VAN VEURNE NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT I JAAR. 1885. 585 ZATERDAG 28 APRIL drukregel. Reklainen 50 centiemen den regel. u k dat katholiek Spanje is liet n. Is n duinkerke ghyvei.de VEURNE GENT BRUSSEL n Men schrijft in bij den drukker-uitgever, Ooslstraat, 6, te Veurne, en op alle postkantoren des rijks. Brieven en geld vrachtvrij. Alle mededeelingen, artikels of brieven, behoorlijk onderlcekend, als ook bekendmakingen uiterlijk legen Vrijdag middag loe te zenden. NIEUPORT (Stad) 7-03 9-05 12-02 2-05 4-04 5-53 - 3(J g 30 12 3. 2 30 4 y7 c 18 Nemen wij nu eenige voorbeelden waai er een degelijk en burgerlijk onderwijs aan het volk gegeven werd. Over honderd jaar was Schotland eene zeer arme streek. De natuur zelf was weinig mild ten zijnen voordeele; de armoede was er groot, met moeite kwamen de conlributiën binnen, de be delaars waren er een bestendig gevaar, en de plattelandsclie bevolking, om des winters van honger niet te sterven, moest zich met hel bloed van bet hoorn vee voeden. Heden slaat bet aan het hoofd der Vereenigde Koninkrijken, dank aan de goede burgerlijke geleerdheid die er nu hel volk genoten heeft. De zelfde schoolwel die thans in Belgie in voege is, en waarop de priesters zoo veel schreeuwen, beslaat reeds van over Maar... zullen onze politieke tegen strevers opwerpen, de lersche geeste lijkheid spant al hare macht in om die gruweldaden te beletten: 'Zij predikt den vrede, zendt berdelijke brieven rond om de opgewondenheid te koelen en het gedrag der fenians te laken, enz...., Dal alles moge waarheid zijn.... Edoch, waartoe baal hel mei een glas water den brand te willen blusschen als men er zelf het vuur aangestoken heeft?.. Had de geestelijkheid met de wereldlijke macht medegewerkt om het kwaad in zijnen wortel te treffen en uit te roeien door een degelijk onderwijs aan de lagere volksklasse le verschaffen, dan hadde zij haren plicht gekweten. Maar neen!... de Kerk moest alleen het monopool der scholen hebben. Zij heeft hel bekomen en iedereen kan nu met afgrijzen er de schrikkelijke gevolgen van nagaan. De lersche bevolking is opgekweekt Het Blad verschijnt, allen Zaterdag; en allen Woensdag in Supplement. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: Koor Stad: G maanden, fr. 3-25 Een jaar, fr. 6-00. Koor gansch Belgie: 6 maanden, fr. 3-75 Een jaar, fr. 7-00. Een afzonderlijk nummer 10 c." Bekendmakingen 20 centiemen den Wat zien wij in Spanje! land bij uitmuntendheid troetelkind van de 11. Kerk. De paus zendt van tijd tol tijd zijnen bijzonderen zegen over dit land. De katholieke religie De geschiedenis is daar om te bewijzen wal voor slechte en gevaarlijke vruchten de geestelijke onderwijsgestichten hebben voorlgebracht. Wal zagen wij in 1870 toen de commune in Parijs losbarstteTijdens de heer schappij van Napoleon III waren de geestelijken meester van Frankrijk. Bijna al de scholen op weinige uitzonderingen na, waren bestuurd door broeders en priesters. Geheel hel keizerrijk was op gekweekt in de armen van zijne goede moeder de H. Kerk!... En wat zagen wij, zeg ik?... Die leerlingen, die kweekelin- gen van die goede geesielijke scholen maakten de kern uit der commune waai van iedereen de afgrijselijke gruwel daden heeft hooren opsommen. Vraagt aan de Anarchisten die op onze dagen Parijs in rep en roer stellen, waar zij hunne studiën gedaan hebben. De voornaamste en het grootste gedeelte zullen u de broederscholen opnoemen door katholieke meesters met God Hemel, het grootste gedeelte zijn nu plun deraars, opstandelingen. Ah, zullen de katholieke dagblad schrijvers roepen, de lersche bisschop pen op goedkeuring van den paus hebben herdelijke brieven rondgezonden om het gedrag der fenians aftekeuren. Maar neen, onze katholieken zullen die opmerking niet durven maken, want als Belgische burgers weten zij wat die herderlijke en pauselijkc bullen belee- kenen. Zij welen bij ondervinding, dat hun onfeilbaar opperhoofd der Kerk des mjods bekwaam is, in de eene hand vuur en in de andere hand water te dra gen. Zij weten bij ondervinding dat hij in den schoolstrijd van Belgie het gedrag der bisschoppen bij het gouvernement af keurde, en dal hij van eeuen anderen kant die zelfde bisschoppen onder duim aan- wakkerde om nog verder te gaan. Alles wel gewikt en gewogen, moet