CONCERT ten voordeelc der over stroomden, ge vallen, ongen lieeren De Prey dadigheid waarmede hij weerstand bood aan onnoembare eiseben. Ik ben dus verplicht aan de Kamer te vragen mij te laten spreken; maar ik moet in zekere ontwikkelingen treden, name lijk wal de zaak der Broeders van Liefde van Brugge betreft, en ik zal «iitoonen langs welken kant in die zaak d scl:e i- ding der wel was. slaat wat zeer ronde alles doel toenemen. Joye •r De Dank aan M. Woeste, daarin geholpen door heel de rechter zijde, geleek de zitting der Kamer woensdag aan een kroegkrakeel. M. de Minister van binnenlandsehe zaken, die in de discussie van zijn budjet zoo menige blijken van talent heeft gege ven en doen zien dal. hij een man is die het hoofd weel, te bieden aan al de stor men en aanrandingen der rechter zijde, had op krachtdadige wijze den kloeken én vastberaden gouverneur van West- Vlaauderen M. Heyvacrl, verdedigd, tegen den smaad en de beleedigingeti der klerikale partij. Dat kon M. Woeste niet uitstaan. Het manneken, mei zijn piepend en venijnig slemmeken, welke de eer heefl door Aalst naar de Kamer gezonden te zijn, wilde woelwater maken, on men weel dat hij daarin tehuis is. Volgens hem is de naain van M. Hey vaerl gehaat en veracht lol op de kleinste gehuchten van Wesl-Vlaanderen, niette genstaande hij een verstandig en deftig man is. De woorden zijn van M. Woeste zelf. Het debat werd zoo hevig en de onder brekingen van weerskanten waren zoo talrijk en geweldig, dat de voorzitter ver plicht was er een einde aan te stellen, iets wat nog zoo gemakkelijk niet viel. Ja, de klerikalen onteeren en schand vlekken alles, lol zelfs de waardigheid der Kamer; bevonden zij zich in eene kroeg, ze zouden zich niet lager of gé- meener kunnen gedragen. Hoe het verdriet over hel verlies van hel bewind en de zucht naar eene minis- tcrporlcfoelie toch iemand zoo diep in den modder kunnen doen zinken! En dan durven de klerikalen zich noe men de partij der deftigheid Met genoegen melden wij, dal de alge- meene discussie over hel budjet van bin- ncnlandsche zaken gesloten en degene over de artikels begonnen is. De rechter zijde moet niet weinig ver heugd zijn, dal deze discussie ten einde is geloopen, want zij heeft daarin een cller.digen fiaseo gemaakt. Nooit hebben wij eene partij heviger zien klop krijgen; zij zal er nog lang de kneuzingen van dragen. ■>e klooster» in Europa. (Vervolg). Wij waren aan Frankrijk gekomen. In 1789, lelde de kerk van Frankrijk, de blocictidsle der calholjcileii, slechts 27,000 kloosterlingen, lieden telt men er meer dan 100,000 en de herstelling van den catholieken eerediensl dagteckeiit maar van 70 jaar. Hetzelfde verschijnsel heeft in België plaats gehad. In 1830 hadden wij maar 280 klooslets. Hel was Napoleon I die Frankrijk voor eenige orden opende. In 1792 waren al de Hoos iers zonder onderscheid, afgcschaft ge weest en hunne goederen afgenomen ten voordeelc der natie. Maar Napoleon had zorg strenge regels te stellen. In zijn'dè- creet van 1809 zegde hij onder anderen Do statuten van elke.congregatie moeten aan hei gouvernement onderworpen wor den. De rekeningen der inkomsten van iedere congregatie zullen alle jaren aan den minister der eerediensten onderwor pen worden. De congregatiehuizen zullen aan de policie der in tires, der prefecten onderworpen worden, enz. Dit decreet is nooitafgeschafl geweest, maar men heeft de kloosters de wet laten schenden. Spanje. Het is gekend dal in hel begin dezer eeuw hel grootste gedeelte van den Spaanschen grond onder de handen der geestelijkheid was. Servilla had 9,000 huizen waarvan er 7,000 aan de priesters en paters behoor den. In 1820 schaften de Cortes de doode hand al. In 1836 nam hel gouvernement bezit der kloosters ten gelalle van 2,000. Al de verkoopingen der kloosters gedaan sedert 1820 lol I860 brachten de som van van 5,636,000 ré iux op, en men schatte dat de goederen die dén paters bleven ten minste o andere miiliaids réaux waard waren. In 1867 bleven er alleen 62 kloosters van minnen met 1,500 leden, en 200 van vrouwen met 15,000 leden. Bij de laatste revolutie sloot Spanje al