gecsl-
kreieti
was
mei
zich
van hel Te Deunt heeft
vuistslag gegeven in
‘_l rijtuig van den
doen betalen, dat zij aan onze onderwij
zeressen aftrekken I
Schande, eeuwige schande voor de
slaven die dit voorengesteld en gestemd
hebben
weder te brengen en al de burgers op
gelijken voet te stellen
Nu zien wij wal zij doen cn hoe zij hel
verslaan.
En dal zij niet zeggen dal er hier eene
nonnenschool beslaat die .als bewaar
school ingericht is en dat de liberalen ér
maar hunne kinderen moeten zenden!
Hel kan niel cn hel mag nietdie
school is nn reeds opgepropt,.en volgens
een geestelijke van Veurne zelf bekende
over weinige dagen, zullen de liberalen
wel doen van zelf' eene'school in te rich
ten, willen zij hunne kinders op straal’
niet zien loppen, want er is bij de nonnen
geene plaats meer.
Overigens, de 62 huisvaders die de
petitie aan den gemeenteraad gezonden
hebben, willen van hel nonnenonderwijs
niel, en zij hebben ook hunne rechten.
Geene gezonde reden zijn er dus ingé
bracht lol staving van hel gedaan voor
stel, ten einde de afschutting te doen
stemmen door den gemeenteraad.
In een volgend nummer zullen wij
loonen dal zelfs, onder hel oogpunt van
gespaarzaamheid en van onkosten, de ge-'
nomene maatregel zich geenszins ver-
rechlveerdigd.
Ei’ blijft dus niets in te roepen, niets
aan te halen om de alschafting te doen
goedkeuren en uil te leggen.
Niels anders dan dit
De bewaarschool van Veurne was door
wereldrijke onderwijssezeressen be
stuurd deze hadden den haal en de
gramschap onzer politieke geestelijkheid,
verworven. Zij waren veroordeeld Zij
moeslen weg.
En onze klerikale inarionnelten hebben
den wil cn de bevelen hunner ware
meesters ten uilvoer gebracht, als ware
slaven die zij zijn
In zijn nummer van 1-" April lest, maakt
de Veurnaar aan zijne lezers bekend, op
welke manier een gevangene uil hel
Arresthuis dezer stad, in den nacht van
26 27 Maart laatst, de vlucht heelt geno
men, en waar en door wie, hij denzelfden
dag is aangehouden en weder naar het
gevang is gebracht geweest.
Hel bijzonderste en belangrijkste punt
dezer zaak, heeft de Veurnaar vergelen
et pour cause
De Veurnaar, altijd wei ingelicht nopens
die soorten van nieuwigheden en altoos
genegen de echte waarheid aan iedereen
in te boezemen, bad zeer wel gedaan, in
zijn onfaalbaar blad, ook kenbaar te
maken, dal bovcngénielden vluchteling
inden morgend van 27 Maart, om 7 ure,
reeds had kunnen aangehouden zijn,
indien «len aalmocsenier van het Cellenge
vang zijne plichten jegens de Maatschap
pij had gekweten.
Hel is immers geheel de stad Veurne
door bekend, dat gezegden aalmocsenier
len "27 Maart laatst, 's morgens met dien
gevaarlijken booswicht eene samenspraak
heeft gehad, in een huis dicht bij stad en
niet ver afgelegen van de Gendarmerij
en dal hij, aalmoezenier, bediende van hel
gevang en bezoldigde van den Staat, zulks
met de grootste zorgvuldigheid verzwe
gen heeft in plaats van ten minsten en ten
spoedigsten zijne ontmoeting iwl den
vluchteling aan den Bestuurder van hel
gevang kenbaar te maken.
Zulks was, volgens ons, heilige, do
groole plicht van M. de anlmoesenier
indien hij den vluchteling door andere
personen niel wilde doen aanhouden,
hetgeen hem noglans zeer gemakkelijk
was.
