s
V
-!
Verdediging
iv
I
I
Het afpersingsmiddel gelukte wonder
wel en bij voortduring. Eerst begon nu
goed de exploitatie. Een broederschap
werd ingeric’il. Overal in alle landen, in
alle steden, op alle dorpen en vlekken, in
alle parochiën, in alle gestichten door
geestelijken bestuurd, boorde men van
anders niet meer spreken dan van de
II. Kindsheid en van de Chineeskens. Oud
en jong, rijk en arm, kinderen die hunne
eersten communie doen en de pastors
weten wonderwel hoe gemakkelijk zij zijn
te misleiden, alles wat men kon, werd
bij hel broederschap ingeschreven, mits
jaarlijksche of maandelijksche bijlage van
zooveel.
41
Er moest dus volstrekt oen middel in
gespannen worden om die arme chinees
kens, Go Is kinderen gelijk wij, te redden
met hun toch hel doopsel te geven, en
als hel mogelijk was, ben in den waren
Godsdienst op te voeden. En dal middel
was.... geld....', dewijl men die voor geld
van hunne ouders kan bekomen en deze
alzoo beletten hunne onschuldige schep
seltjes op de openbare wegen bloot ie
stellen. Als nu die predikanten aldus
hunne licbtgeloovige, vet schrikte en diep
ontroerde toehoorders het hart lel hadden
week gemaakt, gingen zij behendig met
de schaal rond, waar de zoel rammelende
stukken, als bij mirakel, kwamen inge
stort.
fr. VOO
5,685
5,800
5,800
er drie, Antwerpen vier, Brabant zeven,
Ooslvlaanderen tien en Westvlaandcren
zes, le welen: ëëne lu Brugge, ééue in
Oostende, ëëne in Nieupoorl, ëéne in
Roeselare, ëëne in Kortrijk en ëëne in
Poperinghe.
Hel Willems-Fonds werd te Gent, in
1851, met 38 leden gesticht. Tien jaar
later telde hel er slechts 184. Hel is bij
zonderlijk sedert de stichting van het
heilig Davids-Fonds dal bel getal leden
van hel Wdlems Fonds zoo spoedig is
vermeerderd
Zoo moet liet hier ook zijn!
Wij lezen in de Stad Gent;
Wij roepen de aandacht van hot be
stuur en van allen die zich met het onder
wijs bezig houden, op de discussie welke
jp'den Franschen Senaat plaats beeft,
Als het zoo is, wal hebben dan die kro
kodillen tranen en verslagen der paters
predikanten en hekeerders beteekend
Wat voordeel hebben dan die aflaten?....
En al dat geld van vroeger en heden nog,
waar is dat dan heen
Naar China Dat is dicht bij de
maan.
Do Chineeskens.
Onder de menigvuldige geldkloppcrijen
welke de hebzuchtige geestelijkheid heeft
uitgevonden, is er zeker geene die stouter
werd ingerichl dan de Kindsheid, anders
gezegd de Chineeskens. Toen dat 11. werk
eerst opkwam, klonken in gansch wester-
lijk Europa kerken en kapellen heen en
weer onder de pijnlijke jammerkreten van
vreemde paters en priesters; ja, sommige
hunner beweerden zelfs in China geweest
te zijn. Daar hadden zij met eigen oogen
gezien wal al gruwelen waren gepleegd
op arme, pas geboren en nog andere
kleine kinderen: die werden op straten
en wegen gelegd, aan hen zelven overge
laten en niet beter dan hoopen mest aan
zien, bij kruiwagens opgeraapt en aldus
dood of levend aan hongerige varkens ten
prooi gegeven. Geen medelijken kon het
sleeuen hart der chineesche vaders en
moeders treilen ongevoelig, snood en
als tijgers zoo wreed, aanschouwden zij
soms spotlachend de stuiptrekkingen van
hun trillend en zieltogend kroost!