de kloosters en joeg de jezuïeten weg. De Bourbons heb ben de paters terug gebracht'. In 1690 had Spanje 7 1/2 milliocn in woners,9,000 kloosters en 168,000 kloos terlingen! Hoe kon alzoo dat-iand aan zijn ong< 1 ikkig lot ontsnappen. De klerikale pers vergeel dat eene eerlijke armoede te verkiezen is boven eene oneerlijke weelde. Zij vergeel dal de liberalen niet moeten bloozen over hunne onmacht om overal scholen te bouwen, terwijl de klerikalen, indien zij eenig eergevoel hadden, schaamrood zouden moeten worden, wanneer zij spréken van hunne katholieke scholen opgerichl met hun eigen geld. Hun eigen geld Er behoeft stoutmoedigheid om zoo iels te durven uitspieken. Zij noemen dal Ituit eigen geld, de miljoenen welke zij gekristianiseerd heb ben, de spaarpenningen welke zij, onder het masker van den godsdienst en ouder de bescherming van den pauzelijke zc gen, aan werkman en burger algelrog- geld hebben. Zij noemen dat hun eigen geld de miljoenen welke zij hel lichtgeloovige en fanatieke volk afgeperst hebben, door den pans af te schilderen als eene onge lukkige gevange, veroordeeld om op eenen bussel strooi te slapen. Zij noemen dal hun eigen geld, de for tuinen welke zij ontfutselen der jonge meisjes, die hel ongeluk eene verkwezel de opvoeding ontvangen en hel klooster kleed aangetrokkén te hebben. Zij noemen dat hutï eigen» geld, die erfenissen welke zij door list en geweld zoo behendig weten in te palmen, zonder ontzag voor de weltelijke erfgenamen, die soms in de grootste armoede ver- keeren. Zij noemen dat hun eigen geld, die kolossale sommen, welke burger en boer afgedrongen worden, onder voorwendsel vanS.’ Pieterspenning, penning voor kleine chineeskens, enz enz. Met dergelijke inrichtingen, gesteund op schrik, domheid en dweepzucht is hel gemakkelijk de middelen voor hel bouwen van scholen te vinden. Maar is hel eerlijk’ Hel gaal zoover dat de klerikalen bel geld der noodlijdenden van zijne bestem ming afkeeren, om hel voor het bouwen en onderhouden hunner dompcrscholen te doen dienen. In hel verslag der werkzaamheden van een katholiek liefdadighcidsgenootschap lezen wij dal dezen kring twea derden der giften voor den arme, bezigde om scholen le bouwen. En zij durven spreken van scholen bouwd met hun eigen geld. Welke klucht! Uil het vorige blijkt dal helgctal kloos ters vermindert. Er zijn op verre na in Europa zooveel paters niet als in de laatste eeuw. Bijna overal zijn zij onder de waking der wereldlijke overheid ge plaatst; vele c'atholieke landen hebben ze afgescliaft. Nergens zijn zij rijker, vrijer, talrijker dan in België, hun paradijs. In alle landen en ten allen tijden heelt men legen de kloosters strenge maatregelen moeten nemen, om lal zij de landen ver armen en dikwijls schuilplaatsen zijn van onzedelijkheid en opstand legende w< i'eld- lijke instellingen. Ittinwl- en l.elt vrnicuvvM- l)e Huisvriend, zoo is de titel van een iltusireeid maandschrift dal te Gent, bij M. Ad. Hoste, verschijnt en over welke wij herhaalde malen gesproken hebben- Wij hebben de 12 afleveringen van 1880 voor ons liggen en zeggen volmondig vvjil prachtige uitgave, platen cn tekst zij11 even merkwaardig. De lluisiniend is een geïllustreerd tijdschrift dal wij ten sim k- sien aanbevelen; beval jaarlijks van 200 lol 250 houtgravuren; vormt een boek deel van 400 bladzijden en men krijgt eene prachtige oleographie als premio. Do bezondere commissarissen. Veel belang is cn wordt er door de klerikalen gemaakt over de zoogenaamde Commissaires spéciaux, die door hel Gouvernement gezonden worden naar de gemeenten die in öproer zijn legen de wel Sedert M. Bojin Jaequemyns heeft doen zien, dal de bezondere commissaris eene klerikale uitvinding is en dal de Ministe ries d’Anethan-Jacobs en Malou Beernaerl op minder dan 8 jaren zoo wal 4,881 van die ambtenaars gebruikt hebben, is de praal der klerikalen op dal punt veel verminderd. Dinsdag laatst heeft nu M. Bara in tie Kamer doen zien, dal de bezondere com missaris zelfs aan hel werk g jsteld wordt door het gouvernement dal, in de der kleiikalcn hel besteder wereld is: hel goddelijk of kerkelijk gouvern