Hoe men toch kan falen, niet waar IVur-
naarï En wal moet men daarover denken?
Uit Avecappelle.
En als wanneer ecu groot deel der he- '8 zulks."iet c,'n V»?'*}!'1,- c,,u ci8c.h van 'len pas-
volking ile behouding van hel onderwijs I
gegeven door stad afvraagt en afsteekt,
als wanneer de talrijke ouders die hunne
kinders in die school hebben vragen dal
die school zon blijven bestaan,' M. de
burgmeester had niet moeten antwoorden
zoo als hij gedaan heeft t< indien gij eene
.ceneinrichlen.cn zelf betalen want
die Veuruaars zijn in groot getal en die
hebben ook rechten die dienen geëer
biedigd le zijn, M. de burgmeester
In hunne circulaire tijdens de kiezing,
zegden de klerikalen dal zij voor doelwit
''mddeii de vrede onder de burgerij
De Bewaarschool van Veurne.
Onze zoo bloeiende bewaarschool inge-
richt volgens hel Ercebel sijsleein, cn
waar hel onderwijs aan de kleinen volgens
de nieuwste en beste leerstelsels gegeven
wordt, is door de klerikale meerderheid
van onze gemeenteraad afgeschaft. De
onderwijzeressen zijn van hunne bedie
ning beroofd, de kinderen zullen maar op
straat kunnen loopen in plaats van geleerd
heid cn opvoeding te genieten.
Welke zijn de redenen die door onze
nieuwe meesters aangehaald zijn geweest
om deze afschaffing te vcrrechtveerdigcn?
Geene, hoegenaamd geene!
Was de school niel wel ingericht?
Was hel onderwijs niel wel gegeven?
Waren de onderwijzeressen ter hoogte
niet van hunne zending?
Waren de leerlingen niet talrijk genoeg?
Waren er klachten ingediend legen al
wat er daar gedaan wordt?
Waren de ouders niel uiltersl le vreden
over de manier op welke hunne kinderen
daar behandeld zijn?
Op alle deze vragen, is het antwoord
dood eenvoudig.
Niets werd aangehaald, niets werd in
geroepen om de school af le schaffen!
Niets, hoegenaamd niets.
Want de ingébrachte reden, dal de be
waarschool onnuttig is en nullclooze on
kosten aan stad veroorzaakt, is noch waar
noch ernstig.
Onnuttig! Maar indien hel zoo is,
hoe komt liet dat al de huisvaders (’k meen
al deze die door 't armbestuur niet onder
houden zijn welke’ kinderen hebben die
tegenwoordig deze school bijwonen, een
verzoekschrift aan den gemeenteraad ge
zonden hebben oin de behouding de'
school te vragen?
Hoe komt hel dal 62 inwoners van stad
welke alle kinderen naar die school zen
den, oi kinderen hebben welke zij, binnen
korten lijd, van zin waren er naar toe le
zenden, geprotesteerd hebben tegen de
gevraagde afschaffing?
Hoe komt hel dal deze alle en geene
andere, zooals M. Degrave die de petitie
zelf niet gelezen had cn zoo onbezonnen
hel tegenoverstelde durfde aanbalen zich
tot den gemeenteraad wenden, om le vra
gen dat men ook hunne rechten van bur
gers en van Veuruaars zou erkennen, en
liet ouderwijs behouden in welk zij volle
vertrouwen hebben en dal zij naar waarde
hebben kunnen schallen en waardeeren?
Volgens de Veurnaar, zou M. de burg
meester gezegd hebben dal de liberalen
geenzins in hunne rechten zullen gekrenkt
..zijn, en dal zij ook maar moeten, indien
zij zulks begeeren, scholen zelf oprichten
en niet eigen middels betalen.
Indien M. de burgmeester waarlijk
„zulke reden bijgcbrachl heeft, is hel
inociclijk te begrijpen dal hij, die ver
standig is cn toch wel moet gevoelen hoe
belachelijk deze.reden is, hierin anders
gedaan heeft dan blindelings de bevelen
uit le voeren welke hem opgelegd waren.
