VAN VEURNE
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
5->/ J A AH
gemeenschappelijke gedragslijn
Veurne, 520 Vugusti.
DUIN KERKE
GHYVELDE
VEURNE
GENT
BRUSSEL
BRUSSEL
GENT
VEURNE
GHYVEI.DE
DUINKERKE
Alen schrijft in bij den drukker-uitgever, Ooststraat, 6, te Veurne, en op
alle postkantoren des rijks.
Brieven en geld vrachtvrij.
Alle niededeelingen, artikels of blieven, behoorlijk onderteekeml, als
ook bekendmakingen uilerlijk legen Vrijdag middag toe te zenden.
Meermalen hebben wij de ver
oordeelingen voor walgelijke fei
ten, aan broederkens en andere
kloosterlingen opgelegd, medege-
deelt, ten einde aan onze lezers te
looneh hoe gevaarlijk het is de op
voeding hunner kinderen aan die
soort toe te vertrouwen.
Heden valt ons deze laak ve
zwaar.
Het is geen enkel feit dat afzon
derlijk links of recht voorvalt dat
wij zouden moeten aanbalen, zelfs
zouden wij ons bij de talrijke ver
oordeelingen der broederkens van
House en Maltebrugge niet kunnen
houden want van alle kanten komen
er nieuwstijdingen die bewijzen
dat de verrotting algemeen is.
Overal waar er maar een woordje
de aandacht der onderzoeksrech
ters opwekten eenelusschenkomst
van de hoeren prokureurs te weeg
brengt, ontdekt men deschroome
lijkste wandaden.
Te Binche, te Gobyssart, te
Braine-le-Comte zijn beden onder
zoekingen gaande en bij de feilen
van onzedclijke natuur voegen zich
zoo het schijnt, nog pogingen om
valschc getuigenissen te bewerk
stelligen ten einde de beschuldig
den doen vrij te spreken.
Wij herhalen het, het walgt ons
alle de schandalen der kloosterlin
gen op te sommen. Heeds lang
hebben wij gezegd dat de kwaal
algemeen was, dal den regel der
kloosterlijke instellingen, zoowel
als den keus der kloosterlingen de
schadelijkste uitwerksels op de
jeugd moest hebben. Doch de
waarheid die heden door talrijke
veroordeelingen wordt bevestigt
doet ons terug deinzen en wij heb
ben den moed niet om al den mod
der der broederkens zonden bij een
te schraben en die vuiligheid aan
onze lezers op te disschen.
Hetgeen wij desaangaande toch
willen doen opmerken, dat is, dal
juist op hel oogenblik dal de kerke
lijke overheid zoo onophoudend
tegen den Slaat uilvall en dezen
beschuldigt geen zeden te bezitten,
de veroordeelingen tpgen de kleri
kale onderwijzers, voor zedeloos
heid uitgesproken, zoo bliksems
Iets over het verplichtend onder
wijs.
De uitbreiding van het kiesrecht en
namelijk hel vergunnen van dit rechtaan
allen die daar toe genoegzame bekwaam-
hied zullen bezitten, heelt noodzakelijk bij
vele het gedacht versterkt dat .men eerst
en vooral moet beginnen met het onder
wijs verplichtend te maken.
Dit ware inderdaad het beste middel
om tot het grootste mogelijk getal be
kwame kiezers te geraken.
Doch vooraleer lot zulken gewichtigen
stap over te gaan behoort er gezien te
worden of die maatregel in zijn geheel,
dat is in theorie en in praktijk, overeen
komt met de vrijheid van onderwijs zoo
wel als met de persoonlijke vrijheid die
door de grondwet gewaarborgd zijn.
Wat de persoonlijke vrijheid betreft
in theorie is het zeker dat alle verplich
ting, hoe klein zij ook zij, inbreuk maakt
op de vrijheid die ieder burger uit kracht
onzer grondwet bezit: Nogtans durven
wij eene vraag opwerpen die zeer ge
wichtig is Bestaat de vrijheid wel van
zijne kinderen ontwend to laten Wij
gelooven het niet. Indien de ouders
verplicht zijn hunne kinderen te voeden,
hebben zij dan het recht hun het voedsel
van den geest te onttrekken? Zou bij voor
beeld, een vader het recht hebben van
zijnen zoon van kindsbeen af op te sluiten
of in een wildernis te plaatsen, waar men
hem den omgang met zijns gelijken zou
ontzeggen en hem van allo geestontwik
keling zou verstoken houden? Zulke vrij
heid zou ten minsten eene zeer mis
plaatste vrijheid zijn.
In alle geval kunen de ouders zich aan
de zedelijke verplichting, van hunne kin
deren te doen onderwijzen, niet ontrekken
'en alhoewel het geen liberale maatregel
zou zijn den vader door eene zeker straf
te verplichten zijne kinderen te doen on
derwijzen, zoo zal het aansporen der na-
laligen toch altijd verrechlveerdigbanr
blijven.
