DEN.
O",
lijn.
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
n
!en.
1
L:
JAAR.
ai.'
ittO.
ZAFEKOAG IC JliLi
t SE I
►op
mt, -411.
Do Kntner.
11e w issel-
mude.
landbouw-
T
n te Tater
glmden ir.
Ir prijzen
i meer er
j
1
i ide kwalen
en eau aller
den uil i
xirz^ak ook
gMproteo,
onz
Tot slotrede.
De burger en de religieus eenkn f.n de-
ZELFDES PERSOOS IS VLEESCH EN BEESEN
zijnde, volgt eruit hetgeen höoger bewe
zen is, dal een en dezelfde persooft te ge
lijker tijd kan arm en rijk zijn, dal een en
dezelfde persoon te gelijkertijd dood en
lerend is, dat een en dezelfde persoon kan
bezetten en niet kan bezetten.
Verslaat gij dat, beminde lezers? Neen,
nietwaar? Wij ook niet't Is mirakel!
Wie weet
Er gebeuren tegenwoordig tóch zulke
zonderlinge dingen(Verdediging).
l>e IzlooisterH.
Wal is een klooster?Een broederschap,
dat aan dit of dat geestelijk orde toebe
hoort; niets is eenvoudiger.
Welke is de hoedanigheid der leden,
welke dit broederschap uitmaken? Hier
valt te onderscheiden.
In elk lid eens broederschap^, vindt
men twee bestanddeelen: de religieus of
broeder en de burger.
Wie in een klooster gaat, wordt eerst
en voor al religieus en een zijner eerste
beloften is die van armoede.
Maar hij blijft niet, te min burger en in
die hoedanigheid heeft hij geemnvuri-
gcren wensch dan zoo weinig mogelijk
aim te. zijn en zelfs van zoo rijk mogelijk
te worden.
Sommige onze lezers zullen zeggen, dat
wij ons eigen zalven tegenspreken en
nochtans is er niets meer waarheid dan
wat wij zegden.
Door hunne belofte van armoede, willen
paters en nonnen niet rijk zijn. Vóór God
zweien zij allen eigendom af en willen
zelfs het woord het mijn of het uwe niet
meer hooren uitspreken. Niets behoort
hun nog toe, zelfs niet het kleed op de pij,
welke zij dragen, noch het boek waarin
zij hunne gebeden lezen, noch den pater
noster noch de koorde, welke langs hun
kleed afhangen.
Voor de paters en nonnen is de eigen
dom eene ondeugd en eene misdaad, en ze
kan de kloosterlingen niet ontslaan van
de belofte van armoede, welke zij bij hun
binnentreden in hel klooster hebben uit
gesproken. en deze belofte heeft voor
bekrachtiging de hel met ai hare tormen
ten en eeuwige pijnen.
Als religieus mogen zij dus niets bezit
ten, zij zijn onbekwaam iels aantewerven.
iets te koopen, zij zijn dood voor de
wereld, gelijk zij zelven in hunnen heili
gen babbel zeggen.
Maar zijn ook burgers, en in die hoeda
nigheid is er niets dat hun belet de erfms
intepalmen eener familie, die voor hen
niet meer bestaat, of van scherreweg te
spelen met hetgeen zij van ecneii religieus
ofeenen anderen binnen hel leven of na
dezes dood kunnen pikken
Daarvoor zijn zij levend, zeer levend ft
zoo levend als T mogelijk is.
Dood of levend zijn te gelijk, dat is nog
al aardig niet waar? En toch is het zoo!
Maar dat is nog niet alles. Er is nog iets
meer bewonderenswaardig: namelijk de
profijten welke er verbonden zijn aan
dien dubbelen staal van dood en levend te
zijn.
Oordeelt liever, beminde lezers.
De broederhuis en zusterkens zijn dood
voor alle vermaken, voor alle genoegens
en vreugden dezer wereld; zij leven een
engelkens leven, in afwachting dat de
deuren des hemels voor ben wagenwijd
zullen opengezel worden en zij met de
engelen en aartsengelen aan de njstpap-
tafel zullen gezeten zijn.
