i882
I
I
1
I
1
13,700 fr.
13,700
13,840
17,825
Blij da Intrade van don heer
Louis Ollcvier.
De inhuldiging der liecrcn L. Ollcvier
i'll A. De Hoon de eerste als Burgemees
ter de tweede nis Schepen der stad
Veurne, heelt donderdag mol de grootste
plechtigheid plaats gehad.
De Vcurnaren hebben nog eens laten
zien hoe zeer zij hunne overheden gene
gen zijn. Wal prachtige stoel, wal schoone
redevoeringen, wal geestig Banket; de
tijd ontbreekt ons om, in ons nummer
van lieden, er een breedvoerig verslag
over ie geven. Ter loops sturen wij onzen
innigste» dank aan de liberale vrienden en
charmante jongelingen die hel leest zoo
goed hebben doen gelukken.
Tol toekomende week hel breedvoerig
verslag der leesten. Wij kunnen noglans
niet nalaten van een hip, hip, horna te
roepen voor de heeren leden der com
missie van T feest en ook er bij nog een
dubbel hip. hip, houra voor ons voor
treffelijk Schepenkollegie de hoeren L.
Ollevier, De Cae, De Hoon.
Beminde lezers en lezeressen lol zaler-
dage, dan zullen wij u alles welen le
vertellen.
Nieuwe Mllitiowct.
Do nieuwe Mililiewet, die grootc ver
anderingen heeft ondergaan is le verkrij
gen in den boekhandel .1. Vuylsleke. le
Gent, Kalanderberg, ten prijze van fr. 1-25.
r
kerke, langs do vaart van Duinkerko op St.
Omaars. Deze eigendommen, die 100,000
frank ingesteld zijn, maken deel van het
actief der failliet van het voormalig bank
huis J. en E. Dujardin van Brugge. Wan
neer gaat nu de vereffening dier failliet
een einde nemen, dat vragen al de belang
hebbenden, en wel voornamelijk deze die
hunne met zuren arbeid gewonnen centen
nu noodig hebben om te leven.
De handelsrechlbank van Brussel
heeft in haar verhoor van zaterdag laatst
de failliet uitgesproken van de bank van
den Kleine /lentenier. De bureclen in de
Arenbcrgslraal zijn gesloten.
Hel bestuur van den Muntschouw
burg van Brussel heeft besloten dat voort
aan hel nieuw opera van Massenet,
llêrodiade, alle maandagen, woensdagen
en vrijdagen zal gespeeld worden.
In dezelfde zitting zijn vijf broerkens,
van hel klooster van Mallebrugge, le
Swijnaarde, elk tol 10 fr. boete veroor
deeld, voor in gezegd klooster le hebben
verbleven of hot te hebben verlaten, zon
der zich op hel bevolkingsregister le
hebben doen inschrijven, ingevolge hel
koninklijk besluit van 31 October i860.
Eeu der belangrijkste vraagstukken der
schoolslalistiek is datgene, welk tot doel
heeft te bepalen welke het getal kinderen
is, dat de leergangen der lagere scholen
volgt en datgene der kinderen die ze niet
bijwonen en diensvolgens in de onwe
tendheid blijven.
Als men den duur der lagere sludien in
Zij laat dus de volle vrijheid aan de be
dienaars der cerediensten hun ambt van
geloofslccraars le vervullen bij de jonge
schoolknapen.
De wet op het lager onderwijs welke
sedert 1830 loegepast geweest is noodigl
de geestelijkheid uit hel godsdienstig
onderwijs in de middelbare scholen le
gaan geven. De bepaling is in de laatst
herziene wel behouden, om reden der
verklaring van Int gouvernement, dal het
verzekeren van een lokaal, voor het ge
ven der godsdienstlessen in de lagere
scholen, overeenkwam met de uilnoodi-
ging der geestelijkheid ia de middelbare
scholen. Er is dus geen verschil van
grondbegin tusschen de beide wellen
voor wal het godsdienstig onderwijs be
treft en noglans benoemden de bisschop
pen priesters als professors in het mid
delbaar onderwijs, terwijl zij de geeste
lijken verbieden den voel in de lagere
school le zetten.
De tegenstrijdigheid is nog zoo veel te
sterker als men nagaat dal de Paus de
wet van 1830 op hel middelbaar onder
wijs in geheim consistorie veroordeeld
en aangeloond heeft als gevaarlijk voor
hel behoud van den waren godsdienst in
Belgie.
