heid
Mengelingen.
'C-rr >-
Algcineene
Bij koninklijk besluit
hel burgerkruis van I'1' k
aan den heer Ed. Delesclu/.e,
secretaris van hel parket
voor diensten bewezen
langdurige loopbaan.
daar laten, en alleenlijk naar de Iransche
benaming dier steden zien, vermits deze
nooit achtergelaten is.
lederen was nn te vreden de Vlamingen
en de Walen. M. de baron de Coninck
alléén moest spreken en beknibbelen.
Hij had volgens ons beier gedaan van
zich niet de wart: belangen onzer streek
iels meer te bekreunen en deze te onder
zoeken.
Zoo doende zou hij ten minste zulkcn
armzaligen praal in den Senaat niet meer
moeten vertellen als dezen die ons dooi
den Veurnaar medegedeeld is, en die
waarschijnlijk eenieder heeft doen schok
schouderen.
M. de Coninck niiek zijn beklag dal er
op de linie Duinkei kc-Veurne maar een
trein bestaat van 7 ure 'i morgéns tot G
ure ’s avonds
Hij had moeten weten nochtans dat er
er alhier te Veurne builen den trein van
zeven ure ’s morgens, een tweede trein
aankomt rond halt twaalf ure, een derde
rond 4 ure en half buiten dien van G uren
die den vierden uil maakt.
Maar voila! M. de Coninck woont binst
den u inter te Pat ijs
En, le Parijs, kan hij zich waarschijn
lijk maar geheel weinig bezig houden met
hetgeen er alhier omgaat.
Ziedaar de ernstige wijze op welke
onze belangen besproken en verdedigd
worden in den Senaat
artikel; wij hebben de man hol middel
aangewezen om bij letterlijke overneming
in den Veurnaar en lol stichting zijner
lezers, dewijl zij ons blad niet lezen
mogen dal deel van gedachte werkje
overtenemen alwaar wij geput hadden
waarbij alzoo zou blijken wie een misslag
had begaan.
Welaan, heer plaalselijke, dat ware eene
lekkernij voor uwe lezers, echte ortho
doxie of rcchlgeloovigheid.
Op ons tweede artikel geene andere
wederlegging dan de zoo menigmaal her
zaagde derde vraag, en wal wij bijzonder
lijk bedoelen bij de laatste zinsnede
Het is ónmogelijk de XIX” eeuw le
muilbanden of in de klem le houden!
Op die afgezaagde derde vraag, heelt
een onzer schrijvers, op eigen verant
woordelijkheid, onder hel oogpunt van
vrije reden, gezond oordeel en spirilua-
lische wijsbegeerte, duidelijk en recht
streeks geantwoord in ons nummer van
21 Februari laatst.
Als orgaan der vrijgezindheid alhier,
hebben wij volstrekt geweigerd theolo-
gieke of lol de Godsgeleerdheid strekken
de vragen te beantwoorden; dus amen en
daarmede uit met die 3dc vraag.
Wal betreft uwe vraag op die laatste
zinsnede wat wij bijzonderlijk bij de XIX®
eeuw bedoelen, dal is naar de gekende
weg vragen.
Wal kan daar anders bij bedoeld
worden dan den geest van vrijheid en
vooruitgang onzer eeuw? en of zijl gij
klerikalen, Roomsche Belgen, voor korten
•tijd aan ’s lands bewind, hebt gij noch
uwe Ooslenrijksche medëkampers, bij
lange geen macht noch kracht om er aan
le denken dien geest van vrijheid en
vooruitgang le muilbanden noch in de
■idem te houden
Andere kalhol.ieke dagbladen schreven
(Onlangs nog, in Vrankrijk, dal zij voor hen
■katholieken van de liberalen de vrijheid
eischten zonder die vrijheid, in princiep,
wederkeerig te willen toeslaan, dewijl,
zegden zij, de vrijheid het stelsel is van u
liberalen, maar geenszins van ons katho
lieken.