inent, en hij heeft zijnö beweering ge.'laat i met een voorbeeld, dal ouwederlegbaai is. Inderdaad, heefl de Keik, heelt de Paus geen bezondere commissaris, le welen Mgr. Darousseaux, naar Doornijk gezonden, om Mgr. Dumont mei geweld uil zijn paleis le jagen, en heelt die com missaris daar niet, zelfs zonder eenige toelating van liet gerecht, de sloten en kassen doen openbreken door een smid Welnu, als een Gouvernementzoo volmaakt en vlekkeloos als dit der Kerk, welk geleid en gesteund wordt d<»>rGod, gebruik moet maken van oen bezonderen commissaris, hoe wil men dan dat een wereldlijk Gouvernement, dal niet door den II. Geest verlicht wordt, cr zijne toevlucht niet zou toe nemen, om oproe rige burgers terug le brengen lol hunnen plicht en de gehoorzaamheid der wel 'I De klerikalen zullen goed doen de kwestie der bezondere commissarissen niet meer aan te raken; ze is te netel achtig voor hen. let gecaitelIJU budjet. Men weel dal M. Goblet, aan den hoer minister van juslicie, eene vergelijkende label heeft gevraagd van hel persooneel en de jaarwedde van de katholieke geeste lijken, tijdens de jaren 1841, 1840 en 1880. In 1832 kostte de hooge geestelijkheid aan de belastingschuldigen fi'. 235,232,80. In 1880 kostte die zeilde hooge geeste lijkheid 321,400 frank, dal is 36 p. h. meer dan in 1832. De lagere geestelijkenpastoors, onder pastoors, enz. kostten in 1832 aan den Staal (voor 3870 man) fr. 2,335,791-18. In 1880 lellen wij 4997 betaalde geeste lijke mannen, die ons fr. 4,381,937-50 kisten, zegge vier miljoen, fit ij honderd vicr-en-tachtig duizend negen honderd zeeen-en-derlig frank. Die som is enkel voor hel betalen der jaarwedde bestemd en stelt eene ver meerdering vast op hel burljcL van 1832, van 87 p. h. Als’ men daarbij neemt de milliociiCu subsidie» die jaarlijks gegeven worden voor T bouwen of herstellen van kerken, pastorijenenz.zoowel door sleden en provinciën, dan ziel men v...; die lu'Cien geestelijken, die liet volk doemen en hel werk van kiesd ravers ver vullen, aan hel land kosten. Portngaal heefl gécne mannenkloosters meer. Zij zijn alle in 1834 gesloten ge worden. Er was een tijd waar de geeste lijkheid als meester in dit land heerschip, waar Sebaslittan dacht de kruistochten herin le richten, waar de biechtvader van Jan V den regmi en het schoon weder maakte, vv ade helft der goederen aan de geestelijkheid heli- orde. In 1834 voor de sluiting der kloosters, bleven er 751) mei 18,000 leden Heden mogen or I 500 nonnen zijn. Engeland liet is eCno dwaling te ge- looven dat de kloosters in Engeland wel- trlijk eene volkommie vrijheid genieten; zij zijn er slechts losgelaten. In 1829 strafte een aki met 50 pond sterling boete den pater die zich met zijn paterskleed in de straal zou loonei). Een klooster mag er niet ingei ichl worden zonder mints-, lerieele toelating, Jacob Neler, priester, schrijft: In Engeland beslaan de kloos ters alleen ten gevolge van de vrijheid van associatie. Niet alleen zijn.zij niet goed gekeurd, maar uitdrukkelijk verboden. Hel is bijzondelijk verboden aan de jezuïeten zich in Engeland te vestigen, maar de wet is niet toegcpasi. Op het einde der 18e eeuw hadden Engeland en Schotland maar 22 kloosters. In 1842 was hun getal nog maar met 3 vermeerderd; maar in 1874 lelde Enge land en Scholl and 857 paters en 332 vrou wenkloosters. Van lielgie's kloostertoesiand hoeven wij niet le gewagen. Wij zijn hel land van de wereld dal, zijne bevolking nage gaan, de meeste paters .en nonnen bez -'.. Na ons komt Frankrijk. In Holland zijn de kloosters afgeschalt geworden onder de Franschdominalie. Er waren er toen maar 15. Sedert 1830 hebben zij zich ras vermenigvuldigd. In 1862 was hun getal van 170, waarvan 58 voor mannen met 820 leden, en 137 voor vrouwen met 2,187 leden en dat op eene calholieke bevolking van 1 ,±00,000zielen Algcmeene tijdingen* Bij koninklijk besluit van 4 lebrun*1 1881, is M. Frans Dubreucq, van Veurnc, commis-greH'mr bij hel vredegerecht 'al‘ hel eerste kanion te Brussel, greffier be noemd bij hel vredegerecht le Passchen- daele, in vervanging van M. Van Acker, lot andere bedieningen