VAN VEUBNE
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
I
A.'
225
54.
J A Alt,
lips II op den troon
Dulcigno den I november le
hulp of
li er-
plagerijen van
Het Blad verschijnt allen Zaterdag; en allen Woensdag in Supplement,
inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar:
Joor Stad: G maanden, Ir. 3-25 Een jaar, Ir. 6-00.
Voor ijansch Belgie: 6 maanden, Ir. 3-75 Een jaar, Ir. 7-00.
Een afzonderlijk n miner 10 c." Bekendmakingen 20 centiemen den
drukregel. Reklamen 50 centiemen den regel.
Kehoolonkuest.
Wat hadden onze tegenstrevers gelijk
toen zij zich benauwd loonden voor hel
parlementaire schoolonderzoek! Eu hoe
bewees - hunne vrees dal zij elkander
onderling kennen en nog beier dan wij
hunne geestelijkheid kennen
Nauwelijks heeft de onderzoekscom
missie hare werken begonnen, nauwelijks
heeft zij in eenige gemeenten aan de stem
des volks toegelaten zich te doen hooi en,
of reeds logenstraffen de bekomen uit
slagen op eene schitterende wijze al de
vermetele bevestigingen, al de holle
smaadredenen, al de ijdele voorzeggingen,
welke gediend hebben om de nieuwe wet
op het lager onderwijs le bevechten.
De nieuwe wet, zegde men ons, was in
de oogen der bevolkingen uitnemend
halelijk; zij stelde in gevaar hetgeen hun
het dierbaarst ishel geloof hunner kin
deren. liet ganscbe land ging tegen deze
noodlottige wel, tegen deze oorlogs- en
ongelukswet opslaan.
En toen de wel gestemd was, stelde
men ons de ouders voor alsof zij eenen
onoverwinnelijke af keer voor de scholen
zonder God te kennen gaven. Overal ver
hief zich tegenover de officieele school
eenzaam en verlaten de school der
katholieken eivol en in bloeiende» staal.
En dal alles was T bewonderenswaardig
voortbrengsel der vrijheid Die katho
lieke scholen waren in eens proppensvol
door de ongedwongene vervoering der
bevolkingen.
de eerste slachtoffers kunnen
den van den oproer die zij ten
hunnen voordeele hebben willen
slichten.
om
oveihandige»
I)e engelsche dagbladen kondi
gen zeer ernstige lijdingen af over
den toestand in 1‘erzie. Men weet
dat de woelige volksstam der Kul
de» onlangs hel noordwesten van
dit land overrompeld heeft. Nu
bericht num dal die stoute vrijbui
ter Urnmiah belegerd heeft, de
voornaamste stad van dit gedeelte
van bet perziksche rijk. Hel schijnt
dat bij over eene voldoende strijd
kracht beschikt en men is niet
zonder onrust over hel lol der per
ziksche en lurksche generaals, die foltertuigen ontbreken,
tegen hem zijn opgezonden. De
engelsche consul Urumiah zou als
onderhandelaar lusschen de oor
logvoerders opgetreden zijn, om te
trachten eene ramp afteweeren,
voor welke men beducht is. Men
Weet nog niet of zijne pogingen
met goeden uitslag bekroond zijn.
Veurne, 30 October.
en was hel volk
nog zoo dom als over 500 jaar, dan
zouden pijnbank en brandstapel in
volle werking zijn. Dan was hel
laatste uur gekomen van den huis
vader die zich verstouten durft
zijne kinderen naar de gemeente
school te zenden; dan werden zij,
die de officieele school ondersteu
nen, in de gevangenis geworpen,
even als die wolke de nieuwe
leering aankleefden en
huisvesting verleenden aan
vormden.
En het is omdat lichamelijke
dat onze
tegenwoordige geestelijken dezedé
lijke pijnigingen gebruiken.
Om hunnen wraaklust te koelen
en hunne verwaande heerschzuchl
te voldoen, trekken zij de vrouw
van den man, ruien zij de kinders
legen de ouders op, stellen zij
verdienstelijke onderwijzeressen
beneden openbare vrouwen, en
hitsen zij bel volk op tegen ’s lands
wetten en derzelver uitvoerders.
De inkwislie der 16' eeuw bestaat
dus nog heden, met dit verschil
dat de middelen van uitvoering
velschillen. Maar even als in de
160 eeuw de geestelijkheid heeft
moeten toegeven, evenzoo zal zij
moeten onderdoen voor hel ont
wakend volksgevoel. Dat zij er wel
I vuur speelt,
verbrandt zich de vingeren en de
Men schrijn in bij den drukker-üilgever, Ooststraat, 6, te Veurne, en op
alle postkantoren des rijks.
Brieven en geld vrachtvrij.
Alle mededeelingen, artikels of brieven, behoorlijk onderteekend, als-
ook bekendmakingen uilerlijk legen Vrijdag middag loc te zenden.
