VAN VEURNE
3
t
si
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
I
Zaterdag IB April
;l>le
1 vcrr.
alen
11 het
'liet
w Dit
ren
cn
:1bcli
•laten
*iu it.
Onlangs hoorde men in de Kamer eene
ophemeling van broerkens en nonnekens.
bat daar brave menschen onder zijn, dal
zullen wij niet betwisten, maar de recht
banken hebben een zoo verschrikkelijk
daglicht op hunne scholen geworpen, dat
we maar niet begrijpen kunnen hoe er
nog ouders zijn die vertrouwen hebben
in de broerkensscliolen,
D’ jssar.
ft
De weezenkinders aan wien hunne ou
ders iets of wal hebben achtergelaten
zullen ook door deze omwerking getroffen
worden, want alle voogden moeten hel
weezengeld in de Staatskas plaatsen.
Men zou misschien denken dat dit alles
zal zijn?
Bij lange niet! Na die omwerking moet
er nog eene leening van 100 milliocn ge
daan worden cn T is om deze nieuwe lee
ning tegen 4 percent te vergemakkelijken
dal men de oude op 3 per cent brengt.
*t Is eene echte schurkerij.
Schandalen.
Nog altijd zwijgen de jesuietenbladen
over hel schandaal der Congregatie van
Brugge; daarentegen doen zij moeite om
in de liberale partij schandalen te ont
dekken, doch vruchteloos.
Wij zijn er verre af te beweeren dal er
nooit liberalen zijn, die zich bezondigen
of aan min of meer erge feiten schuldig
maken, maar dan durven wij de personen
schandvlekken, dan verwerpen wij hen
uil onze gelederen en eischen voor hen
de verdiende straf.
Dal is echter hel geval niet met de
clcricalen en vooral niet wanneer hel
geestelijken, kloosterlingen of personen
betreffen die lol den godsdienst behooren.
Wat ziel men dan gebeuren
De clcricalen doen alsdan alles wal
mogelijk is om te beletten dal de zaak,
hoe vuil en wagelijk zij ook is, niet aan
het licht zou geraken en de schuldigen
niet in de handen des gerechts zouden
vallen. Het gevolg daarvan is, dat de
kanker der ondeugd in zekere gestichten
zich meer en meer uit breidt, want zij die
er zich aan schuldig maken en bezoede
len, welen op voorhand dal zij mogen
rekenen op bescherming en hulp als zij
ontdekt worden; dat hun alle middelen
zullen verschaft worden om dc straf te
ouiloopen.
Heelt men ooit een kloosler-overste of
een bisschop, als in een klooster of in
eene congregatie een schandaal ontdekt
werd, dit feil aan hel gerecht welen aan
klagen
Nooit of nimmer, en als het al eens
gebeurt dat er een cerlooze pater of
broerken, een priester of congreganisl
in handen van de juslicie valt, dan mag
men zeker zijn, dat de oversten niet op
lijd van de misdaad verwittigd waren en
de kans niet meer hadden om den schul
dige de plaat te doen poetsen.
Misdadigers of schuldigen beschermen,
aan de gerechte straf ontrukken, dal ge
schiedt enkel in de geestelijke wereld, in
de clericale partij. Daarin hgt dan ook de
oorzaak van de algemeene verdorvenheid
cn ondeugd, die inde kloosters en con
gregaties op zoo groote aischrikkelijke
schaal heerscht.
Een liberaal, wij herhalen het, kan zoo
wel zich bezondigen, zich aan misdaden
schuldig maken, als wie ook zij, maar
wij dagen onze tegenstrevers ten kracht
dadigste uil, in onze partij gestichten,
kringen ol vereenigingen aan te halen,
waar de broerkenspesl of andere walge
lijke feilen algemeen gepleegd worden,
gelijk in de kloosters of geestelijke con
gregaties.
de gemeentescholen, poogden zij dc be
weegreden te verbergen welke hun deze
voorstelh n deed doen, en die niet anders
was dan hunnen partijdigen haal tegen
al wal geen pastor, non, of ootmoedige
steppedrager van onze fanatieke geeste
lijkheid is.
Het dagorde van deze zitting door hen
zelf opgemaakl, draagde enkelijk dit
Maatregelen te nemen om hel te kort te
dekken welke in de stadskas bestaal
En die maatregelen, welke voorgedragen
wierden bestonden in verminderingen van
uitgaven; afschaffing van scholen, ver
mindering van jaarwedden, dit alles om
de uitgaven te verkleinen en hel zooge
zegd te kort te dekken.
