"I I Ressort Veurne-Dixmude. Gisteren, omtrent den middag, is den linker dijk vaii-den Uzer bij Nieuport door- Waarom uu geene gebeden De geestelijken, die hel altijd zoo goed weten te passen, wanneer zij gebeden voorschrijven, hetzij om regen te beko men, hetzij om den regen te doen ophou den, als hel weder gaal veranderen, hebben nu eene schoone gelegenheid om eens temeer hunne macht te loonen. Dal zij nu,eens gebeden doen om ons van den regen en liet hoog water te bevrijden. Als zij dat kunnen bekomen, zullen zij oenen grooten dienst doen aan vele ongelukkige lieden en vooral aan buitenlieden, die zoo doordeovci stroom ingengekweld worden. De bisschoppen, die zoo mild zijn met. hunne gebeden voor de katholieke scho len, zouden nu toch wel een gebed mogen over hebben, opdat de hemel de ramp zou afkoeren of tegenhouden, die geheel ons land bedreigt. Maar misschien raadplegen de bisschop pen den barometer en zien zij dal bel nog niel gaat ophouden van regenen en zijn zij vooreen liasco bevreesd. Ofwel, willen zij geene gebeden doen, waarvoor zij niel betaald worden? Wal er van zij, de geestelijken laten eene schoone gelegenheid voorbijgaan on loonen zich hoogenaamd niel menschlie- vend, ofschoon zij ook blootgesteld zijn van water in hunnen wijnkelders krijgen. onderwijs. De meesten worden door hunne ouders naar de mijnen en de fa brieken gezonden of gebruiken zetelde veldwerken. De wel die de ouders dwingt hunne kinderen te voeden, moet ze dwin gen hen te doen onderwijzen. Dit is een maatregel van sociale orde. Hel verplichtend onderwijs zal het gouvernement lol aanzienlijke onkosten brengen, want hel moei het ouderwijs kosteloos aan allen verschaffen. Het mag aan deze laak niel le kort blijven. Hel verplichtend en kosteloos onderwijs zal de doodsteek zijn voor de klerikale scho len en den invloed der geestelijkheid. Het zal hel land vrijwaren legen de ge varen welke dé onwetendheid der buiten lieden en hun lanalismus het noen loopen, die alle dagen aangeliilsl worden door degenen zelfs welke de Maatschappij be taalt om hen te moraliseeren Het schoolenkwesi zal deze stelling op eene schitterende wijze komen bevesti gen, zijne gevolgtrekking, wij zijn ervan overtuigd, zal zijn: hei onderwijs vol strekt wereldlijk, kosteloos en veip'.ich- tend. Zachtmoedig gelijk lammekens. Onze politieke priesters hebben niets meer le zeggen, en zoowel ia hunne ga zel, den heiligen Leugenaar, nis op den bevolking en den builen aan hunne afper singen onderworpen is. Maar niettegen staande hunne welbekendezuinigheid kun nen onze landlieden geene voldoende toeslagen meer bijbrengen, en de kleri kale gehlkist is snel aan hel ledigen. Vandaarde In kommering der klerikalen voor den landbouw. Vandaar hun zuchten en hun gejammer hij hel zien van eenen tegenspoed. Wij betwijfelen geenszins de rechzin- niglieid der gevoelens welke de klerikalen voor den landbouw uitdrukken. Wal wij echter met reden betwijfelen, dal is hun genegenheid voor de landbou wers zelf. Jl a/ de klerikalen in den land bouwer beminnen, dat is zijn persoon niet, maar zijn geld. preekstoel, zijn zij zachtmoedig geworden gelijk lammekens. Zij vallen mi niemand niel meer aan in onze stad; men hoor van geene nunneknijzers meer, van geene broodroovers, van geene speurhonden, van geene zielennioorders, van geene yeusehe onderwijzers en onderwijzeressen Neen, onze klerikale kopstukken laten tegenwoordig alles gerust, zij spreken zelfs van de