Stad Veurne.
DE BELGISCHE VRIJSCHUTTER.
DE PARAPLU VAN P. KRAMERS.
STADSSCHOUWBURG.
Drij blijspelen in ëén bedrijf door
H. Van Peene,
Tooneclvcrt oonlng
door de koninklijke maatschappij van
Rhctorika, met de medewerking van Mej.
Rachel De Terre, looneelkundige van
Genl,
Zondag IH December 1881.
druk ie Assebroucke gemaakt.
Er is spraak eene Verliooging van IK
fr. len honderd le verkenen aaiideb
dienden van den Staatsspoorweg, di.
sedert verscheidene jaren op dezelfd
jaarwedde gebleven zijn.
De tooverheks van Havray. .Men
zal de twee wreedaardige ftijgeloovigmi
van Havray (Henegouwen), detchigenoo-
ten Napoleon Gilly, nog niet vergeten
hebben, welke in de maand maart laatst,
bezig waren cene ongelukkige vrouw,
Desirée Rousseaux, levend te verbranden
en zij zouden daar zeker in gelukt zijn
zonder tussclienkomst van den pastoor
welke juist op dit oogenblik in dr woniu.
trad. De ongelukkige, welke door lu i
vuur moest verteerd worden, was d-
eerste persoon die, den 26 maart den
voel in de woning zette der echlgenoolen
Gilly. Men had die domme lieden wijs
gemaakt dal die persoon hen betooxerd
had. en de oorzaak was van al hunne
ongelukken. Men zal niet vergelen hebben
dal men de ongelukkige vrouw op eenen
stapel brandend hout geworpen had, die
men opzettelijk gereed gemaakt had.
Deze jammerlijke zaak was verleden
zaterdag onderworpen pan 4' kamer van
het beroepshof van Brussel, voorgezeten
door den heer Casier.
De betichten, zoowel als de burgerlijke
partij en bel openbaar ministerie wai en
in beroep gegaan. De rechtbank van Ber
gen had Napoleon Gilly, oud 33 jaar dag-
looner en herbergier te Havray, veroor
deeld lot 2 maanden gevangenisstraf en
zijne echtgenöole Philomena Gilly lol 40
dagen der zeilde straf. De rechtbank van
Bergen had aan de burgerlijke partij cene
schadeloosstelling van 300 fr. toegeslaan.
Hol hof heelt door zijn arrest liet vonnis
gewezigd mi Napoleon Gilly veroordeeld
lol 6 maanden gevangenisstraf en 100 Ir.
boete, vrouw Gilly lot 2 maanden en 50
fr. boete. De schadevergoeding is insge
lijks verhoogd tot 600 fr. de belichten
zijn daarbij nog veroordeeld tot al de
kosten der twee rechtsgedingen.
Economie financière, onzième annëe.
Rédacteur LHOEST, Avocal. Prime
gratuite. (Voir annonces).
dierbaren koning bcleedigen, de ministers
besmeuren, hel volk legen de wet doen
opslaan, hetzelve de wettige overheden
loeren verachten, op den predikstoel cene
taal voeren, die uil elk deftig gezelschap
gebannen is; dit alles is zeker buitenge
woon, en lol voor weinige jaren moch
ten wij met liet heid zeggen, dal zoo iets
hier te lande uiterst zelden, om zoo te
zeggen nooit voorviel. Onze hedendaag-
sche priesters maken er zich thans zoo
zeer schuldig aan, niet alleen op enkele
plaatsen, maar in gansch het land, dal
liet haast geene verwondering meer ver
wekt. Men zal deze feilen niet loochen:
ze zijn bewezen, zonder tegenspraak be
wezen.
De klerikale partij zal do verantwoor
delijkheid van al deze gruweldaden dra
gen M. Malou, en men weel dal hij verre
weg de slimste der klerikalen is, heeft
hel hun voorzegtMet uwe maatregelen
zult gij de kerk hatelijk maken. Ditmaal is
hij oen goed profeet geweest.