In praktijk is het daarstellen van liet
verplichtend onderwijs eenigzins moei-
lijker.
En vooreerst doet zich de vraag op
zal men de ouders verplichten hunne kin
deren naar de gemeentescholen te zenden?
Dit ware zeer natuurlijk, daar hel officie!
onderwijs alleen de waarborgen aanbiedt
welke Ue inzichten van den wetgever
kunnen bevredigen. Maar waar bleve dan
de vrijheid van ouderwijs door onze
grondwet bekrachtigd
Van eenen andoren kant, zal het vol
doende zijn indien de kinderen naar de
eerste de beste school gezonden worden?
Naar zulke, bijvoorbeeld, zegt. M. Frère-
Orban in zijne merkweerdige laatste rede
voering, welke men met recht kan iu-
richten en waar een gansch onbekwame
meester, of meéstercsse, kleeitnaker of
metser, zich als ouderw ijzer aantell? Eu
indien dan die kinderen ongeleerd zulke
scholen verlaten, zal dan de huisvader
kunnen gestraft worden? Zulks zou im
mers onrechlveerdig zijn.
Indien het onderlijs verplichtend ge
maakt wordt en de wet de ouders vrij
laat te kiezen welke school hunne kinde
ren zullen bijwonen, dan doel er nog
eene andere tegenstrijdigheid voor welke
misschien aan velen ontsnapt is: dan
verplicht namelijk het staatsbestuur, in
zekeren zin, het bijwonen der catholieke
scholen, welke ingericht zijn om hei.
staatsonderwijs te bevechten, waar, bij
de leerlingen noodzakelijk een geest van
opstand legen do wetten en instellingen,
des lands moet ontwikkelen die zeer auii-
palriotieke gevoelens moet doen onder
slaan en volstrekt geene goede vador-
lurid'slievende burgers vóórtbrengen kan.
Zoo het aan do zeden niet is, dat
men in de scholen u met God te
kort blijft, dan geldt het misban»
delingen.
De Précurseür beweerdt dat er
meer dan twintig klachten aan het
parket zijn geworden aangaande
mishandelingen door schoolmees
ters met God op hunne leerlin
gen gepleegd. Maar ook, kan dit
anders zijn? Hebben de klerikalen
in hunne dolle razernij niet al
opgerapt wat zij vinden konden om
er schoolmeesters van te maken?
En die onwetende ruwe kerels zijn
des te hardnekkiger daar zij hunne
eigene onbekwaamheid voelen en
dat ze van een ander kant niet of
slecht betaalt worden.
Wat verschil met den officieëlen
onderwijzer, die met ieverzijn vak
heeft aangenomen, er zich heeft
toe bereidt onder de geleide van
bekwame meesters, en alle de
noodige kennissen tot onderwijzen
heeft verworven
Zeker komt er onder deze ook al
een schurftscbaap te vooischijn,
maar ’t is zelden, en zoohaast ge-
kent mag den plichtigen zich als
afgedankt beschouwen. Levende in
T aanzien van iedereen, de men-
schelijke en burgerlijke plichten
van ’t beslaan volbrengende moet
hij braaf, eerlijk en zedig blijven of
honderde vijandige oogen zijn daar
om hem te bespieden, en talrijke
tongen bereidt om hem te beschul
digen.
De klerikale meester, en bijzon
derlijk de kloosterling, leeft op zijn
verborgen mesthoop ouder de be
scherming van den pastoor en van
den grooten klerikalen eigenaar.
Hel is maar als de zaken zoo hevig
beginnen te stinken, dat de verpes
tende geinen zich wijd en breed
verspreiden en tot bij het genecht
klimmen, dat men dien kuil ont
dekt en de vuilaarden knipt.
En men denkt zeker dat het voor
zulk ontoereikend en onzedig on
derwijs is dat de landman zal voort
gaan met de contributie der kleri
kale scholen te betalen, waar men
zijne kinderen kreupel slaagt en
schupt, terwijl men ze in eene vol-
komene ezelsdomheid opkweekt.
Dit is niet mogelijk, en wij wei
geren volstrekt te gelooven dat de
zinsverbijstering van de buitenlie
den lot dezen graad van verstom
ping is gekomen.
toenemen dat men hel getal er niet
meer van durft opsommen.
Men mag toch niet beweren dal
de broederkens onnoozel vervolgt
worden, mits het onderzoek van ’t
een of ander feit meestal geheel
eene nieuwe reeks van den zeilden
aard doel ontdekken.
hebben vastgesteld, in zake der
eischen tot schadeloosstelling voor
hunne onderdanen te Tunis.
