na-
Veurne.
Itij zal
hoofdonderwijzer te Vinchem. Lid, M.
in T collegie
A. Bogaert,
eeuwigen dage lol schande zal strekken,
oen kruis le trekken en haar uil onze
wetgeving te doen verdwijnen?
Ja, onvermijdelijk moet de Koning, die
in 1879 zegde dal het onderwijs des
volks vooral in de tegenwoordigen lijd,
de hoofdbron van zijnen voorspoed is,
dil innig verlangen koesleren, wanneer
hij om zich heen, over gansch hel land,
de berghooge puinhoopen ziel, die de wet
van 1884 heeft geslicht.
Laat ons ook wenschee en hopen, dal
die schandaligewet, die oneer van België,
geene tweede maal den 17 september zal
beleven en voor dien lijd onder de ver
achting en den walg van ons volk zal
gevallen zijn met hen, die haar in hel
leven riepen.
In tien algcmcenen prijskamp van hel
middelbare ouderwijs voor meisjes, welke
in 1885 heeft plaats geluid, bekomt rmj.
Marie Aubert, van Veurne, leerling der
middelbare staatsschool van Bergen
Mons den 1" prijs met 74 punten op
100, en Mej. Odile Aubert, leerling in
dezelfde school, den 5" accessil, mei 65
punlen.
Ciuierw ijzer soon gres van 1885.
Hel onderwijzerscongres is.zojidag te
Antwerpen begonnen. Het is de dorde
maal dat Antwerpen de eer heeft hel per
soneel van het Belgisch lager onderwijs
in zijne muren le ontvangen.
Tusschen de vreemde noiabiliteiten die
aan hel congres deel namen, bemerkte
men de heeren Heller en Girling, afge
vaardigden uil Londen; Lallcman, onder
wijzer le Dordrecht en Roest, voorzitter
van den Nederlandschc onderwijzersbond;
Hein, van Chateau i’Abbaye; Tilmonl, van
Rijssel; Fr. Garon van Glageon; Doutre-
long, van Rijssel; Mascart en Lambert,
van Valencijn; Rumbled, van Avesnes;
Marsy, van Fourmies; Blancharl, van
Baismes; Lettel, van Nantes, en.Garsaull,
officieel afgevaardigd door de stad Havre.
Wij hebben reeds de qnieslies mede
gedeeld die moesten besproken worden.
Een der belangrijkste is: de gevolgen 'der
noodlottige wel van 1884. Wal zal er door
de mannen van hel vak over deze gehate
wel gezegd worden
le schallen.
Welnu dil schandalig feil is voltrokken.
Met algemeétte stemmen is cene van de
I ww geineeulescholi-n, die ondanks alle
drukking en geweld der geestelijkheid,
meer dan 150 leerlingent bevatte, afge-
.-clu.i'l, z.oodat Brugge, met eene bevolking
van 43 duizend zielen, nog enkel ééne
openbare lagere school heeft.
En dat laat M. Thonissen, die nogtans
pronkt met den schnotien lil el van‘Minis
ter van openbaar ojideiwijs, allemaal toe
in den naam der zoogezegde gemeente
lijke zelfstandigheid 1
Weidra z.nl er in België geen openbaar
onderwijs meer bestaan, dan in de groole
liberale steden, en overal elders hel
óridërrfclit des volks geheel ovcrgeleverd
zijn aan de paperij, aan dc kloosters,
zooals over vier of vijl eeuwen.
Moordpoging. Nummer 19 der
l Kintslraat le Brusel, is bewoond door
mijnheer en mejullër Degen, Zondagavond
bevond hunne gouvernante, mej. Maria
Harden, zich alleen le huis, wanneer om
hall negen uur eene jonge vrouw aan de
deur belde, komende, zegde zij, van wege
de naaister van mej. Degen, om de klee
deren al le halen die moesten hersteld
worden. Zonder wantrouwen klom de
gouvernante naar hel eerste verdiep om
de kleederen bijeen te pakken, die hare
meesteres juist des morgends had aange
wezen om aan de naaister overhandigd
te worden.
lerwijl zij hieraan bezig was werd
opnieuw geheld. Zij wierp de kleederen
op den mg van eenen stoel en kwam
beneden de jonge vrouw was verd wenen.