Voor liet oogenblik willen wij de aan
dacht onzer lezers op een ander punt
vestigen. Hel is bekend, dat de gemeen
tescholen, thans op eenen uitmuntenden
voel ingerichl zijn; het is even onbetwist
baar dat de kennissen, welke veie jon
gens in de lagere school opdoen, hun
onontbeerlijk zijn voor hun volgend leven.
De klerikalen hebben de wreedheid ge
had, zeggen wij, hebben de misdaad be
dreven, de ouders die onder hunnen heil
zuchten, te dwingen, hunne kinderen uit
deze uitmuntende scholen te trekken. Zij
gaan naar de scholen met God. Wat zij
erleeren, weet men. Aan den boom, zegt
de II. schriftuur, kent men de vruchten.
Wij hebben de onderwijzers met God
voorde schoolkommissie gezien, en daar
uit kunnen afleiden welke leerlingen zij
zullen vormen. Zoo gaan de jaren van hel
kind voorbij waarop hel zich lot hel wer
kelijk loven moet voorbereiden; het heeft
niets geleerd, en zal veroordeeld zijn om
eeuwig ongelukkig te blijven. Parus,
Parus geef mijne legioenen weder! riep
gelijk men weet, de Romeinsche keizer
vol wanhoop uil, toen al zijne soldaten
waren gesneuveldGeeft mij mijne dui
zenden katholieken weder, zullen de ware
christen, den leiders van den hatclijken
schoolstrijd toeroepen, brengt mij die
uitmuntende schapen weder, die vroeger
zoo gewillig naar hunnen herder luister
den, doch die gij als een wolf daaruit
hebt verdreven! En de ouders zullen u
op hunne beurt zeggen: Gij hebt mij ge
dwongen mijn kind uil de gemeente
school te halen, waar het zoo goed
leerde, thans is het te oud om te leeren.
en gansch onwetend,
van zijn en mijn ongelukkig léven!
Dal zal men den klerikale leiders toe
roepen.
Zo Ik uiot go*Ioten.
De klerikale Yoix du Luxembourg en al
de kleine klerikale vuilbladjes hebben ge
logen: do kerk van Mcix-devant-Virton
is niet gesloten en niet in interdictie
gesteld, de klokken luiden nog altijd
voort, er wordt nog mis en lof gedaan,
nel als van te voren.
Hel is l'Ami de l'Ordre, het blad van
don bisschop van Namen, onder wiens
beheer die kerk staat, die het thans meldt.
Dal er de inwoners, getroffen door die
straf, bedroefd het hoofd op de borst
lieten hangen en verwenschingen uit
braakten tegen hel liberaal canaille,
zooals de C.ourrier de Bruxelles hel zoo
beleefd en in verheven stijl zegt is dus
allemaal flauwe praat.
Er is niets gebeurd, dan dal do pastoor
Baltus, die toch zijnen dienst niet meer
deed, om reporter van klerikale bladen te
kunnen spelen, geene jaarwedde meer
trekt en de pastorij heeft moeten verlaten
op bevel van hel Gemeentebestuur, dat
hem echter 200 fr. per jaar geeft, om ecu
ander huis te huren, wat op een dorpje
als Meix al heel veel en royal betaald is.
De bisschop van Namen heeft tol M.
Baltus gezegd
Men jaagt u weg, welnu! vertrek!
Nu woont hij te Virton, van waar het
hem gemakkelijk valt, zeggen de klerikale
bladen, zijne parochianen de kerkelijke
hulp van allen aard te brengen.
Als het zoo is, dan hebben de klerikale
bladen geene reden meer om te schreeu
wen en te lieren.
Maar waarom toch hoeft de Voir du
Luxembourg dan toch zoo mei spek ge
scholen
Was misschien om centjes te kloppen?
Wie weel.
En nu. helaas? is dat heel comedicspel
mislukt
Algemeen» tijdingen.
Tc Hessen beeft de brievenpost te
rekenen van 5 december zijne werkzaam
heden met brievendragers begonnen. Het
postkantoor beslaat uit de gemeenten
Bovekerke, Cicrcken, Eessen, en Vlads-
loo en het gehucht Terresl (afnangscl van
Zarrcn).