Welhoe! is het onderwijs geen open
bare dienst meer? Hebben de openbare
besiuren de zending niet van hel onder
wijs in le richten, le bekosten en te ver
spreiden-?
Zooals andere diensten welke de wet
aan de gemeenten oplegd, hebben de ge
meenteraden geen belang en zijn zij niel
om zoo le zeggen verplicht aan hunne in
gezetenen de noodige gemakken le ver
schaffen om le kunnen onderwijs en op
voeding ontvangen
Zou hel genoeg zijn hij voorbeeld Ie
zeggenwij klerikalen vinden dat hel j
niel noodig is van openbare werken te
doen, de wegen te onderhonden en ver
beteren, de stad behoorlijk le verlichten j
enz; gij liberalen, lindien gij van dit
gedacht niet zijl, kunt maar zelf en op
uwe kosten de noodige werken uitroeren,
wegen maken, de verlichting verzorgen
,4>n betalen 1
Zeker neen de gemeenteraad is niel
alleenlijk aangesleld om de rechten of
intresten der klerikalen te verzorgen of
te begunstigen, maar hij moet handelen
voor al de Veuruaars zonder onderscheid,
Ijberalon zoo wel als klerikalen.
zeer ge-
aangename xerrassing
i ju harlelijke
uwe blijk van
van vaderlandsliefde. Hij
t ió prachtige vlag van
den nieuwen vrijen Congoslaal, nog niet
te Bi u««r>i was eu dal hij gelukkig
eerste maal door
werd.
Jgs werden gccsl-
twinlig minuten ge
was alles afgeloopen.
onophoudelijk,
l.
huis bijeengekomen en hebben zich
daar naar het paleis begeven. Zij waren
zeer talrijk. Builen de officiers der bur
gerwacht van Brussel en die der agglo
meratie, waren er deputaties van Antwer
pen, Luik, Gent, Leuven, Bergen, Namen,
Doornik en van al de voorn tamste sleden
dt S lands.
Aan het hoofd van den stoet bevond
zich generaal Maróchal. Aan zijne zijde
ging de luitenant van den slat Van Boom,
met de vlag die men den kouitig ging
aanbieden.
Hel is eene vlag in hemelsei) blauw
satijn, met gouden franjes en gouden star
in 'l midden. Aan den slok is een breedeu
strik met belgische kleuren gebonden.
De officiers der burgerwacht werden
in een der groole salons der eerste ver
dieping van hel paleis ontvangen.
Bij zijn intrede werd de kouitig
driftig loegejnichl.
General Maréchal trad vooruit en sprak
met om roerde slem Sire, de belgische
burgerwachten trotsch op hunnen
koning, bieden u deze vlag aan. Die
woorden werden door de olliciers be
krachtigd met de kreten Leve de
Koning
De koning antwoordde,dal hij
vleid was over die
en bedankte de burgerwacht
bewoordingen voor de nie
verkleefdheid en v;.„
voegde er bij dat de
le Brussel ontrold v..^
was dal zulks voor de
de burgerwacht gedaan v
Bewoorden des Konin.
driftig loegejuieht.
De ontvangst heeft
duurd. Ten 10 ure
Donderdag regende hel onophoudelijk,
wat met belet heeft dal hel Te Deunt
pracniig was.
De Gudulakerk was ganscli bezet
uniforms, doch builen bevond er
weinig volk.
Gansch de Koninklijke familie
egenwoordig in de kerk, behalve, natuur
lijk, de Koning.
Bij hel verlaten
een zinnelooz.c een vuistslag gegeven in
de spiegelruit van hel rijtuig van den
graal van Vlaanderen waarin zich bevon-
dei) de gravin en de graaf van Vlaanderen
benevens den aartsherto" Rodoll. Hij
werd gevaarlijk gewond aan den pols en
naar hel Sint-Jansgasthuis gevoerd, waar
do deskundigen bcstaligl hebben, dat de
man aan krankzinnigheid lijdend is.
