Ingezonden.
Om de onpartijdigheid van ons stadhuis
te loochenen haalt de Veurnaar een tweede
feit aan en zegt dal omtrent ai de liberale
gilden door de stad met hel geld van al
de burgers ondersteund worden. T zijn
niet alleen de liberale gilden, Leugenaar,
die door de stad ondersteund worden
vreemde ratten die hier in Veurne fortuin
zijn komen zoeken, en zelfs onze inboorlin
gen zouden willen uithongeren en op straal
smijten.
Hieronder geven wij ccne nieuwe lijsl
der slachtoffers \an de hatelijke school
wet, in de gemeenten gelegen in de om
streken van Veurne en llixmude.
Zijn afgeschafï 1" De jongensscholen
van Avecappelle, Bovekerke, Corlemarck,
Coxyde, llaudzaeme, Merckem, l’ervyse
en Woutnen;
2’ De meisjesscholen van Boerst, Clerc-
ken, Handzaeme, Leysele, Nieucappelle,
Slavelc en Woutnen;
3" De bewaarscholen van Alveringhem,
Beersl en Slavele.
Hebben eene vermindering van jaar
wedde: de heeren Vamnarcke, hoofdonder
wijzer ie Wulpen, eene vermindering van
aÜO fr. en Paifoorl hulponderwijzer eene
vermindering van 300 frs.
Al de afgeschalte scholen worden ver
vangen door pasioorsscholen aan welke
men rijke hulpsommen zal verleenen. De
gemeenten zullen wel dubbel betalen,
maar wat geeft dat als mijnhjer de pas
toor maar voldaan is.
De gezalfde opstellers van den heiligen
Veurnaar drijven met ons den spot, om
dat wij de onderwijzers en onderwijze
ressen beklagen wier scholen zijn afge
schud ol wier jaarwedde door klerikale
gemeenteraden wordt verminderd. De
klerikale schrijvelaars die zooveel lawijt
maakten over het afschaffen van eenige
nulteloote onderpastoorsvinden thans
geen woord van medelijden voor de on-
gelukkigen die met vrouw en kinderen
worden op straat gezel, zelfs wakkeren
zij de klerikale gemeenteraden aan otn in
hun wraakroepend werk voort te gaan.
Wat de heilige schrijvelaars ook mogen
zeggen, wij zullen voorlgaanal de hatelijk
heden van de gevloekte broerkenswet aan
onze lezers voor oogen te leggen, wij
zullen voortgaan hun de broodrooverijen
te doen kennen door klerikale gemeente
raden op bevel van den pastoor gepleegd
en dit zullen wij vooral doen om de
Veurnesche kiezers te laten weten, wat
ons onderwijzend personeel te wachten
slaat indien de zes klerikale slaven op het
stadhuis konden deu baas spelen.
Wij zullen onze treffelijke onderwijzers
en onderwijzeressen verdedigen omdat
zij altoos eervol hunne lastige bediening
hebben vervuld, en hun geene andere
misdaad kan ten laste gelegd worden dan
dal zij aan de welzijn getrouw gebleven,
en zich niet als slaven hebben willen
onderwerpen aan de grillen der geeste
lijkheid Wij zullen ze verdedigen tegen de
Het derde feit, door den Veurnaar aan
gehaald, is betrekkelijk de subsidien die
liet stadsbestuur toeslaal aan jongelingen
en jonge dochters die hunne studiën
voorizelten, en het heilig bladje laat de
Veurnaars welen dat het stadsbestuur in
de laatste zes jaren al te samen 2000 fr.
dergelijke hulpgelden heeft verleend.
