fim
I
i
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
ilen.
fT
H
il
ZA’i'EKÜAG JULI
Neenneenneen
Wij willen niet beweeren dat 'alle de
Schrijft daar maar ellelange artikelen
i allowissel-
1!'.
H »t, 41.
Zagerij der professors.
De professors komen altijd in bun vuil-
blad met de oude zagerij voor den dag,
dal de liberalen slechte menschep zijn en
dat de klerikale!) alleen deugen; en dal,
als wanneer een priester, een pater of
een klerikaal builen de, schreve loopt
het een bewijs is, dal hij de goede prin
ciepen verlaten heeften dat hij liberaal
is geworden.
Dit is een zeer gemakkelijk stelsel
men legt aldus al het kwaad dal er ge
beurd ten lasten der liberalen. Hoe jam
mer voor de professors, dal hun stelsel
zoo belachelijk is.
fUö grrroole theologanten zijn evor-
tieuietis te zagen over Itet t ecld der kerk
om lijdelijke goederen te mogen bezituu.
vermits de wet op de bestendige deputa
tion voor hel einde der maand juli moet
gestemd en uitgeveerdigd zijn, wil zij
toepasselijk wezen op de kiezerslijsten
van l'“ oogst
De tnidden-seklie heeft met 4 stemmen
tegen 3, liet advies uilgebracbt, dal de
amendementen die de uitbreiding van bel
stemrecht betreffen, van het ontwerp
zuilen worden afgescheiden en aan het
onderzoek der midden-seklie onderwor
pen blijven, ofwel aan eeneandere com
missie, door de kamer aan te duiden, om
er later verslag over uil le brengen.
Zaagt maar, professors, over het hoog.»,
gezag der Bisschoppen, en plaats ze
maar boven de ministers en boven den
Koning in zaken van godsdiensligen aard.
Dominés en Rabbijnen staan in etis grond
wettelijk België bp de zelfde lijn als de
katholieke priesters. Zijn nu deze laal-
sten, boven dc ministers en boven den
koning, ehwel, de dominés en de Rabbij
nen zijn hel ook. Doel het u nu genoe
gen, professors, van te deuken dat gij in
zekere zaken boven de minister en boven
den koning zijl, wel bekomt? hel u.
de kwalen
V
J
i
r
L’Vop
I
Lj nen
Alen schrijft in bij don druk ker-uil gever, Ooslstraal, 6, !e Veiirim, on op
alle postkantoren <ies rijks.
Brieven on geld vrachtvrij.
Alle Hiededeelingen, artikels ot brieven, behoorlijk onderlm.keud. als
ook bekendmakingen uilerlijk Tegen Vrijdag middag toe te zenden.
Die heilige mannen beweren ook ge-
duriglijk, dal wij het catholicismus en dc
catholieken aanvallen. Weeral eene ver-
sletene zaag. Wij bestrijden noch het
catholicismiu noch de catholieken, maar
wij verdedigen de liberale partij tegen
hel clerikalismuswij verdedigen onze
vrienden tegen dc lasteringen en grof
heden der clerikalen.
Hel catholismus is dc catholieke gods
dienst; het clericalisnius is eene politieke
partijdie de opperheerschappij der
geestelijken betracht. Catholieken zijn ge-
loovigen, die den catholieken godsdienst,
belijden; clericalen zijn menschen, die
strijden voor de oppermacht der geeste
lijken in alle zaken.
Als wij nu zoggen, dal de priester die
de politiek boven den godsdienst plaatst,
eene kwaal is voor de maatschappij, een
vijand der christelijke religie, wij zeggen
dc waarheid. Immers het is de schuld
der politieke priesters, dat de onwetend-
menschen meer en meer gelooven dat
tuin alles toegeluten is. als zij maareleri-
caal zijn, als zij maar strijden voor do
kerk. Hel is dc schuld der bisschoppen,
dat er bij de burgers en in de liooge
standen zoo veel schijnhciligaards zijn,
welke de religie als een middel gebrui
ken, bet is dc schuld der bisschoppen
dal de nieuwemodeschc geestelijken vol
komen vergeten verdraagzaamheid aan
liet volk te prediken, zendelingen le zijn
van den God des vrede», van den God
der liefde
(all, GEI.D-
I |n te later
.jgheden ir
d I;
i r prijzen
J meer ei
js op voor-
In alle de gestichten waar het gerecht
onderzoekingen deed vond men plichti-
gen, dikwerf in menigte. Hetgeen te Sint
Huibrecht, le Namen en elders in verbe-
teringshuizen voor jonge kwaaddoeners,
door de broeders werd verricht is af
schuwelijk en zou hier niet kunnen ver
haald worden.