letters T H (Tjeefs Hieruit) niel meer, en met Paaschen aanstaande zullen zij blijde zijn van de absolutie te mogen geven aan iedereen. Waarom zijn onze zwarte meesterma- kers zoodanig veranderd sedert eenige maanden? Omdat zij ondervinden, dal hunnen haring in Veurne met braadt, om dat zij gewaar worden, dat, hoe builen- sporiger zij zijn, en hoe meer hun gezag en ook hunne profijt jes verminderen. Ah! die mannen hadden gedacht, dat hel genoeg was eenige grove woorden, eenige bedreigingen, eenige banvloeken uil te spreken om onze oHicieöle scholen te ontvolken; maar hebben zij zich be drogen gevondenEen klaar bewijs dal de Veurnaars veel meer luisteren naar gezonde reden, dan naar onnoozelen kwe zelaarspraat. Ziehier de lijst der leerlingen onzer oiïicii ële scholen bij liet sluiten van liet jubeljaar 1880. Maandag is de zaak Heule voor de korrekliOnneele rechtbank van Korlrijk opgeroepen. De rechtbank is Samengesteld uil de heeren Titeca, voorzitter, Verbeke en Jonckheere, assessors. Hel openbaar ministerie wordt bekleed door M. Hoels, prokureur des konings. Dc verdedigers zijn: MM. Verriesl en Claeys, van de balie van Koilrijk. De 10 beschuldigden, waaronder den onderpastoor en eene vrouw, zijn tegen woordig. Onze lezers welen waarvan er kwestie is. Hel is le Heule, dal een bijzondere commissaris en de gendarmen zijn aan gevallen geworden; om bun leven te verdedigen hebben de gendarmen vuur gegeven, een man werd gedood en ecu ander gekwetst. Onder de overtuigingsslukken b. vindt zich den strooien man, waarvan zoo dikwijls kwestie is geweest en die in zeker comediespel door de Tjeefkens opgevoerd, den heer minister van open baar onderwijs moest verbeelden. Er zijn GG getuigen opgeroepen. De eerste getuige, de onderzoeksrechter De Smet, zegt dal getuigen hem verklaard hebben dal eene herbergierster twee dub bele filers genever geschonken heeft aan vrouwen en mannen. Hij zegt ook dal hij sporen van vuiligheid en sleenen op den voorgevel van hel gebouw dat moest ontruimd worden, beeft opgeinerkl. De strooien man, die met een bezem in de hand stond, zegt de onderzoeksrechter, had gediend voor hel feest van den pastoor. De gendarmen hebben op eed ver klaard, dat zij gescltolen hebben, dAar de dreigende houding der volksmenigte lien deed gelaoven dal hun leven in gevaar was. M. Lagae, burgemeester, getuigt dal sinds die gebeurtenis, hij en zijn broeder, doodsbedreigingen hebben ontvangen; dat hij met steenen is achtervolgd geworden eu dal zijne moeder beleedigd en met een mes is bedreigd geworden. De pastoor legt eene geheele andere verklaring af dan in hel onderzoek. De kinderen, die bevestigd hadden in het onderzoek, dal de klok voor hel ver trek van den onderpastoor uit de kerk, was geluid geworden, zeggen nu liet tegenovergestelde. De prokureur des Konings heeft voor- behoudingeu gedaan nopens de getuige nissen van den pastoor en andere getui gen, die hij waarschijnlijk zal vervolgen voor valschen eed. Da belangstelling der klerikalen voor den landbouw. Het is bijna Ónmogelijk de klerikale gazetten lelezen zonderee bittere klachten in le vinden over den droevigen toestand van den landbouw. Nu is bet de koude an weer de warmte en de droogte, nu is het den regen welke den landbouw in gevaar brengt. Onze devotelijke klerikalen zijn er hel hart van in getrapt. Maar die belangstelling welke zij voor den landbouw schijnen aan den dag te leggen, is dat wel uit broederlijke gene genheid, uit