De Veurnaar beknibbelt het tocstaan
dezer hulpgelden, maar ieder weldenken
de burger zal grootelijks de handelwijze
van ons stadsbestuur goedkeuren, want
wat is er schooner dan kinderen des
volks ter hulp te komen om hunne studiën
te doen, en alzoo hen in slaat te stellen
later eene schoone plaats in de maat
schappij te bekleeden De Veurnaar is
hier ook zeer onvoorzichtig want weel
hel heilig bladje dan niet dat vele zijner
vrienden van de stad zulke hulpgelden
gekregen hebben Weel de Veurnaar dan
niet dat meester Pinte alléén 1200 fr. ge
kregen heelt om zijne zonen hunne nor
male studiën te laten doen; dat mijnheer
Gesar Lust ook eene som van 1200 fr.
bekomen heeft om zijnen zoon in hel
conservatorium van Brussel, en zijne
twee dochters in de normale school te
laten leeren? Weet eindelijk de Veurnaar
niet dat er in het klooster der Annuutialen
vier nonnen zijn Maria Provoost, Flora
Dumon, Maria Beernacrl, en Maria Cleen-
werek, die van de stad subsidien gekregen
hebben om hunne studiën te doen? En de
Veurnaar durft dan nog onze achtbare
bestuurders van partijdigheid beschul
digen
Veurnaar! Leugenaar!
In zijn laatste nummer beweerde de
Veurnaar nog ecus dal door het afschaffen
der gemeentescholen de lasten zouden
verminderen, en om zijn gezegde eenen
schijn van waarheid legeven, durfde de
Leugenaar schrijven dal te Avecappelle,
waar men de scholen heeft afgeschafï,
de gemeentelasten van 1300 frs. zouden
verminderen.
Wij waren juist bezig met deze dom
migheid te lezen, toen wij uit Avecap
pelle, van eenen onzer vrienden die in
staal is nogal wel ingelicbl te zijn, den
brief ontvingen dien wij hieronder mede-
deelen, en waaruit onze lezers zullen zien
dal de Veurnaar nog eens schandelijk
gelogen heelt, ziehier de brief:
Wij hebben de gezegden van onzen
correspondent onderzocht, en hebben, bij
middel van een uittreksel uil het budjet
der gemeente Avecappelle, bevonden dal
zij geheel nauwkeurig zijn.
Avecappelle zal dus boven de toelage
aan de nonnenschool nog aan den onder
wijzer een wachtgeld mogen betalen van
1144 fr. 66c. of de 2/3 van 1717 fr. bedrag
van zijn belastbaar inkomen, en dit niet
voor eenige maanden maar zoolang de
heer Wackenicr geene andere plaats in
het onderwijs heeft die zooveel waard is
als zijn wachtgeld.
Wal zegt gij nu, Veurnaar? Waai' zijn
nu die 1300 fr. vermindering'?
En nu, confrater, om te eindigen nog
een klein vraagsken. Zoudl gij ons niet
kunnen zeggen hoeveel de lasten zullen
verminderen te Coxyde waar de kandi-
daal-kerkmeoster Cailliau secretaris is en
waar de onderwijzer, die meer dan 2B
jaren dienst heelt, als wachtgeld zijne
volle jaarwedde moet ontvangen
Een klein antwoord als T u belieft,
Veurnaar.
Hel antwoord is dood eenvoudig.
Omdat zij wel weten dal zij liegen en
de eenvoudige lieden hunne leugens voor
waarheid willen doen slikken.
Omdat siadsinkomslen zeer groot zijn,
en zij die gelden geern in hunne macht
zouden krijgen, om de kerk- en de lap-
scliolen alléén te kunnen bevoordeeligen,
lot groot nadeel en schade der burgerij.
Immers
Om der wille van het smeer
Likt de kat den handeleer.
De kiezers kennen dal spreekwoord ook,
en ze kennen ook de roofzucht der kleri
kale kandelecrlikkers. Zij zullen zich wel
wachten die gulzige kal in huishouden
der stad te laten dringen, en ze zullen
verstandig handelen.
Wat meer is, onze tegenstrevers hebben
niet alleen een gretig oog gevestigd op
de stadskas; zij willen nog meer.
Zij willen ook Veurne, waar thans zoo
veel vrijheid en genot heerschl, trachten
te verpapen en te verkwezelen, en een
begijnhof er van maken tot meerder eer
en glorie van kerk en lap 1
Hunne lijsl is daarvan het beste bewijs.