Nog al verwonderd deed zij open. Zij
bevond zich tegenover eenen klerk van
den notaris Van Neck van Molenbeek, dien
zij herkende als zijnde herhaalde malen
in hel mus gekomen le zijn. De klerk
beweerde door den heer liegen met cene
boodschap gelast te zijn en vroeg wal
noodig was om te schrijven. Hij werd in
cene kamer gelijkvloers geleid, waar hij
eenige tegels krabbelde; daarna reikte Int
het papier aan mej. Harden en op hetzelfde
oogenbhk sprong hij haar toe en greep
haar bij de keel.
Door een gelukkig toéval viel de stoel,
waarop de kleederen op de bovenkamer
geworpen waren, omver op den planken
De vereeniging der onderwijzers en
onderwijzeressen had ten II ure plaats
op de Beurs; versclieidehe honderde leden
tan T ouderwijzend korps .waren opge
komen.
De liberale fanfarenmaalschappij Kossini
van ’l Kiel had hare medewerking aan hel
Congres verleend en voerde verscheidene
muziekstukken uil.
Teil 11 i,-2 ure jiiist trad het inrichtings-
comiteil op de tribune; wij troffen d;iar
den ouden strijder aan van hel lager
onderwijs, den heer Jos. Blockings, Jen
inrichter der ondcrwijscongressen 'i in
België.
De heer Edmond Peelers, hoolllondfer-
wijzer le Antwerpen on voorzitter van
hel inrichlingscomitoit, helle in de heide
talen de onderwijzers welkom.
Hel was M. Allewaert, schcpèno van
onderwijs, die daarna hel woord naiin.
Hij drukte zich als volgt uil
Mijnheeren,
Veurne, 19 September.
Een groot onwedcr brak dinsdag
middag over onze stad en streek los.
Op Reweslerpoorl drong de bliksem in
de woning van sieur Denecker, sloeg kort
en klein al wat zich op de schouw bevond
en kwetste min of meer de vrouw in
't aangezicht; T is een oprecht wonder
dal huis en meubelen niet gansch ver
nield zijn geworden.
Te Leysele is alles zoo wel niet afge-
loopen.
Eene hofstede, toebehoorende aan den
heer notaris Feys, le Wielsbeke en voor
zijne rekening gebruikt, werd insgelijks
door den bliksem getroffen.
De gebouwen, meubelen, ingcoogsle
vruchten, alles is vernield geworden op
korten tijd, zonder dal men er in gelukt
is hoegenaamd iels te redden.
Te Gyveriiichove werd de geheele
schouw der woning van Marie Dedullcn
weggei ukt.
Te Bulscamp is eene jonge veers, in dc
weide doodgeslagen geweest; verscheide
boomen zijn in de streek insgelijks ge-
irollën geweest.
Hel is misschien lange jaren geleden
dat dc bliksem onze slad en streek, op
eenen enkelen dag, zoo veel Schade ver
oorzaakt heelt.
8 Scpletn-
>or
van muziek te Waeslen, tol muziekmees-
I van
Algeineene tijdingen.
Den 11 dezer, rond 11 i/s ure 'smorgends
heelt men op hel water van den Bassin
te Oostende, vlottende gevonden het lijk
van Jan-Frans Sauvage, oud 34 jaar.
geboren te Boulogne sur Mer en wonende
le Oostende. Sauvage was den 5 dezer
beschonken; hij verliet de echtelijke
woonst ten 8 t ure 's avonds, om zich
aan boord te begeven van den stoomer
naar Duinkerke. Toen hij op liet dek
kwam, legde hij zich le slapen, maar toen
hel vaaituig ter zee ging, bemerkte de
manschap dal Sauvage verdwenen was.
Hij zal van hel dek valleiide, Veiongelukt
zijn.
Moordpoging
Kiesexaam. Zijn benoemd tot leden
en plaatsvervangende leden der jurys in
hel kanton Veurne, voor de examens van
den zittijd van September 1885
Voorzitter, M. R. De Grave, advokaaf
plaatsvervanger, M. A. Pil, advokaal, té
Veurne. Secretaris, M. E. Grombez,
bestuurder der middelbare staatsschool,
te Veurne; plaatsver. M. A. Bréyne,
A. Ghijssaert, principaal van
te Veurne; plaatsver. M. t
onderwijzer le Alveringhem.
Hoe ons klerikaal Ministerie den
landbouw onderdrukt.