Zietdaar liet voordeel van de klooster
lijke dood. Zielbier nu hel voordeel van
tel leven Dn In Oeders zijn burgers, de
jtuslers zijn hurgdressen;' eene erfenis
komt open, waartoe zij zouden geroepen
zijn indien zij niet dood: waren niaarnet,
Mep schrijft in bij den drükker-uitgever Ooststiaat, 6, tc Vmirnc, en op
alle postkantoien des rijks.
Brieven en geld vrachtvrij.
Alle mededeelingen, artikels uf b.i :ven, behoorlijk onderteekond, als
ook bekendmakingen uiterlijk tegen Vrijdag middag toe te zenden.
op eens worden zij weer levend, zeer
levend! Zijn zij geene burgers? Ergo, zij
palmen de erfenis binnen.
Ja maar, zult gij zeggen, waar blijft,
hunne belofte van armoede?
Dal is slechts beuzelarij! Die belofte
heeft alleen betrek op den religieus, op
doode, maar raakt in geenen deele den
burger, den levende.
Is dit alles Nog niet.
De erfenis op die wijze verworven be
hoort aan den broeder of de zuster en
behoort hun niet, omdat de belofte van
armoede daar is. En zij behoort hun wel,
omdat zij er gaan over beschikken, ten
profijte van iemand anders, ten profijte
van het kloosterhuis, waar zich het geluk
des levens bevindt.
Maar hier komt nu eene nieuwe moei
lijkheid. Eu inderdaad het is niet de bur
ger die het geluk vindt in dit huis van
zaligheid het is de religieus; welnu, de
religieus heeft niets en kan niets hebben
hoe kan hij dan beschikken over hetgeen
hij niet heeft? Weeral zeer eenvoudig! De
burger verhaast zich ter hulp te komen
van den religieus: hel is de burger die
handelt, die deposeert, maar niet de re
ligieus.
Ofllcieöl en klerikaal onderwijs.
Ofschoon de hand Gods zich in menige
kiezing, en allerhande omstandighed
tegen de klerikalen gemerkt heeft, ver
volgen deze stoutmoedig hunnen strijd
tegen de offïcieële scholen. Doch is het
geene wettige hardnekkigheid, welke epn
edel en rechtveerdig doel inboezentt,
maar krachtelooze woede die hel bezielt;-
De bisschoppelijke mandementen, het
roestig wapen van den kerkban, verbrij
zelt zich tegen de onwrikbare kloekmoe
digheid Ier onderwijzers, hunne ver
vaarlijke kreten van school zonder God,
met welke zij de gansche wereld hoopten
verontweerdigd te doen oprijzen, alles is
in niet vergaan, en hel vindt slechts
weergalm in de klerikale verslaafde druk
pers.
Vaders, wal gaat gij, in de zoo gezegde
scholen met God. voor uwe kinderen
zoeken Is het de geleerdheid Neen,
honderdmaal neenWeten zij immers
wat grieksch en lalijn, weten zij den
catechismus en het leven der heiligen van
buiten op te zeggen, het overige is hun
gansch vreemd. Zij leere’nwat, God weet
hoe, vei valschte geschiedenissen, maar
natuur-, aarde-, en sterrekunde, zijn hun
onbewust. Deze stellige wetenschappen
zouden hun de oogen openen, over de
bijbelsche zinsbedriegende legenden.
Is het dan in de wetenschappen niet
dat de klerikale scholen de kroone span
nen, nog min is hel in de zedigheid. De
schandelijke feiten, welke dagelijks door
onze rechtbanken veroordeeld zijn, be
wijzen het zonneklaar. Dat men daaren
boven wel in acht neme dat, vooraleer
ééne dezer gruweldaden die de Martials*
do Duchêneii en de broeders van Rouse,
zoo ruchtbaar gemaakt hebben aan den
dag koine, er duizenden en duizenden in
den donkeren blijven. Die ledige Ocder-
Het Blad verschijn’ allen Zaterdag; en allen Woensdag in Supplement.
Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar:
l’ix-r Stad: 6 maanden, fr. 3-25 Een jaar, fr. 6-00.
IW gansch Helgie: 6 maanden, fr. 3-75 Een jaar, fr. 7-00.
Een afzonderlijk n miner 10 c." Bekendmakingen 20 centiemen den
drukregel. Reklamen oO centiemen den regel.
kwam zeggen Wilt gij dat de geestelijk
heid hel bestuur der wereldsche zaken
in handen neme, dat de pastoorv; n I e
dorp burgemeester zij (gelijk het op vele
plaatsen wezenlijk is), dat een kanonik
distrikt-kommissaris genoemd worde, de
bisschop gouverneur en de aartsbisshop
van Mechelm minister eenparig zoudt
gij antwoordenNeen, wij willen hel
niet. Waarom Omdat gij viij geboren
zijl, en uwe vrijheid wilt behouden. Want
gij weet zeer wel dal de politieke geeste
lijkheid alle vrijheden bestrijdt, voor zoo
veel dezelve haar niet voordeelig vallen.
Neen, gij zoudcl zulks niet verlangen,
de rede is gemakkelijk om uitteleggen.
Wal betreft de vrijheid - Openen wij
de geschiedenis wij vinden dat de gees
telijkheid die zich in staalkundige zaken
heeft gewikkeld, altijd, van Philippus H
af, lot hel tijdstip van Maria-Theresia in
alle maatregelen die de vrijheid boeiden,
deel genomen heeft. Zij heeft den brand
stapel aangestoken van de inkwisitie door
den welken, onder de regeei ing van Alba
alleen, meer dan 18000 Vlamingen ver
slonden zijn.
Zij versmacht het vorstand. Het ware
ons gemakkelijk hier aan te halen wat er
aan Gallile.is, Chrisionhé-Colomb, Des
cartes en andere verlichte mannen nie hel
menschdom voortgebracht heeft, geschied
is, maar wij zullen ons vergenoegen met
eene aanmerking die onwederlcgbaai* is.
De volkeren van Europa die, voor walde
algemeene beschaving betreft, hel meest
ten achteren zijn, zijn juist die waar de
geesielijkhiid heersebt. Noemen wij
Spanje en Italic die sedert twee eeuwen
niets merkwaardig, in geenen enkelen tak
der meiischelijke werkzaamheid, voorlge-
brachl hebben. Het is voornamelijk indie
landen dat de geestelijkheid dc overhand
houdt.
Zal men zeggen Andere tijden, andere
zeden; hetgeen in het verledene is ge
schied zal de geestelijkheid heden niet
meer verrichten. De geestelijkheid van
onzen lijd i>. ineer verlicht en gedoog-
zarner Dal kan waar zijn voor ven deel,
maar niet voor de algemeenheid. Vraagt
aan tien pastoors van hel platte land
Wal dunkt u van de gruwelijke inkwisitie?
Negen van hun zullen u antwooiden de
inkwisitie was eene eetbierfwaardige in
stelling, en Töi quemada was een heilige
Vraagt hun wat de Vrijheid is. Een
deel zal u antwoorden dat zij hel niet
welen, en het grootste getal dat hel eene
schanddaad en eerloosheid is. Vraagt hun
wal voortgang beteekentZij zullen u
antwoorden dal dit een noodlottig woord
zonder zin is; dal hel grootste geluk voor
den mensch in de vadsigheid en do ver
standeloosheid beslaat. Of ten minste,
zeggen zij hel niet opentlijk, doorgrondt
hunne gedachten, treedt in hunne gevoe
lens en hel gezond oordeel zal u onver
mijdelijk tol dit betreurenswaardige sys
teem brengen, dal alreeds zooveel kwaads
in de wereld gebracht heeft. Neen die
tnnnnen zijn niet veranderd, hunne natuur
zelve verzet zich daartegen; de beweeg-
loosheid, ziedaar hunne wet.
