VAN VEURNE
a 1
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
.'a
naBx O;
aU,
Al/
ISfr.o.
57/
ZATERDAG 5 MEI
58 '1
JAAR.
*n.
in zake
kn
D1XMUDE
D1XMUDE
NlEUPOliT
Clermond-Fcrraird,
eerste minister van
duinkerke
GBYVELDE
VEURNE
GENT
BRUSSEL
8e-
Men schrijft in bij den drukker-uitgever, Ooststraat, 6, te Veurne, en op
alle postkantoren des rijks.
Brieven en geld vrachtvrij.
Alle mededeelingen, artikels of brieven, behoorlijk onderleekend, als
ook bekendmakingen uilerlijk legen Vrijdag middag toe te zenden.
loovigen om de Tienden, te betalen vol
gens het oude stelsel; dit was slechts een
verzoek, geene wet. En in den beginne
werd er weinig gevolg aan gegeven. Stil
aan echter kwam hel gebruik der Tien
den weer in zwang en weldra werd het
als eene verplichting aanzien.
Om de Tienden in te richten riep de
kerk de hulp in van den Slaat. Karei de
Groote leende haar zijne machtige onder
steuning en geholpen door eene arglis
tige geestelijkheid, die behendig, volgens
de omstandigheden, mei den Hemel paaide
of met de Hel dreigde, gelukte men er in
hel volk, dat zich niet heel gewillig hel
vel liel afslroopen, le dwingen tol hel
betalen der belasting.
Nauwelijks echter waren de Tienden
ingerichi of de heeren vonden dal dit ook
voor hun eene schoone inkomst was. De
bedreigingen noch de beloften der geeste
lijkheid waren zonder den minsten in
vloed op hen, en ondanks de wetten der
kerk die luidden; dal geene leeken,
zonder eene heiligschennis te plegen,
Tienden heffen mochten gingen zij voort
met ze le innen.
Het volk alweer werd en door wereld
lijke en door geestelijke meesters uitge
buit. En zonder genade.
Betalen of boeten. Buigen of creveren
Een enkel voorbeeld
Op 25 februari 1730 werd een genaam
de Signorel, in hel kleine dorp Muno,
arrondissement Virton, op bevel van den
rector van Luik, lol de galg veroordeeld
om rede dal hij in de betaling der Tien
den eene dikke bussel hooi met eene dun
nere verwisseld bad. Zijne dood was
verschrikkelijk. De koord brak lot twee
maal toe en de beul eindigde met hel
slachtoffer levend le begravenDil
schrikkelijk looneel verwekte algemeene
verontwaardiging. Hel gerechtshof van
Bouillon bemoeide zich met de zaak en
de rector van Luik met de overheden van
Muno werden veroordeeld tot de betaling
eene schadevergoeding aan de weduwe
en aan de kinderen van Signorel.
In onze provinciën waren de priesters
gelast met het innen der Tienden ver
plicht nota le houden van de boeren die
niet betaalden. De achterblijvers werden
drijmaal genaamd en als ze dan nog wei
gerden, werd hun den ingang der kerk
verboden. Daarbij echter bepaalde zich
de afstraffing nietmen veroordeelde de
weerspannigen nog tol eene boel of lot
hel gevang en slechtte hunne huizen.
De Tienden, zegden wij, troffen den
armen boer op eene verpletterende wijze.
Als hij, bij voorbeeld, honderd schepels
graan won, dan ontnam de Tiendheffer
hem er vier en vijftig.
Van het graan dal hij naar den molen
droeg werd dan nog een paard gcëischt
door de abdijen.
En als hel graan, tol bloem gemalen,
van den maalder naar den bakker ging,
vansgelijken. Ten slotte bleef den boer
weinig of niets over
En dat zich daarbij nog alles bepaald
had
Maar de meesters waren met de Tien
den nog niet tevreden: de boer moest
daar builen nog werken voor den Heer,
karweien doen, houthakken in de bos
schee, de wegen onderhouden, het vee van
’t kasteel voeden, en meer andere zaken
die hem ten slotte niet toelieten van in
zijn eigen beslaan le voorzien.