50" verjaring des Konings.
Donderdag vierde de Koning der Belgen,
Leopold II, zijne 50' verjaring. Men weel
dal Z. M. geboren is le Brussel den 9
April 1833.
Deze plechtigheid werd het heele land
door gevierd door hel bevlaggen der
Openbare gebouwen, en le Brussel door
fees en aan hel hof, door eene wapen
schouwing over hel leger en de burger
wacht en ook door een Te Deum.
Aan de plechtigheden gevierd ter eere
van ’s Koning 50' verjaardag, zijn de
aartshertog Rodolf en aartshertogin Ste
phanie komen deel nemen. Zij zijn woens
dag, rond 2 ure nanoen, le Brussel aange
komen. De Koning. de koningin, de graaf
en de gravin van Vlaanderen mei prins
Boudewijn ontvingen de doorluchtige
gasten, die vergezeld waren door hertog
Philips van Coburg en zijne gemalin,
hertogin Louise. Hel muziekkorps der
grenadiers speelde de belgische en ooslen-
rijksche vaderlandsche arias. De ontmoe
ting der vorsten was zeer hartelijk. De
koning was in uniform van oosiem ijksch
kolonel. De koningin omhelsde vurig hare
dochters en schoonzonen. Ondanks den
regen was de mei igle talrijk. Langsheen
den doorlochl werden de koning en de
koninklijke familie warm loegejuieht.
De betooging der officiers van de voor
naamste korpsen der burgerwacht des
lands ter eere des konings, ontwerper
van hel werk van beschaving aan den
Congo, heeft woensdag avond plaats ge
had in liet paleis te Brussel.
De officiers zijn ten 8 ure in het sta I-
van
stom over zijne
doelen dat gij
in
te
Volgens do Veurnaar, word M. Do Hoon in
de laatste zitting duchtig algetakkcld door M.
don Burgmeester.
Schamele konfrater, hebt maar can weinig
geduld, /ij on het Vournsch publiek zullen wel
zien on ondervinden wie er het moest zal nfge-
takkehl worden of M. De Hoon of M. De Burg
meester, Du komodjo begint nog maar eu M. De
Hoon zal do laatste lachen wenst or verzekerd
van.
Do Veionaar, 'waarschijnlijk niet moor weten
de welke leugens zijuo lezers opdisschon, gaf
woensdag een fantastisch verslag der laatste
zitting van den gemeenteraad. De keunewister-
gaai houdt veel van zijn eigen te spreken. Wat
min verwaandheid als 't u belieft, heer kop,
want het Vournsch publiek, dat u in de zittingen
ziet en hoort, kan moeiclijk begrijpen dat de
Veurnaar u zoo dikwijls doet zeggen ‘t geen gij
niet gezegd hebt, en dat hij juist vergeet 71c
slimmigheden mede te doelen dat gij maar te
dikwyls uitbraakt.
Tere de moedertaal
Dö'gelukkigmaker» van Veurnc, inde eerste
zitting van den gemeenteraad, legden allen
hunnen eed al' in 't vlaamsch.
Twee zittingen hebben sedert plaats gehad,
maar er is geen kwestie meer van vlaamsch te
spreken. Do vlaamscho dichter zelf, houdt aan do
garli franejon Karei, natuurlijk, volgt hom na.
Vlamingen, wat dunkt u van zulke poesjenellen
--
Do wet van 1884 heeft don schoolvredo her
steld I - Zulks zegt in volle kamer iedere katho
lieke Volksvertegenwoordiger, zulks beweert
voor bet land en voorde wereld elke Senator dor
rechterzijde.