'Bat was ons niet onbekend, doch wij
twijfelden of, hier in ons Belgcnland echt zijn
katholieke werken of revues, zulke pllra- -
monlaansche stelsels, strekkende lot de
rcChtslreeksche priesterheerschappij en
strijdende met onze grondwet, mei 's lands
wetten en vrijheden, zouden durven
drukken, uilgeven en opeubaarlijk ver
.spreiden.
In dien zakentoestand vinden wij he'
best onzen vrijen handel en wandel voort
te zeilen, datgene wij goed en nuttig
achten aan le wijzen, aaniehalen en te
schrijven, maar ons weinig met rede-
dwitAleii bezig le houden legen Roomsche
Belgen wien hel verboden is aan onze
grondwet, aan 's lands wetten den eed
van gelrouwjghejd afteleggen; wien hel
niet toegclateu is onze grondwet noch
's landswetten na te komen, en wie, bij
zulke eedaflegging of welnako.ming, dal
slechts mei inwendige voorbehouding
plegen of nakomen.
Voegt daarbij dat onze werken noch
schriften door die onderdanige kleri
kalen niet mogen gelezen worden; dus hoe
inin lijd aan zulke redetwisten verspilt,
hoe min lijd verloren.
Beter zonder omzien vooruit en, aan
onze hielen, de kcflcrhoiidekens laten,
.bassen.
De plaatselijke polemiek.
Wie zou liet gepeinsd hebben.*
Nochtans de Veurnaar zegt hel, eu
iedereen weel dal als hij iels zegt, dit
trllijd ('elite en zuivere waarheid is
”1’ zijn nu de geuzen die volgens onzen
•gebeiieilijtlen konfraler ophouden van
schrijven in hel Advertentie blad van plaal
selijke politiek
Ware hel niet van den fameuz.cn
jdaatselijken van den Veurnaar die ze
legen wil eu dank !l een of’l ander doel
.(lirkratnen, zij zouden zwijgen en stil
Milieu
Wel, wel, wat gaan wij nu nog liooren?
Toon de klerikalen aan het bewind op
diet stadhuis gekomen zijn, zegden wij
■dat wij ze aan hel werk gingen zien, en
hun gedaan werk, hunne genomene
maatregelen onderzoeken en bespreken.
Zijn wij aan deze belofte le kort ge
bleven?
Hebben zij iets gedaan dat wij niet
onderzocht of besproken hebben?
Zou de Veurnaar ons kunnen zeggen
waar en wanneer wij aan deze gedane
beloften le kort gebleven zijn?
T zijn de klerikale gelukkigmakers
alléén die alles beloofd hebben om aan
liet hoofd le geraken.
De stad ging bloeien en gelukkig wezen.
De handel en nijverheid zouden voort
gaan en aangroeien.
De landbouw ging in eene» gunstige»
toestand verkeeren.
De lasten gingen verminderen.
De gemeentekas ging ovcrloope».
Alle nuttige werken gingen uitgevoerd
worden.
De M ede ging tusschen alle Veuruaars
hecrsclien.
Ineen woord wij gingen in een luilek
kerland leven
En wat is er daarvan geschiedt?
Wal hebben zij gedaan? Wal verl icht
Zij die zoo haastig waren om op het stad
huis le zelden, liuimen eed al le leggen
en liet bomplje zoodanig le doen kloppen
dal Ik l nu niet meer gebruikt kan worden
zonder gevaar
Welke zijn de bewezene diensten, de
gedane werken, de vermindering van
lasten, de genomene maatregelen om han
del, nijverheid, landbouw te bevoordee-
ligen, en die wij niet bespioken zouden
hebben in onze plaalsclijken penneslrijd
Naami ze tocli ecus Veurnaar, als ’t u
belieft? en zegt ook wal uwe helden
gedaan hebben?