Wie zien wij daar opslaan 1 Fanatieke
kerkmeesters; nederige slaven van den
deken, wiens bevelen zij slaafsch moeten
uitvoeren,hardnekkige en haatdragende
vervolgers der liberale scholen; vijanden
van vermaak en vertier.
Zegt dal niet genoeg Zegt dat niet
klaar en duidelijk dat die mannen, eens
aan het bewind komende, geen ander doel
mogen hebben dan de liberale burgerij te
tergen en den duivel aan te doen; dan
onze schoone scholen, die in zulken
bloeienden toestand vetkeeren, te ver
nietigen en te ontvolken.
Immers, die mannen kennen geen ander
bevel of geen anderen plicht, dan degenen
die hun opgelegd worden door de geeste
lijken En hebben de geestelijken onze
openbare scholen en al die er aan mede
werken, niet vervloekt en in den ban
geslagen
Hel is dus de plicht, de gewetensplicht
dier mannen onze scholen ten onder te
brengen, want zij zullen liever onze
scholen in den grond boren, dan zich den
banvloek der geestelijken, den kerke-
lijken haal op den hals te balen.
Dus, wee! onze financies, en wee! onze
scholen, moesten die heeren gekozen
worden, zoowel als de stadskas zouden
de scholen spoedig ledig slaan.
Wie, ouders, die hunne kinderen liel
hebben en verlangen dal zij eene goede
geleerdheid en deftige opvoeding ontvan
gen, - zouden hunne slem aan zulke man
nen kunnen geven?
0! zij vergelen het niet: zij zouden zich
medeplichtig maken aan den moord onzer
scholen, aan de verstomping van den
geest en hel hart hunner kinderen, die hun
later daai over rekenschap zouden vragen.
Wie, ouders, zouden die schrikkelijke
verantwoordelijkheid op zich durven ne
men
Die zouden den naam van vader en
moeder onwaardig zijn.
Denkt daar dan aan, vergeel hel geen
oogenblik, huisvaders, wanneer gij u
naar de stembus zult begeven, en wij zijn
zekei' dal gij uwe slem niet zult kunnen
schenken aan mannen die zulk een doel
hebben, die zulk eene laak moeten vol
brengen, op bevel der geestelijken.
Kiezers, voor het geluk on het welzijn
van Veurne, stemt voor de liberale kan
didaten
Samenspra^”
F HANS BLAlXp
de lijsl gezien
gij er van? L.
F«ans BlaüJjK
niet hoe zij
maken van h®
Veurnaar zij11'
door een lall«’.at
heven zijn boW
door zijne for.l*JL
door zijne 'vll\h0
moest, in een
zien zijn en ouJ
Veurnsche
worden. Maai
al goed... als z)
zijn der pi-‘eSl.^n
Alwie ware Ve..
van de klcrikah
want wat men
gezien geweest.
Jan AiiNoen.
hel gaat ic vo J
ir.e i p uist dal
dag durft kort*
die hier nog 'Rn
woont, die n°r,
geene de mii|S,
bewezen heeft
anderen, eeneifa]
met kleine gelet,
en die, alhom'
komst, zich bor
omdat hij wat
dure eetwaar W.
werkman
derden, die wf
spoed van Vcui'
op winst, en ovt*
er maar iets ff
wat kan men va
Zijn dal wel n’y
zijn? Doen zij
de Veurnaars l'j
Frans Blauv^
maar de voorn?
welen, of die zj
stellen om waf
om de stad in
digheid voor T i”
besturen, of w’
De liospicicheercn worden even als
onze gemeentebestuurders door het heilig
vuilbladje aangevallen. En waarom zult
gij vragen'? Is bijna alles wal inde ge
stichten der Burgerlijke Godshuizen nooJ.'g
is niet bij aanbesteding geleverd Zijn er
onder de aannemers niet verscheidene
klerikalen? Dit alles is waar maar de
Veurnaar beknibbelt omdat hel weinige
dal niet aanbesleed is, door de nonnen
met mag aangekocht worden, dal de be
stuurders zelven de winkels aanduiden
waar de aankoopen moeten gedaan wor
den. Eh wel, Veurnaar, alhoewel iedereen
de hospitaaizusters hoogacht en hunne
zelfsoffering bewondert, toch zal ieder de
handelwijze der hospicieheeren goedkeu
ren, Avanl het is maar al te wel gewéten,
dal toen in vroegere jaren de nonnen
zelven deze aankoopen deden, zij maar al
te veel luisterden naar hunnen geestelijken
bestuurder die hen beval alleen naar de
zuivere klerikale winkeliers te gaan en de
andere neringdoeners te laten loopen.