Schaamteloos moet men geworden zijn om
tegenover de duidelijkste droevige feiten dooi
de minderheid aangehaald, nog dergeljjko taal
te durven voeren 1
Ja, pe schoolvredo is hersteld in do steden,
waar do geestelijkmi zich onmachtig gevoelen,
waar zij zien dat zij ambtenaars, onderdanen en
niet meesters zijn: in de gemeenten zonder vrije
school, waarde pastoors het geven moede voor
het ouderwijs in do naburige gemeenten zich
verhaast hebben eene overeenkomst met hot ge
meentebestuur te maken; zij hebben door list de
wet weten te stellen en hunne wenschen te doen
bevredigen. Inderdaad, wat beteekent de he-
uoeming van eenen koster in de gemeenteschool
toren met oene duidelijke toegeving aan zijnen
wil l Dusdanige schikkingen zijn onder inner
dan een opzicht hoogstens af te keuren: zulke
vredesvoorwaarden zijn vernederend en do ge-
moentcoverheid die zo aanvaardt geeft een blijk
van kleinmoedigheid en onderworpenheid.
Maar hoe is het gelegen mot de schoolkwestie
in de gemeenten, waar er eene vrijo school be
staat en, flank aan de drukking der geestelijk-
schooi Will' hebben, moet gij ei: '.maar heid, dit gesticht in vollen bloei is I
,.J Duistere en droevige bladzijden, voorwaar, in
(Ie kroniek van elke dezer gemeenten.
Evenals do euveldaden der zestiende eeuw het
haar van eiken rechtschapen mensch te berge
doet rijzen, de namen van Philips II en Alva,
geschreven met het bloed van duizenden onnoo-
zele slachtoffers, onze vervloeking wogdragen,
zoo zal het nageslacht bewust der lage pogingen
om het onderwijs te versmachten of te verbaste-
Dinsdag gaf M. de burgmeester eene smul
partij. Karei hoeft mogen medeeteu mot de
mijnheeren en Julio had proper zijn hair ge
kamd tor dozer gelegenheid. Gelukkige Karei,
Gelukkige Julia.
'T schijnt dat een der koppen die nooit ton
achteren blijft en door zijne mildadighoid zoo
gunstig gekend is, tweo kouns gezonden heeft
voor het dessert.
ren, hot licht aan de volksmassa te onttrekken,
ijverige en verdienstelijke ouderwijzers en onder
wijzeressen met hun huisgezin zedelijk en stoffe
lijk te slachtofferen, zoo zal het nageslacht, zeg
ik, zich ton diepste voroutwaardigd gevoeleu,ovcr
zulke schandelijke «n laffe handelwijze dor
geestelijkheid en haar don slag toebrengen
welken zij tegen ouschuldigen, getrouwen aan
Vaderland en Vorst, beraamd had.
De schoolvrede is hersteld';!... Spotternij
Sedert de afkoudiging der wat van 1881 wordt
op de kleine gemeenten de oorlog leg n hot wewprekendh-id
otllciüol onderwijs mot moer hevigheid doorge
dreven. Weg met do onderwijzen 1 Weg mot
oene tzdelijke opvoeding en eeu ernstig nuder-
wijsl Leugentaallaster! verdoeming! tot do
onwetendheid 1.. Vooruitzoo luidt de krijgsleus
dor langgarokten on hunner than» werktuigen,
later alachtoffer».
Nogtans zijn hier on daar bij het begin van
den noodlottlgen «ckoolstrijd zuchten uit bene
oude borst opgereten, droevige voorspellingen
door oenen in de ondervinding vergrijsden on
ontmoedigen He dor gedaan geweest; doch, deze
zuchten zijn niet begrepen en deze voorspellin
gen zijn in den wind geslagen geworden. Nu, ’t is
het geval afgeschetst door do fabel Do Karper
en do Karp rtjos. - Maar, dat, omgeven van
eenen lichtkrans, de namen dezer ware Discipe
len Gods den nageslachte overgoleverti worden
Het zwart kleed zou moeten een weefsel zijn
der deugden beoogd door de voorschriften van
het Evangelie; maar, integendeel, do lauge rok
is een paspoort, oen dekmantel, het kleed des
hoogmoed» en ,'er dwingelandij.