liefde voor de landbouwers of is het met liever uit vrees dat zij den boer met zooveel geld uil den zak zullen kunnen kloppen als zij wel gaarne zouden doen Onze klerikalen moeten inderdaad ge durig in de beurs onzer landbouwers komen putten. Tijdens de middeleeuwen waren de noeren verplicht aan de geeste lijkheid tienden te betalen; heden zijn de hSCï> dt‘r geestelijkheid niet minder og. Deze stelt nieuwe belastingen in bij elke gelegenheid en onder alle vormen. Het yeistand van geld te kloppen is bij onze iillramontaneu oneindig grooler dan bij bel is gelijk welken financieinan in Europa; icdeieen zou terugdeinzen voor <1e laak, waarmede eenvoudige dorpsnas- toors mede gelast zijn, namelijk, kost wal kost, miljoenen bijeen te brengen. En zij schrappen ze, die miljoenen, daar waar elk ander mensch beschaamd zou zijn eenen stuiver te aanvaarden. Edoch alles heeft een einde, en daar waar niets is, verliest zelfs de priester zijn recht. De klerikalen worden dal sedert ceiiigen.lijd gewaar: de geldelijkeii toe stand dei fanbouwers is achteruitgegaan ten gevolge der slechte sezoenen welke wij doorslaan hebben, en de roofzuchtige hand dor geestelijkheid vindt soms bitter weinig in de zakken, waar zij ju komt pulleu. De jeremiasklachlen onzer klerikalen zijn md hunne begoerJjjke handen voor de kaxjj woivjiwre tejjrzzm onzer land lied eja suiawii.. Ja. tómtaïtl. den ellendi- gen totttuiud waudea tiajidimaw gaat hun •diep ter tajine. Van dag tol dag vermeerderen de tui t- ga\en onzer klerikalen, en hunne Ituljj- tbiioimen verdroogen. Eertijds had öicm sfecbll.s ide kleine Chineeskens le reddt«- ibedeu zijn er eene menigte andere Meu ken te ondersteunen, die oneindig meier kost n. De geestelijkheid heelt zich lot over de ooi en in hel politiek gestoken, en de wijze op welke zij propagaude maakt, kost tiaar de oogen uil het hoofd. Ueris met door op dc gemoederen to werken, door de overtuiging der menschen te ver anderen, dat zij hopeukan te overwinnen. De klerikalen moeten dc menschen iii hunne stoffelijke belangen aantasleu. ook •nemen zij hunnen toevlucht un het voort durend gebruik van het kiesbedrog tot hel omkoopeu van kiczeis, lot duizend .schandelijke middelen, die degene ver lagen welke er liet voorwerp van zijn, en waarvan dan ook groole sommen golds noodig zijn. En de kiezing is nog op verre na alles niet; daar is dan nog Si. Pieterspenning dje gedui ig geld vraagt; daar heeft men vooral liet gauselm jaar door, dc kleri kale scholen te oiiderboodien, die scholen welke onze bissebopjw n in een oogenblik van dolzinnigheid opgeriebt hebben, op gevaar van hunne partij voor altijd ten gronde te richten. Eindelijk zijn daar nog die twiulig duizend en meer pastoors en nonnen (e onderhouden en te verrijken om hen in staat te stellen hunnen invloed en hunnen dwang zoo ver mogelijk te doet) gevoelen. De lasten die op de klerikalen wegen zijn overgroot, en men zou zich afvragen waar zij zich hel noodige geld verschaf fen, imltcti men niel wisl dat geheel onze Algeiiieeiic lijdingen. Bij koninklijk besluit van 29 dezer, is de heer B. Bernolet, prokureur des konings bij de rechtbank van (‘eisten aanleg te Veurne, ridder van het Leopoldsorde be noemd. Zondag is te Schoorbakke een ..mm lelijk ongeluk gebeurd. Vier arbenrrs vaarden met een bootje op den Uzer, ge laden met eenige materialen voor liet vei sterken dei dijken, toen het ligt vaar tuigje door den stroom werd medegei ukt, en omsloeg. Twee der mannen konden zich redden; de andere twee verdronken, De genaamde Frans Mattbys, 70 jaar oud, rentenier le Snaaskerke, is maandag avond aldaar, door de duisler- gesukkeld. 