En lel wel, dan moest hel volk ook
nog betalen voor de sacramenten en den
eerediensl.... Dil konden de boeren maar
niet lijden....
Maar zeggen ons de goeden lie van
onzen tijd Indien de geestelijkheid heden
een loon vraagt voor doopsel, huwelijk
en begrafenis, dan is’l omdat de fransehe
revolutie hunne eigendommen heeft bin
nengepalmd
Wij antwoorden eenvoudig Praat
voor de vaak 1 Voor 1789 bevat de geeste
lijkheid onmeetbare goederen en toch
deed zij toen de sakramenten goed be
talen
Ha! de priesters waren vroeger en
zijn heden nog behendige liê. Ziet ze
aan ’t werk. Ze preeken den oorlog aan,
en blijven te huis; ze smeeken om al-
moesen, en geven niets; zij slagen die
genen die hun weerstreven in den ban,
en zijn persoonlijk van de straffeloosheid
in deze en gene wereld zeker. Het voor
wendsel is altijd hetzelfde: Gaal naar de
kruistochten voor de redding uwer ziel 1
De aalmoes is het souvereine heelmiddel
voor de zonden, nel als hel water voor
den brand..Geeft 1 Geeft! De armen heb
ben honger enhet geldkoffer der
kloosters is nog niet vol
En het volk nochtans, dan men op
zulke sehandige wijze uitbuitte was arm,
doodarm,
J" schreef Massilon, bisschop van
aan kardinaal Fleury.
Louis quinze
Onze buitcninenschen leven in eene
afgrijselijke armoede, zonder bedden,
zonder huisraad; hel groot paart moet
de helft van T jaar rogge- en haverbrood
missen en met hunne vrouw en kinde-
ren honger lijden om de lasten te
kunnen betalen.
Op 4 augusti 1789 werd de kwestie
der Tienden in het Fransch parlement
opgeworpen.
Gedurende drij dagen stonden de geeste
lijken op de bres om die hatelijke privi
legiën te verdedigen. Maar de vrienden
van hel volk waren daar en lieten niet af.
T Is toen dal de aartsbisschop van
Parijs deze schoone woorden uitsprak
In naam mijner confraters, in naam
mijner medewerkers en van al de leden
der geestelijkheid die van deze vergade
ring deel maken, ook in mijnen persoon
lijken naam, zien wij af van al de geeste
lijke Tienden en doen er afstand van in
handen van eene rechtvaardige en edel
moedige natie; dal hel Evangelie ver
kondigd, dat de goddelijke dienst be
hoorlijk en waardig gecelebreerd worden,
dat men de kerken goede en deugdzame
priesters geve, dal de armen geholpen
worden, ziedaar de bestemming dezer
Tienden en onzen uilerlijken wensch.
Wij hebben benouwen in de Nationale
Vergadering en wij zijn overtuigd dat zij
ons, in vergelding, de noodige middelen
zal geven om dil schoone en heilige doel
le bereiken.
Deze woorden werden mei geestdrift
onthaald en de kamers traden hel voor
stel van den prelaat bij.
Deze beslissing kreeg in Belgie kracht
van wet voor het besluit van 5 november
1795.
Onder het eerste keizerrijk beproefde
men de Tienden in Vlaanderen herinle-
voeren; maar te vergeefs.
De val van Napoleon gaf de verdruk
kers nogmaals moed.
Op 8 October 1814 vroeg de bisschop
van Gent in eene memorie gericht aan
het congres van Weenen, de herinvoering
der Tienden
De geestelijkheid beweerde dat zij
geene andere middelen van bestaan had
dan de inning der wraakroepende be
lasting op den arbeid en op het zweet
van den armen boer.
Gelukkig voor ons land, gelukkig voor
ti, builenmensch, voor u, landbouwer en
boer, werd hel bisschoppelijk verzoek in
de scheurmand geworpen en bleef gij van
de voordeelen genieten, die de Fransehe
wetgeving u had verzekerd.
apolitiek Overzicht.
In de fransehe Kamer is door
M. Tirard hel wetsontwerp neerge-
legd belrekkelijk de kas voor oude
Werklieden, terwijl volgens ver
klaring van de afgevaardigden, M.
