WAN VEURNE
I
.V
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
B
I
le
iu
em
»OC Jam*.
ng
e
iar
ng
air
JC-
Is
iet
ict
Hit
en
en
ch
is-
Februari
T
Dit Blad verschijnt den Zaterdag, en allen Woensdag in Supplement. - Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar; 6 fr. ’s jaars; met de post 7 fr. Een afzonderlijk
nummer 10 cent. Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. De groote letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
De Annoncen voor Belgie, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het Buitenland worden ontvangen door den Office de Publicitê, Magdalenastraat, Brussel.
Men schrijft in bij V.. VAA'BElï KEIICKHOV’E, Drukker-Uilgever, Ooslslraat, 6, le Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
Bij de verschijning van het officieel
verslag der Middeuseclie over liet budjel
van onderwijs, heelt men gezien hoe ver
hel openbaar volksonderwijs op 1 januari
in België in den grond geboord en ver
moord was.
Op dien dag waren reeds 836 gemeen
tescholen, 171 bewaarscholen en 771
adullenscholeu afgeschaft, en vervangen
door 1,181 aangenomene scholen, waar
van er 717 bestuurd worden door wereld
lijke ouderwijzers en onderwijz.erssen en
464 door /miers of nonnen.
De j/e/mvuZescholeii werden afgeschaft
in de volgende liooldinspecliesAnt
werpen, 48; Mechelen, 84; Brussel 9;
Leuven, 31; Brugge, 50; Korlrijk, 56;
Aalst, 93; Gent, 81; Charleroi, 12; Bergen,
5; Doornik, 10; Roei, 13; Luik, 28; Has
selt, 136; Arlon, 44; Marche, 60; Dinanl,
33; Namen, 50.
In dit getal zijn 109 jongensscholen,
303 meisjesscholen en 424 gemengde
scholen, dus te zamen 836.
Er zijn wachtgelden loegekend aan
400 hoofdonderwijzers, 109 onderwijzers;
233 hoofdonderwijzeressen50 onder
wijzeressen en 144 onderwijzeressen van
bewaarscholen.
Dal maakt te samen 792 onderwijzers
cn onderwijzeressen.
Hel geheel der wachtgelden beloopt lot
1 nilllioen 106 duizend 494 fr. 94 c.
Dal is meer dan een millioen franks
welk hel Gouvernement moet betalen
aan personen die het als honden op de
straal laat zetten cn wegjagen om niets
meer tc doen.
Maar hoeveel moet het langs den
anderen kant betalen, aan de geestelijke
eieren, vleesch, kaas, enz. Dat is onle-
genspi ekelijk. Indien deze verhooging
groot is, en met den tijd zou men de
graanlaslen vermeerderen, is hel dagloon
van den werkman ontoereikend, om zijn
huisgezin den kost le geven.
Wal blijft er hem dan over? Of wel hij
lijdt armoede en gebrek in stilte; of wel
hij moet door hel armbestuur onderhou
den worden of gaan bedelen en rooven.
Wie zou wederom er liet meest door lij
den? De pachters, burgers cn renteniers;
die niets danalmoessenaan hunne deuren
zouden moeten uitreiken, om hel volk
langs de straal van honger niet te zien
sterven.
En wal droeve genoegen zou, in hel
algemeenden opslag van brood en
vleesch niet baren op de openbare ge
zondheid In een woord, het land ver
armen den koophandel en nijverheid
dooden en ons hatelijk maken bij de an
dere mogendheden welke hunne weer
wraak niet zouden uitstellen, de graan
handel in Antwerpen met millioenen ver
minderen; dit zouden de droeve gevolgen
zijn der voorgeslelde belasting.
Daarom zeggen wijweg die wrthomje-
ringswetIs al slechten tijd genoeg, er
is al volk genoeg zonder werk en brood,
om nog hel voedsel der daglooners le be
lasten len voordeeie der groote klerikale
grondeigenaars. Geene belasting op hel
graan en hel vleeschmaar slechts den
afslag der hooge pachten en eene wel over
de vervalsching der scheikundige mest
stoffen, kan de landbouwcrisis opbeuren.
Zal dit door de groote grondeigenaars
verslaan worden. TIs le hopen van ja, om
in Belgie niet le zien overkomen wal
sinds eenige jaren in Ierland gebeurt en
de landbouwcrisis door geene coërcisive
en radikale middelen le moeten doen op
nemen, gansch len nadeele der groote
grondeigenaars.