Zegt waarover zij zich mogen roemen
anders als over de afschaffing der bewaar
school, de vermindering der j larwedden
en de nieuwe lasten die zij aan de burgerij
opgelegd hebben in plaats van ze le
verminderen) ter opzichte van hct'school-
gehl die nu door de kinderen zal moeten
betaald zijn om geleerdheid le kunnen be
komen?
Is er iets anders zegt, tenzijde voor
rechten gegeven aan de nonnen aan welke
men vette loelagen of subsidie» zal opdie
nen, welke de gedane versparingen ten
opzichte van hel gemeente-onderwijs
zullen vernietigen en opslokken?
Voor al het overige vinden wij niets:
twist en tweedracht wordt onder de
bevolking gezaaid in plaats van vrede eu
bevrediging.
De liberalen worden onder de voeten
vertrapt, de klerikalen alléén zijn be
gunstigd.
Vraagt aan de landbouwers hoe de
landhouwstijl verbeterd; vraagt aan
de ambachtslieden hoe zij te boffen heb
ben met hel werk sedert onze gelukkig
makers alles gingen verbeteren; vraagt
aan de necringdoeners hoe de handel
bloeit; vraagt aan de werklieden welke
nuttige eu talrijke werken overal verricht
De Veurnaar raast, weeral over don
disch, en komt nogmaals le voorschijn
met zijne oude verslelcne zagerijen en
domme praat.
De lijd ontbreekt ons om ons lieden
met den armzaligen rim-ram van den hei
ligen Veurnaar bezig te houden. Echter
zullen wij, in ons toekomend nummer,
hem de eer doen over deze kwestie en
zijne flauwe gezegdens te handelen.
Die zullen u antwoorden.
Indien wij de handelwijze en de daden
van onze nieuwe meesters niel meer be-
spipkenin ons plaalselijke polemiek, is
hel enkel omdat wij niets le zeggen heb
ben..,. voor de doodeenvoudige reden dal
zij hoegenaamd niets doen en niets ver
richten, en dat al hunne beloften, zoo
talrijk eu zoo scliOlRl. niets anders waren
als klerikale kiesmiddeii om de kiezers te
toppen en z«' om den luin le leiden,
Want huilen de oorlogsmaatregelen
legen liet geemeenteonderwijs hebben zij
niets gedaan, niets tenzij een sclioo;!
kabinet vervaardigen voor dén lieer burg
meester met schoone antieke meubels,
lederen zetels, tapijten eu gekleurde
vensterruiten.
Dil alles kosl veel geld, en was ganseb
onnuttig.
Maar M. de burgmeester zal op zijn
gemak ziilen.
En indien deVeurnaars niet te vreden
daarover zijn, is waarlijk dal zij mei
geen kleintje konlenl te stellen zijn.
Onze senator baron do Coninck.
Onze weledele senator baron de Coninck
die, in het toekomende jaar, zich baron de
Coninck d Merckem zal mogen noemer.,
heeft hel woord genomen, in zitting van
den senaat van 10 dezer maand, zooals
de \'euinaar hel ons meldt.
Weel gij hoe de edele baron de behin
gen van zijne vlaamsche ariondissemenlen
weel le verdedigen
Hij heelt bitterlijk gejammerd en be
knibbeld omdat, in de tariefboeken van
den ijzeren weg, zekere namen van waal-
sche steden in hel vlaamsch bekend slaan
en dal men de gebruikelijke vlaamsche
namen dezer sleden tegenover de Iransche
gedrukt heeft, dit lol grooter gemak der
Vlamingen die dikwijs deze sleden alleen
lijk onder hunne vlaamschenamen kennen.’
Zulks vindt senator de.Coninck be-
laeludijk I
Zonderlinge manier voor onzen senator
van de belangen der vlaamsche bevolkin
gen die hij vertegenwoordigt, vóór te
staan.
M. de Coninck, alhoewel hij soms
vlaamsch spreekt, is Iranschgcziml; dit is
zijn recht. Maar wal kan hem dat toch
schelen indien de vlaamsche benamingen
van sleden in de tariefboeken gedrukt
worden, op voorwaarde dal de Iransche
namen niel achtergelaten worden.