De geschiedenis der 16" eenw is,
jesuicte» die naar wij veronderstellen, genoeg
zaam gekend van eiken onzer
lezers, leder weel welke hatelijke
dwangmiddelen de geestelijkheid
gebruikte, om hel volk naar wille
keur le leiden en in dén loom le
houden. Hen, de niet gedwee
gehoorzaamden, wachtten dè pijn
bank en andere foltertuigen; zij,
die in het geheel niet wilden toe
geven, werden gehalsrechl of tot
den brandstapel verwezen. Men ijst
van schrik als men in onze museums
en in die van Holland de foltertui
gen beziel, waarmede men destijds
ilc menigte pijnigde. Mënigeen zegt
verheugd in zichzelven: dal is toch
hedendaags niet meer zoo en de
lijden zijn zeer veranderd.
Iiidien het waar is dat zulks
hedendaags nipt meer bestaat, is
het niet minder waar dal hel be
treurd wordt van hen die er hel
meest gebruik hebben van gemaakt
en die moordtuigen nog zouden
gebruiken, indien zij de kans
hadden wij bedoel» n onze tegen
woordige geestelijken.
Immers, als wij overdenken wat
thans geschiedt, hoede handelwijze
der priesters is tegenover de wet
ten des lands, tegenover de brave
burgers die deze wellen aankleven
en vooral tegenover hen, die niet
slaafs den knie huigen wanneer
een zwartgerokte spreekt, dan
mogen wij te recht zeggen dal de
geestelijken den tijd der 16" eeuw,
betreuren. Ja, het spijt hun, dat zij
tegenwoordig geene wereldsche
middelen meer hebben om hunne
versleten banbliksems en vervloe
kingen kracht bij le zetten.
Zat er hedendaags nog een Phi-
ZATEBOAG 50 OCTOBER 1KS0.
Overasicfist.
De fransche ministers hebben
dezer dagen kabinetsraad gehouden
onder voorzitterschap van den pre
sident der fransche republiek. De
beraadslaging heeft geloopen over
de verklaring, die bij den aanvang
van den aanstaanden zittijd der
wetgevende Kamers zal voorgedra
gen worden en zich bijna uils'uile-
iijk bepalen za| hij de opsomming
der verschillende wetsontwerpen
waarop bel gouvernement de aan
dacht van hel Parlement gelooft le
mogen inroepen.
De ministers hebben zich ook
onledig gehouden met de verhalen
van zekert; dagbladen, volgens
welke in eenige gedeelten van hel
fransch grondgebied de bevolkin
gen zich gewapenderhand zouden
willen verzetten legen de uitvoering
der decreten van den 29 maart. Er
zou spraak zijn die dagbladen rech
terlijk le vervoi.’nn voor hel ver
spreiden van valsche tijdingen, van
aard om oproer in hel land le
verwekken. Er zouden ook rech
terlijke vervolgingen ingespannen
worden legen de bestuurde!s van
oude collegien van
nieuwe collegien hebben geopend,
doch met zekere wijzigingen, den
kende aldus aan de toepassing der
maartbesliiiten te kunnen ontsnap
pen. Wal de vervolgingen legen de
bisschoppen belrell, men zou er
van afgezien Indiben; enkel de
bisschep van Valence zou voor de
correclioneele rechtbank gedag
vaard worden en nog is dit niet
vast bepaald.
De markies de Salisbury heeft
dinsdag ecu banket le Taunton
bijgewooml; hij heeft eene rede
voering uitgesproken, waarin bij
zegde, dal de ooslersche staatkunde
van hel engelse!) gouvernement
Engeland in de oogen van Europa
heeft bcspotlelijk gemaakt. De
scheepsbetoogiug heelt baar doel
gemist; wel is de sultan van Turkije
verplicht Dulcigno afleslaan, doch
Griekenland heelt geene wettige
rechten op lurksch grondgebied.
De mogend heden zijn geenzins
verbonden om door hel geweld der
wapenen de beslissingen der con-
ferencie van Berlijn uillevoeren.
De overhandiging van turksch
grondgebied aan Griekenland door
de mogendheden zou gelijk slaan
met de verdeeling van Tuikije.
Volgens men uit Bagtisa meldt
zullen de confeiencien lusschen de
Turken en de Monlenegrijnen voor
het regelen der laatste voorwaar
den, rakende de overhandiging van
Dulcigno, te Anlivari plaats grij
pen. De lurksche afgevaardigden
hebben verzoenende en bepaalde
onderrichtingen bekomen, met het
doel om de mogendheden le be
vredigen. Turkije zou bereid zijn
aan denken die met
priesters die thans den opstand 1 oneenigheden en de twisten waaraan het
niemand» anders
wor- c
i antwoordelijkheid nedervallen
En door welke middelen hebben zij dit
werk volbracht? Ha! is hier dal do
vrienden en de helpers der priesters
reden hadden de openbaringen van het
enkwest le vreezenIs bier dat de
waarheid slichtend wordt.