Daarvoor kreeg men dan een beddeken
waarop magere papnonnen verbeeld slaan
die kindertjes opnemen, vette varkens
die ze gretig opeten en waartegen wordt
gevochten om de onnoozele schaapjes le
ontrukken, blijde pastors die er doopen
cu jongens en meisjes die met opgeheven
armen, wichtjes opdragen. Schrikkelijk,
machtig kolossale sommen stroomden toe
van alle kanten en daarvoor werd in rui
ling schonken.... wal a/laal.... en soms
een beknopt verslag van pater Amedeus
of broeder Zebödeus over hot gebruik der
gelden cn den bloeienden toestand der
zaken. Doch er ontbrak nog altijd iets,
ja, zeer veel, om dal 11. Werk te vol
tooien en dal was en is nu nog altijd
Geld, geld en uog meer geld.
Maar nu is onlangs, mandarin Ly Chao
Pee, afgevaardigde van ’t Chineesch kei-
zeriijk bij het Fransche republiek, cene
verhandeling te Brugge komen geven
over den toestand der vrouw in China,
ls dochter, echtgenoot en moeder. Die
zeer geleerde man, welke reeds 12 jaar
te Parijs woonachtig is, heelt aangeraden
van op onze hoede te zijn tegen de logen-
achtige verhalen van sommige reizigers.
Ly Chao Pee bevestigt het de kinder
moord bestaal hoegenaamd niet in de
Chineesche zeden. Hel is valscli te zeg
gen dal er ouders hunne kinderen
dooden of verlaten, en, gelijk het zijne
plicht is, komt Ly Chao Pee krachtdadig
tegen deze lastertaal op, welke de eer
zijns vaderlands kwetst.
Scholen met God. Een treurig
voorval heeft den 3en maart te Elsetie bij
Brussel plaatsgehad. Eenige leerlingen
der katholieke school speelden na den
middag op den koer terwijl de onder
wijzeres was gaan noenmalen. Hel toe
zicht over deze kinderen was gewoonlijk,
gedurende do afwezigheid der onder
wijzeres, aan de vrouw van den portier
der school toevertrouwddoch deze
vrouw, ziek zijnde, had de bcwakiug der
kinderen aan baar dochtertje overgelaleu.
Een kind van min dan drie jaar had zich
onopgemerkt in een waschhuisje begeven,
was er gaan zitten op oenen citorn of
regenbak, en.... was er ongelukkiglijk
ingevallen. Wanneer men het kind uil den
cilern baalde was hel een lijk.
Ziedaar, boe er in de scholen met God
voor de kinderen gezorgd wordt. En hel
is de eerste maal niet dat zulks gebeurt,
want een diergelijk voorval heeft men
verleden jaar in cene school le Luik te
betreuren gehad.
Hel Willems-Fonds, dal nuttig genoot
schap, dat zoo veel bijdraag! tot de
ontslaving en de opbeuring van het
vlaamschc volk, gaal mei rasse schreden
vooruit. Het telt nu reeds 3848 leden en
dertig afdeelingen, waarvan de laatste op
20'“ maart le Poperinghe werd ingesteld.
Deze afdeelingen bestaan in de vijf vlaain-
sebe provinciën als volgtLimburg heeft
De assisen van Wcstvlaanden voor
den tweeden trimester van dit jaar, zullen
te Brugge den 17 mei geopend worden,
onder voorzitterschap van den raadsheer
de llyckman.
Bij vonnis van 16 Februari 1881,
heelt het beroepshof van Luik uitspraak
gedaan in zake van de C" Singers, van
Brussel, en Jean Lemaire, fabrikanl-
mecanicien, te Verviers.
Jean Lemaire is veroordeeld tol hel be
talen van 500 fr. schadeloosstelling aan
gezeide compagnie, over hel maken en
verkoopen van Naaimachienen, onder den
naam van Singers
Advies aan deze die Veurnambaclit af-
loopen met dezelfde naaimachien.
De echte Singers Machienèn zijn maar te
bekomen bij Karei Vanderstraete Markey,
koopman in de groote Ooststraat, Veurne.
De kouing, de koningin en prinses
Slefanie zullen den 5 mei uil Brussel naar
Weenen vertrekken.
De koning en de koningin van Saksen
zullen hel huwelijksfeest van aartshertog
Rodolf bij wonen.
De heer Frère-Orban, minister van
builenlaudsche zaken, zal de koninklijke
ftmilie naar Weenen vergezellen voorde
huwelijksplechtigheid van prinses Step
hanie.