Spreekt aan vele vkimingen van Mons,
Liège, Namur enz; zij zullen u mis
schien moeielijk verstaan, terwijl de
benamingen van Bergen, Luik, Namen
aan alle Vlamingen bekend zijn.
Zekere namen als ’s Graven Braken en
Geldenaken kunnen misschien als zonder
ling voorkomen aan onzen weledelen
senator die weinig of goen vlaamsch kent.
Maar nogmaals, hij kan ze gemak kol ijk
X..
t ij<l
v;in 16 juni wonll
klas verleeiui
van Veurne,
te Antwerpen,
gedurende eene
Sedert maandag, IS juni, isdeviscli-
vangsi toegelaien.
Hel leggen der spoorlijn voor den
slrooinlratn van Oostende naar Nieuporl
gaal goed vooruit; binnen weinige dagen
ligt ze rond de slad al den Boulevard du
Midi, de Keizers- en Visscherskaaicn, den
Zeedijken den Boulevaid Van Iseghem.
De aanbesteding voor de exploitatie
van den stoomtram heeft den volgenden
uitslag opgeleverd
De Nationale Maatschappij wil 1509 fr.
per kilometer betalen en zooveel per
honderd op de totale ontvangst; de aan-
besleders moesten dus zeggen hoeveel
per honderd zij vragen.
Rechterlijke kronijk. Be korrek-
liónele Rechtbank onzer slad, lieefl de
volgende veroordeelingcn uitgesproken.
•s
CII
wegen.
voor
geweest,
de wetsbepa-
op de visch-
doen, geschieden l'u Let bo’
- mede-
Stroomen, eu zinken
eu na
la« ik,Jn verscheidene
-. dat er
kruipend,.
centimo-
"langon aanzien
Iets over de palingen.
Verscheidene inwoners onzer stad zijn
de korrectionneele rechtbank gedaagd
en gestraft voor overtreding aan
lingun nopens het vissollen.
Do voorschriften der nieuwe wet nmai-
vangst in zoetwater waren door vele lief hebbers
op eene onvoldoende wijze bekend; daardoor
komt het dat zij, alhoewel met goed trouw ge
handeld hebbende, zich plicht ig helden gemaakt
en tot eene geldboete veroordeeld zijn geweest.
Bijna al deze overtredingen zijn betrekkelijk
aón het visschen van paliug bij middel van pen-
Iedereen Weet dat bet visschen jaarlijks ver
boden is van 15 april tot 15juni, met welkdanige
middels, zelfs met de handviscblijn.
Nochtans een koninklijk besluit vau 15 februa
ri 1883 zegt dat de vangst van de palingen ten
allen tijde mag geschieden bij middel van het
tuig genaamd /«’,<>-. -
De Veurnesche visscher» hebben geineend dat
dij. genoeg was; zij hebben uit het oog ver
loren de wetsbepaling die liet visschon verbiedt
(ter uitzotideringvan liet visschen bij middel der
gewone handvisclifljn aan nl dezen welko het
recht van visschen niet bezitten of bekomen
hebben. In zoutwater zooals stroomen, rivieren,
bevaarbare vaarten on andere waterloopcn.
Bit was eene dwaling, en de koi rektionnccle
rechtbank heeft hun mouten strnlfen, ingevolge
de wet.
liet nog al groot getal dezer processen bewijst
dat er vele liefhebbers van visschon en van
paling In onze stad on streek te vinden zijn.
De pallngvlsschors zijn talrijk, de palingoeton
nog talrijker.
Weinige personen nochtans zijn bekend met
de zeden, do gewoonten, do gebruiken on de
levenswijze dier zonderlinge dieren.
Vooreerst, hetgeen zeker merkweerdig is,
't is dat al de palingen dio wij kennen en vinden
in zoetwater, deze die In geheel het land door,
't zij in rivieren, vaarten, grachten, vijvers of
poelen wonnen, allo van het vrouwelijk geslacht
zijn 't zijn al palingwijvokena.