Volgens die heeren was dc zaak hoogst
dringend, en het was noodig van onmid-
delijk maatregelen in te spannen, want
de stadskas was ledig en men kon niets
meer betalen.
Wij zegden dan dat dit al maar uil-
vluchlsels waren, om de ware beweegre
denen te verduiken welke hun deze
voorstellen deden doen: T is te zeggen
hunnen haal tegen de gemeente scholen,
hunnen haal tegen onze onderwijzers en
onderwijzeressen, hunnen haal tegen do
liberale huisvaders die hunne kinders
naar de gemeente scholen zenden.
En wij hebben dan geschreven Kar
naval begint nog niet, heeren; -- gij zijl
acht dagen te vroeg uitgekomen;
maskers af, als u belicll.
En ziet hoe wij gelijk hadden.
bil te kort in de stadskas? Er wordt er
geen gewag meer van gemaakt.
Eene kommissie is benoemd geweest
om den geldelijken toestand van stadskas
te onderzoeken. Zij is samengesteld uit
twee klerikale leden cn eenen liberaal.
En ziel, de kommissie.is alleenlijk nog
niet bijeengekomen; de hoeren Degrave
cn Pil hebben nog nooit gevraagd om ze
te vergaderen, ten einde de noodige mid
dels te zoeken om den zoogezegden deficit
te dekken, of te zien indien hij waarlijk
bestaal.
Maar de voorstellen die alléén voor
doel en voor oogwit hebben om de ge
meente scholen te bevechten en tc ver
nietigen zijn hernomen geweest, cn zijn
nu gestemd, ongelukkiglijk voor onze
stad
Er is geen gewag meer van deficit, van
spaarzaamheid, van vermindering van uit
gaven.
Hel geldt alleenlijk van den strijd tegen
al wat onderwijs aangaat.... als het door
geene nonnen of broederkens van liefde
gegeven wordt
De gemeente scholen moeten weg
Zij moeten vernietigd en afgeschaft zijn,
zij moeten bevochten en ten onder ge
bracht worden
M. den deken heeft gesproken
En zijne nederige onderdanen, dc slcp-
pedragers van onze fanatieke priesters
hebben gestemd en gehandeld zoo hij
schuifelde
De maskers zijn nu ten minste afgedaan
Wij welen wal zij zijn, wij zien wat
zij doen
Hel onderwijs is aangerandl, niet om
dat hel te veel kost, er is geen gewag
meer gemaakt van vermindering van
kosten; deze zullen blijven wat zij
waren, zij zullen misschien wel ver
groeien
Wij zullen het later toonen en bewijzen!
Onze kinders zullen niet meer geleerd
worden, onze Veurnaars zullen zware
lasten moeten afdragen en duur school
geld betalen, onze onderwijzeressen
zullen afgedankt worden en op straat
gesteld
Maar M. de deken zal nu te vreden zijn
En de nonnen zullen rijk betaald worden
met hel geld dat zij aan onze Veurnaars
Toen in eene vorige zitting van den
gemeenteraad, de heeren Degrave en
Cailliau hunne noodlottige en schandelijke
voorstellen deden tegen onze zoo bloeien-
e.ing
tie
jlaar
hing
l<nalf
utge-
Dil Blad verschijnt den Zaterdag, cn allen Woensdag in Supplement. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 6 fr. ’sjanrs; met de post 7 fr. Een afzonderlijk
nummer 10 cent. Bekendmakingen 20 centiemen den drokregel. Dc groote letters volgens plaatsruimte. Reklamcn 60 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
De Annoncen voor Relgie, ter uitsondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het Buitenland worden ontvangen door den Offïcb oh PrnLicnft, Magdalenastraat, Brussel.
VATVDEÏW KERCKilOVE, Drukker-üitgever, Ooslslraat, 6, te Veurne, on in de Postkantoren des Rijks.
Hel ontwerp van budjel voor het jaar
1886 werd onlangs door het ministerie
op hel bureel der Kamer neergelegd.
Alle belastingen waartegen de clerica-
len zich zoo hevig verzetleden, als zij
minderheid waren, worden door hen be
houden.
Zij hadden noglans beloofd vóór de
kiezing, van ze af te schaffen, maar 't was
maar om te lachen en de menschen te
foppen.
De eenigste besparingen worden ten
laste der scholen gedaan en dat noemen
die mannen bevredigend besturen.