Indien gij slechts zulke beschuldigingen
tegen onze openbare besturen weet in te
brengen dan zullen de kiezers zoo als wij
de schouders oplrekken, en met uwen
versleten rimram lachen.
-- -
Kiezers»
Nimmer, sedert zoovele jaren liberaal
bestuur, zullen onze tegenstrevers zoo
hevig als nu den strijd aangaan.
En noglans roepen zij op alle toonen
uil dal de stadspenningen verkwist wor
den, ja zelfs dat de stadskas ledig is en
de stad in schulden steekt.
Als zulks waar is, waarom zijn zij dan
zoo sterk er op uil, die stadskas in handen
te krijgen?
Wij hebben toch nooit gezien of ge
hoord, dal iemand er naar verlangde een
huis of eene nijverheid overtenemen die
in slechte lakens slak en lot over de ooren
in de schulden zal.
Waarom willen dan, vragen wij, de
katholieken zich eene zoo slechte zaak
aantrekken en in handen nemen?
maar al de maatschappijen die door de I
stad erkend zijn, erin begrepen de katho
lieke vinkeniersgilde die de grrrooote
koppen uwer partij hebben trachten tot
stand te brengen om eene andere maat
schappij te benadeeligen. Muziek, Bhe-
lorika en Koorzangers ontvangen een
jaarlijksch hulpgeld, de andere maat
schappijen icdcrmaal dal zij feesten of
prijskampen inrichten. Zulks beeft altijd
alzoo in Veurne bestaan, en nog nooit
heeft men iemand hierover hooren klagen
tenzij de Veurnaar en zijne gezalfde
schrijvers.
Wal aangaat de St. Jorisgildc, die
maatschappij heeft vroeger ook hulp
gelden ontvangen, maar dezelve is thans
niet meer erkend omdat zij, tijdens hel be
zoek van den heer Gouverneur Heyvaert,
geen deel wilde nemen aan de belooging
die ter cere van dezer, ambtenaar plaats
had. Zij heeft geen recht meer op hulp
gelden en vraagt er ook geene.
De Veurnaar beknibbelt de ondersteu
ning door de stad aan de gilden gegeven,
en waren zijne vrienden op het stadhuis,
dan zou men welhaast deze hulpgelden
zien afschaffen om ze op de eene of
andere manier in de kas der geestelijken
te zien vloeien.
De rust, die volgens hen, overal ge
stoord was, zou worden hersteld.
De belastingen zouden verminderd
worden.
De tabak, de genever, die hel volk
troffen, zouden afslagen... Denkt ecus,
riepen de klerikale vuilbladjes uil de
werkman mag geen pruimken meer ne
men of geen kootje meer drinken.
Kiest voor ons, riepen zij uit en alles zal
veranderen.
Sommige kiezers hebben zich laten
beet nemen, door die volksbedriegers,
zij hebben voor hen gestemd en ze aan
het bewind geholpen. Wal is nu ’t gevolg
daarvan
Dal handel en nijverheid nog nooit zoo
slecht gegaan hebben als tegenwoordig.
Er heerschl geen vertrouwen;
Dat in plaats van rust en vrede te bren
gen, het ministerie Wocste-Jacobs geheel
het land in onrust heeft gebracht;
Dat wij op het punt zijn den burger
oorlog te zien uitbersten. Militie-klassen
worden binnengeroepen bezettingen
worden versterkt, om in het voorkomen
de geval op de burgers te schieten. Nie
mand is gerust in zijne positie, want met
een ministerie zooals wij hebben, zijn de
afzettingen en afschaffingen van bedien
den aan het orde van den dag.
Hel verminderen der belasting is ver
anderd in eene verhooging van belasting.