Aartshertog Kodolf zal rond den 12
dezer te Brussel terugkomen. Onmiddelijk
u (dien zullen de geboden van zijn huwe
lijk met prinses Stephanie algeroepen
worden. Men wacht zijnen lerugkeer af
om den dag der reis van de koninklijke
familie naar Weeneu vast le stellen. De
koninklijke familie zal, om zich niet te
vermoeien, maar bij kleine afstanden en
niet des nachts reizen.
Hel gemeentebestuur van Brussel is
voornemens geweest, namens dc bevol
king, een vaarwelfeesl aan de prinses aan
te bieden, dal zou beslaan in een groot
bal in hel paleis van schoone kunsten,
maar de lijd was le kort om er de gazloe-
stellen te plaatsen en daarbij bevinden
zich in dit lokaal nog de prijzen der
nationale loterij; men beeft dus van dit
voornemen moeien afzien.
Bij besluit van, den minister van
binnenlaudsche zaken is de trekking der
loten van de 2" serie der nationale loterij
uilgesteld lot den 20 april en volgende
dagen, om 9 uur ’s morgends. Men zal tol
12 april loten kunnen bekomen bij al de
poslont vangers van hel rijk. Na dit tijd
stip zullen er slechts in hel paleis van
schoone kunsten verkocht worden.
Een verzoekschrift door 109 advo-
kalenen magistraten van hel arrondisse
ment Gent geleekend, is naar de Kamer
van volksvertegenwoordigers gezonden;
hel vraagt dal cene wet de volg.nde schik
kingen bekrachlige:
1“ Wanneer in cene zaak, waar ver-
schillige beschuldigden betrokken zijn de
handeling in liet vlaamscb plaats heeft,
zal het openbaar ministerie verplicht zijn
uitsluitend die taal te gebruiken, iudieii
zij door al de beschuldigden verslaan
wordt, en zoo die taal door dc verdedi
ging van een der beschuldigden wordt
gebezigd.
2" In de vlaamschc provinciën zullen
de rechterlijke ambtenaars hunne proces
verbalen in hel vlaamsch opstellen. De
getuigenis van ieder getuigen of beschul
digden zal in de taal opgeschreven zijn
waarin zij gegeven is.
De Etoile Beige sluit de inschrij-
vingslijsl door haar geopend ten voor
dode der overstroomden van Belgie; de
opbrengst beloopt het boog cijfer van
168.609 fr. 12 c. Nooit heeft in Belgie een
dagblad zulke belangrijke som kunnen
bijeenkrijgen voor een liefdadig werk.
Een duivenliefhebber van Brussel'
heeft dezer dagen bij nolarieele acte cene
beurs geslicht, ten kapilalle van 20,000
fr. en waarvan de jaarlijksche inkomsten,
hetzij 1,000 fr. moeten besteed worden
voor den eereprijs van een nationalen
duivenprijskamp le Brussel in te richten.
De zaak van den burgemeester van
Wetleren en van den policie-commissaris
dier gemeente, beschuldigd van gewel
digen tegenstand legen de benoeming
eouer onderwijzeres in de gemeentebe-
waarschool, is zaterdag voor het hol van
beroep voortgezet. De heer Goethals heeft
voor de beschuldigden gepleit en de heer
Gamond, substituut van den procureur
generaal, beeft de beschuldiging slaande
gehouden. Den 16 april zal liet vonnis
uilgesprokken worden.
Het grauwvuur te Warquignies.
Maandag werkte men niet in den pul n.r
2 van den Grand-Buisson. Eenige werk
lieden bevonden zich noglans in den pul
om le werken aan de verbreeding en ver
lenging eenercosteresse. Tien werklieden
waren hieraan bezig.
Een weinig na 9 1/2 uur hoorde men de
noodbel klinken en onmiddelijk sprongen
er mannen vol moed en zelfopoffering in
den ophaalbak en daalden in den pul.
Het grauwvuur was uitgeborsten, op dc
plaats waar de werklieden werkten. Dezen
lagen in de costeresse en kermden luide,
verschrikkelijk verbrand zijnde. Men
Betooging ter eere van Conscience.