Maar met al de belastingen die ze
moesten afschaffen vinden de hr. Thonis-
sen en Bcernaert dat zij toch nog niet
genoeg hebben om naar wenschen aan dc
klerikale klieke te kunnen geven, en zij
hebben eene nieuwe klucht uitgevonden
die weeral eens op de kleine burgers en
de arme duivels zal wegen wij bedoelen
de omwerking der leening van 4 per cent.
Onze lezers weten allen dal er spraak
is als zou het gouvernement gereed zijn
om de titels dezer Staalsleening van 4 per
cent op 3 per c ml te brengen, hetgeen
zoo wal 10 millioentjes in de kas van liet
klerikaal bestuur zou doen vloeien.
En wie zal dat weeral betalen?
Gelijk immer, de kleine burger en nog
meer de armen.
Ziehier hoe.
De kleine rentenier die op hot einde
van een druk en arbeidzaam leven genoeg
zaam verzameld hei ft om sliilckens voort
te gaan, vraagt naar geenen grooten in
trest. Hij is geen rentenier uit geldzucht
geworden maar enkel om tc rusten.
Daarom ook plaatst hij bij voorkeur zijne
spaarpenningen in titels van Siaalsleenin-
gen die minder opbrengen maar zekerder
zijn dan vele ander actiën.
Hij heeft zijn leven daarop geregeld en
worden de tijden wal harder, dan verleent
hij zich wal minder genoegen, maar hij
leeft toch gerust.
Hel gouvernement vindt dat het op die
bezitters is, dal hij hel gewicht zijner
schandelijke school-cn kerkverkwislingen
moet doen wegen, en daarom gaat hel
aan die kleine hui gors, die hard gewerkt
hebben om wat bijeen te scharen voor
den ouden dag, een vierde van hun inko
men afnemen.
De groote speculatcurs, dc rijke titcl-
bezitters vergenoegen zich met geen 4
per cent en zoo zij van die papieren ook
sommige stukken bezitten, kan zulks hen
toch niet krenken. Maar veronderstel
iemand die schaats van een inkomen van
2000 franken leeft, aan wie men in eens
300 franken ’s jaars komt afnemen, moet
men dit niet beknibbelen.
T Is dus weer de kleine burger die gaat
betalen en zooals wij hooger zegden de
urmen.
Inderdaad, het grootste gedeelte der
rijkdommen onzer armbesturen bestaan
in titels der Staaisleeningen. Veronderstel
eens dal een bestuur jaarlijks veertig
duizend franken aan de armen kan doen
uitdeelen en dat men in eens deze som
tol op dertig duizend doet dalen
Moeten er aldus geene talrijke nood
lijdende verstooteu worden?
En die besturen zijn gedwongen hunne
gelden in die Staaisleeningen te plaatsen.
In de laatste jaren zijn de pachtprijzen
der onroerende goederen zeer gedaald,
daaruit is reeds eene groote vermindering
in de inkomsten der armbesturen geko
men cn nu, op het oogenhlik dal de nood
zoo dringend, zoo algemeen is geworden
zal hel gouvernement nog eens met volle
handen in de penningen der armen komen
putten om zijne schandelijke verkwistin
gen in belang van paap cn non te kun
nen vrijen loom geven
Broeder Morien, een geboren Sl-Niko-
lazenaar, pleegde in een geestelijk onder
wijsgesticht te Aalst gedurende een tijd
verloop van nagenoeg tien jaren en
ter kennis van geestelijke oversten drie
honderd negen-en-negentig aanslagen op
de zeden.
Twee-en-twintig broerkens van Ronsc
werden over een paar jaren veroordeeld
voor een gezamenlijk bedrag van twee
honderd zeventien door hen bedreven
schand- of geweldaden, insgelijks ter
kennis der geestelijke oversten. Voor
gerecht weid bewezen dal er onder die
geestelijke meesters kerels waren die
elders reeds, onder eenen anderen naam,
veroordcelingen hadden ondergaan. Hel
bleek ook voor de rechtbank dal er bij
die professors waren, die nauwelijks
konden lezen en schrijven. Nu dit moet
ons niet verwonderen. Heeft men te
Sl-Nikolaas geen geestelijke professor
gezien, die eene buis béliaaldej.in hel
kiesexamen?
Hel schandaal van Ronsc was zoo groot,
zoo wraakroepend, dal de bisschop
te laat om de kinders van de bezoedeling
te bevrijden de school deed sluiten.
Pas had de rechtbank in dc zaak van
Ronsc uitspraak gedaan, of een ander
schandaal brak los.