Zulke veroordeeling heeft hij over de
wel op het lager onderwijs niet uitge
sproken; hij heelt zelfs'de Belgische kerk
voogden lot onderdanigheid aangemaand
en door zijne geestelijkheid van Rome hel
voorbeeld doen geven van onderwerping
aan de wel welke hel onderwijs aldaar
onzijdig maakt.
Hoe komt hel toch dat onze kerkvoog
den in het middelbaar onderwijs toelalen
wat zij in het lager onderwijs verbieden
Dat zij als deugdrijk en verdienstig aan
nemen het geven van de godsdienst lessen
in de middelbare scholen, waar de leer
lingen reeds eenen zekeien ouderdom
bekomen hebben en allen reeds eenige
jaren hunne eerste communie gedaan
hebben, terwijl zij hel geven van dit
zelfde onderwijs doemen in de lagere
scholen waar de jongere knapen die
meest al hunne eerste communie niet ge
daan hebben en gevolgelijk dit onderwijs
meest noodig hebben aanwezig zijn.
Het is onuitlegbaar. Eene enkele rede
kan er gevonden worden om die legen
strijdigheid le verklaren en dit is de
geldkwestie.
Hel geven van hel godsdicnsldig onder
wijs wordt in de middelbare scholen
beter betaald. Daar geniet de priester,
met dien cursus'gelast, een traktement
als professor zij van 1200 fr. voor een
uurken les daags, terwijl voor de lagere
school er enkel 100 fr. per klas wordt
betaald.'
De kwestie van zedeleer of van geluk
en zaligheid der kinderen, hol redden
hunner schoone en kostelijke ziel zou dus
op hel achterplan staan. De geldkwestie
zou do hoofdoorzaak zijn, de drijveer der
handelingen onzer geestelijkheid. Well
wel
Meer dan eens is hel overigens klaar
bewezen dal de schoolstrijd geen ander
doel heelt dan hel bevoordecligen der
geestelijke gestichten In één woord ge
zegd, eene geldwinkel.
De Courtier de Bruxelles en andere
grootc klerikale bladen melden, dat zij
weer gelden gaan inzamelen voor de
Nieuwjaarsgiften van den Paus, die zeg
gen zij, meer dan ooit duilennoodigheefl.
Dus, geloovige zielen, beurzen open
do heilige bedelarij, hel schooien voor
den Paus gaal weer beginnen. Dat gij
niet lockomt ol creveert van honger, dal
is niets, als de Paus en zijn leger van
kardinalen maar in weelde en wellust
leven, te Rome, in hel grootste paleis
der wereld.
De Patrie, de gazet van den bisschop
van Brugge, daarentegen, opent weer
hare inschrijvingslijst ten vóordcelo der
klerikale scholen, ^lie, zegt zij, ook meer
dan vroeger noodig hebben ondersteund
je worden, dewijl er zaad in T baksken
begint le ontbreken.
En noglans zegt het Jounal de Bru-
.xelles, dat hel zijne lijst voorden Paus
heropent, omdat die scholen thans op
vaste voelen slaan.
Wie van beiden moet men nu geloovcn?
Alle twee even weinig, denken wij,
wat niet belet dal zookvcl de eene als de
andere het schoolersslieltje uitoefent en.,
.de omioozelen fopt.
door de wel van 1842 erkend aangenomen
scholen, privaatscholen aan hel toezicht
onderworpen, gansch vrije privaatscho
len!, zijn ste.k verminderd. In 1873 waren
reeds bijna de drij vierden der lagere
scholen gemeentescholen.
In 1873 waren er 3344 onderwijzers-
woningen behoorende aan de gemeenten;
in 1860 waren er nog maar 1876.
Het onderwijzend personeel in de lagere
scholen van allen aard bestond in 1846
uil 7638 leden; in 1875 beliep het getal
10,731.
In 1843 volgden 426,383 leerlingen de
lessen in de lagere scholen der verschil
lende rangschikkingen; in 1873 beliep dit
getal 632,657.
In de gemeentescholen was het getal
meisjes altijd veel kleiner dan dat der
jongens; in al de privaatscholen is hot
gelal meisjes integendeel grooter geweest
dan dat der jongens.
Algemeone tijdingen.
Maandag lest had er alhier, ter herberg
den Anker eenen prijskamp op den
schuiftafel plaats. Zelden heeft men zoo-'
veel kampers bijeen vergaderd gezien.
