I
VAN VEURNE
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
I
1
I
If
1
Zaterdag 141 Februari 1SS5».
De groole manifestatie heelt plaats ge
had I
De deftige stoel hebben wij nu gezien
en kunnen bewonderen!
Voor de eerste maal hebben onze kleri
kale koppen een openbaar feest ingerichl:
zij wilden en moesten tooncn wat zij
kunnen; zij zijn aan hoofd, en moes
ten de inwoners van Veurne verstommen
door den onlzagverwekkenden glans van
hun feest.
Zij hebben niets verwaarloosd om hunne
manifestatie te verheerlijken, om zoo veel
samenhangers als mogelijk bijeen te
rapen, om hunnen stoel te vergroulen en
op te luisteren.
Zij hebben geloopen, gebeden, gesmeekt,
verzocht, bevolen, verschrikt n bedreigd,
ten einde zoo veel volk mogelijk te doen
aan hel feest deel nemen.
Wij hebben gezien wal zij kunnen, wij
zijn overtuigd van hunne machteloosheid
De manifestatie is eene overgroole
fiasco geweest
Nooit lieefl men in Veurne zoo weinig
geestdrift, zoo weinig vreugde, zoo weinig
levendigheid bij een feest gezien.
Eene ware begraving
De stoet?
Welwel hoe was hij samengesteld,
hoe was hij verzameld, welken indruk
heeft hij gemaakt
Hoe droevig, hoe treurig, hoe onbe
duidend
En nochtans, zij hadden noch moeite,
noch kosten, noch loopingen gespaard om
iels te bekomen, om tol iels te geraken
dat eenigen indruk op hel volk zou kun
nen maken
En hoe zijn zij erin gelukt?
Och arme, toch, 't was pijnlijk om zien
Is hel daar uwen samenhang, is het
daar uw vermogen, is hel daar uwen
invloed, uwe populariteit bij hel volk?
Uwe opschriften zegden, onder andere,
dal alle ware burgers den burgmeester
geluk wenschten
Sapristi, als dalai de ware burgers zijn,
moet de burgmeester bekennen dat de
ware burgers in klein getal zijn, en dal
de andere (deze die zeker onware burgers
zijn!oneindiglijk talrijker zijn dan zijne
bewonderaars.
Weel ge wal daar al in was van ware
burgers
Wal hocrekartons te peerd op hunne
meesters paarden
Het tapmuziek, samengesteld zoo als
gij weel, en die ons zulke schoone, zulke
wegslcepende, zulke welluidende muziek
heeft laten hooren
Eenigc leden der klerikale bolders- en
duivengilden.
De klerikale scholtcrs.
Benige leden van den lap en van den
Dit Blad verschijnt den Zaterdag, en allen Woensdag in Supplement. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 6 fr. ’s jaars; met de post 7 fr. Een afzonderlijk
nummer 10 cent. Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. De groote letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
De Annoncen voor Belgie, ter uitsondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het Buitenland worden ontvangen door den Office df. Pibi.icitè, Magdalenastraat, Brussel.
Men schrijft in bij I.. VAWOKTV KEIlClillOVE, Drukker-Uitgever, Oostslraat, 6, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
En de praalwagens
Er was er een die net en treffelijk was,
en die groep samengesteld uil kinders
was, men mag het zeggen, het eenigste
die iels beduidde in geheel den stoet.
Want het overige!
De praalwagen der duiveniers een
boerenwagen waarop eene groote kooi
stond opgevuld met duiven Was dat
schoon en praehiig! en kostelijk!!!
De praalwagen van Beweslerpoorl
eenige boeresmids en andere werk
gasten, met lekkere worsten die daar
liangden, vleesch dat zij kapten, en ijzer
dat zij smeeden op een aambeeld.
T was zeker eene schrandere zinspeling
op de kettingen die onze nieuwe meesters
zullen leggen op al wie vrijgezind en
onafhankelijk wil blijven in onze stad.
