Stede en Slreckbelangcn.
dienst van Kai el Rogier.
Ziehier die rekening
Kerkrechten
Minister de móiu-au krijgt wal naar het
hoofd van de clericale drukpersDo
minister heeft een omzendbrief aan de
kerkfabrieken gezonden, waarbij op hel
goed onderhoud der kunstwerken in hun
bezit wordt aangedroiigen. Vooral is de
Courtier de Bruxelles woedend voor eene
zinsnede van dien brief, die zegt dal de
meeste kerken die voorwerpen maar in
bewaring houden, en dal hel aan den
Staat is, als algemeene voogd des lands*
dal zij daarover rekenschap schuldig zijn.
Denkt cens, de kerk zou den Staal
moeien in de. oogen zien Men zou haar
willen beletten scherreweg mei de schil
derijen en de gouden en zilveren voor
werpen te spelen T Is om kwaad
le worden, iuderdaaij
Allerlei.
er was gemeld dat, om het kort te trek
ken, peetje Thouisseu in ecus een vijflig-
of zestigtal afschaffingen van scholen zou
voorstellen, en dat de koning den wensch
had betuigd dal dit de laatste zoude zijn.
Een clerieaal blad zegt dal dil waar is,
maar ilat er nog wel al'sclufliugen zullen
volge.n Natuurlijk, als de bisschoppen [alweer een clerieale streek in die twee
nog scholen in hunnen wegzuilen vinden,
zullen zij die aanduiden, en peetje Tho-
nissen zal zijn knechienwerk moeten
voortzeilen.
Db ritoGims van Yperen, maakt een
zeer ernstig feil bekend, waarop wij de
aandacht roepen van M.Tlionisscn, zonder
nochtans te durven hopen dal hij er zich
zal om bekreunen.
Volgens dn blad verbiedt men op den
huilen de gemeenteonderwijzers de bur
gers voor ie bereiden tol hel kiesexaam.
Meii zegt dal zij enkel liberalen maken en
men wil dal niet.
Wie is die men
Z >u hel gouvernement daar voor iets
lusschen zijn of is hel de geestelijkheid
regels opgesloten lag.
De clerieale bladen erkennen nu zelf,
dal de burgerwacht van Dendcrmondc
ontbonden is, omdat hel olicierskorps
voor drij kwaari uil liberalen beslaat, en
dit niet bevalt aan de clericalen dier stad.
'Ziedaar de reden dezer ontbinding.
Ei' zal dus moeten worden overgegaan
tol de herinrichting en er zullen middelen
worden beraamd, om ditmaal de meerder
heid le geven aan clericalen.
Valt te zien of dit zal lukken.
gerust Zoo vele jaren onder u de alge-
tneene achting genoot; die voldoening,
die eer, dil genoegen moei men onder de
voelen trappen Geheel zijn beslaan moei
men vernietigen; niets mag hij bezitten
ten zij haat, miskenning, vernielring,
wee, tranen, ellende; al zijn geluk moet
verbrijzelt zijn, zelfs zijne rechten miskent
worden Niels meer voor hen, alles
voor ons roepen de discipelen van..
Christus
Geene troonrede zal dil jaar gehouden
worden. Wij gclooven hel wel, onze
meesters Imbbon aan tiet lan<l zoo
weinig goeds te melden, dal zij denken
Zwijgen is onverbelerlijk.
meineed, van overtreding der wel, de
bekendmaking, nakoming en uitvoering
dier strijdige bullebrieven, dekreten en
onderrichtingen te beletten.
Hoe menigmaal hebben wij niet hooren
bollen en stollen met den gulden tijd der
rogeering van Albertus en Isabella; welnu
die katholieke, hooggeachte en beminde
vorsten oefenden op dergelijke bullebrie-
ven, dekreten cn onderrichtingen van hel
Roomsche hof, liun recht van Placet.
En dal recht van Placet heefu in. ons.
land van over oude lijden lol in 1830
beslaan, wanneer onze Grondwet zulks
vernield lieelï.
Moei men onwetend of valsch zijn, of
wel zijne weinig ondërrichte lezers willen
schrik aanjagen en bedriegen, om dien
onbei ispelijken omzendbrief van den
franschen Minister le durven bestempelen
als zijnde eene schande voor Frankrijk!
Ons clerieaal ministerie, dat alle lasten
ging verminderen; is er op uil om alles
le verhoogen.