De palingen van hot niaunelijk geslacht houden
zich in ,1e zee, eu zwemmen nooit de rivieren
op, om zich bij hunne wijvekens te vervoegen.
'T zijn do wijvekens integendeel die zelf
achter do mans Impcn, on dlo jaarlijks de
rivieren uederzwemmun, ziet, naar zoo begeven
om hunne m innen weder te vinden, te puren on
vBortte brengen.
Bij het menschclijk geslacht gaat hot gewoon
lijk geheel anders 't zijn do mannen die achter
de vrouwen loopon; bij de palingen, integen
deel, loopon de wijven achter do mannen!
Zooals d,< heer Willequet in do Kamer der
volksvertegenwoordigers zegde, tijdens de dis
cus i» op do vlschwet, gaan du palingen een
soort van huwelijk aan onder don leefregel tier
scheiding vnn lijf: Jaarlijks verzonnen zich
de geslachten, en 't is hot vrouwolijk geslacht
die don eersten stap tot do verzoening doet.
T is dus in zeewater dat do bevruchting, het
oierleggon en de ontluiking der pajlngcicreu
geschiedt; 't is in do zee dat de jonge- palin
gen ter wereld komen.
Deze jaarlijkache reizen welke do palingwlj-
vekens naar de zee doen, geschied"!!
gin der lentemaanden; zij laten zich
slopen met do vloeden en st. u
alzoo tot in do zee, bij tusschonpoozcu,
dikwijls op weg vertoefd tu heblum.
Over eenigo maanden,!
dagbladeren, als cono bijzonderheid,
's nachts in het bosch van Vincennes I
dieren ontmoet wiel den van 50 of GO centime
ters lang, dat men eerst voor slangen aanzien
had en die niets anders waren dan palingen
welke de vijvers verlaten hadden, on zich door
hot bosch en op het land, op versclmideno uren
afstand begaven van de wateren waaruit zij ont
vluchten.
Deze dagbladeren msldan, als bijzonderheid,
dat al deze palingen in dezelfde richting op het
land wandelden, en zich allen naar de Seine of
de Maine begaven.
Zulks was niets anders dan do gewone jaar-
lijk lie reis der palingen die hunne vijvers,
grachten en poelen verlieten, zich naar de rivie
ren eu stroomen begaven, en van daar hunne
ïnahhen in zee gingen tcrugvinden.
Rond april en mei maand, ziet, men aan den
minui onzer stroomeii ontzagelijke menigten
van jonge palingen verschijnen.
DÖZe hebben eene lengte van ongeveer 3 centi
meters, zijn doorschijnend en gelijken aan wor
men.
Dio jonge palingen klimmen de Scheldt on de
Maas op. en in iueongedrougene kolommen dio
verscheid lie voeten breedte hebben, en niet ver
van do kanton of oevers voortzvvcmmen.
Telkens cenetoostroomendo riviorzich aanbiedt,
scheiden deze kolommen zich in vei s iheideno
doelen, waarvan het eene haren weg voortzet in
de Schelde en het ander in do samcnloopendo
rivier.
Ontmoeten zij hinderpalen in hunnen weg,
zooals valdeuren, sluismuren, enz, de jonge
palingen leggen eene wonderbare hardnekkig
heid aan den dag om hunnen weg te kunnen
voortzettou.
Zij glijden óóu voor dón tusschen de kleinste
spleeteu of klooven, sllbboron op of ouder do
aarde, in de tussciionruimteii der steenen, be
klimmen al krui;>oudc loodrechte en natte
muren f wanden.
'T is alzoo dat zij zich in de kleinste grachten
en waterloopcn kunnen indringen, zelfs in vijvers
dio geene de minste verstandhouding of gemeen
schap schijnon te hebben met de loopende rivie
ren waaruit zij komen.
