en moet onvermijdelijk zonder
hulp omkomen. Een tweede persoon
zwemt Imm achterna en poogt hem te
redden. De drinkeling klemt zich aan den
redder vast, verlamt zijne bewegingen,
en beiden verkeereu nu in levensgevaar.
De redder rukt zich los, en, vol moed en
Deum le zingen op een groot Nationaal
feest
Het spreekwoordVeel te goed is
halfzot» schijnt in Italië geene doode
letter le wezen.
Of dit ook zoo in België is, zal ons de
toekomst leeren.
Nog een ander aardig gedacht van de
heilige schrijve» s: wij staan beschaamd,
zeggen zij, omdat wij niet geprotesteerd
hebben, omdat wij niet meer onze ver-
ontweerdiging hebben lucht gegeven,
en de religieuzen (de bruine nonnen)
zoo gemakkelijk en zoo rustig hebben
laten uil hun klooster jagen. De
heilige schrijvers beklagen dus dal zij
niet gehandeld hebben gelijk de oproe
rige tjeefs van lleule. Wat krijgzuchlige
mannen worden onze langgerekte op
stellers Waarlijk hel is hoog lijd dal zij
soldaat en garde civick worden.
Kostelijke bekentenis.
Wij hebben al zoo dikwijls gezegd dat
de klerikale geestelijke handelwijze,
tegenover de scholen, een reklaam was
ten voordeele hunner scholen en hunner
zaak. Wij zegden ook dal hel een winkel
was, welke zij exploiteerden. Nu, Wij
hadden ons niel verwacht dat woord le
zien bevestigen door een geestelijke, die
er over denkt even als wij en hel opent
lijk heeft verklaard.
Te Nijvel, heeft de voorzitter der en-
kwesl-commissie een geestelijke onder
vraagd die als getuige optrad; hij vroeg
hem of hij soms tegen de gemeente
scholen heeft gepredikt.
Dal kan wel gebeuren, M. de
voorzitter, antwoordde de geestelijke. Gij
weet, op deze wereld, preekt iedereen
zoo wal vóór zijnen WINKEL
Zoo dal al wal lol hiertoe gedaan is,
liet zij door de bisschoppen, het zij door
den paus, hel zij door de geestelijken, in
belang van hunnen winkel is.
Dal is eene kostelijke bekentenis,
waarvan wij sinds langen tijd overtuigd
waren, maar die nog uil den mond van
een geestelijk man niet was gekomen.
doodslag is voor de zcdclijkc macht der
priesters.
Zij weten dal het verspreiden van het
ware licht over de revolutionaire houding
der klerikale burgemeesters, gemeente
raden, provincieraden en Bestendige de
putation in zake van de uitvoering dier
wel de oogen van bel volk zal openen en
iedereen zal doen zien en begrijpen, lol
welken afgrond van dwingelandij en
armoede de klerikale partij hel land wil
medeslepen.
Zij zien dat al de leugens, die zij aan
hunne lezers hebben opgedischl over die
schoolwel, thans aan liet daglicht gaan
komen; dal al de valsche verslagen over
het schoolenkwest, die zij hun hebben op-
gesolferd, gaan terecht gewezen en af-
gestrafl worden.
Daarvan hunne woede, hunne schuim
bekkende razernij legen de afkondiging
en dus ook de veelvuldige jesuietische
middelen, die zij uitvinden en in T werk
stellen om dien schrikwekkende!! slag af
te weren.
De oplossing dor kwestio van
de Panne.
Bij koninklijk besluit van 12 October
wordt hel burgerkruis van 2* klas ver
leend aan den heer Haemers Leopold,
hypotheekbewaarder le Veurne, eu de
meilalie van 1' klas, aan den heer Calmeyu
llenri, van Brussel, om zich bijzonderlijk
onderscheiden le hebben, den 10 sep
tember 1880, in de redding van eenen
bader die zich te ver in zee had gewaagd,
te Adinkerke-Panne.
Onze gelukwenschingen aan beide deze
heeren.
Ken goed voorbeeld.
Over eenige dagen moest de Castella-
mare, in Italic, een nieuw panlserschip
ter zee gelaten worden. De koning en de
hoogc dignitarissen van hel rijk zouden
die ceremonie bij wonen.