En wanneer de geestelijke overheid die
feilen kent zegt ze niet Ronse heelt hel
genoegzaam bewezen Dit ging tnij niet
aan, zegt de biechtvader der broederkens,
en deze, op laste van eetiige paternosters
of lilaniën te bidden, dreven hunnen han
del maar altijd voort.
Geeue beschuldiging, geene aanklaging,
geene afschaffing, niets is voor de broc-
dei keus te vreezeu. Zij gaan maar altijd
gerust voort zoolang de burgerlijke over
heid er niet lusschen komt; zelfs wan
neer T een of T ander liberaal blad op de
over T algemeen erkende feilen zinspeelt,
dan zijn die broederkens verontwaardigt,
ze sleuren den gazelschi ijver voor de
rechtbank, cischeu schadeloostelling en
sein eeuwen alsof ze ounoozele slacht
offers der geuzen vervolging waren.
Maar als dc zaak le grof wordt, zoo ris
te Ronse. dan zou men denken dal die
mannen door hunne oversten afgedankt
worden?
Ja, ja dc zaak der Goede Werken van
Ronse heeft dit ons bewezen.
De broederkens, ten getallc van 22,
werden allen min of meer plichlig bevon
den. sommige aan vuile zaken, andere
aan gruwelijke mishandelingen.
En de bisschop van Gent, door de be
kentenissen der plichtigeu zelf allerbest
i'i/gelichl, schafte zeker hel klooster af?
Óm den bliksem niet, zijne doorluchtige
hoogwaardigheid bevredigde zich met dc
kostschool af te schaften; de broederkens,
hoe vuil ook, bleven broederkens, T is le
zeggen, mannen die alleen bekwaam zijn
aan de kinderen den godsdienst le loeren.
Heden bevinden zij zich in die hoedanig
heid in allerhande gestichten waar zij
hunne mispeuteiing voort leeren.
Is dit hel geval, met de officieële
schoolmeesters?
Zou men durven beweren dat een open
baar onderwijzer, zijne plichten miskent
hebbende, een oogenblik in functie is
gebleven?
En kan zulk feil geheim blijven?
Een onderwijzer leeft achter geene
kloostermuren, zijne handelwijze is van
geene vesting omsingeld, hij handelt en
wandelt in do wijde wereld, in iodereens
gezicht. Dikwijls wordt hij door zijne
oversten bezocht, gelood of beknibbelt
volgens verdiensten; allo dagen heeft men
de gelegenheid hem aan te klagen zoo hij
komt te falen en zekerlijk, heden dal de
klerikale spioenen overal op loer liggen
om er maar eene» te knippen, is hel hem
niet mogelijk te ontsnappen.
E» zoohaast als hij verdacht wordt,
moet hij zijne bezigheid slaken en, eeus
plichlig ei kend mag men wel zeker zijn
dal de officieële onderwijzer in geen
hoegenaatn openbaar geslicht nog zal
worden aangenomen.
Hier geld het niet—-zooals inde kloos
ters waar men mannen herbergt en be
waart, zonder te welen van waar ïu ko
men en zonder te vragen wal rechterlijk
boedellje zij reeds ten bunnen laste heb
ben, dc menschen te foppen en te be
driegen, men moet weten van waar do
officieële onderwijzers komen, -wat en
waar zij geweest zijn, en geen enkd
onder hén wordt genoemd zonder dal hel
belanghebbende bèsluuï aangaande den
aanvrager alle dc noodige inlichtingen
bezit.
XVaarom de kloosterscholen niet als
zedelijkc scholen mogen aanzien
worden.
De klerikale dagbladschrijvers hebben
na veel gezocht en lang gewacht le heb
ben een half dozijn officieële schoolmees
ters gevonden die voor hunne ontucht ol
slecht gedrag eene welverdiende straf
voor de rechtbank bekwamen.
Welnu, roepen die brave schijnhei
ligen, zoohaast een broedetken wat
m niispeukrt, zoohaast een braven priestei
ouder de valsche beschuldigingen der
geuzen bezwijkt, staat gij. liberalen,
allen le gelijk le schreeuwen en le
huilen. Gtj zief nu wel dat er onder de
oofiicieele sèhoolmeesiers talrijke slechte
i> kerels zijn die de kinderen onzedig
n maken.
Zoetjes aan, schijnheiligen zoo gij
wilt, zullen wij eens afrekeneu, den
eersten dag den besten.
Gij zult al de officieële schoolmeesters
opnemen die door het gerecht werden
gestraft. Wij zullen alle dc geestelijke en
broederlijke goede werken mededeelen, er
iiaaslzellende, alle degene die eene mel
ding in uwe bladeren waardig werden.
Voor hetgeen ons betreft, wij vinden
de feilen ten laste van kloosterlingen en
andere geestelijken zoo menigvuldig dat
hel ons begint te walgen alle die vuilig
heden op te nemen.