het ons geenszins verwonderen, dal de katho lieke scholen slechte vruchten zullen vóórtbrengen. Immers, werpt slechts oenen blik op de schoolmeesters met God Onder de 9299 geniale person- naadjes die het zoogezegde onderwijzend personeel der katholieke scholen uitma ken, zijn er slechts1351 in het geheel gediplomeerd. Hel overige zijn broeders en nonnen, gewezen koewachters, ver- kenhoeders, gendarmen en douaniers. Ja, de katholieke scholen zijn lichlver- doovende scholen. Onze geestelijkheid is hiervan zoodanig.... zoodanig overtuigd, dat zij voor geen geld van den wereld hare scholen, hare meesters en hare leer lingen aan hel publiek zouden durven toonen. Onder het zedelijk oogpunt zijn hel insgelijks de nationale scholen niet die slecht zijn. Immers, deze slaan onder het dubbel toezicht van Staat en Gemeente. Alle afwijkingen der zedeleer, indien er moesten beslaan, worden streng bestraft. Bij de katholieken integendeel verduikt men de misdadige handelingen der mee sters met God zoo wereldlijkeals geeste lijke. Men moedigt er zelf het kwaad aan met de misdadigen aan hel gerecht te ont trekken. «Wannéér een geestelijke, zegde de bisschop van Luik, een schul dige aki begaat, mag men hem bij liet gerecht niet aanklagen, integendeel moet men over zijne fouten eenen dekmantel werpen. Indien onze bisschoppen, de hoofden der katholieke scholen,zulke verachtelijke en onzedelijke princiepen aanleeren en verspreiden, wal kan men dan van ge wezen koewachters enz. verwachten, die van die zelfde bisschoppen hunne onder richtingen ontvangen - Gevolgen van een slecht onderwijs. Even als de slechte zaden slechte vruchten voortbrengen, zoo ook geeft een slecht onderwijs aanleiding lot noodlot tige en betreurenswaardige gevolgen voor de samenleving. Op onze dagen wordt er veel gesproken van slechte scholen, en onze oproerige geestelijkheid, om eenen dekmantel over hare eigene onderwijsgestichten te wer pen, schaamt hel zich niet onze nationale scholen met dien iiaam te bestempelen. Maar de ware slechte scholen zijn die der geestelijkheid. Immers, daar is het dal men de kinders verachting voor de wetten, verachting voor de Koninklijke familie, verachting voor onze vrije in stellingen inboezemt. Daar brengt men de kinders in opstand legen hunne ouders, tegen hunne burgerlijke overheid, in een woord legen de moderne-beschaving. Ja, de scholen der geestelijkheid zijn slechte, zijn gevaarlijke scholen!.... Zij zijn gevaarlijk voor de samenleving, omdat hunne kweekelingen van jongs af doordrongen worden van gevaarlijke princiepen, die hoogst tegenstrijdig zijn mei hel beslaan van een vrij en be schaafd volk. - A is er altijd de godsdienst van den Staal geweest. De vrijheid van geweien beslaat er nog niet. De protestanten mogen er in hel openbaar hunne geloofs leer niet beoefenen. Iedereen is verplicht katholiek le zijn. Dal moet eene deugdzame en christe lijke bevolking zijn, zult gij zeggen, zacht als schaapjes, want het is bij de geeste lijkheid alleen dat geheel Spanje zijn onderwijs en zijne opvoeding genoten heeft!.... Maar hoe bedriegt men zich. Iedereen kent die talrijke en verschrikke lijke rooversbende de Zwarte Hand genoemd, die gansch Spanje door ver spreid is, en overal dood en vernieling zaait. Dat ook zijn allen kweekelingen der ffcestehjteonderwijsgestichlen. Aan hunne handelingen kent men de vruchten die de zoogezegde Roomsclikalholieke Scholen met God vóórtbrengen. Zetten wij ons reisje voort naar Ierland. Dit land is ten prooi aan de hevigste maatschappelijke onlusten. Schrikkelijke moorden en ijselijke wraaknemingen worden er bijna dagelijks gepleegd. De rijke eigenaars mogen hunne woningen niet verlaten op gevaar van hun leven. Hunne huizen moeten dag en nacht door de policie bewaakt worden om door de fenians niet uitgeplunderd en uilgc- moord le worden. En waar heeft de bevolking van Ierland zijne opvoeding en geleerdheid gehaald?... In de scholen der katholieke priesters. In Ierland even als in België willen de priesters alleen de monopool van hel ouderwijs hebben. De heer Lyon Playfair verklaarde onlangs in de Engel- sche Kamer dal de onwetendheid van het lersche volk de voornaamste oorzaak was van de schrikkelijke onlusten die er zich dagelijks voordoen. Had de wereldlijke overheid steeds niet gedwarsboomd ge