Sedert lang had het ongelukkig slacht
offer blijkbare en menigvuldige voortec-
kens gegeven die deden vreezet), dal die
schrikkelijke kwaal der razernij hem zou
aanvallen.
Telkens hij van liberalen sprak of han
delde, deed hij iedereen beven en schrik
ken
Noglans verhoopte men dat, nu de
klcrikalen aan hel hoofd van hel stadhuis
zijn, hij zou bedaren en le vreden zijn.
Ongelukkiglijk hebben die vervloekte
liberalen durven tegen spreken en hun
gedacht uilen, en dit gedacht kwam zeldet)
oyereen met dat van den zieken.
Vertrekuren van den ijzeren weg van Diiinkerke, Veni’iie, Gent nam* Etrussel en Dixintule nam* Mienport.
5- 48
6- 26
7- 12
9-38
Onder de aanhalingen van het plaatselijk
in den Veurnaar, bevindt zich het vol
gende
Eene bespreking over de vrijheden
van Grondwet als gij wilt, maar eerst
le antwoorden op drie vragen 1" aan-
vcerdl gij dal de waarheid bestaal? 2"
dal de godsdienstige waarheid bestaal?
3" dal hel christen katholiek geloof de
eenige godsdienstige waarheid is? In-
dien gij de drie punten aauveerdt, dan
beginne.) wij met den syllabus en
ook met de Grondwet. Couragie, zoekt
maar uil en peist.
Dewijl de heer plaalselijke zoo hoffelijk
is ons aan te moedigen, zullen wij hem
alvoren daarover bedanken.
Heer plaatselijke, wij willen handelen
recht voor de vuist; zonder strikken noch
lagen, cn even daarom hebben w ij in ons
blad van 17 Januari laatst, de grond-
slclsels van hel liberalismus of vrijge
zindheid als staalkundige partij aange
wezen.
Als orgaan der vrijgezindheid alhier,
hebben wij uwe vragen, die geheel en ai
aan staatkundige twist vreemd zijn, niet
te antwoorden.
Wanneer de abten, De Hacrne, De Focre,
Andries, Verbeke, Verduyn en andere
katholieke congresleden aan het opmaken
onzer Grond wel medewerkten en die ge
stemd hebben, hebben zij die bij uwe
vragen begrepen voorwaarden niet ge
maakt noch ingébracht.
Wij wisten wel dal toen gij in uwen
manifestatie-stoel de verbeelding der
Grondwet en der vier voorname grond-
wetlelijke vrijheden leidde wandelen, dat
gij de aanschouwers wilde om den tuin
leiden en dal, wel verslaande, gij de
grondwet en hare onderhoorige vrijheden
niet aanveerden koude dan onder voor-
behouding van hetgene gij ons bij uwe
derde vraag wilt opleggen dal hel
christen katholiek geloof de eenige gods
dienstige waarheid is.
Wal behelst dien voorstel anders dan
uwe meesterschap, uwe overheer,selling,
de priesterheerschappij
Dien voorstel door uwe politieke tegen
strevers aangenomen, er blijll hun over
zich voor u te buigen cn alles blindelings
aan te nemen; altijd ingevolge hel oude
gezegde qui traite avec Rome abdique.
Moesten wij zonder die bemerkingen,
zonder die voorbehoudingen uwe vragen
antwoorden, zouden wij cenigzins
rcchlvecrdigen hol gezegde van zekeren
heer pastoor, in zijn sermoon van zondag
8'l‘'“ dezer maand, dal even zoo als hel
I’rotcsiantimiis, het Calvinismus, cn
andere schismatieke sekten, hel libera-
lismus ook een sekte is. Wij teekenen
daartegen protest aan en beweeren als
liberaal nieuwsblad eene politieke partij
le verdedigen.
Maar het geen wij als politiek orgaan
niet willen aangaan noch onderzoeken,
zal schrijver dezer, onder zijne bijzondere
en persoonlijke verantwoordelijkheid
aanveerden, en u trachten voldoening te
geven dus ter zaak.
1“ vraag. Aauveerdt gij dat de waar
heid bestaal
Antwoord. God alleen is de volmaakte
waarheid. (Véiité absoluej. Ik geloof aan
God, bijgevolg aan de waarheid.
2,k' vraag. Dal de godsdienstige
waarheid beslaat?