De Zweep, een weekblad van Brussel,
heeft voorgesteld eene grootsche betooging
in de hoofdstad ter cere van Conscience
in le richten, en dit ter gelegenheid der
verschijning van hel homiersle boekdeel
van den beroemden schrijver. Doch, vol
gens de Zweep, moet dit huldebewijs niet
alben algemeen zijn, maar liberalen en
klerik.alen, Willems-Foiiusers en Davids-
Foilds'i's, moeten alsdan verbroederen,
en zich, hand in hand, onder hel zelfde
vaandel rangschikken.
Hierop antwoordt, het Volksbelang
orgaan der voornaamste vlaamschc libe
ralen van Gent, dal hel de gedachte om
eene verdiende hulde aan den grooten
schrijver le brengen ten volle goed
keurt, maar, dal het er niet kan in toe
stemmen met de klcrikalen te verbroede
ren, en nog veel minder zich hand in
hand met de Davids-Fondsers onder een
vaandel van noch mossel noch visch le
rangschikken.
Kb-rikale bladen zijn met de Zweep ook
niet T ecus. Zoovragen bij voorbeeld liet
Burgerwelzijn en Hond den Herd van
Brugge, waarom het feest ter cere van
Conscience le Brussel moet plaats heb
ben? Waarom men niet liever eene be
longing in iedere groote vlaamschc stad
lot stand brengt?.... en reeds doen zij hel
voorstel te Brugge een comitcil van kle-
rikalen en liberalen in te richten, welk
gelast zou zijn schikkingen le nemen om
de geachte romanschrijver in dc stad van
Breidel en de Coninck schitterend le
ontvangen. Doch de liberalen van Brugge
aanzien hel voorstel der bovengemelde
klerikale bladen meteen wantrouwig oog
en schijnen geenszins voornemens le zijn
hel te ondersteunen.
De grootsche betooging ter ecre van
Conscience zou dus wel kunnen schip
breuk lijden.
Misschien is de Zweep te overhaastig
geweest; misschien had zij dienen, niet
alleen Brusselaars, maar ook de hoofden
der vlaamschc beweging inde provinciën
te raadplegen; missclm n is hel onbe
hendig cene naaping van hetgeen er
onlangs ter ecre van Vidor Hugo plaats
greep voor le stellen; misschien is hel
ontwerp der Zweep onp> aclisch, daar de
verbroedering tusschen liberalen en kle-
rikalcn in Belgie om zoo te zeggen een
onmogelijkheid is geworden.
Algonicone tijdingen.
In den wedstrijd van vet vee gisteren
te Gent gehouden, heeft P. Ganlois, land
bouwer te Leysele, de tweede premie,
200 fr. en eeneii zilveren eerpenning,
behaald, met eenen os gekruist ras,
wegende 846 kilogrammen.
Op Zaterdag 16 April 1881, om 10
2 ure ’s morgens zal or in T Provinciaal
Gouvernemenlsh-itel te Brugge overge
gaan worden lol de openbare aanbeste
ding.
1" Der afgravingswerken op den rech
ter over der ac.hierliaven le Nieuport, ge
schat 4940 fr. Borgstelling 250 fr. in
speciën.
2" Der buitengewone onderhoudswer
ken voor hel herstellen der beschadigde
schiiinten o( lahis van den JJzer, begroot
op 20,009 fr. Waarborg 1000 Ir.
3 Der werken lol versterking der
schuimen van 'l gedeelte des kanaais van
Veurne naar Nieuport stroomafwaarts
den duiker der kruisvaart gelegen, be
groot op 16,000 fr. Borgtocht fr. 800.
Sedert 1 April 1881 is de malle poste
alhier om 2 1'2 ure na Oostende rijdende,
cn na hel aankomen van den laatslen
trein van aldaar lerugkcerendc afgeschafi.
Zaterdag morgend is in bel provin
ciaal gouvcrnemenlsholel overgegaan tol
de volgende openbare aanbestedingen
1° Der herstellingswerken bij middel
van steenbekleedingen, der beschadigde
hellingen langs dc vaart van den User.
betreffende de bevoegdheid tol het geven
van lager onderwijs.
