zich nog en gesteld zijn van hunne bekomene kenissen te behouden en Ie vergroolen. Maar lol wal kan toch hel onderwijs dienen, niet waar, Veurnaars? De geleerd heid? Daarvan hebben onze klerikale kop stukken niet van doen. En in plaats van naar school te gaan, kunnen de Vein naars maar naar de kerk gaan bidden 1 Dal zal hun veel nuttiger zijn, volgens onze kleri kale helden. Allons, Veurne herleeft! en heeft reden om de klerikalen te bedanken Sedert zes weken zijn zij aan hot be wind, en wij kunnen reeds bestatigen op welke manier deze herschapping zal ge schieden, en hoe wij nu gelukkig zijn van onze nieuwe meesters te bezitten. Hel onderwijs zal vernietigt en ten onder gebracht worden; de onderwij zers algedankl of uilgehongerd; de school van volwassenen en de bewaar school afgeschaft; de werklieden en kinderen van hel hun zoo nuttig onder wijs beroofd, zullen in de onmogelijkheid De Veurnaars wandelen gaarn, en zij hadden eene prachtige wandeling rond de stad, omringd van schoone en scha duwgevende hoornen. De boomen versierden niet alleenlijk de wandeling, maar zij boden eene zeer nuttige en gezonde hinderpaal legen aller lei moerassige en natte uitwasemingen welke koorts en ziekte bijbrachlen. Maar de boomen zullen maar uitgesme ten en verkocht worden. En de Veurnaars in plaats van Ie wan delen, kunnen in hel toekomende maar naar de kerk gaan en bidden. Dit zal veel beter zijn voor hunne zaligheid Veurne herleeft! en de Veurnaars heb ben reden om de klerikalen te bedanken! Arme Veurnaar, toch! hoe zijl gij te beklagen Zoo in ecus razend worden!!.... En zeggen dal de ziekte ongeneesbaar is, en dal de gi.neesheeren geenc de minste hoop meer blijven behouden Hel kon niet blijven duren, en de ramp moest gebeuren De Veurnaar is woensdag laatst razend geworden En nu ligt hij daar, gebonden op zijn bed en in de onmogelijkheid van zich nog le bewegen. Gelukkiglijk voor ons, want is zeker, indien men hem losgelaten had, zou hij ons allen verscheurd hebben! Plaatsgebrek verplicht ons de leven schels van raadsheer Edmond lol ons aanslaande nummer ie verschuiven. En waarom die stortregen van scheld woorden? Wij hebben geheel bedaard ons gedacht over de zoogezegde installatie van den burgmeester gezegd. Wij hebben geloond wal de stoel ge weest is eene samenstelling van zeer weinig Veurnaren, van veel kinderen en nonnen, en van nog veel meer vreemde lingen Heeft de Veurnaar ons geloond dal wij inis waren* Dal geheel de sioel samen gesteld was uil ingezetenen, en dat al de Ve .rnaars er aan deel genomen hebben? Neen, zulks tracht hij zelfs niet le bewee- ren Hij erkent dus dat hetgeen wij zegden waarheid was, maarhij scheldt ons, en zegl dal wij domkoppen en botleriks zijn Wij zijn, wij moeten hel bekennen, een beetje de schuld van het ongeluk aan onzen konfrater voorgevallen. Maar wie zou er ooit zoo ver gepeinsd hebben? Wij hadden durven spreken over hel feest door de klerikalen aan den nieuwen burgmeester aangeboden. En wij hebben durven zeggen, dat, vol gens onze mening, dil feest een fiasco ge weest is. Van daar de aanval die de Veurnaar getroffen heeft. De razernij heeft hem met bliksemsnelheid getroffen, en de eerste vlaag is voor de liberalen geweest er valt niet aan le twijfelen, gij moet hem maar lezen: hij is bindens dol! Hoort, en oordeelt lezer, en zegl ons rechlziniiiglijk indien de geneesheeten niet wel gedaan hebben met hem le doen opsluiten Wij, liberalen, wij zijn domooien botteriken «wij liegen schabouwelijk», u wij doen nooit anders dan liegen wij spuwen vier en vlam wij zijn ijzerbij ters, nijdige ijzerbijters met onze klein geestige kinderachtigheid wij zijn libei ale wijstergaaien wisjewasjes wij melen jongenstrekken uit wij heb ben niet dan smaad en hoon wij zijn te diep en le laag gezonken met onzen a toon van spotternij en verachting onze gewoone dwaasheid wij zijn krabbelaars belachelijke liberale be- knibbelaars bollanteerns fijne kop- yen die spreken als hadden wij een zeepbal in den mond geuzen .Hormons en Musuimanen van het geuzengeslacht/en- genaaren gemeene vents en wij gelijken