Den 25 november is ten huize en
nadeelc van den heer Pieter Lannoye,
rentenier, wonende te Brugge in de Onl-
vangersstraat, een diefstal van 1000 fr.
in banknoten gepleegd uil eene ongeslo
ten commode. De vermoodelijke dader,
de genaamde Louis Bouillon, een bult,
schaper van Ramscappello. die bij gezeg
den heer soms werkzaamheden en bood
schappen doet, werd opgezocht, maar hij
was in stad niet te vinden. De heer onder-
policie-commissaris Ch. De Smet, van
liet feil onderricht, is dinsdag avond naar
Ramscappello gereisd, waar hij eenigc
inlichtingen inwon, die hem op hel spoor
deden brengen van de diefte. Inlusschen
werd nog denzelfden avond Bouillon aan
gehouden, op het oogenblik dat, weerge
keerd zijnde van gemelde gemeente, hij
zich in huis zijns meesters bevond. De
heer De Smet is met den dader ’s ander-
dags weergekeerd naar Ramscappello,
alwaar hij het grootste deel van den roof
verdoken had. Een deel werd in cene
weide ontdekt, waar hel gedolven was,
en het grootste deel in den geitenstal
zijner ouders. Total teruggevonden 830
fr. Gemelde persoon, die voorden rech
ter ter instructie gebracht en voorloopig
is vrijgelaten, wordt nOg verdacht van
andere diefstallen.
Men meldt uit Heule, dat bene open
bare belonging door de kalholijken ont
worpen, ter cere van de veroordeelden
in de zaak der onlusten, bij besluit van
i den burgemeester dezer gemeente ver
boden werd; hef. besluit werd zondag
morgend aangeplakt; 28 gendarmen ie
paard zijn uil Kortrijk naar Heule ver
trokken. De gemeenteraad van Heule, bij
dringendheid bijeengeroepen, heeft het
besluit van den burgemeester, dal de
kalholijke beloogingcn verbood, vernie
tigd. Een blaam is door den raad legen
den burgemeester gestemd. Maar de heer
gouverneur heeft die stemming en dien
blaam op zijne beurt vernietigd.
Ouders, waakt op uwe kinderen!
Een treurig ongeluk is zondag ter ge
meente Assebrouke, bij Brugge, gebeurd,
toe te schrijven aan de onvoorzichtigheid
der ouders, met name Pieter Gevaer en
Rosalie Tanghe. De echtgenoot had een
koppel zwijntjes gekocht voor zijne
schoonmoeder; hij noodigde zijne vrouw
uil om deze ecus te gaan zien; zij ging
mede, haar 3jarig dochtertje, hun etnig
kind Palmyra, hetwelk de vreugde des
huisgezins uitmaakte, aléén latende. Het
huis, waar deze menschen wonen, is een
nieuw gebouw, dat nog niet gansch vol
tooid is; er is een aardvuur en de vloer
is nog aarde.
Nu, zooals wij hooger zeggen, hel kind
was alleen binnen huize gelaten en beeft
waarschijnlijk den haard naderende, met
vuur gespeeld. Welk schrikkelijk toonvel
bood zich voor hare oogen, toen de moe
der na lieu minuten afwezigheid terug
kwam! Haar dochterken lag gebraden,
de oogen zelfs uitgebrand, gansch het
lichaam was eene enkele brandwonde,
en diepe groeven waren in den gron I
door hel spartelen van het ongelukkig
vlammend schepsel veroorzaak. Het gat
nog cenige teekens van leven, doch een
paar uren later was hel dood. Dn jam
merlijk voorval heeft een pijnlijken iu-
De wet op de Vischvangst.
Daar do nieuwe wel op de vichvangst
een zeker belang voor de bewoners onzer
omstreken oplevert, zullen wij er de voor
naamste grondstellingen van mededeelen:
Hel recht van visschen word ten voor-
deele van den Staat verleend op de slroo-
men, de rivieren, de vaarten bevaarbaar
of vlotbaar met schepen of houtvlotten
en waarvan de onderhoud door den Staal
of zijne vertegenwoordigers gedragen
wordt.