Nogtans om de kribbelaars van de
katholieke bladen den mond wat te slop- I
pen, zijn wij somtijds toch verplicht zulks
le doen.
Wij willen eens onze redenen zeggen
waarom eene papenschool niet als zede
lijk mag aanzieu worden en waarom hel
officieel onderwijs waarborgen opleverl
die 's'ouders vertrouwen verrechtveer-
digen.
De kloosterlingen zijn doorgaans onge
leerde menschen, die in gevorderden ou
derdom dien staal aannemen en T onder
wijs verkiezen in plaats van bij de schoen
lappers tafel ie blijven of vlas te zwingelen
zoóals het proces der broederkens van
Ronse het ons deed kennen.
Zonder voldoende opvoedingen geleerd
heid door luiaardij alleen bewogen,
i emen zij niet alleenlijk een vak aan
waarvóór zij niét bereid zijn, maarzij
zeggen nog vaarwel aan alle de wereld
lijke voldoeningen waar onze natuur naar
streeft: vriendschap en liefde, die om
zoo te zeggen den hefboom uilinaken die
bel meiischdom lol een altijd voordurende
ontwikkeling drijft, mogen voor hu t niet
meer bestaan.
Nemen wij aan, dat alle die beloften
van armoede, zedelijkheid enz. enz., als
echt mogen aanzieu worden, en dat het
vei diensielijk zij zich tegen de wetten,
door God zelven voorgesteld, le verzetten.
Maar zoo die beloften niet gehouden
worden, zoo ineu de driften den loom
geeft op eene wijze die in tegenstrijdig-
hcitl is met dc natuurlijke wetten waar
van wij zoo even spraken, worden die
verbrekingen aan de jdichlige overtreders
ten kwade gerekend door hen die belij
denis ontvangen hebben?
Neen.
Worden die overtreders der zedelijke
en maatschappelijke wetten aan de recht
banken overgeleverd
Neen.
Worden de ondervv ijzers met God die
verscheidene geslachten gatisch bederven
vat; hun ambt ulgezei?
Neen.
Worden zij er ten minste voor berispt?
Neeu.
Doel men hun verbod in hei toekomen
de hun uiig gedrag te vervorderen?
Blad verschijnt allen Zaterdag; en allen Woensdag in Supplement.
Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar:
tVwr Stad: 6 maanden, lï. 3-25 Een jaar, fr. 6-00.
l oor gaiixeh Ilelgie: 6 maanden, ir. 3-75 Een jaar, Ir. 7-00.
Een afzonderlijk n miner 10 c.“ Bekendmakingen 20 centiemen den
drukregel. Reklainen 50 centiemen den regel.
openbare ambtenaars en onderwijze'»
onfaalbaar zijn, neen, onder hen ook kun-
tien schurfte schapen gevonden worden,
maar zoohaast de zaak gekend is van dc
overheid, worden zij afgedankl en aan de
rechters overgeleverd.
Wij moeten er nog bijvoegen dal men
zich groolendeels zou vergissen, zoo men
dacht dal alle de officieële onderwijzers
eene liberale opvoeding genoten of gen-
zenprinciepeo koesteren. Neen. Een groot
getal komt ons nog uil de kloosteruor-
maalscholen en het is op te merken dat
meest al de mispeuteraars die men onder
hen vindt uil die slichten komen, waar zij
misschien en waarschijnlijk dc mispeute-
ring aanleerden.
Dus, bij de papen, geene waarborg van
geleerdheid, opvoeding of zedelijkheid.
Geen onderzoek, geen bestuur.
In hel openbaar onderwijs kan er geen
voortdurend bederf bestaan, daar de over
heid immer een waakzaam oog op hel per
soneel houdt, dut de meesters lusschen
alleman, als deftige, burgers en familie
vaders leven, dal zij onophoudend wor
den bespied door hunne vijanden, dal de
overheid zelf ze aan de rechters overleven
zoö’zij gemist hebben en dal dc misdadi-
gen geeue hoegenaamde hoop mogen
koesteren ooit hun ambt nog mogen le
bekleeden.
Dal men lusschen beide slelselen oor-
declc.
Do IkeHtendtgo Dcputntie.
Hel is dinsdag dal de discussie in de
Kamer aangevaiigen is van hel vvelsonl-
werp, dal de ambtsbevoegdheid ,der Be
stendige Depulaïien van de provinliale
raden wijzigt.
De lieer De Vigne, volksvertegenwoor
diger van Gent,-heeft daarover een zeer
merkwaardig verslag gemaakt, dal al le
lang is om in ons blad over te worden
genomen, maar waarin hij duidelijk aan
toont hoe noodzakelijk het was dat er
eene verandering aan de wet, welke de
bevoegdheid der Bestendige Deputation
regelt, werd gebracht.