aan de beesten die alle maande op de kaai verkocht worden is le zeggen aan zwijns! Voilü Oef Wal zegl ge nu daarvan? Hoe schoon en hoe lijn, niet waar? Wij waren gewend aan de kleine kom- plimenljes die wij alle weken in den h’ur- jiaar ontvangen. Hij had ons reeds zoo dikwijls gezegd dat al de liberalen domkoppen, geuzen, dieven en onkuischaards waren Maar zoo veel en zulke schoone ecre- namen hadden wij nog nooit in een en hetzelfde artikel tegengekomen. De Vcurnaar heeft ons willen overladen met beminnelijkheden. Maar dal is gevaarlijk, en verwon derd ons geenzins indien hij al in ééns j;)zend-zol geworden is! Wij zegden nog dal het bankei koel was: dal er weinig aanwezige per sonen waren (slechts 82); en dal daaronder veel vreemde mannen, pries lei s, kapellaans en onbekende waren; en dal indien de burgmeester eene verge lijking gemaakt heelt tusschen dit gelal van 82 Veurnesehe en vreemde eelers, en hel gelal van 134 Veurnesehe eelers alléén, welke aan hel banket tegenwoordig wa ren, toen M. Be Prey burgmeester be noemd wierddeze vergelijking hem droevige gedachten heeft moeten inboe zemen, voor wal zijne populariteit aan gaat, alsook voor wal de gevoelens der Veurnesehe bevolking ten zijnen opzichte betreft Nogmaals, heeft de Veurnaar ons be antwoordt, onze cijfers bestreden, ge toond dat wij mis zijn, of overdreven? Geenszins; zulks tracht bij zelfs niet le doen; bij erkent dus dal wij nog maals waarheid spraken; maar.... hij scheldt ons uil en zegl dal wij gemeene vents, en dai inkslekers zijn naar zegde dal al de huizen in Veurne op weinige uitzonderingen na bevlagd waren en dat hel integendeel bewezen was dal dil eenekleine mis was, vermits tic huizen die bevlagd waren van verre na zoo talrijk niet waren als de andere. Om dil te slaven hebben wij cijfers ge geven en geloond, stiaal per straal wal er van was; -- wij hebben hel gelal bevlagde huizen in vergelijking gesteld met hel gelal bestaande huizen, en daardoor be wezen dal de onthouding der bevolking ontzaglijk geweest was Heelt de Veurnaar onze cijfers weder- gelegd, bewezen dal zij valsch of verkeerd zijn?Neen, daarvan spreekt bij zelfs niet; dus hij bekent dal wij waarheid spraken; maar.... hij scheldt ons uil, en zegl dal wij.... nijdige ijzerbijters en belachelijke beknibbelaars zijn De klerikalen hebben alles boloofd om aan hel bewind le geraken. Onder het liberaal bcsluur was alles slecht, alles ging om zeep. Zoo sprak de Veurnaar wekelijks, cn hij beloofde wonderen voor hel geval zijne vrienden de zegepraal konden behalen. Veurne ging herleven De Veurnaars vermaken zich gaarn; I in de maatschappijen, tijdens feesl- of I carnavaldagen dansen en springen zij dal I liet een plezier is. Dil geschiedde altijd zonder twist, zon- i der zwarigheid en zonder gevaar voor de I openbare rust die nooit gestoord is ge- I weesl. Nu kan hel zoo niet blijven duren, en I in plaats van le dansen en zich le venna- I ken, kunnen de Veurnaars maar naar de I kerk gaan, en bidden. M. De Deken heelt I dit veel liever, en zijne bevelen moeten I nagevolgd worden. Zoo is hel dal wij op dijnsdag, laatste I dag van den karnaval, de commissaris I van pulicie gezien hebben die, om mid- I dernaclil, iu een der schoonste, levendig- I sle en vrolijkste gemaskerde bals, order I is komen geven van de danspartijen le I slaken en hel muziek le doen stilstaan. 'T is waarlijk den spot drijven met de Veurnaars en, wetens en willens, al doen I wal mogelijk is om hen Le dwarsboomen I en le misnoegen. Waarom die strenge maatregelen die I I tol niets kunnen dienen en dal niets ver- I I rechlvaardigd? Maar hel bal was levendig en betamelijk, I I het gezelschap was geestig, en de Veur- j I naars, zoo als in vorige jaren, verheug- 1 I den zich en dansten dal hel kraakte. I Waarom, dan Een masker heelt hel gezegd toen hel... I blijde nieuws dat men moest ophouden I en slapen gaan aangekondigd was M. de deken wil niet meer dal de I Veurnaars dansen I En M. de burgmeester heeft gedaan I wal M. de deken wilde, en hij heeft zijne I bevelen gegeven Want, met middernacht, waren