Hierover kunnen do Avecappcllonaren roods
oordcelon, als zij durven. Gedurende drie maan
den mist do parochie vun Avecappelle haar
Hoofd, dat gekneld ligt onder de waarheid der
zedelos - Do armoede is geene ondeugd, maai
de 'grammoedigheid is er eene groote Zij wordt
bestierd door oenen jongen heer, die hijgt naar
roem. Zeker zal hij zijn oogwit bereiken, hij
doet zijnen proeftijd bij eenen goeden meester,
die, alhoewel niet spreken mogende, toch de
macht hoeft om hem zijne wenschen cn bevelen
voor te schrijven, hem don weg tot onderschei
ding at to toekenen. Dat hij voordeel trekt uit
de ontvangen lessen is merkbaar stout en hoog
moedig is hij, liegen en beloven om tot zijn doel
te geraken, durft hij; het otliciëcl onderwijzend
personeel gespuis - noemen, is hem vermakc-
lijk; don weg naar het klooster kent hij, en in
het inrichten van deftige politische stoeten is hij
ervaren cn zonder weerga. Welke schoono toe
komst moot er niet volgen op een zoo goed be
gin
Welk verschil tusscheu Dezen, die zogdo
Mijn rijk is van deze aarde niet. Ik ben niet
gekomen om gezonden, maar wel om zieken te
genezen - cn zijne volgelingen
Sedert eenige dagen zijn verscheidene liberale
huisgezinnen druk bezocht door zekeren libe
ralen pastoor.
Vim allen wat.
Als niet komt tot iet
D.nu kent iet zijn zelven niet.
Burgers van Veurne, wij vragen het u
gemqede, komt deze spreuk niet wonderwel
pas op ouzo nieuwe gekozenen M. Cailliau, die
zich inag gelukkig achten in zijne jonge jaren
te hebben kunnen loeren mot behulp van wel
doeners en die dus boter dan oen ander moet
we en hoe do geleerdheid noodig i» en hoe zij
dienen kan om iemand in de samenleving te
verhetfen, heeft de ovorgroote dommigheid be
gaan voor te Btellon aan dan gemeenteraad, van
de gratuiteit van hot onderwijs af te schaffen,
on de ouders te verplichten om te betalen voor
naar school te gaan.
Burgers van Vearno, gij die M Cailliau kent
van over lange jaren, moet gij met ons niet be
kennen dat hij beter zou gezwegen hebben dan
treffelijke lieden van het noodige te berooven,
vooral In den tegenwoordigen toestand, eu dat
cnkolljk uit haat on nijd vooral wie tot zijne
partij ni- t behoort.
Ziedaar weeral do gevolgen der klorikalo op
voeding
De groote orateur, heeft zich in de laatste zit
ting van don gemeenteraad laten hoeren!
Iedereen stoud verbaasd en
Maar 't was in 't frausch.
De groote llamingant heeft vergeten de moe
dertaal te gebruiken, cn hij heelt do miskende
rechten van zijne medebroeder» laten varen
Rn wat schoon franseh sprak hij, niet waart
'T geen hij nochtans zou moeten weten, 't is
dat do nonnen, in 't franseh zoo wel als in
‘t vlaamsch, van het vrouwolijk geslacht zijn,
en niet van het mannelijk.
En als hij nog van nonnen spreekt zou hij
moeten zeggenelles in plaats van - ils
De voorrechten van ilon gemeenteraad liggen
den burgemeester aan 't harte, zegt de Veur-
naar t 'T is mogul ijk, konfrater, maar do voor
rechten der geestelijkheid liggen hem nog veel
nader ter berte.
Wat mag do gematigde heer daar wel gaan
vertellen met of zonder do komplimeuten van
M. don doken 1
Hij moet toch een doelwit hebben, om zoo
minzaam cn zoo beleefd overal te loopent