Antwoord. Ik versla door godsdienst
alle innige betrekkingen of alle geestens
en gevoelens strekkingen die, in hel leven,
ontstaan tusschen den mensch cn God;
die gevoelens en geeslesslrekkiiigen van
den mensch tot God, tot de volmaakte
waarheid, zijn bijgevolg godsdienstige
waarheid.
Maar bij den mensch ontslaan, die de
volmaakte waarheid met kan bezitten, is
die godsdienstige waarheid slechts eene
onvolmaakte of bclrekkclijkc waarheid.
Vérité relative
3,lc vraag. Dal hel christen katholiek
geloot deeenigegodsdienstige waarheid is?
Antwoord. Uit do antwoord op de
2,le vraag volgt deze, dat die ware gods
dienstige betrekkingen van den mensch
tol God, waarin den godsdienst beslaat,
aan geene bijzondere vormen van welk-
danigen ecredienst onderworpen zijn,
en dat dus, een deugdzaam mensch, lot
welkdanigen ecredienst behoorende, zijn
waar geluk kan betrachten en bereiken;
bijgevolg onder hel oogpunt van vrije
reden, gezond oordeel en spirilualische
wijsbegeerte, schijnt hel voorstel bij uwe
3,lu vraag bevat, niet aannemelijk.
------
Een schrikkelijk ongeluk
Een schrikkelijk ongeluk is alhier op
woensdag laatst voorgevallen 1
Onze stad is getuige geweest van een
geval van ploiselijke razernij, die mis
schien erge gevolgen zou gehad hebben,
indien onmiddelijk, alle noodige maatre
gels niet genomen geweest waren om nog
groolcre ongelukken te vermijden.
De ziekte heeft zich verklaard mot eene
builengewoone hevigheid. De geneeshee-
ren van Veurne hebben vruchteloos alle
gekende middels ingespannen om de ramp
le vermijden; verscheidene doktors
zijn, bij telegram, geroepen geweest, cn
zijn komen loegesneld uil Brugge, Loo,
Haringlte, Gheluwc en andere plaatsen;
eene konsultalie had plaats; ongeluk
kiglijk was er niets le doen, de slag was
onherstelbaar, en de geneesheeren wier-
den genoodzaakt van den lijdenden oenen
dwangrok of camisole de force aan le doen,
om hem te beletten van iedereen te bijten
en te verscheuren.
creaturen die het in de plaats der afge-
dankle onderwijzers heeft gesteld?
Dal zal toch zeker nog wei meer dan
een millioen wezen, zoodal wij met volle
rcch mogen zeggen, dal hel hier ten
minste een mihoen verkwist en ver
brast, enkel cn alleen uil politieken haat
en wraak, om aan de bevelen der bis
schoppen en jesuielen le gehoorzamen.
En men verlieze niet uit het oog, dat
de cijfers, liooger aangehaald maar
loopen lol 1 januari laatstleden.
Welke inlichtingen zijn er sedert dien
nog ingekomen?
Die moeten wel verschrikkelijk zijn,
dewijl men ze verdoken houdt en niet
durlï openbaar maken.
Wij huiveren en beven, als wij ons
afvragen hoe lang die moorderij nog zal
voortduren en zien dal ons volk dit
schelmstuk zoo gelaten en onderworpen
laat plegen en voortduren 1
O welke akelige toekomst staal ons
dierbaar België le wachten 1
De Gi*niii>l>elnsting.
De landbouw kwijnt heviger dan ooit
cn de voorgeslelde belasting kan niet dan
dien toestand nog verergeren. De belas
ting op hel graan en hel uillandsch vee
en paardenras, is tegenstrijdig met de
ware belangen van den landbouw, van
koophandel, nijverheid cn van het werk
volk in hel algemeen. Zij is de dood voor
den kleinen burger, boer en werkman,
die het stukje brood voor vrouw en kind
des le duurder zal betalen. Zij is hatelijk,
wraakroepend en impopulair omdat
slechts de groote klerikale eigenaars er
nul kunnen uil trekken len nadeele van
de geringe volksklas.
In 1832, 1833 en volgende jaren ver
kocht men de tarwe ook aan 15 tot 20,
de rogge van 10 tol 15 frs. den hectoliter.
Dan even als nu was de crisis groot en
wilde men beschermt echten daarstellen.
Dan even als nu beweerde men dal deze
lage prijzen toe te schrijven waren aan
den invoer van vreemde granen.