's An- is zijn lijk nabij Eene vrouw levend verbrand Wij hebben eene nieuwe ramp aan le leeke- nen veroorzaakt door de petrol. Over eenige dagen draaide eene huismoeder, le Kousbrugge, gehuchle Ascappel, de quinquel dood die aan hel plafon hing; zij draaide net Koesje in ae one, die in brand gerankte eu dc lamp sproi.g. De vlammende olie viel op de kieederen van de vrouw die geheel in brand geraakte en schier verkoold werd. Er was geene hulp le brengen, de ongelukkige stierf in de ijselijksle pijnen. Wees voorzichtig, dat deze ramp aan uwe aandacht niel ontga; oppassen is dc boodschap voor allen. Oostende is zonder tegespraak de belangrijkste vischmai kt van Europa. Ge durende de maand november is er in de vischmijii alleen van die stad voor 325,000 frank visch verkocht. Heel die hoe veelheid visch wordt in ons land niet geëten; veel ervan gaal naar den vreemde en wekelijkse!) zelf wordt er vervoerd naar Petersburg in Busland, en naar Bu charest iu Turkije. Om die lange reizen zonder bederf le doen, wordt de visch zorgvuldig met ijs omringd. De nieuwe minister van oorlog, de heer Gralry, heelt dei: volgenden otn- zendbiAef aan de krijgs-ovei heden gezon den Mijuheeren, er is mij te weet ge komen, dal iu zekere garnizoenen, zetel van een bisdom, de of) eieren deuken verplicht le zijn in korps een bezoek to brengen aan de bisschoppen, ter gelegen heid van nieuwjaardag, en dal in andere steden dit gebruik niel gevolgd wordt. Daar die bezoeken door geene hoege naamds wetsbepaling of reglement voor schreven worden, heb Ik besloten om eenheid in die wijze van handelen te brengen, in zulke omstandigheid, dal dc bezoeken in kwestie voortaangeene plaats meer zullen hebben. De koning, heeft 20,000 fr. geschon ken, om verdeeld le worden, door het depai lemeiil van binnenlandsche zaken, lusschen de slachtoffers der overstroo- mingen. De ilevue des travaux publiés meldt, dal door een belgisch ingenieur eene machicn is uitgevonden, waarmede de echte kant, die lol dusverre slechts door meiischenhandcn vervaardigd kon worden, langs mekanischen weg gemaakt wordt. Voor deze hoogst belangrijke uitvinding, die evenals indertijd de ontdekking van de inachine-Jacquard eene ontzaglijke omwenteling op nijverheids gebied teweeg zal biengen, indien zij althans aan de gekoesteide verwachting beantwoordt, is den ontwerper door een amerikaansch De loting zal dit jaar plaats hebben op de volgende tijdstippen Wij hebben hel volle vertrouwen dat het getal leerlingen onzer ofïiciëele scholen nog altijd zal aangroeien on dur ven daarenboven verzekeren, dal, hoe bloeiender deze scholen zullen zijn, en hoe stiller zich onze politieke geestelijken zullen houden, en hoe meer rusten vrede en goede overeenkomst er in Veurne zullen heerschen. Zoo a's wij hel in ons vorig nummer gezegd hebben, heeft hel watei verledene week in Veurn'Ambacht eene buitenge wone hoogte bereikt. Sedert meer dan 3D jaar was het zoo hoog niet geklom men, en het stond i centimeters hooger dun tijdens den vloed van 1872. Hel water iu den Uzer is ook nooit lioogcr geweest, en bevond zich, den 25e“ en 26“" dezer, op 2‘“35 hoven zijn gewoon peil, hoogte die ovci eenkomt met daar omtrent 3m00 boven het gewoon peil van water in Veurn'Ambacht. Moedige pogingen heeft men aange