41 koppels hebben aan den prijskamp
deel genomen en zich allerbest vermaakt,
tol spijl van die 't benijdt.
(Medegedeeld
De opening der assisen van Wcst-
Vlaandercn zullen te Brugge geopend
worden, maandag 6 februari aanstaande,
om 10 uur 's morgends, onder voorzitter
schap van den raadsheer De Byckman.
De heer 11. E. Dupont, verificateur
van 2° klas, wordt ontvanger der regis
tratie on domeinen leThourotil benoemd.
Men schrijft uil Dixtnude, 28 decem
ber Men zal zich herinneren dal eene
koopvrouw in boter van Rooscndale
(Frankrijk) over 3 weken dood de kor-
rektionneelc rechtbank van Veurne ver
oordeeld werd tol een jaar gevang, voor
diefletcDixmude, vaneenemand boter, be-
lioorcnde eenen landbouwer van Eessen.
Maandag bevond de koopvrouw die waar
schijnlijk dacht dat men dit reeds verge
ten had, zich op nieuw in onze boter
markt. Zij werd echter door de policie
erkend en onmiddelijk aangehouden. Nog
tlenzclfden dag is zij naar Veurne overge
bracht, alwaar zij hare straf zal moeten
uitdoen.
Zaterdag heefl de aanbesteding
plaats gehad van de dclfwerken aan de
vaart van Vladsloo-Ainbacht.
Hel besték beliep tot 16,300 frs.
Hebben aangeboden
MM. Standaert, Coolkerke,
Achaloh, I.Iper,
De Seek, Nieuporl,
Janssons, Oudenburg,
I). Verstraete,Rainscappelle 18,440
Lapicrre-Vandcvyvere,Uper 18,930
Minel de Canière, Korlrijk, 18,980
Hel bestuur der Staatsspoorwegen
heefl maatregelen genomen om de hoo
rnen le doen wegnemen, die zich nabij
de spoorwegen bevinden en die in geval
van stormen zouden kunnen gebroken of
ontworteld worden oude baan versperren
of vertragingen in den dienst veroorza
ken. De hoornen zullen door experten
geschal en de weerde er van aan dc eige
naars betaald worden.
Failliet E. Dujardin. Over acht
dagen heefl de openbare instel plaats
gehad te Duinkerko van eene spinnerij,
van twintig workmans woningen en eene
bijzondere woning, al le zanten gebouwd
op eenen grond van bijna eene hectare,
gelegen te Coudekerke-Brpnche, bij Duin-
Belgic bepaald op 6 jaren, hel is te zeggen
van 7 tol 13 jaar,’ dan gingen in 1873 in
ons land 79,23 Of) van de kinderen van
dien ouderdom ter school en 20,75 0 0
gingen niet ter school. Stelt men den duur
der lagere studiën vim 8 lot 14 jaar, dan
bekomt men dc volgende cijfers: 70,99 0 0
gingen ter school en 29,01 0 0 gingen
niet ler school.
Men moet echter opmerken dal het
lager onderwijs aan de kinderen gegeven
wordt in andere gestichten nog dan in de
eigenlijk gezegd lagere scholen, namelijk
in de bewaarscholen, in de scholen voor
volwassenen, in de leerwerkhuizen, de
godshuizen en gevangennissen, in de
nationale middelbare, gemeente- en ge
patroneerde scholen, enz. Men mag zeg
gen dat omtrent 90 0 0 van de kinderen
van 7 tol 13 jaar de lagere hebben bijge
woond en er een zeker aanvankelijk
onderwijs hebben ontvangen. Het getal
kinderen die echter een volledig lager
onderwijs genoten, moet onvoldoende
heeten. Daaruit volgt dat het getal per
sonen die een volledig onderwijs ontvan
gen, slechts traagzaam toeneemt.
Onder de jaarlijksebe uitgaven voor hel
onderwijs zijn er die bijzonder de aan
dacht verdienen, namelijk diegene voor
hel bouwen of verbeteren van school
lokalen en diegene voor den gewonen
dienst der scholen, hel is le zeggen, de
bezoldiging der onderwijzers, den aan
koop van schoolbehoefleti, dc kosten
voor verwarming, enz.
Hel bouwen en verbeteren van scholen
valt ten laste der gemeenten, doch de
slaat en de provincies komen er met toe
lagen tusschen, als de middelen der ge
meenten ontoereikend zijn.