Artikel 1 van het fransch ontwerp
luidt als volgt
Niemand kan onderwijzer worden,
zonder vooraf een akte van bekwaam-
heid te hebben verkregen. Alle hier-
mede strijdige bepalingen der wel van
1850 zijn afgeschafi.
Z.io iels zou hier in ons land dienen
ingevoerd le worden, want hel is schreeu
wend, van wat slach van lieden de
geestelijken tegenwoordig onderwijzers
maken.
Hel schoolenkwest toont dit duidelijk
aan; er zijn personen, die gisteren nog
koewachter waren en heden onderwijzer
zijn in eene katholieke school. De pas-
toormeiden, die niet begrijpen wal onder
wijs is, worden onder-w ijzeressen. Het
is voldoende dal men de kinderen hunne
gebeden kan aanleeren, om eene plaats
van onderw ijzer of onderwijzeres te be
komen.
Mag of kan zoo iels blijven duren?
De geestelijken en klerikalen zijn er
in gelukt, door dwang en uithongering
een groot getal leerlingen in hunne scho
len op den buiten te lokken, en die onge
lukkige kinderen, als zij er verscheidene
jaren doorgebrachl hebben, zullen hoege
naamd niets weten, zelfs niet goed hunne
gebeden, want de geestelijken houden
geene school uil liefde om de menseben
te onderwijzen, integendeel, hel is om te
beletten dal zij goe I onderwezen worden
in de officiecle scholen en lol onafhanke
lijke burgers worden opgeleid, die zich
met meer ouder den dwang eener dweep
zieke geestelijkheid stellen, dat de pas-
toorsscholen zijn ingericht, waar men
niets leert.
In Frankrijk heeft men de noodzake
lijkheid gevoeld hel. reclit van onderwijs
le onttrekken aan de geestelijke orders,
die door het uilreiken van walmen lettres
d’obédience noemt, toelating hadden om te
onderwijzen. De uitslag heeft duidelijk
bewezen, dal er daar misbruik van ge
maakt werd en vele personen todatings-
brieven bekwamen zonder er de minste
bekwaamheid voor le hebben.
Hiei in ons land moet hel alzoo ook
geburen. Niemand zou onderwijs mogen
geven, die niet een titel van bekwaamheid
bezit. Dal is noodzakelijk, hoogst drin
gend, wil men niet dat een ge ieel ge
slacht in onwetendheid cn fanatism opge-
brachl worde.
Wij welen dat de Grondwet het geven
van onderwijs vrij laat. Dal is wel, maai
de geest van de wet, als men zegt onder
wijs geven, moet toch willen zeggen, dal
degenen die onderwijs geven, daartoe de
noodige bekwaamheid moeten hebben.
Er is niet een bedrijf, niet een enkel
ambt, le beginnen van nachtwaker lol de
hoogste bediening of men moei bewijzen
van bekwaamheid geven en om onderwij
zer of onderwijzeres in eene katholieke
school te worden, moet men volstrekt
niets, wij zeggen niets weten.
Dal is meer dan een comble, want hel
brengt ons land, onze instellingen in ge
vaar en als de wetgever de vrijheden van
onderwijs heeft gedecreteerd, kon hel
hem onmogelijk in de gedachte komen,
personen toe le laten onderwijs le geven,
die er zelf geen beziteo.
Wij roepen nogmaals op dit punt de
dringensle aandacht van de regeering cn
van de vrienden van hel onderwijs, want
de toekomst van duizenden kinderen, die
nu in de onwetendheid opgebracht wor
den, vooral op den builen, hangi er van
uf.
Bestek 6,900 fr. Hebben aangeboden:
MM. Delporte. Nieuport,
H. De Seek, id.
I*. Seheirsen, Pervyso,
Janssens, Oudenburg,
J’. DeSwarte, Nieuport, 6,720
2" De werken van gelijken aard langs het
kanaal van Plasscbendale naar Nieu
port. Hebben aangeboden:
MM. Janssens, Oudenburg, fr. 4,990
H. De Seek, Nieuport, 5,170
Achslogli, Uper, 5,298
hl
i '4
I
is
01
/le