.Martin Feuillée, minister van justi
tie verlangt, nog voor het eindigen
van den zittijd, de wel belrekkelijk
de magistratuur gestemd le zien,
opdat daaraan gedurende de vacan-
lie uitvoering kunne worden ge
geven.
Eindelijk is de bespreking der
wet op de recidivisten voortgezet,
waarbij .M. Waddington Caledonie
vraagt als verbanningsoord. Nadat
artikels 1 en 2 zijn aangenomen,
wordt de verdere bespreking ge
slaakt op verzoek van den verslag
gever, gezien de belangrijkheid der
wijziging-Galineau aan artikel 5,
ten einde er geene verwan ing zou
mogelijk zijn met hervallingen te
gen hel gemeen recht en ii...
van politieke overtredingen.
In het engelsch Lagerhuis heeft
M. Gladstone gezegd, dal aan de
Kamer zou worden voorgesleld hel
pensioen voor lord Alceslcy en lord
Wolseley, voor de bewezen diens
ten in Egypte, in eene enkele som
uil le betalen. Het bespreken der
wel op den parlementairen eed is
daarna weer' verdaagd', nadat met
157 stemmen legen 105 den voor
rang daaraan was geschonken op
elk ander voorstel. De bespreking
zal dus onmidib lijk hernomen wor
den, ter wijl de Sinxen vaeanlie be-
jiaald is van I I lol 20 mei.
Op raad van hel staatsministerie
heeft keizer Wilhelm de ontbin
ding van den gemeenteraad van
Berlijn gedecreteerd legen den 1
januari 1884. Dit geschiedt met hel
doel hel inlichten van nieuwe ge-
meente-distriklnn te vergemakke
lijken.
Indien de correspondent van den
Da ly yews le Hamburg goed is in
gelicht, hebben de gezanten van
koningin Banavoio bij hel duilsch
gouvernement aanzoek gedaan om
de bescherming van Duitschland
in te roepen op .Madagascar, legen
aanr anding van fransehe zijde.
Hel officieel orgaan van Tewfik
Pacha heeft de nieuwe Grondwet
van Egypte afgekondigd. De Daily
News zegt echter dat eene Grond
wet onvoldoende is om orde en
rust te handhaven, want er zijn on
lusten ontstaan te Port Said en
deze woeling is overgeplaalsl naar
Kairo. De nieuwe policie doet de
p.ilrocliediensl in de hoofdstad en
al de troepen zijn in hunne kazer
nen geconsigneerd.
De National van Parijs zegt dat
de tranche expeditie naar Tonquin
zulke opgewondenheid heelt ver
wekt in China, dal hel fransch gou
vernement het voorzichtig heeft
Vertrekuren van den Ijzerenweg van Duinkerke, Veurne, Gent naar Brussel en Vixniude naar Wieuport.
geoordeeld verscheidene gekuras-
reei'de oorlogschepen binnen be
reik van Shangai en Hong-Kong te
houden. Gevolgeriilijk zal enkel
een deel van hel eskader in de
Chineesche zee, naar Tonquin ver
trekken, terwijl verrnoedelijk M.
Jurneau de Kergaradec, de fransehe
gezant bij het hof van Hue, zal
worden aangesteld als luilenant-
gouverneur van Tonquin, nadat
liet fransch beschermheerschap
daar is ingevoerd.
De Amerikaansche pers toont
zich ingenomen melden arbeid der
lersche conventie le Philadelphia
en betreurt hel alleen, dat men
niet gekomen is tol eene krachtige
verooideeliiig van de dynamiel-
aanslagen. De voorstanders van
deze hevrijdïngsmelhode kwamen
in hel geheim bijeen, niet zoo ge
heim echter of eene uitdrukking
van den bekenden snoever’ O’Dono
van Rossa werd bekend.
----
l>e goede oude tijd.
Dit is de titel van een werkje dat ver
dient verspreid le wor den, omdat hel de
nouwe gescheidenis bevat wat de boer
vroeger was en doet zien wal bij heden
is. De boeren waren voor de omwenteling
van 1789 slaven, die zonder toelating van
hunnen eigenaar niet mochten trouwen
noch verhuizen. Hij mocht zijn oogst niet
indoen, zijn graan .riet malen, zijn brood
niet bakken dan w anneer liet zijn meester
beliefde.