En hel is nogtlians door hun, hel is
ten hunnen voordecle dal vele personen
zich laten geleiden en beheerschen.
Waarlijk, niettegenstaande al wat men
zeggen moge, nooit zullen wij ons inbeel
den dat hel uit overtuiging is dat per
sonen zich vrijmoedig verslaven. Ónze
tegenstrevers zullen ou& nog eens toe
werpen dal wij de godsdienst aanranden,
dal wij goddeioozen en francnm^mis zijn.
Voorop verklaren wij bun dpi wij den
priester die zij’ne zending volbrengt eer
biedigen, maar nooit zullen wij goed
keuren dal de stoel, op den welken men
slechts woorden van vrede en lief Ie zou
moeten afkondigen, in eene politieke
tribuun, die haat en nijd verwerkt, ver
anderd worde; is er iels hatelijker de
geestelijke herders van op den predikstoel
zijne lichtgeloovige parochianen te hooren
verdoemen, indien zij niet gedweedan ge
hoorzamen aan hunne meermaals onge
hoorde bevelen? Bestaat daarin de zede-
leer van Christus? Neen, die overireedt
de wet van GodEn nogtlians zulks ge
schiedt op alle dagen; nietwaar buiten
lieden
Het politiek kathollcismus.
Het politiek katholicismus is een sy
steem door hetwelk men den Staat onder
de beheersching der KERK wil plaatsen,
of beter, een systeem door hetwelk men
dc Slaatsregeei ing ten voordecle der
kerklieerschnppij wil onifutsëlen.
De Staat, in dit geval bedoeld, is dc
eenvoudige vereeniging van burgers van
een zelfde land en men dient ze hier niet
te verwarren met gouvernement.
En de kerk Duidelijk heeft, dat woord
hier de beteekenis niet welke de kate-
chismus aan het zelve hecht. De kerk is
hier geene vergadering van kristenen die
de katholieke godsdienst uitoefenen; want
op die wijze, aangezien de grootc meer
derheid der Belgen de katholieke gods
dienst belijdt, zoude er noodzakelijk uil
volgen dal staat en Kerk eene zelfde zaak
zijn. Wat verstaal men dan door kerk,
staatkundig gesproken? Slechts een
satnenhang van priesters. Dtls, het oogwit
van hel.katholicismus is de heerschappij
der geestelijkheid op den Staat. De kwestie
dergelijke wijze voorgedragen, wij vragen
Of er vele personen zouden zijn die be
lijden dal daarin .geheel hun staatkundig
systeem gelegen is? Indien men U lozers
De crisis is voorbij; het dreigend gevaar
is over.
M. Janson en zijne vrienden hebben
toegeSiemd in hel verzoek van het Minis
terie, om zijne voorstellen te laten ver
zenden naar de Middensectie.
Alleen M. Defuisseaux is intransigent
gebleven lot het uiterste, en liever dan
toe te stemmen heeft hij in volle zitting
zijn ontslag gegeven en terstond de Kamer
verlaten. Hij wil zijne kiezers, met welke
hij misschien van denkwijze verschilt,
over zijn gedrag laten oordeelen.
Dit feit heeft, op de Kamer een diepen
indruk gemaakt.
De vrede is geteckenddo liberale
partij blijft eensgezind, sterk en hand aan
hand, om den strijd vol tc houden tegen
de klerikalen.
En die vrede is eervol voor beide kaft
ten. Hel Ministerie heeft gezegepraald
met glans; de groep-Janson kan zich ver
heugen in eene niet verwijderde toekomst
hare wenschen te zullen zien vervullen.
Wij, van onzen kant, zijn gelukkig over
dezen uitslag en uit den grond van ons
hart brengen wij hulde aan M. Janson en
zijne vrienden. Zij hebben begrepen dal
zij de liberale partij en diensvolgtfns hel
land niet in een ernstig gevaar mochten
brengen, door moedwilligheid en stijf
hoofdigheid.