wend om Veurn’Ainbachl van zulke ecu onheil te bevrijden, en gedurende eene gansche week is er nacht en dag gevi ochl geweest, om den IJzerdijk, op eene uit gestrektheid van meer dan eene uur, op te Imogen en le versterken. Al de bedienden van hel Bestuur van Bruggen en Wegen hebben op de lolfe- lijkste wijze hunnen plicht volbracht allen, le beginnen van den hoof’d-iiige- nieur, den heer l’iens, bevonden zich op de bedreigde plaatsen en zijn er gebleven zoo lang als er gevaar was. Met even veel lof moeten wij spreken van den heer Gouverneur cn van den heer Arrondissements Commissaris. De heer Heyvaerl kwam twee maal ter plaats, en de laatste maal, den 24"’, omtrent den avond met 12G soldaten. Zonder le bed te gaan bleef hij geheel den nacht op den dijk, moedigde er iedereen aan en nam er de maatregelen door den toestand vereischt. Van dan al ontbraken er geene werkers meer, noch materiaal, noch vervoermiddelen. De heer Arrondissements Commissaris De Prey had reeds van den 23’’'1 den Veurn’ambachlschen dijk bezocht van aan de Finlele tol over Tervaete; 's anderen daags zag men hem langs den Bei genvaart van aan Bulscamp tot aan de fransche grenzen, waar dc noord westoever van deze vaart dreigde door te breken; en den 2.*?", ten vier me ’s morgends, vertrok hij naar den Uzer, waar hij zich aan de Kuocke bevond wanneer het licht nog brandde, en van waar hij, een uur later, met den Gouverneur naar Nieuport ver trok. En terwijl deze heeren lot aan de knieën in hel water en in hel slijk stonden, geene vermoeinissen ontzagen, hunne rust en hunne gezondheid aan hel algemeen wel zijn opofferden, wat deden onze provin ciale raadsleden, onze representanten en senaleurs van Veurne en Dixmude? Zij warmden hunne voetjesen lieten een ander zorgen. gebroken. Dit gebeurde op dc plaats waar men over drie jaar den siphon gelegd heeft voor liet spijzen van Veurn’Ambacht. Men is er in gelukt de doorbraak, die eene opening heeft van ten minsten 20 meiers, bij de eerste lage lij gedeeltelijk le stoppen. Men heeft daarenboven zorg gedragen, door het afdammen van de S/iijsvaart bij het brugje onder de kas seide van Nieuport naar S.‘ Jooris, dat hel overvloeiende water bij de volgende hooge tijen iu een klein poldertje, begre pen lusschen de voOrnoemdc kasseide, den kruisdfjk enden Uzer, zal ii'geslolen blijven. Deze doorbraak, ofschoon wijd en diep, beeft dus. slechts gedurende eenige uren, water in Veurn’Ambacht gestort. Zoohaast dc lijding der doorbraak te Veurne tockwam snelden onmiddelijk dc Arrondissements Commissaris, de Inge nieur der Watering en de Luitenant der gendarmerie gevolgd door vier gendar men le paard ter plaats en zijn er tol laat in den avond gebleven. le Snaaskerke, is nis misleid, iu de vaart derendags 's morgens Slcene opgevischt. 235 Mililio-L<otiii^ vim 1881. 120 10G 42 68 32 Gemeenteschool voor meisjes Middelbare school van den Staat Ecolo Moyenne Gemeenteschool voor knechtjes School voor volwassenen, of avondsch.1 Toeken- en Nijverheidsschool Muziekschool ItechterJiJko ki-onijlz. Zaak van Henle. Te Nieuport, den 24 Januari. llandzaeme, «25 Veurne, «26 Loo, -27 Alveringhcni, -28 VVoumen, «29 - Dixniude, «31 Te zarnen 603 Hoog xvïvter. Had dtf» do hukvr oever vun den IJncr moeten doorbreken waarvoor men ge durende vijf a zes dagen sterk gevreesd heelt men zou in onze streek groole rampen le betreuren hebben gehad.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1880 | | pagina 2