In ons nummer van 22 Oogst, hebben wij
■aangebaald en bijzonderlijk dc aandacht
onzer landbouwers iugeroepeh, op de
loelaag van nagenoeg drie millioen tranks
door ons klerikaal Ministerie loegestaan
aan vreemde renders Lamport en Holtvoor
den zoogezegden sloomboolpostdienst
tusschen Antwerpen, Zuid-Amerika, Mon-
tevideo-Buenos-Ayres.
Stoomboot postdienst was alleenlijk hel
voorwendsel, de Anlworpsche belangen
bevoordeeligen was hel doel.
Zulks werd bij het onderzoek en de rede
voeringen in beide wetgevende Kamers
volledig bewezen, alsook dat die loelaag
van drie millioen, wezenlijke beschul-
rechlen of invoerpremien bijbracht voor
de vreemde granen der landen en de
omligging van den Plata-stroom.
Minister Beernaerl bekende zelfs dal,
onder andere, van Zuid-Amerika en den
Plata-stroom jaarlijks in ons land nagenoeg
een millioen honderd twintig duizend
hektoliters graan werd ingébracht.
Thans heeft ons klerikaal Ministerie op
nieuw laten blijken hoe hel zich weinig
met de belangen van onzen landbouw
bekreunt en er slechts op uit is hier en
daar eenige spaarzaamheden uiltevoeren
om eenige klerikale vrienden des te ge
makkelijker te kunnen begunstigen, zomler
inzicht of de daartoe aangewende maat
regelen onzen landbouw benadeeligeif of
te niet.
Wij laten het woord aan den Courrier
de Uruxelles, het orgaan der zoogezegde
nationale vereeniging tot herstelling der
nadoelen en de verdediger van ons kleri
kaal Ministerie, en vorlalcn letterlijk uil
gemelde blad
Het Belgisch Staatsbestuur weigert
den landbouw le beschuiten, maar kan
de Amerikaansche granen welke onze
landbouwers zulke groole mededinging
veroorzaken, slaat het eene rechtstreek-
sche beschutting toe.
Den 7*1'" der loojiendc maand Septem
ber 's middags, ten kantore van hel
krijgsbesluur Sanderusslraat102, te
Antwerpen, werd van wegens liet Oorlogs-
bestunr overgegaan tol de aanbesteding
voor de levering van
500,000 kilog" Inlandsche Tarwe.
500,000 Amerikaansche id.
500,000 Californischc id.
Zoo dal door ons Staatsbestuur aan den
nationalen landbouw slechts hel derde
deel der graaulevering voor hel luopende
jaar toegestaan wordt
Welaan landbouwers wat dunkt u van
zulke opvolgende en herhaalde hulpmid
delen
Volgens het Evangelie moei men het
kwaad met het goed looneu; maar onze
klerikale kopstukken voeren dat voor
schrift en veel andere godsdienstige
en zedelijke voorschriften averechts
en verkeerd uit.
Den eenen keer stemmen zij drie mil
lioen francs loelaag voor eenen door
vreemde rceders ingerichlen sloomboten-
dicnsl tusschen Antwerpen en Zuid-
Amerika, helgcne goedkope scheepvrachl
bijbrengt voor den invoer der vreemde
granen uil die streken.
Thans bedingt onze klerikale Oorlogs
Minister dat voor het vei bruik onzer Bel
gische soldaten, bij de aanbesteding der
daartoe noodige tarwe, de twee derden
of een millioen hectoliters uit Amcrikaan-
sche granen moeten beslaan.
Proficiat voor zulk reddtngs cn be
schut middelen!
En die mannen roepen luid en noemen
zich de vrienden der landbouwers
Dc landbouwers zullen melons zeggen:
die gewaande genegenheid der klerikalen
voor de landbouwers is eene felle fop
perij, want de bovengemelde maatregelen
zijn beschuttend voor de vreemde granen
en onderdrukkend voor onzen landbouw.
Vrienden van het onderwijs.
Onlangs hebben wij gemeld, dal de
clericale gemeenteraad van Brugge, op
voorstel van een zijner leden, op het
punt was eene der twee laatste openbare
Die kreet werd beantwoord door luid
ruchtige toejuichingen en hel herhaald
geroep van Leve Antwerpen.