Door dit gedacht misleid, maakte men
de wel van 1834, door het volk uilhonge-
ringswet genoemd, die den invoer der
vreemde granen aait een verhoogend
recht onderwierp, den invoer volkomen
ónmogelijk maakte en den graanhandel
doode.
Wal gebeurde er? Tol in 1838 bleven
de prijzen even laag. Gedurende vier ja
ren was de wel zonder gevoelig uitwerk
sel op den marktprijs en op de inkomsten
van hel land.
T Was even zoo in 1851. In plaats van
door de beschermrcchien den landbouw
op te beuren, werd de crisis geweldiger
dan ooit, daalde hel graan in waarde en
had de voorschreven belasting juist de
verkeerde gevolgen welke men er van
verwachtte.
De voot standers dier belasting steunen
op de ttoo (zakelijkheid van ’s lauds schat
kist nii uwe bronnen van inkomen le ope
nen. Zullen zij daardoor hun doel berei
ken?'l Is hetgeen wij ecus onpartijdig
gaan onderzoeken.
In de slaatshuiskunde moet in volle
recht eu reden de belasting drukken op
al de inwoners of er moet minstens, in-
dien zij er eenige bevoordeeligl, een
zulkdanig goed uil voorlspruilen.dal deze
opoffering ruimschoots vergoed wordt.
Is dit wel zoo gelegen met de voorgeslel
de belasting op hel graan en hel vleesch
Neen eu wij gnaii hel bewijzen.
Eene verbruiking van 3 lieclolïters
graan per inwoner en per jaar is de mid-
ileiihocveelheid, die men mag voor Bel
gie aaiinemcii. Deze verbruiking brengt
die voediugshoeveelheid op ongeveer
16,500,000 hectoliters, op welken men
met hetgeen in brouw- en stokerijen, in
ameldonk fabrieken verbruikt wordt, nog
minstens 3,000,000 of 4,000,000 hecto
liters moet bijvoegen welke ons van
vreemde landen geleverd moet worden.
De voorgestelde belasting vraagt op de
zen invoer een recht van 1 tol 1,50 Irsde
100 kilos, zij 0,80 en 1,25 frs den hec
toliter. Dit ware eene winst voor de
schatkist maar zij vragen alleen dit recht
om het inlandsch graan in dezelfde even
redigheid tc doeti vcrlioogen; dus zou
den de 16,500,000 heel, graan ook eene
vermeerdering van prijs van 16,500,000
frs opbrengen. En dit zou hel brood niet
doen in prijs stijgen? Welke belachelijke
zaak. Wie zou anders die millioenen be
talen dan de burgers en werklieden
Maar van den anderen kant, wanneer,
zooals de klcrikalen hel beweeren, deze
verhooging den pachter bevoordeeligde,
zou dit voordeel wel wezenilijkt zijn?
Neen en iedereen is daarvan overtuigd.
Indien de prijs van hel brood verhoogt;
dan cel men min ander voedsel als boter,
t&l
i-1
Bi
0>l
■SW
*11.
an
>llo
cn
I
il£
)cu:
s de
iflen
e ou
ter
i ir
van
ij de
Cl
Io
et
5-07
5- 41
6- 21
9-15
10-44
BRUSSEL
GENT
VEURNE
GHYVELDE
DUIN KER KE
5-35
8-06
8- 28
9- 02
en
llo
nt
en
en
3-02
6-07
8- 57
9- 18
kel
len
len
ion
ion
en-
4- 23
5- 06
7- 32
8- 50
5-50
7-35
9-51
10-15
10-19
lin
lis-
<le
ak
he-
elo
an-
ler
3-08
3- 17
4- 24
7-10
9-31
bit
BF-
llo
10- 15
11- 25
12- 15
3-23
5-35
ig-
'H*
en
iv-
;e-
N1EUPORT
D1XMUDE
DIXMUDE
NIEUPORT
7-03 9-05 12-02 2-05 4-04 0-10
7-36 9-30 12-35 2-30 4-37 6-35
7- 48 9-50 12-48 2-40 4-53 8-27
8- 13 10-23 1-13 3-13 5-26 8-51
,-,v
II
Schoolverwoeul
11-05
Antwoord aan den plaat-
selijke.
6- 20 9-00
7- 46 00-00 11-50
10-11 --2-59
10- 51-3-22
11- 22-4-11
DUINK ERKE
giiyvei.de
VEURNE
GENT
BRUSSEL
r~r i ii n ii i FiTTrrr