geroepen. Zondag iiani.tnnudc, <l<vxvr, zal cr op Siadsschouvv bui n alhier, een groot Concert plaats hebben ten voordeele der overstroomden. De Commissie belast om de maaire* gejen voor dit liefdadigheidsfeest te ne- men, houdt zich mei hetzelve ijverig bezig. Zoo wij vernemen, is reeds eene verzaïnelil, flJ voorzien dal zij nog veel ■(;a' commissarissen benoemd, om te hande len, den eersten voor hel gemeente be stuur, den tweeden voor de kerkfabriek. De bijzondere Commissarissen hebben de nonnen gedagvaard voorden voorzitter der rechtbank van Veurne, zetelende als richter in rêféré, ten einde hunne uit drijving le bevelen. De rechter in référe gaf een bevel waar bij de partijen verzonden werden, in rêféré, voor de rechtbank van eersten aanleg. De zaak werd bepleit door M.’rr voor de lieeren commissarissen en M Graeve voor de nonnen. De rechtbank samengesteld uil de lieeren Valcke. voorzitter, Leplae en Van Coetsem, rechters, heelt zaterdag laatst, 5 Februari, ingevolge de besluilselen van de heer prokureur Bernolel, een vonnis uitgesproken dal luidt als volgt De rechtbank, zetelende in rêféré, n Verklaart den eiseh der verzoekers aannemelijk; de dringendheid bewezen, en gevolgelijk verklaart zich bevoegd, beveelt aan de verweersters Louise Basyn en eonsoorlen en aan alle andere personen die zouden gevonden worden gebouwen of goedeiètt gebruikende der fondatic Pieter-Janncs 'l'anghe, le Zar- ren, van de plaatsen le ruimen, zij, alle person. n door hen ingébracht of aan- veerd, met al wal hun loebehootl, dit in de vfjl dagen der beleekcnuig van hel tegenwoordig vonnis in rêféré; zoo niet, betmichligl de bijzondere commis- sarissen De Prey en De Cae voornoemd, de gedaagde Louise Basyn, enz., enz., cn alle andere personen, de gezegde plaatsen of goederen gebruikende, te doen tiildrijven met al wal hun loebc- hoorl, en zich, qualitate qua, in bezit te slellen van gezegde plaatsen en goc- deren; dit alles zonder nadeel van het recht tier pai tijen zich in hoofdzaak te voorzien; verklaart hel tegenwoordig vonnis in rêféré voorloopig uitvoerbaar, niettegenstaande tegenstelling of bc- roep en zonder borg; stelt aan den deurwaarder Pierrcl, te Veurnc, om do uoodige beleekeniug le doen. «Veroordeelt de verweersters lol dc kosten. Ouzo lezers zullen zich nog de zaak liet imu'rcn van den gewezen onderpastor van 8.’ Denijs, titans pastor le Stavele, veroord jeld door de rechtbank vanVeurne, lol 11) Ir. boele, over slagen loegcbraclit aan dén genaamden Camille Pannier, oud 11 jaren, gedurende dc catêchismusles. Het openbaar ministerie is in beroep gegaan legen de uitspraak der rechtbank van Veuiuc. Welnu, hel beroepshof van Gent, in zinnig van maandag, heeft de straf van den lielt Ihaftigen pastor niet voldoende gevonden, en hem veroordeeld lol 30 fr. boele of 10 dagen gevang. De rechtbank van Vèurne komt insge lijks hel geschil aangaande de bijzondere Commissarissen te beslissen in eenen zin voordeehg aan de ztenwijzo van hel Gouvernement. Zie hier in welke omstandigheden: Dé jufvrouw Louise Basyn en con- sooilen, religieuzen le Zarrcn, bewonen, onvergeld en zonder titel, gebouwen na gelaten, aan, ln't bestuurder kerkfabriek van Zarrcn, door wijlen M. Tanghc, in leven, pastor dier gemeente. Toen de wel van 1” Juli 1879 werd af- gekondigd, zagen de nonnen-onderwijze- ressen van Zarrcn van hel olliciecl onderwijs af, maar bleven dc goederen der fondatic gebruiken in dewelke zij eene bijzondere school houden. Een koninklijk besluit van 18 mei 1880, vastslcllende dal d *ze fundatie ten voor deel® van hel onderwijs werd gedaan, herinrichlle dezelve en overhandigde hel beheer der goederen er van afhangende, aan hel gemeentebestuur van Zarrcn. Niettegenstaande de waarschouwingen der hoogcre overheid, bleef de kerkfa briek le kort aan de uitvoering van hel koninklijk hesluil, en hel gemeente be stuur weigerde de nonnen weg te zenden en eene gemeente school voor meisjes in le richten. De heer Gouverneur heefl alsdan de lieeren De Prey en De Cae als bijzondere ■Vselit erlijko ■£(-<> 111jli.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1881 | | pagina 2