M. Vanden Dungen bedankt in warme
woorden bet gemeentebestuur van Ant
werpen voor de zoo hartelijke ontvangst
waarop hel Gongres is onthaald, alsook
voor dc op zulke welsprekende wijze
uilgedrukle aanmoediging van den aclil-
baren schepeue van openbaar onderwijs.
De redenaar herinnert er aan dal op
hel Gongres van 1873, M. de Wael, aan
de toen stad vercenigde onderwijzers be
loofde dal het liberaal gemeentebestuur
al zijne pogingen zou aanwenden om
Antwerpen le begiftigen met goede en
ernstige scholen, om hel onderwijs in
alle graden krtchlig in te richten. Het
gemeentebestuur, zoo besluit de redenaar,
heeft op schitterende wijze woord ge
houden.
Ten slotte verzoekt de voorzitter van
hel Gongres aan M. de Wael, om wel den
titel te willen aanvaarden van Eerelid van
den Onderwijzersbond, waarbij hij hem
het diploma overhandigt dat hem dezen
eeretilel schenkt.
Diep ontroerd, zegt M. dc Wael, dal hij
lol in hel hart getroffen is door de eer
welke de onderwijzers hem hebben aan
gedaan met hem le benoemen lol eerelid
van hunnen Bond. Hij zegt dat er reeds
vele congressen zijn gehouden te Antwer
pen inliet loopende jaar, sinds de ope
ning der Wereldtentoonstelling. Aan de
nieuwe gasten onzer stad zegt hij, even
als aan hunne voorgangers
Weest welkom en beschikt over onze
personen, indien wij u in eenige zaak
kunnen behulpzaam zijn.
De woorden van den heer burgemeester
werden warm tocgejuichl door de talrijke
teg< nwoordigen.
Ten 1 uur was de plechtigheid op
hel stadhuis afgeloopen; de loden gingen
toen naar hel Koninklijk Atheneum waar
tol dc samenstelling der vlaamsche en
fransche afdeelingen zou worden over
gegaan.
Sedert menige jaren bestond er ecu
rijiuigdiensl of postmaal tusschen Veurne-
Nieuporl-Oostende. Dal rijtuig of post
maal diende zoo voor hel vervoer der
brieven en poslartikeleu alsook voor rei
zigers en was thans de eenige openbare
rijtuig dienst tusschen Veurne en Nieu-
port.
Bij dc aankomst ’s avonds om 7 ure,
werden brieven en dagbladen nog rond
gedragen, zoodat onze kooplieden, nijve
raars, zakcngelastigdc, immers onze
burgerij die ‘s avonds ontvangen brieven
nog beantwoorden kon met de eerst
volgende brieveiilichling van ’s anderdags
's morgens, en onze herbergiers, onze
ingezetenen zoo te Nieuporl als hier lei
stede, ontvangdén hunne nieuwsbladeren
dal, bij dc winteravonden vooral, een aan
genaam verzet was. Welnu dien eenigen
openbaren rijiuigdiensl op Nieuporl, die
postmaal is, zonder voorafgaande bekend
makingen noch aankondigingen, sedert
15d'n dezer maand a/gescliaft.
Afschaken daar is helgeene waartoe
onzeklerikalen best bekwaam zijn; konden
zij in Godes naam, zich zelven alschaften!
liet was nochtans zoo gemakkelijk ons
dien post en vervoerdienst te behouden.
Inderdaad het vervoer voor den post
dienst tusschen Oostende cn Nieuporl
kon kosteloos per stoomtram overgebracht
worden; de rijluigdicnslof postmaal moest
slechts tusschen Nieuporl en Veurne be
houden worden tot hel aanslaande tijdstip
op welk de spoortram tol aan Veurne
zou gelegd zijn.
Maar neen ten nadecle onzer slrcck-
belangen, ten nadeele onzer handelaars
en nijveraars, ten nadeele onzer herber
giers, burgers en andere ingezetenen,
om eene kleine spaarzaamheid fe ver
wezenlijken wordt dien postmaaldienst
maar kortweg opgeschorst en afgeschaft.
Van drie ure namiddag tot ’s anderdags
’s morgens, en op de zondagen en feest
dagen tot rond elf ure voormiddag,
^'■'.inCn wij noch brieven noch dagbladen.
1 is voordeeiig en geestig om dood
Al wederom avercchtsche en verkeerde
beschutmiddclen, klerikale onderdruk
king.
