VAN VEURNE
WW
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
i
D LG EM BE It
drukregel. Rcklamen 30 centiemen den regel.
voor lieu en kunne kinderen; op ’t
al
alles wal ons vaderland zoo groot maakt,
eene groote plaats in onze herten te bc-
klccden
i
er staal geschreven
aan God, die aan dm
Welnu de geestelijkheid is zoo ver ge
komen den banvloek te werpen op alles
wat de ware burgers bewonderen en eer
biedigen, en zij droomt eene maatschappij
zonder rechten, zonder burgers, zonder
vrije mannen, zonder verdraagzaamheid,
zonder vaderlandsliefde, eene onwetende
maatschappij, in dewelke de volkomenc
onderwerping de menschelijke verant
woordelijkheid en de waardigheid zouden
vervangen, en het blind geloof de rede
die verlicht. Ziedaar waarom zij de open
bare school bevecht; ziedaar waarom zij
de onderwijzers welke zij noch beleedi-
gingen noch laster spaart, cxcomuni-
ccerd.
In de groote steden, in de nijverige
streken, is hare invloed zeer gering, liet
is hetzelfde niet op den buiten. Baar is
zij almachtig. Op twee jaar heeft zij do
lagere scholen door een aanzienlijk getal
kinders doen verlaten. Vele onder hen
wonen geene school meer bijdat zijn de
gelukkigste, want indien zij onwetend
blijven, ontsnappen zij ten minste ten
deele aan den invloed van het verderfe
lijk ouderwijs welk in de klerikale scho
len gegeven wordt.
Wat gaat ons aan wat de school is,
zoggen vele lieden, zoo men er leert
lezen en schrijven
Grove dwaling, betreurenswaardige
dwaling! De werking der lagere school
is zoo krachtig dat van haar de toekomst
eener natie afhangt. Wie heeft geestelijk
heid welke den moralen on den alge-
mocnen zin verloren heeft, gemaakt wat
zij is, zoo het niet de katholieke lagere,
middelbare en hoogere school is? En die
fanatieke» die naar Scberpenheuvel, Hal
ol Lourders met talrijke benden gaan, de
inirakuleuze genezing hunner ziekten, of
een regenachtig weder volgens de nood
wendigheden der veldwerken, vragen,
wie heeft hun deze gedachten ingeprint,
wie heeft ze tot deze oefeningen gebracht
Is het niet de katholieke school en hel
onderwijs door de geestelijkheid gegeven?
Het verplichtend onderwijs.
Dal is eene oude, maar locb altijd
nieuwe kwestie. Zij steil zich voor aan
dc aandacht des lands en des gouvernc-
rnents met eene altijd grootere kracht.
De krisis welke wij beleven is eene
proef der noodzakelijkheid hel lager
onderwijs verplichtend te maken. Al do
verslandsoverw inningen der nieuwere
lijden onderslaan den grooten aanval der
samenwerkende krachten van het verle-
dene om ons ten minste eene eeuw te
doen achteruit gaan.
'lel is beter oenen mensch dood te
slaan dan uwe kinderen naar do. gemeente
school te zenden! Ziedaar wal dc katlio
lieke geestelijkheid tot het onwetend,
lichtgeloovig en fanatiek volk zegt.
Al de moraal en al de politiek van het
klerikalismuszijn in dcz.cn zin opgesloten,
welken een priester van op den preek
stoel over eenigen lijd uilsprak.
Inderdaad, wal is dc moderne school?
Is het niet de plaats waar een man met
eene sociale zending belast, de verlic-
venste van allen, den kinderen de eerste
begrippen der wetenschappen onderwijst,
hun verstand opent, hun leert te denken,
hun juiste denkbeelden verschaft, hun
oordeel vormt, hun leert het goede van
het kwade te onderscheiden, te handelen
volgens de princiepen van hel recht hun
den eerbied van den evennaaste, de ver
draagzaamheid do bewondering der
dingen die hel waardig zijn, den afschrift
voor het liegen, inboezemt; waar hij hun
loert kennen en beminnen de instellingen
van bet land, de rechten door onze voor-
I gaande geslachten gewonnen, dc vrij-
ii I lieden welke wij genieten, in een woord
<len, hunne smart te lenigen
A'eeii zij vergeet, naai- onder ge
woonte, hare landgenoolen;
sluit de ooren om
niet te hooien; zij
me
af, om het afgrijselijk en
scheurend tafereel van
ellende en smart niet te zien.
aarom
Ah! om geld, veel geld in te za-
welnu ja ’l is onge-
’l is toch zoo
z'j
de hulpkreten
wendt zonder
■delijden, hardvochtig hel hoofd
zielsvëï-
die
De school is de krachtigste vooruit-
gangs- ol tegenwerkingsmiddi.'l, volgens
hetgeen men er onderwësl en volgens de
methode en hel opvoedingsstelsel welke
er loegepast worden.