In 30 jaren werd eene som van meer
dan 51 millioen frank besteed voor hel
bouwen en verbeteren van gemeente
scholen; dejaarlijksche uilgavedie in 1845
het cijfer van 300,000 fr. nog niet bereik
te, overtrof reeds de 4 millioen in 1873.
Hel grootste deel van den last werd
altijd gedragen door de gemeenten, maar
vroeger in eene veel groolere evenredig
heid dan tegenwoordig.
In 1845 was die evenredigheid meer
dan 60 0/0; in 1873 beliep zij geene 43 0,0
meer. De medehulp der liefdadigheid, die
tamelijk belangrijk was in 1845, is bijna
nietig geworden.
Omtrent 148 millioen werden besteed
gedurende 30 jaren van 18 43 lol 1873
voor den dienst der lagere gemeentc-
schoolen. De staal komt hier insgelijks
in 1873 voor eene veel groolere som
tusschen dan in 1843. Hel provinciaal
aandeel en datgene der liefdadigheid is
hier gering.
Vóór de wel van 1812 waren er in Belgie
drij calegorieu van eigenlijk gezegde
lagere schoten <le gemeentescholen, dc
mtxlescholen en de privaatscholen. De
gemeentescholen ontvingen geene toe
lagen van den staal. De privaatscholen,
geslicht door bijzonderen of vereenigin-
gen krachtens het grondbeginsel der vrij
heid van hel onderwijs, ontvingen ook
geene staalsloelagen; door mixtescholen
die door den staal gesubsidcerd werden;
op weinige uitzonderingen na waren ai
de mixlescholen, gemeentescholen.
Den 31 december 1830 waren er 4046
lagere scholen in het land. Tien jaren
later waren er 5189.
Di'wel van 1842 erkende 4 calegorieu
van lagere scholen. In 1875 waren er in
ons land 5587 lagere scholen. De opper
vlakte van hel laud 2,945,516 heet. 20
aren 91 centiaren zijnde, was er dus in
1875 éétie lagere school, gemiddeld op
527 heet. 20 aren 90 centiaren.
Hel getal gemeenten beliep 2572 in
1875; op 100 gemeenten waren er dus
217 scholen. Dc vooruitgang in hel gelal
scholen is niet in evenredigheid met de
toeneming van het getal inwoners. Er
bestond inderdaad eene gemeenteschool'.
In 1845 per 812 inwóners.
In I860 per 889
In 1875 per 967
Het getal lagere gemeentescholen is
van 1845 tol 1873 veel toegenomen; de
drij andere categories van lagere scholen
Oeestelïjlzo Kronijtz.
In zijn verhoor van 24 december, beeft
dc heer vrederechter van Nazareth tot 15
fr. boete veroordeeld, M. De Paepe, pas
toor te Sl.-Martens-Laelhemom M.
Drabbel gelasterd le hebben.
De pastoor is daarenboven veroordeeld
tol 50 Ir. schadeloosstelling jegens de
burgerlijke partij.
Het feil waarvoor die veroordeeling is
loegepast, is eene politieke redevoering,
uitgesproken door den heer pastoor op
den preekstoel, den zondag voor de ge-
meentekiezingen, en waarin hij lasterende
dingen gezegd heelt, tegen den liberalen
kandidaat, M. L. Diubbel.
L. VAKDEII KERCKHOVE,
OOSTSTRAAT, 6;
Groot assortiment van geïllustreerde
Kantoor-en Plakalmanakken. Agendas.
Mementos. Almanakken om le
ontbladeren. Registers. Visiet-
kaarten, enz. enz.
L’Economie financière, onzième année.
Rédacteur LHOEST, Avocal. Prime
gratuite. (Voir annonces).
Les Boltes i musique de la maison
Heller
I
SI
Soldaten en Matrozen.
Hot in to bevreemden, dat, hoewel mot betere
bloedingen met beter voedsel dan die welke aan
de massa der bevolking ten doel vallen, do sterfte
in bet Inger en de vloot zoo veel grooter is dan
onder de burgers. Doze wonderlijke zaak is in
de moeste landen voldoend bewezen geworden.