Eene depeche uit Lahore, van 16
augusli, meldt dat de troepen van
den emir van Afghanistan Khelati-
Ghilzai ontruimd hebben en in
de richting van het noorden zijn
afgetrokken
A'.r 295-
Politiek Overzicht.
Niels nieuws uil Frankrijk. Al de
dagbladen zijn opgevuld met bij
zonderheden, nieuwe inlichtingen
en bemerkingen over de meeting
te Belleville. Zooals men wel den
ken kan wordt het gedrag dier heet
hoofden door de fransche dagbla
den bijna algemeen gelaakt.
De laatste worden, die de heer
Gambelta te midden van het ge
woel heeft uitgesproken, waren
Ik heb u maar een woord meer te
zeggen den 31 augusli zal de stem
ming der ware burgers mij
over deze schanddaad wreken.
Wat ti betreft, handvol schreeu
wers, gij zult lol uwe oude ge
woonten terugkeeren. Ik ben de
(rouwe lastvolbrenger der repu-
bliekeinen van dit arrondissement;
wat de anderen betreft, ik veracht
die en ik lever hen over aan hel
oordeel des volks
Een der meest kenmerkende
karakters van den strijd in Frank
rijk, die de kiezingen voorafgaat,
is dat hel vraagstuk van gouverne-
menlsvorm bijna geheel builen
betwisting is. De monarchisten,
zo o k on i ngsgez i n (I en a Is bona pa r t is»
len, zijn geheel op don achtergrond
geschoven; op vele punten hebben
zij zelfs den strijd legen de repn-
bliekeinen opgegeven.
Geruchten van mobilisecring van
het fransch leger waren, met het
doel om op de kiezingen te werken,
verspreid geworden. De prefect
van Geis heeft die bij omzendbrief
op de stelligste wijze gelogenstraft.
Al de prefecten hebben overigens
van het gouvernement onderrich
tingen bekomen, waarbij zij nitge-
noodigd worden dergclijke geruch
ten te recht te wijzen; de versprei
ders dier valsche lijdingen zullen
vervolgd worden.
Met hel aannemen der Landwet
voor Ierland door de Lordskamer,
nadat dezelve eene tweede maal
gewijzigd was door hel Lagerhuis,
is ook weer kalmte terug gekeerd
in hel parlementair leven van En
geland. De concessies welke in hel
laatste uur gedaan zijn door hel
Lagerhuis, wijzigen slechts op on
gevoelige wijze liet oorspronkelijk
karakter der wel en M. Parnell
zegde iels wal niet is, wanneer hij
beweerde, dat de wet geschonden
was door de vijanden van Ierland.
Van zoodra de wet zal zijn afgekon-
kondigd, heeft het gouvernement
besloten met de uiterste strengheid
te werk te gaan, legen elke bewe
ging die voortaan geene reden van
beslaan meer zal hebben.
De Morning Post heeft vernomen
dat Engeland, Italië en Spanje eene
Hel Blad verschijnt allen Zaterdag; en allen Woensdag in Supplement.
Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar:
Voor Stad: 6 maanden, fr. 3-25 Een jaar, fr. 6-00.
Voor gansch België: 6 maanden, Ir. 3-75 Een jaar, fr. 7-00.
Een afzonderlijk nummer 10 c." Bekendmakingen 20 centiemen den
drukregel. Reklamen 50 centiemen den regel.
ZATERDAG 20 AUGLSTI 1881.
ADV
5-35
8-06
8- 28
9- 02
5- 54
6- 32
7- 12
5- 42
6- 19
9-15
10-42
6-15
6- 16
7- 15
9-28
10-42
4- 28
5- 06
7- 32 9-38
8- 50 11-05
NIEUPORT (Stad) 7-00 9-00 11-32 2-05 4-17 5-54 7-22
DIX.MUDE
DIXMUDE
NIEUPORT
Het l»e<Ier(’.
7-28 9-25 11-57 2-30 4-42 6-19 7-41
7- 48 9-51 12-15 2-40 -1-55 8-31
8- 15 10-21 12-35 3-10 5-22 9-04
11-00 3-09
11- 39 3-48
12- 23 4-26
3-23 7-10
5-35 9-31
■MMTT.CT^a
O
3-02
11-50 6-07
2- 59 8-59
3- 22 9-10
Hierna nam hij zijnen hoed en
ging heen, terwijl tie overgroot»
meerderheid riep: Leve Gambelta
Leve de republiek
ai’i -----
Vertrekuren van <len ijzeren weg van Duinkerke, Tourne, (Jent naar Brussel en Bixnmde naar XïenporS.
6- 20 9-00 3-02 5-50
7- 44 10-25 11-50 6-07 7-35
10-11 12-23 2-59 8-59 9-51
10-32 12-45 3-22 9-10 10-11
10-58 1-11 10-45