Dertien broerkens van T klooster van
Maltebrugge moesten op T banksken.
Men merke wel op dal overal zich
dezelfde verschijnselen veropenbaren en
hel is daarop dat wij de bijzondere aan
dacht der ouders roepen, want dc lof-
verkondiger der broerkens, de Sl-Niko-
laaschc volksvertegenwoordiger, heeft ze
in zijne ophemeling vergelen.
Die verschijnselen zijn:
1° Dat de betichte geestelijken dikwijls
elders reeds met moeder juslititi hadden
af te rekenen,
z” bat zij hunne walgelijke misdrijven
sedert jaren pleegden.
3" bat hunne geestelijke overheid er
kennis van had.
4° Dat de clericale wereld alles in hel
werk stelt, zooals bedreiging of omkoo-
ping der ouders van de kinderen, omkoo-
ping van getuigen, enz, om het gerecht
te dwarsboomen.
5° Dal de plichligen in tijds dc vlucht
nemen en aldus in andere katholieke
scholen hunne zcdeleer gaan aanlecren.
En 6° En dit is hel ergste: dal, na de
veroordeeling dier vuile kerels, de katho
lieke gazetten trachten hen als martelaars
af te schilderen.
Nauwelijks is de ophemeling der broer
kens in de Kamer uitgesproken, of er
breekt een nieuw schandaal in eene con
gregatie te Brugge uil. Pas de chance,
niet waar, heeren klerikalen?
Wij zullen ons bij deze aanhalingen
beperken. Dat er geleerde broerkens zijn,
I dat er zich helden onder bevinden, dal
zij zich onderscheiden op prijskampen,
het zij zoo, wij geven dit toemaar,
wij dagen de clcricalen en hunne drukpers
uil, om een puntje van het bovenslaande
le betwisten of te wederleggen.
En indien dal alles, wal zoo zorgvuldig
aan dc lezers der klerikale bladen ver
zwegen wordt, indien dat alles waar,
onbetwistbaar en onwederlegbaar- is,
dan stellen wij de vraag: Ouders, kunt
gij vertrouwen hebben in de katholieke
broerkensscholen?
Wie zijne kinderen bemint, zal ant
woorden neen
Men schrijft in bij
SI
.iKWwn.
s.
BRUSSBL
GENT
VEURNE
GHYVELDE
DUINKERKS
lit
ook
ten,
4- 23
5- 06
7- 32
8- 50
5-35
8-06
8- 28
9- 0!
3-02
6-07
8- 57
9- 18
5-50
7-35
9-51
10-15
10-49
11- 25
12- 15
3-23
5-35
DUINKERKS
OHYVELDE
VEURNE
GENT
BRUSSEL
'1 >rig-
111cn‘
zaken
snuw-
,o ge-
'vko<it
!S<1 on
c allo
'Aoint
Nt by
Jaren
•Jij or
ll|kten
Tver,.
1 dat
'nvor-
allo
B gC-
---
De bi-oerkens.
7-08 9-05 12-02 2-05 4-04 6-10
7-36 9-30 12-35 2-30 4-37 6-35
7- 48 9-50 12-48 2-40 4-53 8-27
8- 13 10-23 1-13 3-13 5-26 8-51
6- 20
7- 46
10-11
10- 51
11- 22
NIEUPORT
D1XMUDE
DIXMUDE
NIEUPORT
10-15 3-08
3- 47
4- 24
7-10
9-31
'vollo-
'r
rrel i r»
'riuin-
"n <lo
Siak
joel»
'$R»n-
'■ii der
"'■wor-
"'nknt
J'julon
i<3<ler»
•él om
en
■r-
I
s
'’zen.
ki’ er-
pen
als
or
de
net
- 1 -
hofTort
■'tie ou
H.
’•n van
r< zbd#
Moeu;
Hio de
De maskers zijn af.
II11 I II iri ■ll'l 111 1 II LVMkLmMCi'.TlUAMB' IJBIMIUK.UIII ■■Hl n I i K
De geld klopper».
van
9-00
00-00 11-50
-2-59
-3-22
-4-11
'Vertrekuren vnn «len ijzerenvveg van Duinkerkc, Veurne, Gent naar BriiRne! en D>tvnin<lc naar IVienport.
5- 48 10-15 3-08 5-07
6- 26 11-25 3-47 5-41
7- 12 12-15 4-24 6-21
9-38 3-23 7-10 9-15
11-05 5-35 9-31 10-44