Eeno reden tot ziekte is xvaar.schijncltjk gebrek
aan bezigheid, waardoor men tot ondeugden ver
valt, maar terzelfder tijd zij bet oiis veroorloofd
te vragen, of do middelen aangewend tot gene
zing van werkelijke kwalen nltfjd geschikt of
bereikend zijn, om het gevrènschte resultaat te
verkrijgen. V ij herinneren ons daaromtrent een
treilend voorbeeld. Het is algemeen bekend dat
voor liet grootste gedeelte onze troepen voort
durend krachteloos gemaakt worden door de
tweo in het oogloop, ndo kwalen, waarmede de
nutuur losbandigheid kastijdt. VVjj hebben hot
verhaal dat wij hier bedoelen van den patient
zalven. Hij zeido dat hjj van Indic terug zeilde
in een vervallen staat van gezondheid nadat alle
middelen door de autoriteiten voorgeschreven
vruchteloos aangewend waren toen, nadat zijn
bekend bekend was geworden aaneen oud-ln-
disch otllcior. doze hem overhaaldo Holloway’s
Pillen en Zalf te beproeven. Do patiënt geloofde
daaraan niet, en stond eindelijk too de proef
daaraan te nemen, vertrouwende dat indien de
medicijnen hem geen goed deden, zij hom tocli
zeker niet erger konden maken dnn hij was.
Groot, en alleraangenaamst was echter zijne
verrassing, toen hij bijna nmiddelijk betersch p
vond in die zelfde geneesmiddelen waarover hij
gewoon was geweest te lachen en die hij steeds
beschouwd had als een bloot kwakzalvers pro-
Ktcurz.en open!
IX DEN BOEKHANDEL
de Hollande, »insi quo S. A. R.
I
la maison Hellwc, dout les produits ont en autro
bourne la maison a eto la seule de sa branche
d'nrgent. l'n tirage aux primes, contenants
arrangó par Monsieur Heller pour eet hiver,
mande. Prix-courants illubtrók ct prospectus du
Pour terminer nous recomniandons expréssé-
Berne (meme pour les pctits commandes), ear it
arrive souvent qu'on vend pour des pieces Heller
d< produits qui ne. Io sent pas. La maison ne
tient do dépot nutte part I Toutes res pie
ces portent lo nom -J. IL Heller A Berne-
imprimC.
se trouvent annonedes toutes les années A cetto
époque pour ligurer biontöt après coniine les ca-
deaux les plus apprécies aux fetes de St. Nicolas
et dc Noel. Nous doinandons Y a-t-il rien do
plus boau de pourt'ópoux A dunner A son ópouse,
pour le fiancé A sa flanedo, pour 1'anii enfin t
t'ne botte A musique vous rappello de moments
heureux. olio rit avec vous dans scs airs gais,
olio parle au coour et A I'atne par scs melodies
sérieuses. elle chasse t'ennui et la tnclancolio.
Elie est t'amie la plus inti mo do l'abandonné et
surtout du malade qui est f red do Tester chez,
soi. - En tin mot, uno bofte A musique Heller
no devrr.it manquer dans aucun salon, dans au-
cune bonne maison, ni a aucun lit de malado
Pour les hoteliers, restaurateurs, confls—.i:
etc. il n'existo pas de meilleur point d’attraction
pour ngager leurs clients a sójourner souvent et
longtomps dans lours établissomeuts. D'aprös ce
qu’on nous dit do divors cétés ceux des hiStelicrs
qui out fait 1’achat d’uno pliicc ou d’un Orchoa-
trion ont doublé leurs recettes, e'est pourquoi
nous ne saurions trop engager les autrea A faire
de meme et A Be procurer immddiatement un tel
instrument dont Io succes estiucoutestablo. A
Meistnirsles cumt qtfrou égard A leur etat ou
A leur dcinouro trop eloignóe ne pouvent assister
A des concerts unc piece A musique ofi're uno-
joulssance tout-A-fait incomparable 1 Nous
ajouterons encore que lo clioix des morceaux cst
fait avec un trés grand soin: les airs d’operns et
d'opérattds les plus góütés, h s dan. cs les plus
nouvelles, chansons, marches, etc. so trouvent
róunis dansles pieces Holler. Co grand industriel
a I'liouneur d'étreifournisseur do presque toutes
les cours de 1'Europo; nous meutlonnerons seu-
loment que LL. MM. le roi des Beiges et le roi
le comte de
I’landro ont, chacun, uno trés grande piece do
rccu desdiplftines A plusieurs expositions. A Mel-
qui ait refu lo premier prix: soit uno médaille
100 hellos pieces d une valour de fr. 20,00) est
raison de*plus pour se décider A faire uno com-
tirage soront adrcssós franco sur touto demnndo.
Pour terminer nous recomniandons expréssé-
ment do a’adresser directement A la maison A