En nog een molentje Eene zinspeling
waarschijnlijk op dedraaiers van
Bew’csterpoort. Maar hel molentje brak
weldra en kon niet meer draaien, en de
mulder stond daar te gapen als oenen uil
die niet weel wal doen met zijnen lijd!
jaarwedden van de onderwijzers en onder
wijzeressen.
4° Herstelling der betaling van school
geld in de gemeentescholen, ten laste
der niet behoeftige schoolkinderen.
Wij zeggen dal die maatregelen werden
voorgesleld, maar zijn innig overtuigd
dat de verzending voor onderzoek slechts
voor den vorm is; dal die maatregelen be
slist zijn lijdt geen twijfelHorna locuta,
causa finita est.
Den zwarten haan en zijne medeh Ipen
moeten de bevelen der plaalselijke room
sche bedienaren uitvoeren; die zending
hebben zij aangenomen en moeten die ook
nakomen.
Dat is nu de eerste stap; doch de baan
is ingetrcdeii, waar zal zij geleiden
Tot hunnen val.
Inderdaad herinneren wij dat Veurne
eene rechtsgebied hoofdplaats is, met
5300 inwoners en 568 gemeente kiezers,
waarvan bij de laatste kiezitfg, op 538
stemmers, 230 volledige stembrieven.
ongelel hel getal op gemengde stembrie
vendoor de liberalen werden bekomen.
Op de elf gemeente raadsleden lellen
wij er nog vijf, zoo dat de klérikaleii in
dien bestreden gemeenteraad slechts eene
stem meerderheid hebben.
Voegen wij daarbij dal uil de schoolstrijd
sedert 187!) klaarlijk gebleken heeft
hetgene overigens wel bekend is dal
uil de mededinging lusschen de gemeente
scholen en hel cotigreganisch onderwijs,
een wezenlijke vooruitgang voor hel on
derwijs, in het algemeen, ontstond.
De ware plicht van een onafhankelijke,
van een vooruitstrevende gemeenteraad
bestond hierin
Hel onderwijs trachten te verbeteren
en uil te spreiden, in plaats van hel te
verslechten, te vei minken en scholen af
te schaffen.
De verkregen rechten eerbiedigen in
plaats van onderwijzeressenkinderen
onzer medebuigers hunne plaats te be
nemen en hunne loopbaan te schenden.
Hunne jaarwedden behouden aan de
onderwijzers, verdienstelijke ambtenaren,
die zich zoo ijverig aan de geestontwikke
ling onzer kinderen toeleggen en aan wie,
volgens recht en gebruik, naarmate hun
ner dienstjaren, een verhoog van jaar
wedde moest toekomen.
Hel kosteloos onderwijs behouden, om
de kleine burgerij gene nieuwe lasten op
te leggen en de schande en de vernedering
eener openbare almoes, blijkbaar lusschen
betalende en niet betalenden, aan de ou
ders en kinderen onzer behoeftige volks
klas te vermijden.
De stad Veurne niet als een rol nest be
handelen en een voll edig gemeente onder
wijs den wensch en den wil van den
helft hater bevolking behouden en
tevens, door eene wedijverende mededin
ging, den vooruitgang aller leergangen
aanmoedigen.
De toestand van stads geldmiddelen
zullen wij thans niet onderzoeken, doch
maken wij deze bemerking, dal telkens
eenen steenweg werd aangelegd waarin
de stad voor zekere hoofdsom moest toe
dragen dit buitengewoon last door eene
leening, mei jaariijksche afkorting, be
streden wordt.
Maar vooral geene verminking van hel
openbaar onderwijs; immers tol staving
van hel behoud, onder andere, der leer
gangen voor volwassenen, nijverheids
school en tcekenSchool, houden wij voor:
De verspreiding van hel onderwijs is,
bijzonderlijk voor de volksklas en kleine
burgerij, de ware bron van stoffelijken
en geestelijken vooruitgang. En door on
derwijs moet niet alleen verslaan worden
de eerste kennissen in lagere scholen aan
geleerd, maar ook de bijzondere geleerd
heid nuttig, ja noodig voor meest alle be
drijven.