Zij hebben, wel is waar, nog niet ten
volle bekomen wal zij verlangden, maar
de eerste, de moeilijkste stap is gedaan.
Weldra zullen zij hunne wenschen zien
bekronen, want noodzakelijk zal dc kwes
tie der kieshervorming terugkomen; zij
is in het programma der linkerzijde ge
drongen, en welk ook het Ministerie zij,
dal aan het bewind zal wezen, eer drij
jareti verloopen, zal de kieshervorming,
in den zin der voorstellen van M. Janson,
eene afgedane zaak zijn geworden.
M. Jacobs heeft in de Kamer al het ge
beurde der laatste dagen doen doorgaan
voor een kluchtspel, en dc klerikale bla
den zeggen hel hem na.
Wij begrijpen di; lieden; het welzijn,
de rust van het land zijn voor hen niets.
Hel bezit van het bewind, het belang
hunner partij zijn bun alles. En dat zien
zij hun ontsnappen. Laat hen dus maar
iioend zijn. Hel land en de liberale partij
zijn gered. Dat is ons alles waard en wij
b kreunen ons zeer weinig om dc belcedi-
gmgen der klerikale drukpers.
it, GELD-
op voor-
k'a.tr;
pVK
irn
ïodestoflen
chemire en
melle.
ginneu van
in, in zijde
■n katoen;
ijzen dia do
.kuitonopnrifl.
Meter Pillen*
<ke oorzaken
e hot zenuw-
tnkelijko ge-
sZalf ah men
tiven, zoo ah
forking her
talen. dat dn
in zulk* [pet
DUINKERKE
OHYVELDE
VEURNE
GENT
BRUSSEL
D1XMUDE
DIXMUDE
N1EUPORT
3-35
S-IW
8- 28
9- 0»
4- 28
5- 08
7- 32
8- 7.0
5- 51
6- 32
7- 12
9-38
11-05
5-50
7-35
9-51
10-11
10-45
5- 12
6- 19
9-15
10-12
12-23
12-45
l-ll
11-50
2-59
J
w, het koet
ó/onrtheid en
■fel tegen alle
1 or, on komt
'*kend dat b[|
I on 45 Jnreu
►er dat htj er
rt>eide *ekten
S-re te latei»
n en andere
eik Je ver-
'.OltTltUK,
I I
erticld van
bloed.
Ivo ivlorvolb»
Iwoideu C"-
Ird,«-< welin
irigste huis-
D ah in d-r
van gemak
1de. 'Zij be-
eeno genoelo
Ig van 't gan-
'.«tul, zonder
urlijke wer-
n een enkel
ie beschadeu
en do zaden
den, diction
on tot eenon
dood bren-
heel en
uit.
ah de lever,
Gedenk dat
i'dc spijaver-
Sterken, allo
'i «n eene ge-
N’ÏEUPORT(Stad) 7-00 9-00 11-32 2-05 4-17 5-54 7-2»
- 7-28 9-25 11-57 2-30 4-42 6-19 7-41
7- 48 9-51 12-15 2-10 4-55 8-34
8- 15 10-21 12-35 3-10 5-22 9-04
11-00 3-09
11- 39 3-48
12- 23 4-26
3-23 7-10
5-35 9-31
iMiInkcrke
BRUSSEL
GENT
VEURNE
GHYVEI.DE
DU INKERKE
-g==-i—;r=
Vertrokui-ei» vmi <loi»
0-15
6- 48
7- 15 I
9-28
10-48 I
mits goed'
VoogoD met
jo openbare
lens.
Vetirne, Gent nnm* ISrussel ei» Dixniude nnar IV'ieuport.
6- 20 9-00 3-02
7- 44 10-25 11-50 6-07
to-il 12-23 2-59 8-59
19-32 12-4-. 3-22 9-10
10-53
1-'