Hel voornaamste doel van hel ontwerp
is aan de bestendige deputation het toe
zicht, in eersten aanleg, der kiezerslijsten,
te ontnemen, alsook dc betwistbare jmi-
diclicin zaken van belasting en militie en
hunne bevoegdheid in het goedkeuren der
kiozingen voor de handelsrechtbauken en
voor du werkrechtersraden.
Men weet dat het de bestendige depu
tation, en vooral die van Oost- en west-
Vlaandereil en Antwerpen zijn, die do.
aanbieding van dat ontwerp uoodzakelijk
hebben gemaakt.
Het zijn vooral die klerikale depulaïien,
die door hunne partijdige beoordeelingen
in kieszaken de regelmatige werking der
wel op de kiezerslijsten ónmogelijk maak
ten.
Het debat in de Kamer belooft belang
rijk te zijn, want meer dan ecu truk vai,
de klerikale deputa'tieii zal aan den dag
komen en men zal aldus kunnen oordeehm
wal misbruik zij van hunne macht hebben
gemaakt.
I>e Marhbte, om valsche kiezers le
maken, zal daardoor veel van hare macht
verlie*e;» en hel is ook. daarom dal de
klerikale dagbladen dal wetsontwerp zoo
lievig aanvallen.
Ife kwestie van het stemrecht uit te;
breiden .oor de proviir.i:ile eu gciAcente-
kii’zingvu, is in de sektiöirbesproken ge
weest.
Dc midden-seklie heeft deh titel de
kwestie bezig gehouden, maar hoeft be
slist dat hel voor hel oogenblik ónmoge
lijk is zich daarmede bezig te houden,
t“n
IKSi.
ADVER
liet
iJWlUf/l’.
ll
DU IN KERKE
GHYVE1.DE
VEURNE
GENT
BRUSSEL
5- 42
6- 19
9-15
10-42
4-28
3-0ó
1-32
8-50
vnn
BRUSSEL
GENT
VEURNE
GHYVELDE
DU1NKERKE
3-35
8-06
8- 23
9- 02
9-00
10-25
12-23
12-45
1-11
5-50
7-35
9-51
10-11
10-45
7-28 9-25 11-57 2-30 4-42 t.-19 7- IJ
7- 48 9-51 12-15 2-40 4-55 8-34 -
8- 15 10-21 12-35 3-10 5-22 9-04
Znlf lis irwv
reven, zoo nU
|w«rkiiMZ hei
IvolrD. dat dw
L-:i zuik> ui» t
buiten» p^rig-
dewr Villen*
jka oorzaken
n het Mmw-
onkclijko R«-
NIEUPORT (Stad) 7-00 9-00 11-32 2-05 4-17 5-51 ~-~
D1XMUDE
DIXMUDE
NIEUPORT
:>.'nvau aller
"S.rt,
J jdou uit
eporzaak ook
',^'sproteu
■enz.
ÖVK.
D, dodettoffen
LC.ichernire eu
IFlkncllo.
I b igiunen van
»i en, in zijde
vu katoen;
I
I p. Ijzen die du
r?.: mit» goed'
^’.■|osgen ruet
Op openbar*
Landbouw-
rlysH te )n:eu
’fii Ar»l» r<?
Vert rcktirc*»
5- 54
6- 32
7- 12
9-38
11-05
vhii den ijzorenweg
11-00 3-09 6-13
11- 39 3-48 5-42 6-46
12- 23 4-26 6-19 7-15
3-23 7-10 9-15 9-28
5-35 9-31 10-42 10-42
Duinkerke, Veurne,
8-20
7-14
10-11
10-32
10-58
-ld VMI
I t. bloed.
II Wi.iuhirvollrt
wordi.'ti g< -
(.lAVclin
i huu
ju iü
1 v.iii gemak
aide. Zij lw
Ij gohool»
Am »i»u 't gan-
vsiel, rmder
uurtijke -wor-
viu ton »Dkol
i. te baachadou
ijtn de inden
iJen.die tien
(<n tot renen
Adoed brr.n-
5 heel en
Sb*.
V/e
|7 r!» de lever,
r jGedonk dat
l'/dc «pijsvor-
"ifterkeu, alle
»n en eene ge-
mw. h>'t koet,
je, oudheid om
<lel tegen all'<
J. or, en komt
i kend dat hij
|0 en 45 jnreu
4er dat hij er
beide rekten.
(ient nam* Drussel <mi IHxiiiikIc naai* X.ioupot-1
3-62 5-50 -l
11-50 6-07
2- 59 8-59
3- 22 9-10
1 lij
■N-'