Zij brengt vrije, verstandige en morale
mannen, goede burgers, eerlijke lieden
voort, zoo men cr de verdraagzaamheid,
do waarheid onderwijst.
Maar even als de christelijke scholen
der eerste eeuwen de wetenschap en de
lilteraluur oudheid hebben vernield, on
de scholen der middeleeuwen Europa in
de diepe duisternissen gedurende zooveel
eeuwen hebben gedompeld, even zoo
bereiden de hedendaagsche katholieke
scholen domme geslachten die, indien
men er geene orde onder stelt, onze
instellingen, onze rechten, onze vrijheden
zullen doen inslorten onder eenen nieu
wen intocht van barbaren
Men schrijft in bij deu drukkor-uitgever, Ooststraat, 6, te Veurne, en op
alle postkantoren des rijks.
Brieven en geld vrachtvrij.
Alle mededeeüngen, artikels of brieven, behoorlijk onderleekcnd, als
ook bekendmakingen uitet lijk tegen Vrijdag middag toe te zenden.
Hel Blad verschijn) allen Zaterdag; en allen Woensdag in Supplement.
Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar:
l'oor Stad: G maanden, fr. 3-25 Een jaar, fr. G-00.
Voor gansrli Brlgie: G maanden, Ir. 3-75 Een jaar, fr. 7-00.
Een afzonderlijk n miner 10 c.' Bekendmakingen 20 centiemen den
De remedie aan den toestand, is de
hervorming van bet onderwijs, hervor
ming i ceils in de nieuwe programma#
aangewezen, maar die dient eene wezenl-
lijken te worden. De liberalen hebben den
dringenden [dicht uil al hunne krachten
het gouvernement zijn doel te helpen be
reiken.
Meer dan een derde der kinderen van
zes tot veertien j.aren ontvangen geen
kondigen, dat men zoowel te
Athene» als Ie Conslanliiiopel van
geene bemiddeling welen wil. In
de diplomatische kringen is men
integendeel overtuigd, dat de twee
in de zaak betrokken partijen de
bemiddeling zullen aanvaarden,
wel is waar niet aanstonds en met
niet veel bereidvaardigheid, doch
na eenige tegenstribbelen, dat'te
natuurlijk is om niet verschoonbaar
te schijnen.
Daar wij van bemiddeling spre
ken, gewagen wij eene depeche
uit Mardrid, volgens welke hel
voorzitterschap der scheidsrech
terlijke conferentie aan Spanje
zon opgedragen worden. Dit is
eene tijding die op zonderlinge
wijze dc gebeurtenissen vooruit
loopt.
Veurne 31 December.
Eètïc lot nog toe onberekenbare
ramp heeft België getroffen een
overgroot gedeelte van het land is
overstroomd.
Duizenden ongelukkige» zijn
verjaagd uit hunne woningen en
thans beroofd van alle noodwen
digheden.
De noo(E beschrijven, die overal
heerst hl, is ganseb ónmogelijk.
Van alle kanten vvcergalmen kre
ten voor hulp en onderstand, kreten
die, wij beslatigen het met genoe
gen en geluk, overal ingang vinden
lol hel hart dergenc» die gelukkig
van de ramp verschoond bleven.
En wal doel op d it oogenblik de
klei ikal«* drukpers
Denkt zij er aan die zoo erg en
(liepbeproefilen bijstand en troost
te helpen verschaffen, om bun lij-
inelen voor.
Hofdijk, maar
Voor tien Paus
Ziehier wat hel Journo/ dc llruxcl-
les durft schrijven
Wieden Paus niet bemint heeft de
Kerk niet lief. Bewijs uwe liefde met een
penning te geven aan Petrus, die niet meer
leeft dan van uwe aalmoeien, 't is Kersmis!
't is Kersmis
Is hel geene schande, zulke
woorden te durven schrijven, op
een oogenblik dal duizenden arme
ongelukkige», door een schrikke
lijke ramp getroffen, smeekend de
banden reiken tot degenen die ge
spaard blijven, cm om hulp roepei
1»<>1 tiek Ovccziclit.
De franst lie Senaat/, heeft het
binlji‘1 van ontvangsten in zijn ge
heel aangenomen, met de wijziging
aan artikel vier door de Kamer der
afgevaai digden loegebiachl. Ver
volgens werd lezing gedaan van liet
besluit va» tien president, waarbij
de buitengewone zittijd van 1880
gesloten wordt. De zelfde lezing
werd in tie Kamer der afgevaar
digden gedaan door den heeei’ Juies
I f.' l v.