Eon specialist, do lieer Geus, zegt dat op
zekere leute dagen men. bij middel van een een
voudig schepnetje, millioenen jonge palingen
kan opscheppen in de sluizen en grachten dio
met de Nederschcldo in verband staan, alsook
in <le vaarten van Antwerpen.
Deze kunnen gemakkeljjk vervoerd en ver
zonden worden op grvote afstanden; het is ge
noeg ze in te pakken in lijnwaden zakjes met
ecu weinig nat. gars of frisscho bladeren; dio
kleine diertjes zijn niet moeilijk en kunnen veel
doorzién.
De paling groeit met groote snelheid.
Op het einde vau het eerste jaar is hij reeds
25 centimeters lang, juist de lengte op welko
de bolgischo wet toelaat hom te vangen.
Na liet tweede jaar hoeft de paling 50 tot GO
centimeters.
In het dorde jaar is hij op volle verkoopbare
grootte.
Do grootste palingen zijn te vindon in do ge-
slotcno vijvers, of in do rivieren dio verst afge-
wijdord zijn van de zee.
Zij bereiken ongeveer een meter lengte,
kunnen somwijlen tot drie kilogrammen i
Do teelt der palingen in vijvers is zeer winst
gevend.
Zij groeien gemakkelijk aan in alle waters,
eu zijn niet moeielijk voor wat het voedsel
aangaat.
Zekere heer Millet heelt bestatigd dat een
kilogramme jonge palingen, welko in oude eu
overstroomde veengronden van liet departement
Aisne goplantst wierdon, na tijdverloop van 5
jareu 2500 kilogrammen verkoopbare palingen
opgelevcrd hoeft.
Hier, in België, zou de handel van jongo
levende palingen moeten ingébracht worden
langs <le Ncderschelde.
Alle eigenaar» van vijver» on afgesloteno
waterloopcn zouden deze visschen in huuno
waters moeten plaatsen en voeden.
Dc teelt der palingen fa hoogst gomakkelijk,
zij zou winstgevend worden, en hoe moer palin
gen er souden bestaan. ho« uwur d» paling*
visschen eu de palmgeëtcr» te vreden zouden
zijn.
ZITTIXG VAX HEX II ES 1-2 H!SI.
Ilcnnaert I’iet r, werkman te Adinkcrke, I(«
dagen gevang cu 200 fr. boet of 1 maand, voor
jacht met stroppen.
Caytau Isidqor, werkman, te Veurne, 15 dagou
gevang, voor slagen en wouden; 3 dagen voor
schehlwoordcu: S dagen voor kwaadwillig»
uitstiooiing; 8 dagen voor braak vnn meubelen,
en 7 dagou en 25 fr. boet, voor gewelddaden,
Miehlelscns Jacobus, Dunolt Louis, Dewitte
l’ietor, werklieden; Douvo l'esiró, T.inglx;
Emiel, visschers, tu Nicuport, eu Spriet Karei,
plafonnoerder te Ardoye, dun 2", I" en 5" elk
15 dagen gevang; den 1°, 311 im G" elk 2G fr. boel,
voor wederzijdsdio slagen.
Vamlyck Dicteren Mostaart Emiel, werklieden
to Watou, du 1" 2G fr. boet, eu de 2" 15 frank»
boet, voor vernieling van afsluiting.
Ghcernrdyn l’laeido, werkman te Clercken*
2G fr. boet voor slagen en wamden.
Mcrgacrt l.eontrd, dii-nstknecht te t’aeskerke,
15 dagen gevang en 2G fr. boet, voor bedreigin
gen,
Doschryvar Eugenie echtgenote A. Top, te
Adlnkorko, 2G fr. boet of 8 dagen gevang voor
woonstschending en 2 maai 26 fr. boet, of acht
dagen, voor bodriegelijke ontvreemding.
Maddolein Amaml werkman en zijne vrouw
Schooldert Adelaide, den 1" een jaar gevang
en 50 fr. boet; ile 2“ 26 fr. boet of 8 dagen,
voor slagen en wonden.