wij I in den gelukkigen lijd van den vasten ge- I treden. En in den vasten ware hel eene zonde I van le dansen en zich le vermaken! I De Veurnaars in plaats van le dansen, I moesten maar naar de kerk gaan om een I kruiske op asschen woensdag te onlvan gen Dil is veel beier cn geestiger dan le I dansen Allons, Veurne herleeft! en de Veur naars hebben reden om de klerikalen dankbaar le zijn. En als wij uit al deze omstandigheden besloten hebben dal de manifestatie mis lukt was, dal hel een fiasco geweest is, dal de Veurnesehe bevolking koel en stil zwijgend is gebleven, en dal hel een treurig feesl was aangeboden aan eenen vreemdeling door vreemdelingen, vermits de Veurnaars zich vrijwillig onthoudden, dan antwoordt de Veurnaar dal de maagdekens der processie schoon gekleed waren! Zulks hebben wij nooit betwist; maar hetgeen moest bewezen zijn, is niet dat de maagdekens prachtig waren, de nonnen deftig en de Alveringliemnaars talrijk, maar dal al de ware Veurnaars er, met lijf en ziel, deel aan genomen hebben om den nieuwen burgmeester geluk le wenschee en te verwelkomen. De Veurnaar vergeet zulks te doge En als wij zegden dal in dien sioel er veel kinders en vreemdelingen le vinden waren, maar weinig Veurnaars; Als wij zegden dal onze zoo bloeiende maatschappijen en gilden zich onthouden hadden, en dat in den stoel niet le vinden waren nog de zóó talrijke leden dier menigvuldige maatschappijen, nog onze brave ambachtslieden, neeringdoeners, invloedhebbende ingezetene, ambtenaren, overheden, ineen woord de overgroote meerderheid van al wat goed, braaf en deftig is in onze stad en hel ware Veurne uilmaakl, dan vergeel de Veurnaar nogmaals ons gezegden te wederleggen en te antwoorden; dus erkent hij dal wij waai heid geschreven hebben; maar.... hij scheldt ons uil, en zegt dat wijzwijns zijn en gaven hun inzicht le kennen van naar Veurne op dien dag niet meer te komen. De Veurnaars waren verplicht van, mol muziek, le gaan dansen en zich le vermaken op hel grondgebied van Adin- kerke, alwaar M. de deken nog geen meesier is. De neringdoeners verkochten niets, en moesten eene groole schade ontstaan welke voor sommige herbergiers lol ver scheidene honderd franks beloopt Maar de zonde wierd niet begaan, M. de deken was te vreden Allons, Veurne herleeft, en de Veur naars, de brouwers, herbergiers en ne- riugdoeners hebben reden om de klerika len dankbaar le zijn Veurnaars en Vreemdelingen. I Wij zegden in ons laatste nummer dal er I aan hel banket veel vreemdelingen deel I genomen hebben; dat builen de personen I die aan de eerelafel waren, de priesters, I de vreemdelingen en de gedwongene libe- I ruien er zeer weinig invloedhebbende I Veurnaars waren I De Veurnaar antwoordt ons dai er, I onder de liberalen, verscheidene zijn die I ook in Veurne niet geboren zijn en niet I meer Veurnaars zijn dan de onderpastors. Wel, welmet dil verschil alléénlijk I dal deze liberalen, welke hij noemt, I sedert lang Veurne bewonen, en van I herte (zoo niet van geboorte) echte Veur- I naars geworden zijn; dat zij met de I voornaamste Veurnesehe familien ver- I maagschapl of aangehuwd zijn, dat zij I Veurnesehe kinderen hebben, en met de I Veurnaars omgaan, leven en werken om stad le bevoordeeligen en de Veurnaars I le helpen leven en ondersteunen. 1 I En zulks is zeker hel geval niet van I onze onderpastors, die alhier alléculijk I komen om meesier le spelen, twist cn l tweedracht te zaaien, en de bevelen van 1 hunnen opperbaas uil te voeren, lol den gewenschlen dag dat zij Veurne zullen kunnen verlaten om elders als pastors hunne zending van.... vrede en liefde te gaan uitoefenen. En zulks is ook hel geval niet van M. den pastor van Eggewaerlscappelle, deze van Adinkerke en andere die op hel banket waren om de ledige plaatsen le helpen vervullen. Overigens heeft de Veurnaar zeker ver geten dal, indien er liberalen zijn die in Veurne niet geboren zijn, en, volgens hem, aan geen banket mogen in Veurne deel nemen, zulks juist hel zelfde geval is met de hoeren welke hij noemt en waar over liij zich zoo Her loont. Want M. Despol