Een telegram uil Londen meldt,
dal de heer J. JiainLei lain, minis
ter van koophandel, eene afvaar
diging heeft ontvangen, die wen-
schen uitbracht, rakende de
premien op hel suiker. Hij ant
woordt) tlal. sedcilde vrijhandel
w.-.s ingevoerd, In t engelsch gou
vernement de belangen van het
grootste getal gesteld heeft boven
de belangen van eenigen. De mi
nister zegde hel verschil niet in te
zien (ussclien de suiker yijverheitl
en tic andere nijverheden. Hij
houdt den eisch voor bespottelijk
van de eene nijverheid te willen
lievoordeeligd zien ten koste der
andere nijverheden. Hel gouverne
ment kan geenz.ins hel voorstel be
gunstigen om differentiate rechten
in te voeren.
Uil tie hoofdstad van Ierland
int-ltll men, dat op eene vereeni-
ging van 57 ieische leden van hel
engelsch Pai l> inent, lol de partij
der home rulers hehoorciidc, de
heel Parnclf lot voorzitter en de
licei Justin .Mac Cailhy tot onder
voorzitter ih r partij hei kozen wer
den. lp die vereei’igi ng werd
beslist dat de iersche Pat lemenls-
leden in de t.t ineenleiikanier op
de Lanke.'i er oppositie zullen
plaats nemen. Zij zullen zich hard-
ni kkig vi'i zetten legen allen .beteu
gelenden maatri’gel die- in het
Pai lementzoii voorgesteld worden;
zij moeten aan hel adres in ant
woord op de troonrede eene wijzi
ging voorstellen, waarbij gevraagd
wordt, dal de uitsluiting der Parle
mentsleden, gedurende de beraad
slaging van hel landelijke wetsont
werp, zon verboden zijn.
De lontlensche limes kondigt
eene depeche til nil Durban, 27
december, luidende dal de tijding,
rakende de nederlaag van hel 9i"
engelsclie regemenl is overdreven
geworden. Er zouden enkel dertig
man gedood of gekwetst zijn. De
anderen werden ontwapend en liet
is hun toegelaten geworden zich
naar Pretoria te begeven.
Hel vraagstuk der bemiddeling
in hel turksch-grieksch geschil
heeft geene verandering ondergaan
sedei l de laatste berichten, die wij
er over hebben medegedeeld. Men
beschouwt over hel algemeen als
voorbatig de depeche», die aa»-
VKIJDAU 51
I oogenblik dal velen, die in de gol-
V.en den dood niet vonden, mis
schien op ’t punt zijn van gebrek,
ellende en koude te bezwijken.
En dat is katholieke liefdadigheid!
Geld, goud met hoopen zenden
naar een vreemdeling, die in hel
grootste paleis der wereld woont;
die in weelde en wellusten zwemt
en baadt; die duizende, die miljoe
nen te verkwisten heeft en zich zou
moeten schamen hel geld, de aal
moezen te aanvaarden, die men de
arme goedgeloovigen de sukkelaars
in zijnen naam afbed> ll, ja soms
afpersl
Welnu, wij zijn overtuigd dal de
oproep der klerikale drükpers niet
zal aanboord worden. Die schande
zal hel Belgisch volk zich zelve»
niet aandoen; hel zal den Paus in
zijne weelde laten en denken aan
onze eigene broeders en hunne
kinderen die lijden en van alles
beroofd zijn.
Laai hel Journal de lirttxelles en
zijne confraters maar gerust zich
moede schreeuwen en zeggen
Wie den Paus niet bemint
houdt niet van de kerk.
Wij, integendeel, roepen uil
Wie den arme niet lief heeft en
ondersteunt bemint God niet, want
niets is bij God aangenamer dan dc
bchoefligen onderstand te verlec-
nen.
Immers,
Hij leent
arme geeft
•/-
i.SSO.
12-13
2-50
4- 22
5- 05
7-3a
9-51
10-11
10-45
6-15
8-30
5-35
8-0Ö
8- 28
9- 02
6-07
8- 55
9- 00
0-00
NJEUPORT-DJXMUDE 7-00
DIXMUDE-N1EUP0RT 7-18
•1-28
5-06
7-32
11-50
3- 00
8-41
4- 17
309
3- 48
4- 26
7-10
i
5- 54
6- 32
7- 12
9-38
11-00
11- 39
12- 16
3-23
9-00
9-51
7-44
10-11
10-32
10-58
GENT
i VEURNE
GIIYVELDE
I DL'IN KERKE
tl
DU IN KERKE 0-00
GIIYVELDE
VEURNE
GENT
u
Vertrekuren van <1<*i> ijzerenweg van Duinkerke, Veurne nnuc Gent es» Siixmude naar Mleuport.
5-12
5- 42
6- 19
9-15
ULatholiJke Uef*<Ia<Itghei<J.