Hel afloopen van een zulk schip ge
beurt altijd met eene zekere plechtigheid,
en de bisschep van Casiellamare was uil-
genoodigl om de gebruikelijke benedictie
te geven.
Doch op het oogenblik dat de ceremo
nie moest beginnen, vertrok de prelaat
met zijne benedictie naar Rome.
Gel.eel die handelwijze, zegt l’Europe,
komt wonderwel overeen met die onzer
bisschoppen, welke op hel voornaamste
feest van onzen gouden jubilé weigerden
liet Te Deum te zeggen in tegenwoordig
heid van den Koning, het gouvernement
en de natie. De manier van doen van
wege onze prelaten was juist dezelfde.
Doch ziehier, waar die overeenkomst
ophoudt
De koning van Italië, gekwetst door het
onbeschaamd gedrag van den bisschop
van Casiellamare, heeft onmiddelijk ge
vraagd dé jaarwedde van dien onbeleef
derik in te trekken, hetgeen gebeurd is.
Hel voorbeeld door koning Humbert
De Veurnaar kondigt een artikel aan
over hel onderwijs. Waarschijnlijk over
hel onderwijs le Veurne.
Verhaasten wij ons te zeggen dat liet
ollicicël onderwijs in onze stad altijd
vooruitgaat, en dat, dit jaar, de bevolking
van alle onze wereldlijke scholen, niel
eene uitgezonderd, degene van hel afge-
loopen schooljaar zal overtreffen. Binnen
eenige weken zullen wij hel getal der
leerlingen van iedere otliciëele school,
muziekschool, toeken- en nijverheids
school en school voor volwassenen in
begrepen, aan onze lezers mededeelen.
De opperbaas van Avccappelle is een
felle kadé. Die man droomt van niets
anders dan van strijden en van over
winnen, en is even oorlogzuchtig als
onze gezalfde opstellers, die in bun laat
ste nummer het volgende schrijven: de
katholieke vlaming zal niel achteruit
wijken; bij heeft kloekmoedig gevochten
en gestreden tegen de geuzen der XVI
eeuw', Jozef II, de fransche revolu-
tionairen van de jaren 90, den Hollan-
der van T jaar 30, en, legen de ver-
drukking van hel schitterend jaar 80,
zal hij ook kloekmoedig en onver-
schrokken wederstaat!. Saperlol
Dat hel Ministerie zich kloek boude en
oppasse, want de Veurnaar heelt ge
sproken. Jammer voor hel heilig blad,
dal zijne woorden te Geul geen weer
klank vinden, waar zijne vrienden den
moed niel hebben het hatelijk gespuis
bewind door de wettige middelen
de kiezing te bestrijden.
Om te sluiten, eene vraag aan den
Veurnaar. Gelief ons, confrater, duide
lijke uitleggingen le geven over de vol
gende zinsnede die zich in uw laatste
nummer bevindt: De liberalen van Veurne
gaan vreemde markzitters vinden om daar
met een anders geld te koopen voor de
prijsdeelingen der schotevrij- en bruin-
broodscholen. Wat heeft men a. h. u. b.
gekocht bij vreemde markzitters voor de
prijsdeelingen, eu wal beteekenen de
woorden: schotevrij- en bi uinbroodscho-
len
Iets over de laatste redevoering
van den heer Roliu.
De liberale Associatie van Gent heeft
verleden maandag, in eene algemeene
plechtige vergadering, den heer P. Van
den Kerckhove als haren kandidaat voor
den Senaat aangeduid. De heer Rolin,
Minister van hel inwendige en volksver
tegenwoordiger van Gent woonde deze
vergadering bij en sprak er eene merk
waardige redevoering uit. Hij toonde
onder andere aan, dal hel helgische volk,
dal de kiezers, hel liberaal ministerie
ondersteunen, bijzonderlijk omdat dit
ministerie palen stelt aan de zotte preien
tien der geestelijken, die overal en in
alle wereldlijke besturen willen den baas
spelen. Het volk wil niel, zegde hij,
dat de priesters het liooge gezag heb-
ben over onze bestuurlijke zaken. Neen,
voegde hij er bij, hel Gouvernement
van den Koning mag, hel Gouvernement
van den aartsbisschop van Mechelen
niel zijn! Neen, de vertegenwoordigers
van het volk (senateurs, representanten,
provinciale raadsleden) mogen de lasl-
hebbers der bisschoppen niet zijn
Neen, de gemeentebesturen en de ge-
meenleonderwijzers mogen de nederige
knechten niet zijn van de pastors!