van Oostende, M. Vinck van Lier, M. i)c- tremerie van Caenegliem, M. Dambie van Vlamerlinghe, M. Verraes van Brussel, M. Missuwe van Lamperuisse, M. Huys- sen vau Bevercn, M. Feys van Hoogstae- de, enz. zijn toch ook in Veurne niet geboren, niet waar, Veurnaar Wij hebben ook staande gehouden dat ergeene de minste geestdrift in stad was, dat nog nooit geen teest zoo treurig was geweest, en dat op geheel den doortoclit door geheel de stad geen enkel bravo geuil is gcweesi, geen enkel toejuiching den burgmeester verwelkomd heeft Heeft de Veurnaar ons geloond dat wij inis waren, en dal al de Veurnaars ge zongen, geschreeuwd en toegejuichl heb ben Heeft hij zelfs gezegd dal er een enkel handgeklap op den doortocht gehoord is geweest? Neen, zulks tracht hij zelfs niet te bewijzen of le beweeren; dus nogmaals erkent hij dal hetgeen wij hier over zegden waarheid was; maar hij scheldt ons, en zegt dat wij wijstergaais en wisjewasjes zijn Wij hebben gezegd dat de waarheids- lieveude Veurnaar een beetje gelogen en vergelen had waarheid te spreken, toen hij hel verslag deed van hel feest. Wij gaven voor voorbeeld dal de Veur- En schijnt dal hel alzoo zal voorts gaan En dal gedurende geheel den heiligen lijd van den vasten, er nievers zal mogen gedanst worden De bals die in menige herbergen alle zondagen plaals hadden zullen maar ver hollen zijn. Op asschcn-wocnsdag hebben wij er al een staaltje van gehad. Sinds jaren, was er hier in Veurnc op dien dag een groole loeloop van buiten menschen, dienstknechten en dienstmei den die in stad kwamen om zich le ver makenen de Veurnaars le helpen leven door de vertering die zij deden. De danszalen waren opgepropt, de orgels draaiden van ’s morgens vroeg tol laat in den avond, en eenieder vergees- ligde zich, en nooit hoorde men van twist ol' krakeel. Iedereen was tevreden, de vreemdelin gen die zich vermaakten, en de Veurnaars die geld wonnen. ’T kon toch niet blijven duren. In den heiligen tijd van den vasten! M. de deken wilde niet, en de danspar tijen wierden verboden. De vreemdelingen wierden misnoegd, Vim nlIOM wilt. De karnaval la droevig afgeloopon. Het slecht weder heeft bijgeUracbt om het getal rondloopcnde maskers te verminderen. Maar den moed en opgeruimdheid waren er niet bijde Vcuruaar» zijn nog hun geluk niet gewend van klerikale meesters te bezitten. De bal» alléén waren levendig eu allergeestig. Op straat hebben de Veurnaars zleb niet ge maskerd er waren er geenc te tien. Gelukkiglijk «lat wij iets nieuws gehad heb ben. Eene ontzaglijke menigte liasns en vinken hebben zich gemaskerd, en, In man- of vrouws personen vermond, door de straten geloopeu eu do herbergen bezocht. Er w as niets to liouren dan hanengekraai «n viukenzang. Al do hanen on vinkeu van Veurne hebben waarsaliijnelijk, op hunne mani< r, zich willen vermaken, uu hunne tevredenheid te kennen geven, omdat wij oenen nieuwen burgemeester hebben die door eene vink, op zulke schrandere manier aan oenen haan vergeleken is geweest. De Veurnaar die zoo veel te schelden heeft tegen do liberalen, heeft iets vergeten in zijn laatste nummer. Geen enkel woord over de schoone spijskaart van het banket! Geen enkel komplimentje over het vernuftig gedacht, welk de teckcnaar van die spijskaart gehad beeft I "I’ was nogtans zoo schoone Doet dan uw besta, en gebruikt al uw ver stand om zulk een wonderbaar meesterstuk te vervaardigen De Veurnaar zegt u alleenelijk geenc bedan king, en spreekt zelfs van u nog van uw ge wrocht niet De Vcurnaar zegt dat men nooit zulke stout in Veurne gezien heeft Hij spreekt, wel te verstaan, van den stoet der grrrooute manifestatie,en niet van dien van karnaval. 'K geloof het ook we), en alien die bet gezien hebben zijn vau zijn gedacht 1 Een stoet van vreemdelingen, kinder», boere- paarden eu duiveneu zou weinig Veurnaars of niet. De kinder» waren schoon gekleed, zeker, maar met geld had men nog beter kunnen heb- Veurne geel herleven. Zulks zou men verstaan, indien iels I I geschiedde dal de zeden kwetste! -c-

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1885 | | pagina 2