De accijnsrcchtcn op de stokerijen moe
ten vijf millioen meer opbrengen, bijge
volg zullen de werkleiden hun kootje,
zooals zij zegden, duurder moeten be
talen.
De rechten op den tabak worden be
houden, zoowel voor de beplanting als
op den invoer.
In een woord, niets hebben zij verbe
terd, maar alles zeer VEEL VERSLECHT.
Zij hebben eene onderwijswet ge
maakt, die verscheidene duizende onder
wijzers tol den bedelstaf zal brengen, en
dit om ze te vervangen door Vreemde
broederkens, die niemand kent ol weel
van waar zij komen.
Hel land is tol aan den afgrond ge
bracht, maar de klerikalen zijn aan hel
bewind 1 de priesters en kloosters wor
den door Jacobs en Woeste in alles be-
voordeeligd, hel is de burgerlijke perso
nificatie door die ministers bestuurlijk
ingericht; dal ziel men alle dagen in den
Moniteur.
Kiezers, die naar de valschc profeten,
die vijanden van beschaving en van we
reldlijk gezag, geluisterd hebben, oor
deelt nu over hunne valsche beloften en
hunne onnoemlijke daden, en zijl dit op
I!)'1'" October indachtig.
I'.enx omlig «ntvvoor<l.
De Veurnaar is geenszins tevreden om
dat wij gezegd hebben dal onze achtbare
bestuurders onpartijdig handelen. Om hel
tegenstrijdige te beweren haalt de Leu
genaar, in zijn laatste nummer, eene reeks
iëiten aan die wij heden willen onder
zoeken en die het ons niet moeilijk zal
zijn te weerleggen.
Vooreerst klaagt de Veurnaar dal zijne
vrienden door de stad zoo zeer niet bc-
voordeeligd worden ais de liberalen. Vindt
gij dit niet zeer natuurlijk, lew!tiaar,
geschiedt dit niet overal op dezelfde
manier? Geven uwe vrienden die te
Korlrijk, Thielt en andere klerikale nesten
op hel stadhuis zetelen de meeste voor-
deeieu aan de liberalen? En gij, heeren
kandidaten, zoudl gij ook niet aan uwe
vrienden de meeste voordeelen geven in
dien hel u gelukte op hel stadhuis meester
te geraken? Vóór de kiezing zult gij na
tuurlijk zeggen dal gij allen op denzelfdcn
voet zoudl behandelen, maar na de kieziijg
zoudl gij welhaast nwe beloften vergelen
en de liberale neringdoeners naar de maan
zenden. Daarenboven heeren kandidaten
kerkmeesters, waarom past gij uw stelsel
niet sedert lang toe in de kerken over
welke gij hel bestuur hebt Waarom
worden alle werken uitgevoerd door uwe
mannen Waarom wordt alles geleverd
door klerikale neringdoeners? Gelijk gij
handelt in de kerk zoudl gij handelen op
het stadhuis, ook zullen de kiezers met
uwe onpartijdigheid lachen eu voor de
liberalen stemmen.
Wat nu aangaat hel feil betrekkelijk
het leveren van materialen, voor een werk
gedaan bij openbare aanbesteding, wij
aarzelen niet te zeggen dat hel een grove
leugen is, want nooit worden dergelijke
voorwaarden in hel kohier van lasten
geschreven, en indien zulks gebeurd ware
zou do Bestendige Deputatie.' die het
lastenkohier moet goedkeuren, niet ge
wacht hebben dezelve uil te schrabben.
Veurne, 10 October 1881.
Heer Uitgever,
AN kiezer voor den gemeenteraad, heb ik liet
recht het programma dor heeren klerikale kan
didaten te onderzoeken, in volle vrijheid er mijn
gedacht over te zeggen on goed- of at te koureu.
Van dat recht kom ik heden gebruik maken.
Mijns dunkens bevat dat programma zoo vele
grooto beloften dat men onmiddolijk aan des-
zelfs rechtzinnigheid twijfelt, on men van hot
eerste oogonblik al' genegen is uit to roepen
jezu'dism advokatcnutrckcn
Dat uwe geachte lezers oordeelen.
belofte - Vrede onder de burgerij weder-
brengen, waar de ongelukswet van 1879 steeds
den oorlog heeft doen heerschen.