Om onze lezers ecus le meer te laten
zien wal de buitenlieden voor 1789 waren
zullen wij hier een kapittel uil dal werkje
mededeelen dat tot titel draagt de Tienden:
De Tienden waren een der zwaarste
geldklopperijen van den «Goeden Ouden
Tijd;» deze belasting, oj beter deze
strooperij, was een der onrechtvaardigste
exploitaliën der geestelijkheid.
De arme landbouwer, dc arme boer
leed er hel meeste door.
Als de oogsttijd kwam, moest hij eerst
toelating krijgen van zijne meesters om
zijne vruchten in le halen; en de meesters
zorgden eerst voor hun eigen; eerst werd
hunnen oogst gemaaid, droog gemaakt
en in de schuur’ geborgen of verkocht.
Inlusschen rotte het koorn, de oogst dm'
boeren, op hel veld; maar wat kou zulks
aan de geestelijkheid schelen?
In den beginne waren de tienden be
stemd voor den omierlioud des altaars,
den onderstand der priester s en wer ken
van liefdadigheid. Karei de Groote wilde
dat men er vier paarlen van maakte, hel
eerste voor den bisschop, het tweede
voor de geestelijkheid, hel derde voor de
kerkfabriek en hel vierde voor de armen.
Maar de liefde lol geld, geschr aagd door
hel Recht van den Sterkste, veranderde
weldra deze verdeeling; de armen ver lo-
ren geheel hun paart en in de laatste
lijden war en de Tienden bijna uilsluilelijk
de eigendom der rijke kapittels en de
groote abdijen.
Sommige schrijvers denken dal de
Tienden van Jesus Kristus dagleekenen.
Nochtans het is zeker dal zij in de
eerste eeuwen der kerk niet bestonden.
Tol tijdens de verspreiding der apostelen
en der discipels brachten de priesters
hunne goederen bijeen; dil duurde voort
lol in de Hl" eeuw, zooals blijkt uil een
schrift van den heiligen Cyprianus.
De vader s der kerk vr oegen aan de ge
ilet Blad verschijnt allen Zaterdag; en allen Woensdag in Supplement.
Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar’:
Voor Stad: G maanden, fr. 3-25 Een jaar, Ir. 6-00.
Foor ijausch Belgie: 6 maanden, Ir. 3-75 Een jam-, fr. 7-00.
Een afzonderlijk n miner 10 c.” Bekendmakingen 20 centiemen den
dr ukregel. Reklamen 50 centiemen den regel.
VA I
I.
Of!
ir.
3-08
3- 47
4- 24
7-10
9-31
3-02
6-07
8- 57
9- 08
5-07
5- 37
6- 14
9-15
10-22
BRUSSEL
GENT
VEURNE
GHYVE1.DE
DUINKERKE
4- 28
5- 06
7- 32
8- 50
11-50
2- 59
3- 43
4- 11
5-50
7-35
9-51
10-11
10-45
5-35
8-06
8- 28
9- 02
t
ook
en,
’er,
'Ut
’«!■-
alle
Be
ll-00
11- 39
12- 17
3-23
5-35
■»pn
1 als
her-
do
niet
koet
1 en
alle
°mt
1 'Jij
jren
i er
tten
'rij?.
Hen*
'ken
'uw-
NIEUPQRT (Stad) 7-03 9-05 12-02 2-05 4-04 5-53
7-36 9-30 12-35 2-30 4-37 6-18
7- 48 9-50 12-48 2-40 4-53 8-27
8- 15 10-28 1-13 3-18 5-31 8-52
■an
41e
B«-
'1 >n
ais.
'ie
lak
be-
iele
>’ai>-
'der
'er-
'ke|
'len
'ten
Hen
een
ren-
i
■'ft
ft
■y'
'ft'
5- 54
6- 32
7- 12
9-38
11-05
6- 20
7- 46
10-11
10-32
10-58
<4 r