Niemand mag er visschen indien hij
geen pachter der vischvangst is of eene
toelating bekomen heeft.
Het is nochtans toegelaten met vlot
tende lijn, welke men in de hand houdt,
te visschen in de boven ojigesomde
waters.
In alle andere dan de bovenaangeduide
walerloopen hebben de aanpalende eige
naars hel recht van visschen, ieder vin
zijnen kam tol in hel midden van den
waterloop.
Koninklijke besluiten zuilen bepalen;
1° de tijdstippen, saisoenen en uren ge
durende dewelke het visschen zal ver
boden zijn, hetzij overal, hetzij in zekere
waters; 2" de manier, werktuigen of toe
stellen, volgens of met welke hel zal ver
boden zijn te visschen; 3" de gebruike
lijke voorwaarden alsmede de wijze voor
hel beslatigen van de toegelatene visch-
toeslellen; 4° de afmetingen onder de
welke de visschen van zekere soorten
niet mogen gevangen of terug in het
water moeten gesmeten worden; 5* bel
lokaas met hetwelk het verboden is de
vischloeslellen te voorzien.
Het staatsbestuur kan bijzondere visch-
vangstbewakers aanstellen in de canlon-
nementen waar den dienst hel zou ver-
eischen.
De gemeenten, de pachters en dc dra
gers van toelatingen mogen ook bijzon
dere vischvangstwakers aanstellen, mits
zich te schikken naar de bepalingen van
art. 177 van het boschwetboek. 'Zij zijn
gelijk gesteld aan de hoschwachters.
De overtredingen kunnen ook besla-
ligd worden door de veldwachters en
andere beambten der rechterlijke politie,
alsmede door dc ontvangers of contro
leurs der navigaliercchlen, de conduc
teurs van steenwegen cn bruggen, de
opzichters van buurtwegen, de rivier-
wachters, de waleroppassers, de sluis-
mceslers der vaarten, dc gendarmen en
de beambten der rechtslreeksche belas
tingen en accynsèn.
De procesverbalen der politiebeambten
en der gendarmen zijn geloofwaardig tol
bewijs van hel tegenovergestelde. De
andere zijn maar geloofwaardig voor zoo
veel zij opgesteld zijn door twee opzieners
of gesteund op een tweede geinige.
De procesverbalen der vischvangstbe-
wakers, der hoschwachters en der veld
wachters zullen waargemaakt worden
overeenkomstig bet art. 127 van hel
boschwetboek cn aan den procureur des
konings van hel arrondissement gezon
den worden die z’aan den boschopzichter
zal doen geworden indien hij niet gevoe
gelijk oordeelt zelf de vervolgingen tc
beginnen. In geval hij zelfde vervolging
begint geeft hij er kennis van aan den
zelfden opzichter.
De straffen en verdere bepalingen zul
len bij hel invoege stellen der wel bekend
gemaakt worden.
Vruchten van het katholiek
onderwijs.
Meermalen hebben wij doen uitschijnen,
welke onheilen er voor dc samenleving
moeten spruiten uitde buitensporigheden,
tol welke de geestelijkheid, om haren
haai hot tc vieren op hare tegenstrevers,
zich laat medeslepen.
Wij komen thans op dit punt terug.
Immers, men vergenoegt zich niet meer
met den godsdie ist tot eenen politieke»*
winkel te verlagen en overal eene soort
van moderne inkwisitie in te richten, door
vervolging en knevelarijen van alle slach,
door de langdurige marteling der uit
hongering; maar men tracht nog de
grondslagen der hcdeiidaagschc samen
leving te ondermijnen, met in dc harten
der jonge kinderen alle gevoel van broe
derliefde uit te dooven.
Trouwens, in hare kerken cn scholen
raast men gedurig over den vervolgden
godsdienst; men stelt er de liberalen voor
als de hatelijkste wezens men noemt ze
tijgers, dorstig naar priesterbloed, 't zijn
brandstokken voor de hel, duivels die
cens zienlijk van God moeten gestraft
worden, en, men maant de kinderen aan
om met woord en daad te loonen, dat zij
immer de warmste verdedigers van het
ware geloof willen zijn.