Goed gesproken. Hel is inderdaad lol
nederige knechten dal de pastors alle
gemeentebestuurders en alle gemeente-
bedienden willen verlagen. Zij alleen wil
len meester zijn, en als zij in gemcenle-
kiezingeu kandidaten voorstellen, liet is
in de overtuiging, of in de vaste hoop, dat
die kandidaten, indien zij gekozen wor
den, aan hunne bevelen gelijk nederige
knechten zullen gehoorzamen.
Moer en meer verzet zich liet volk legen
die meestermakerij, en wel met reden.
In de gemeenten zijn het de burgers die
aan hel hoofd moeten slaan van liet groot
huishouden en geenszins de pastor, meest
altijd een vreemdeling en een vogel op
een tak.
De Minister heeft ook doen uitschijnen
hoe gevaarlijk de priesterheerschappij is,
zoo voor de algemeene rust en vrede, als
voor Godsdienst en den Staat, en hij
eindigde met de overtuiging uil le druk
ken dal de burgerlijke macht, tegenover
degene der bisschoppen, in België zal
blijven zegepralen. Het zij zoo.
De heilige schrijvers noemen de libe
ralen wreede tijgers die dorst hebben
naar bloed Als men die mannen
hoort spreken men zou zeggen dal de
liberalen beulen zijn en dat de geestelij
ken en hunne tjeefs lammekens zijn, die
nooit verdrukken, die nooit geene hoe-
genaamde dwangmiddelen gebruiken.
Maar, woorden zijn bed riegel ijk. zelfs de
woorden der heilige schrijvers. En inder
daad, dal men cens naar Avccappelle ga,
nu dat er in die gemeente eene pastors
school is geopend zonder onderwijzer, en
men zal er vernemen aan welke geeste
lijke verdrukking eu geestelijke dwang
middelen de Avecappellenaars blootge
steld zijn.
Opening van het tooneefjaar.
Hel streelt ons bij voortduring den
buitengewone!) opgang te kounen melden,
dien het vlaaiiiscli looneel te dezer stede
geniet. Verleden zondag, bij de opening
van hel looueeljaar, hebben wij dit
konnen aanslippen.
In de tegenwoordigheid van een talrijk
genootschap, voerde onze maatschappij
van Rhetorika ten tooneele, twee blij
spelen van haar oud repertorium, te
welenKeizer karei eu de Herchemsche
boer, met een Misgreep.
MeL vermaak z.aeen wü onze lofbare
gildebroeders op den schouwburg weder.
In de rol van lierchemschen boer vonden
wij onzen tooneelbesluurder M. 1’.... met
de zelve kunst en natuurlijkheid waaraan
wij gewoon waren. Gevoelig waren alle
zijne toestanden, maar vooral bij hel
overhandigen van den lanteern, cn in
zijne verschijning voor Keizer Karei
muntte hij uil. De heer V. D. K..., in zijn
rol van Keizer, benevens zijn l,u Minister
M. Deg.... hebben met kennis en talent
hunne rollen voortgebracht. De klucht
speler Em. De W... als knecht, behaagde
aan hel publiek, hij blijft goed volharden,
benevens Lijsje, die ten vollen in baren
schik was. Immers al de uitoefenaren
hebben le recht den samenhang in de
twee bedrijven gehandhaafd en de aan
schouw ers ten hoogslen voldaan; getuige
de bisgeroepen en liandgekluppen die op
liet einde van hel stuk hen ten deelc
vielen. Hel stukje van Van Peene is reeds
meermalen hier opgevoerd geweest, cn
hel gelieugl ons met hel zelve beter be
werkt le zien. Dit was wel hel beste van
den avond.