weest door de priesters, zij zou allang aan hel volk eene dergelijke burgelijke geleerdheid gegeven hebben. Maar de priesters wisten bij ondervinding dat beschaafde en geleerde burgers zich zoo gemakkelijk niet laten uitbuilen als eene domme en dweepzieke menigte, en daar om ook, even als in België, willen zij meester zijn van de scholen en bijgevolg van de toekomst. Helaas, zij zijn er in gelukt!.... Het lersche volk bleef aan hun juk onder worpen, en nu.... nu ziet hel met spijt welke verachtelijke vruchten hunne gees telijke opvoedgestichten hebben tot stand gebrachtIn plaats van deftige bur gers... niets dan fenians dat is op standelingen, plunderaars, moordenaars. 57/ landverhuizing naar Noord-Amerika van een groot getal Ieren te verge makkelijken. De progressisten en het linker- midden van het duilsch Parlement gaan het voorstel doen om de com missie uillenoodigen, gelast met het onderzoek van het wetsontwerp op de werklieden tegen ongelukken, om onmiddellijk aan T Parlement de hoofdzaakelijke artikelen van hel wetsontwerp voor le dragen, die de commissie reeds beraad slaagd heelt. Dit zou lijd doen winnen, loelaten om die wet vroe ger te stemmen en zou aldus beant woorden aan de inzichten in de keizerlijke boodschap uitgedrukt. De liberaal-nalionalen zullen waar schijnlijk in die schikking toestem men. Overzicht. De fransche ministers zijn woens dag bijeengeweest in het paleis van hel Elysée en hebben hel onderzoek voleindigd van het wets ontwerp, waarbij een krediet van vijf millioen frank gevraagd wordt, met het doel om de rechten van Frankrijk op Tonkin te verzekeren Er zal eene troep van vijf honderd fransche soldaten naartoe gezonden worden. In de zitting van woensdag van de Kamer der afgevaardigen werd de beraadslaging over de omzetting der fransche rente vijf ten honderd voortgezel. De heer de Soubeyran laakte de omzeiling als ongepast; hij vóórzag in 1884 een le kort van 350 millioen frank. lieteenig hulp middel ware eene overeenkomst met de spoorwegmaatschappijen. De heer de Soubeyran laakte de onderneming van groole werken door den staal en verklaarde zich ten voordeele der bijzondere voor- handneming. De heer de Baudry <l’Asson legde een amendement neder, strekkende om de omzeiling te vervangen door eene verminde ring der jaarwedden van de ambte naren. Dit amendement werd ver worpen. D’heer Altai n Targé ondersteunde een amendement van den heer Lokroy, strekkende om 4.50 drie (en honderd te geven. De heer Titard verwierp dit amendement als gelijkstaande met eene omzei ling in drie ten honderd. Hij zegde dat men met dit stelsel hel nominaal kat itaal der schuld ver meerderde en men aan den staat daardoor ’t voorstel der koersver andering ontnam. De heer Allain-Targé beschul digde den minister dat hij den toestand in gevaar bracht. De heer Tirard besloot met te zeggen, dal de bijval aan de verrichting is ver zekerd iels wal bewijst, dal zij op haren tijd komt. Hel amendement Lockroy werd verworpen met 524 slem men logen 87. Na de verw er ping van nog verscheidene andere amendementen werd artikel één van hel wetsontwerp der omzetting aangenomen met 407 stemmen tegen 99. Verscheidene amende menten strekkende om de winsten der omzetting le besteden, hetzij aan den landbouw, hetzij aan de hospicien, werden verworpen, waarna de zitting opgeschorst werd tot half 9 uur des avonds. In de engelsche Lordskamer heeft lord Carliglord de landver huizing voorgesleld als het beste middel om de ellende in de wesler- provincien van Ierland le keer le gaan. Hij verklaarde dal hel ka binet van wege zekere zeevaart maatschappij voorstellen ontvan gen had, dje zouden loelaten de Vertrekuren van den ijzerenweg van Duinkerke, Veurne, Gent naar rtrussel en Dixnnnle naar IVieiiport. 5- 54 11-00 3-08 5-07 6- 32 11-39 3-47 5-37 7- 12 12-17 4-24 6-14 9-38 3-23 7-10 9-15 11-05 5-35 9-31 10-22 A’.' i h e- o it. it n L. it 4- 28 5- 06 7- 32 8- 50 3-08 3- 47 4- 24 7-10 9-31 5-35 8-00 8- 28 9- 02 11-50 2- 59 3- 43 4- 11 3-02 6-07 8- 57 9- 08 6- 20 7- 46 10-11 10-32 10-58 5-50 7-35 9-51 10-11 10-45 1* n BRUSSEL GENT VEURNE GHYVELDE DUINKERKE i> i- lt> k lo n- ir f. 81 n u u n 7- 48 9-50 12-48 2-40 4-53 8-27 8- 15 10-28 1-13 3-18 5-31 8-52 DIXMUDE DIXMUDE NIEUPORT

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1883 | | pagina 1