Wal moet daar natuurlijk uit volgen?
Dat men die kinderen hervormt tot de
laagste dweepers, hun hart opvult met
haal cn wraakzucht tegen een groot ge
deelte hunner medeburgers; ja, dat men
hun hoofd dikwijls zoodanig opwindt,
dat zij zich inbeelden, als werktuigen van
God, de wrekers te moeten zijn van den
miskenden godsdienst en het vervolgde
priesterdom, en reeds, van in hunne
jonge jaren af, pogingen aanwenden om
die gewaande goddeloozen te helpen
Straffen. Ook begint dit onderwijs van nu
pf de bitterste vruchten te dragen.
Zoo meldt men uit Nieuwmoer, onder
Calmplhout, provinlie Antwerpenhel
volgende feit, waaraan zeker dc haat en
dc dweepzucht niet vreemd is:
Op zaterdag, 26 november, ontstond
er op den middag brand iu de schuur van
(jen landbouwer A. Jaspers, bij wien zijn
Prijzen der plaatsen als na gewoonte.
Bureel om 6 ure. Ten G t i ure
op het tooneel.
neef A. V. L., hulponderwijzer aan dc
gemeenteschool, in woont.
Dank aan spoedige hulp word de
brand gebluschl cn de schade is niet aan
zienlijk; doch waren de redmiddelen oen
weinig achterwege gebleven, dan waren
de gansche hoeve met de aanpalende ge
bouwen, zeker de prooi der vlammen
geworden.
Bij nader onderzoek bleek hol aldra,
dat de brand gesticht was: in een lucht
gat der schouw mi in de nabijheid vond
men nog eeltige fosfoorstekskens.
Aanstonds viel hel vermoeden op
twee leerlingen uit eene katholiekeschool;
immers twee dagen tevoren had gemelde
hulponderwijzer in hel voorbijgaan hen
duidelijk hooren zeggen:
Dal wij ecus zijn huis in ’I brand
staken.
Dit vermoeden .werd nog vergroot,
toen die (leerlingen, niet zooals andere
personen lot den brand toesnelden, maar
zich zorgvuldig aan den eenen kant hiel
den.
De policic heeft thans dc zaak onder
zocht, hunne plichligheid wo’dt door de
geiuigenis van een ander jongentje bewe
zenook zijn zij zelven in bekentenis.
Zuil gij eindelijk begrijpen, ouders, hoe
schandelijk, hatelijk cn verderfelijk de
rol is. die de geestelijkheid u dwingt te
helpen spelen
Niet alleen verlicht men gedurig uwe
beurs, sticht men haal, twist en vervol
ging, doel men alle leren en beweging,
alle peering en welvaren, alle genoegen
en vreugde uit uwe woningen, uil uwe
woningen, uit uwe dorpen verdwijnen;
maar wal nog erger is, men verderft lol
in den grond loc hel hart uwer kinderen
en men maakt er vaak, van in hunne
jeugd af, doortrapts booswichten van.
Doch later, wanneer gij over het ge
drag uwer kinderen biltere tranen zult
storten, zult gij uwe uitzinnige handel
wijze beklagen.
Opent dan uwe oogen, terwijl het nog
tijd is. Trekt u terug uit den strijd die de
geestelijkheid heeft in ’t leven geroepen,
niet ter verdediging van den godsdienst,
wat hij is niet in gevaar, maar enkel uil
zucht naar ovcrheesching, om weder
's lands kas en bestuur in handen te
krijgen, en wetten te kunnen uitvaardigen
die haar zullen toelaten uwe goederen
langzamerhand binnen te palmen en de
priesterschap oppermachtig te maken;
ja, oin dan misschien, even als over ruim
drij eeuwen, elkeen, die naar haren zin
niet bukken en kruipen wil, weder naar
het schavot cn den brandstapel te kunnen
jiiu uiu iu icriunv leiden en ons duurbaar vaderland in een
gij zijl dc schuld bloedbad en in eenen vuurpoel te her
scheppen.
Overweegt dit we), ouders uw geluk,
dat uwer kinderen en dal van tiet Vader
land staat op het spel.