Men moet dè verslagen der zittingen
van de onderzoekscommissie lezen om te
begrijpen tol welke hatelijke rol de woede
onze priesters heeft doen dalen.
Er zijn geene plagerijen, geene kwel
lingen, geene drukkiugen, geene geweld
daden, geene ongerechtigheden, er zijn
geene laagheden voor dewelke zij terug
geweken zijn. De geringste zoowel als
de hatelijkste middelen, alles hebben zij
aanvaard, alles hebben zij in het werk
gesteld, zonder zich te bekommeren noch
om den haat dien zij tegen zich zelven
opwekten, noch om de minachting die zij
in het leven riepen tegen den godsdienst
waarvan zij de bedienaars zijn.
Hier is het de beleediging, de hoon, de
laster, uitgekreten van op den stoel der
waarheid; daar zijn het kinderen welke
de priester aanhitst tot ongehoorzaam
heid, tot opstand tegen het gezag hunner
ouders; hier nog zijn het vrouwen aan
wie, nog altijd, de priester voor raad
geeft haren map te verlaten, zoo hij er
niet in wil toestemmen de kinderen naar
de katholieke schoot te zenden. Overal,
eindelijk, is het de godsdienst, zijn liet dè
sacramenten, die dwangmiddels worden,
voorwerpen van den schandelijkstengods-
diensthandcl. De geloovige, die bezorgd
is om de toekomst en de opvoeding van
zijn kind, is zelfs lot op zijn sterfbed
nog het voorwerp der vervolgingen, der
i wege die harllooze pries-
In de klerikale drukpers, in de Kamer
toonden de heeren Malou, Beernaerl, De
Becker met hoogmoed en met vreugde
die uitslagen als de veroordeeling van de
nieuwe wet door het land zelve.
De laatste kiezingen kwamen reeds
eene eerste logenstraffing geven aan dien
bedrieglijken schijn dit volk, wiens ge
loof in gevaar gebracht was, dit volk dat
zulk eenen hevigen afkeer voor de nieuwe
wel, zulk eenen heiligen afschrik voorde
scholen zonder God te kennen gaf, dat
volk stemde overal met geestdrift voor
de liberale kandidaten en hield met eene
versterkte meerderheid het staatsbestuur
aan hel roer dat hel nieuw schoolregiem
had voorgesteld en doen stemmen. Die
uitling van den volkswil was zonder
eenigen twijfel, door het geheim der
stemming; rechtzinnig en vrij van allen
dwang.
Het bewijs dat de kiezingen begonnen
hadden, heeft liet parlementair onderzoek
voltooid. Men weet thans, en men weet
het nu juist wat die groote en zoo hoog
verheven katholieke beweging waard is.
Men ziet in de zittingen der onderzoeks
commissie voor de oogen ontrollen én
in hel werk gestelde middelen én de
mannen die er gebruik van gemaakt heb
ben. De voeren, de geheimen van het
machien zijn blootgelegd en men heeft
thans hel onomstootelijk bewijs dat de
gansche bevolking zonder eenige vrees,
zonder eenige achterdocht, de nieuwe
schoolwel aanvaardde, en dat de eenigsle
in hel geheele land die ze verstiet, be
vocht en vervloekte de geestelijkheid
was de bisschoppen en de priesters
Al de worstelingen die thans in het
land plaats hebben, al de verdeeldheden
welke in de familien ontstaan zijn, al de
i haatdragende gevoelens die in' leven
geroepen zijn, in een woord al de
aanprediken en aanvuren, zouden *S '1Lln
Op hen alleen ook zal do zware ver-
ADVER
I
3-09
3- 48
4- 26
7-12
7-45
10-00
10-20
10-54
6-07
8- 55
9- 06
0-00
6-55
9-44
5-12
5- 42
6- 19
9-18
GENT
VEURNE
GHYVEI.DE
DUINKERK E
4-15
8-28
11-00
11- 39
12- 16
3-23
6-48
10-11
10-32
10-58
11-50
3-11
3- 44
4- 17
4-10
4- 48
5- 16
7-32
00-00
6- 32
7- 12
10-38
12-05
2-50
6-13
9-38
5-40
8-12
8- 34
9- 08
Vertrekuren v«n <Ien Ijzerenweg vm» Duinkerkc, Veurne naar Gent en KHiir.mte naar PVieupoi*!.
DUINKERKE
GHYVEI.DE
VEURNE
GENT
NIEUPORT- 0-00
I DIXMUDE-NIEUPORT 7-45
I
B>e 14B‘' en <le B5>" eeuwen.
1 I 6 O I t /IO 1 U r\ /N I O r I 1 .-x j
t' vun z.tll z.'
II