Want hoe grooler male van geleerdheid
een werkman, ambachtsman, meesier of
bediende, in zijn werk bezit, hoe hooger
hij zich in bekwaamheid, loon en achting
verheft.
Tot bekomen wal wij van een onaf lian-
kelijke, van een vooruitstrevende gemeen
teraad mochten verwachten en eischen,
zullen wij alle in onze macht zijnde wet-
lelijke middelen aanleggen en vervolgen,
dal is ons recht en onze plicht.
Dus is hel onze eerste plicht de poli
tieke val onzer tegenstrevers te bewerken,
wijl zij onze onontbeerlijke eischen af
wijzen.
Aan dien eersten plicht zullen wij niet
le kort blijven.
In den manifestatie stoel door de vijf
kerkmeesters mei de zwart vergulde pil
en hunne aanhangers zondag laatst ten
loon gesteld, werd onder andere verbeeld,
bij middel van opschriften gedragen door
eene maagd en vier maagdekens, de
Grondwet en de vier voorname grond
wettelijke vrijhedende vrijheid van
onderwijs, van vereeniging, van gods
dienst en van drukpers.
Wal biltere spotternij, wat stoute
huichelarij
Welhoe! die grondwet en niet alleenlijk
die vier voorname grondweltelijke vrij
heden, maar meest alle de vrijheden door
onze grond wel waarover wij onlangs
gehandeld hebben werden door de
opperhoofden onzer klerikale tegenstre
vers, door de roomsche Paus, bij Syllabus
en Encycliek afgekeurd, verwezen en ge
doemd;" hel bijzonderste orgaan onzer
klerikalen le Uien public! noemde en
verweet onze Grondwet eene vuilniskar
en die vier voorname grondweltelijke
vrijheden vier ellerzweeren
En gij zwarten haan met uw zwart
gchroedsel, gij wilde, door die verbeel
ding, aan onze burgerij doen geloven en
wijs maken dal gij die Grondwet en hare
vrijheden lief hebt, dal hel uwe leus is die
Grondwet en hare vrijheden na te komen
en te verdedigen Maar dal was loutere
oogenverblinding, fopperij, goochelarij.
liet was en hel kon niet zijn dan eene
hulde aan uwe opperbazen, wellicht door
hen opgegeven, dal hij, wie als klerikale
veroveraar van een wingewest, zich de
sleutels van stad liet aanbieden, ook even
als de Romeinsche veldheereit zich in
zijnen stoel door uitgekozenen de tol
slaven vernederde volken liet vooruitgaan.
Voor den ingewijden was hel dan eene
hulde aan onze Roomsche bedienaren,
van die vertrapte grondwet, van die
veroverde grondweltelijke vrijheden.
Geheel en gansch hel verleden, den
handel en wandel der klerikalen bewijzen
zulks,
Onder hel beheer der onderwijswet
van 1879 wal hebben wij al gehoord en
gezien
Gij medeburgers wie uwe kinderen aan
hel staatsonderwijs, ingevolge artikel 47
der grondwet, door eene regelmatige ge
stemde wel ingerichl, wilde loevcrtrou-
won, waart aan de uitvoering uwe gods
dienstige plichten niet toegelalen, in
sermoonen voor slechte en afgevallen
kristenen verweten, ja in menige plaatsen
werden die kinderen tol de kostelijke
leering niet toegelalen. In alle kerken, na
elke mis, klonk hel van scholen zonder
God en onderwijzers zonder geloof verlos
ons Heer
Die onderwijzers mochten de kristelijke
leei ing niet aaulecren, ofschoon zij daartoe
bereid waren en bij hun exaam ondervraagd
werden door eenen priester die ook hun
bekwaamheidsdiploom onderleektnl had.
Meer dergelijke feilen zullen wij voor
als nu niet aanbalen.
Doch herhalen wij nog hoe die gasten,
die zondag laatst de grondwet en hare
vrijheden rond wandelen leidden, drie
dagen le voren gehandeld hadden in
zitting van den gemeenteraad; daar was
stadsbegrooting het voorwendsel, doch
de verminking van het openbaar onder
wijs alhier, hel ware doel.