Ware de vrede in Veurne, met de klerikalen
aan het bestuur, wel mogelijk I Door wien en
hoe zoude hij er kotnen t Zoude hij ons ge
bracht worden door hen, die, onder den vorm
van een schijnheilig gebed, hunnen medemeusch.
gehoorzaam aan plicht en wet, onmeêdoogend
Broodi'oovei'H.
Avccappollo, 7 October 1884
Mijnheer de Uitgever,
In zlting van 2 dezer heelt do gemeenteraad
do afschaffing onzer gemeenteschool en do aan
neming der vrijo school gestemd.
Dis zinneloozo trek is uitgemeton door vier
leden, want drij andero hebben zich daar tegen
verzet.
Eoro aan die driezij hebben getoond dat zij
do ware belangen der gemeente willen voron-
staan en niet die van don pastoor alleen 1
De afgeschafto school kostto aan de gemeente
jaarlijks HO fr. Voeg daar bij 70 fr. voordo
avondschool, dat maakt 480 fr. on nu zullen wi j
niet mindor betalen voor do school der nonnen,
waar advokateu uitkomen, on daar bij aan don
afgedankton onderwijzer een wachtgeld, do twoo
derden van zijn inkomen, of moor dan 1000 Ir.
En zeggen dat men overal zoo dom te werk
gaat.
De gemeenteschool, zegt men, wordt afgeschaft
om do schoollaston te verminderen, en overal
gaat men moer betalen.
Intusschen is t geioovo gered on pastoor en
nonnen houden kermis en lachen in do vuist om
dat zij het volk zoo kunnen bedriegen.
Gelief, in uw geoord blad, een plaatsje tover-
leeneu aan dez.o weinige regelen en ontvang
mijne hartelijke groctonisson.
X.
Jan AEitNOL'i’ F
Jan».... dal he ij
zz .- yzuzt.p-z-s; -u< M wataiaaer' i ~r-r .tsaremrg
- -
aan den schandptf1®
s:;evers ouverbidM
gen, <lie troebel w?
Po visscheuZoi#
to danken hebber.i
die in bataljon
liuuiie woollieril’-
dio, gewoonlijk,
ten, Hchcldeu oa
En welke aoud*’
beloofden viwlo l t
rosson op "Uaat’.
gozins
uithongeren u<8>
Overigens Is erP
van oenigo grlfn^1
kers is droeve j11-..
Ook telt de burger’.
beloftt
tingel» meer,
voor zoo veel oio r:
stad, welken zy
betrachten.
Beambten 1,1 ’4
onderwijs aan d-.
bouwen herstel!*3’
heidsworkeu uit'C’
cu burtwegen
lijke voetpaden
etraton leggen; e'
door gazlicht var'3
niet met den
tingon bestempel*^
van goed cu *'v
onder de steden
plaats inneemt. 1
Do lasten va |n
minst opceutiemrc(|u
menten 011
opcentiemen nofr*
vermindering ^az/!'<va
loos met den ba
Gelukkig Veurn»^'
gewaar worden h'
bruikt tot bet tot^
llCit is ftlsd&D (Ist J
wonnen geld van1
allen doen dien*5-*
uitsluiting. - ij
Bolofte in den 1
inderdaad, dat d’ tj
partijgenooten a I
de liberalen uitaljj,.
4J« belofte'.
arme, - Hierin
klerikaal progra
zijn. Tot heden d(,
kerkmeesters, de
slag van dwang» d
gelokt; maar nu
geschaft is. zu' 6 Jiei
kinderen, huune
meer daar zij ‘K
ouders slechte ar
niemand Brit <u
Maar, bestaat er C
slavernij in do buu
tors den baas S".IU(
oordeelo, on *klo
doze 5Je eu laats
Om te 81uiteU2 Dj
programma hoe» gt
tuigd. Ik zal
kandidaten. d‘e
Dootena, Desmet.,