Hel tweede stuk een Misgreep heeft liai-
lelijk hel volk doen lachen. Aan Meester
Koolbak zijn wij den palm der opvoering
verschuldigd. Al zijne toestanden waren
goed bestudeerd en uitgevoerd. Daarbij
heelt hij een zaugoïgaan die le samen de
eigenschappen van een goed looneellist
vormen. De moedige Kapmans stond hem
overheerlijk ter zijde om den beruchten
moordenaar Jud oplezoekeu. Hunne ver
wering bij de misgreep die zij begaan
hadden in de aanhouding van Eelix den
zoon van den Burgmeester in plaats van
Jud, was opmerkeiiswaardig. Tonnelaar,
wij hoeven hel niet le zeggen, verbeelde
goed den herbergier. Jan de knecht wet
tigde hel goed gedacht die wij van den
beginne le zijnen opzichte hadden opge
val. De standvastige liefde van IVaiitje
scheen bijzonder uil in de lotgevallen die
Eelix óverkwamen. De figuranten >u
hunne rollen van minder aanbelang, heb
ben ze ook op eene vrij beiamelijke wijze
vervuld. Na hel vallen der gordijn werden
de uitoefenaren teruggeroepen om ander
maal eene luiddrttchlige hulde le ontvan
gen. De kostumen in beide stukken waren
prachtig.
Bij deze vertooning hebben de akteurs
hunnen billijken verworven faam staande
gehouden er. dit is de beste lofspraak die
Van alle» wat.
Zijn bel volksvrienden, deze die be-
nijden dal een ander geld wint, en die
gegeven, is goed om aan te stippen e'i na a]fe stieltjes probeeren waarmede een
ie volgen. Indien hij zooveel krachtdadig- ander welvaart?
beid aan den dag legt voor het weigeren I
eener armzalige benedictie van een schip,
wat zou hij dan niet gedaan hebben, in
dien d» bisschop geweigerd had een Te
De Leugenaar meldt ook dit besluit, en,
zijne onbeschaamde rol van partijdigheid
willende doordrijven, beknibbelt hel in-
lerresanl korlbroekje uil ’t Abdijslraatje,
de gunst waarmede de heer Haemers
woidl vereerd. Volgens hem moest de
heer Cahneyn alles en de heer Haemers
niets hebben. O die christelijke, lief
dadige maunen
Om zijne boosaardigheid nog verder te
doen uitschijnen heeft, ons duiikens, den
gezalfden sclirijvelaar van den Leugenaar
het bijzonderste vergeten; dit is van hel
kruis der Leopoldsorde le eischen voor
M.r d’Atïppe, die geprobeerd heeft zijnen
jas uil le trekken.
En daarmede punctum, zoo met de
kwestie der Panne, als met den Leuge
naar en zijne liere-mannen.
Tot zijne oioo.i!u.ijao blijdschap heeft
de pater ondervonden dat de Bulscamp-
naren van geene kwakzalverij, slavernij
of dweepzucht moeten welen. Hij kwam
om menschen te verdoemen, om het offi
ciéél onderwijs dat er zeer bloeiend is,
eens duchtig door den hekel le halen. De
geestelijken hadden hem wel noodig
't geen zij zelven niel gaarne uitspuwen
laten zij aan eenen vreemdeling over.
In een sermoen over zesde gebod
(maar hij moest toch een stuk in zijne
kr.... hebben) was de ziel van ’t kind in
een ander gevaar dan in staatsscholen.
Zijne handlangers, die niel gansch ver-
kwezeld zijn, spraken er zelven schande
van. Sedert wanneer zou het gebod van
zelfopoffering, keert naar den drinkeling God bestaan dat de man zijne vrouw soms
terug en gelukt er in, ten gevolge der eentifei meborsteling geven mag? Misschien
gevaarlijksle pogingen, hem gedurende in.eenen nieuwen catechismus. Eu nu,
nog eenige minuten boven hel water te wal hebben die godsdienstbrekers met
X.
i
Kit IkiilHcmiip.
I nI f iccpn Iml Lntnt nAit dnmln (lilt VfH’WltUll(l <rPhlIl(l<ri»Wf»i11V :iin 4