ïn die zitting waar de rol op voorhand
was opgegeven en verdeeld, werd, onder
.andere voorgesleld
1" Afschaffing der bewaarschool bij de
meisjes-gemeenteschool.
2" Afschaffing der leergangen voor vol
wassenen.
3° Vermindering op het leegste, der
klerikalen kring, en onze nieuwe koppen
met den heer burgmeester!
En ’i was alDaarmede was hel uil!
Dal noemen zij al de ware burgers van
Veurne
Toen de overgroole meederheid der
Veurnaars die samenstelling, die hoofden,
die aangezichten bewonderden, alwaar
men, buiten zeer weinige uitzonderingen,
noch deftigheid, noch waardigheid be
speuren kon, moesten zij zich zeggen dal
zij fier waren van geen deel te maken van
die zoogezegde ware burgers
Want was een mager, een zeer mager
beesije.
De inrichters hadden wel gevoeld dal
het yolk met hun niet was, en dat hunne
manifestatie door Veurnaars aan den
nieuwen burgmeester gedaan, zou en moet
mislukken.
Ook hebben zij, om den stoel te vullen,
al doen komen en al opgeraapt wat zij
konden
Het grootste deel van de cortègc was
samengestelduit vreemdelingen, uit
kinders, uit nonnen, en uit liberalen die,
legen wil en dank, zich gedwongen ge
vonden hebben om deel te nemen aan den
stoet, ingevolge de hun gegevene uit-
noodigingen, die een beetje aan min of
meer bedekte bevelen of bedreigingen
gelijklen. Want zij hebben al gedaan wal
zij konden onze nieuwe meesters!
Al wal meer of min onder hun gebied,
onder hunne afhankelijkheid staat, moest
maar mede loopen en hel feest helpen
verheerlijken. En zij hebben zich niet ge
schaamd, zij die ons gemeente onderwijs
willen en zullen ten onder brengen, zij
die onze Veurnesche onderwijzers willen
en zullen op straat werpen en uithonge
ren, van deze onderwijzers uiltenoodigen,
om deel le nemen aan een feest aange
boden aan den man onder welks bestuur
deze schandelijke dwing- en wraakmid
delen zullen uilgevoerd worden
En buiten die, heeft men kunnen be
wonderen
De helft der processie samengesteld uit
al de meisjes en maagdekens met hel
gewaad dal wij gewoonlijk in de proccs-
sien zien;
De bruine nonnen;
Hel muziek vanAlvoringhcm
En de leden van het muziek van
Alveringhem
Ook al ware burgers van Veurne zeker,
die hulde aan onzen burgmeester komen
aanbiedenvermits de Veurnaars zich
onthouden
.‘par.
ADVER
i-
3-08
3- 47
4- 24
7-10
9-31
DUINKERKE
GHYVELDE
VEURNE
GENT
BRUSSEL
11-50
2- 59
3- 22
4- 11
4- 23
5- 06
7- 32
8- 50
5-07
5-41
0-21
9-15
10-44
10- 15
11- 25
12- 15
3-23
5-35
5-35
8-06
8- 28
9- 02
5- 48
6- 26
7- 12
9-38
11-05
NlEl'I’ORT
DIXMUDE
DIXMUDE
N1EUPORT
11
I>e groootc Manifestatie.
BRUSSEL
GENT
VEURNE
GHYVE1.DE
DUINKERKE
—sm
Verbeelding «Ier Grondwet
in den stoet.
7-03 9-05 12-02 2-05 4-04 6-10
7-36 9-30 12-35 2-30 4-37 6-35
7- 48 9-50 12-48 2-10 4-53 8-27
8- 13 10-23 1-13 3-13 5-26 8-51
Vertrekuren van don ijzerenweg van Dninkei-ke, "Veurne, Gent naar Itrussel en Dixmuiie naar Vicnport.
6- 20 9-00 3-02 5-50
7- 46 00-00 11-50 6-07 7-35
10-11 - 2-59 8-57 9-51
10- 51 - 3-22 9-18 10-15
11- 22-4-11 10-49
jW.»
4