Een ministerieel besluit van C 2.
ber benoemd de heer H. Maton professi
vftn imisioL- ti» \Vz-n-1 zxi
ter bij de middelbare staatsschool
- In do betreuronswaardigo ornntainlighodon
welko het openbaar onderwijs en het onder-
wijz.crskorps doorloopt, is het niet zonder eene
diepe ontroering dat wij u het welkom toe
sturen.
- Gij zijt talrijk opgekomen uil alle steden
vau hot laud, om vreedzaam, onder do toege
negen bosclierming van liet gemeentebestuur
dat het onderwijs is toegedaap, dit durft ik
zeggen, de belangrijke quaesties te bespreken
welke verbonden zijn aan dit groot belatlg.
Daardoor hebt gij beyvezen dat uw moed niet
verzwakt is, dat uwe gehechtheid aan do belan
gen van liet onderwijs dezelfde gebleven is. Nooit
had die groots zaak meer behoefte aan gehecht-
heid.
- Wij hebben door de géweldadlge, onver
biddelijke toespassing miner noodlottige wet in
eenige mate het gebouw van het nationaal
onderwijs zien iustortön on op wreedo wijze
het korps der otllcieeloonderwijzers zien weg
maaien. In de enkele próvmcio Antwqxpen zijn
111 écliolon gesloten, 223 onderwijzers en
onderwijzeressen afgezet
Ziedaar de bilan der schoolwet op dezen
dag 1 Ziedaar do gematigdheid waarvan do over
winnaars hebben gebruik gemaakt na do over
winning 1 Noen 1 zij hebben getoond wnt zij
zouden doen tndieu zo overal mo<*ters waren
Gelukkig heelt do liberale on grendwetto-
lijko zin, die een groot getal gemeenten bezielt,
on onder hen de belangrijkste en do meest ver
lichte. eene afsluiting opgoshigen tegen het
vooruitgaan der afbrokers 1
- Die gezonde ziu heeft hot onderwijs bewaard
van eene totale .verwoesting, hij heeft het straal-
punt behouden waaruit een dag, eu die dag is
naderbij dan velen het zich inbeelden, waaruit
de heropbouring en liet herstel moet opstaan.
Dat ons, Mijnheeren. in deze vergadering
die door de omstandigheden een plechtig karak
ter krijgt ons eers'e woord, na oen hartelijk
welkom dat u allen is toegeroepen, een woord
zij van diepe genegenheid voor do slachtoffers
van den partyslag dio met den nnain vau school
wet, voor die zoo onwaardige wijze werden be
roofd van hun ambt Zij werden getroffen
omdat zij hunnen plicht deden, omdat zij waak
ten over de fakkel waarvan het licht onze mees
ters verblindt. De natie is hem eene herstelling
schuldig on waanneer hot uur der gerechtigheid
slaat, zal deze herstelling schitterend zijn
Dat ons tweede woord eeno uitdrukking zij
van hoop on vast vertrouwen. Do tegenwoordige
toestand, vrucht van cene geweldige politiek
zonder ingewanden, kan niet duren I De fierheid
van hot belgisch volk zal opstaan tegen do
schandigo pogingen aangewend om zijn ver-
Mtiul- on Slrccknleuww.
r. -r■HTiTï--
MU a- II _i»i n
lagere scholen, die in die stad bestaan, af i suiml. tijk on zedolijk vi rvni voort tebrongvn ton
-> ‘v oiudu haar gereed te niakou voor eone vernede-
rendo ovorhoorschtug.
- Belgie zat-zijne plaats hernomen in do
prachtige bewogiug die audoro volkeren voor
sleept op den weg des vooruitgang* door vrijheid
en geweten. Dat dit onze hóóp zij of om boter te
zeggen, onze vaste overtuiging en laat ons op
het oogenblik waarop wij ons voreenigd zien
voor dc eerste maal uind* de toepassing der
noodlotiigc'wet, te midden der puinen waarmede
zij den vaderlandschon grond heeft Overdekt,
laat ons antwoorden op do zegekreten waarmede
de overwinnaars vau den dag den doodstrijd
begroeten van zoovele brandpunten van licht,
uitgedoofd door ilo uitvoerders hunner lage
werken, door don kreet van protestatic on hoop,
die voortaan onzen vereenigingsroep moet zijn
- Zei-e het Openbare Onderinij.t
----«
Hoe ons klerikaal Ministerie onze
streekbelangen onderdrukt.