Nu wordt bericht dal hel Beknopt ver
slag der kamers, die nuttige en zoo zeer
verspreide uitgave, voorlaan twee franks
in plaats van een zal kosten.
De Annales parlementaires worden op
vier franks gebracht.
ludieu onze «meesters» iets vermin
deren, dan is bel wij worden hel reeds
fel gewaar hel gewicht van onze beurs.
De ministerieels Courtier de Bruxelles
spreekt van eenen gevaarlijken kanker,
die zou moeien uitgeroeid worden, omdat,
volgens dit blad, hij onze maalschappe-
iijke en pplilieke.ordQ bedreigt. Die kan-
kër zijn de bekwaamheidskiezers
Zou men die wel w illen afschaffen? In
elk geval vonden de clericalen beter hun
nen kavel aan de kiezers, voor bi driege
lijke mixte paarden, vensters, schouwen,
enz., op de lijsten gebracht. Zij hadden
daarvoor hunne uitverkorenen, namelijk
de domste kinkels van de gemeente, maar
levens de onderworpenste aan de bevelen
van den pasloot'.
Wij lezen in den Veurnaar.
De tramway zal deu nieuwen steenweg
van Oostduir.kerke-Veurne volgen lol aan
de stad en zal van hier voorlloopen door
de Noordslraal, over de groote Markt,
door de Zuidslraal, naar IJper».
Ons dunkens is die richting door stad
vol moeilijkheden, bezwaren en gevaren.
Alvoren aanzien wij tiet als eene erge
stoornis alzoo met eenen stoomtram
gansch hel midden der slad te dweer-
sclien.
Bijzonderlijk op de wekelijksche merkt-
dagen zal er gevaar ontslaan op de
groote merkt en in de Zuidslraal, maar
namelijk aanzien wij als een wezenlijk
beletsel de enge doorlocbl op dal deel
der Vleeschhouwcrsiraal lusschen de
Markt en de Zuidslraal, waar iwee recht
hoekige keerdraaien zeer dicht bij een
beslaan, alsnog hel nauwe deel der
Zuidslraal lusschen de Vleescbhouwer-
straal en de Nieuwslraal.
Wij begrijpen dal een vreemde inge
nieur bij zijn uitstapje zaterdag laatst
alhier, zich door hel sclioone uitzicht
der breede Noordslraal in rechte lijn
volgende op den Co'xyde steenweg of
Hanssens laan, voor de richting van den
tramway aldaar lieelï laten verleiden.
.Maar dal ingezetenen die onze straten
en wan’deldreven kennen, geen betere
richting hebben aangewezen, dal is toch
wonderlijk
Te Oostende vertrekt den trein aan
den achleiditk. vervolgt langs den voor
dok, de viselimijn, visscherskaai en draait
in langs eene breede straal achter den
zeedijk.
Waarom hier ook niet de tramway in
dergelijke richting gelegd
Wij meriien bij hel inkomen aan de
Hanssens laan linksweg langs de Wandel
dreef. waar geen doovlvchl voor rijtuigen
bestaat, verders voorbij liet oude Gaai-
pleiu op de zijloog der Wandeldreef
voorbij de Kaai, waar eene zijtak voor
hel laden en lossen der koopwaren kan
aangelegd worden.
Eindelijk langs eene der zijdreven langs
hel uiteinde der Zuidslraal naar de Uper-
brug.
Dal diegenen wion liet aangaat bier
ernstig aan denken; met die eerstgciiielde
richting aan te nemen zullen zij zich aan
zware veranlwoordelijkheid voor hel ver
volg blootstellen; een ongeluk kan overal
voorvallen, doch men moet er geene aan
leiding toe geven. Integendeel de minst
gevaarlijke, de gemakkelijkste richting
moet den voorkeur bekomen.
I.aal hel midden der stad gerust en
vrij; neem de wandeldreef waar min
gerij en verkeer, tevens meer ruimte
beslaat en alwaar zich ook de Kaai be
vindt, natuurlijke landingplaats bestemd
voor hel laden en lossen der koopwaren
door den stoomtram le vervoeren.
Caveanl consules
A’ofï vijlt if
De schoolwel van 1884 is slecht, maar
de wijze waarop men die toepast ofliever
verkracht, wordt zij eene ramp voor ons
land.
Die wel bepaalt in grondbeginsel dat
elke gemeente ten minste eene oflicieele
lagere school zal bezitten, en dal maar bij
uitzondering van dien regel mag afge
weken worden.
Nu. onze «meesters» maken van die
uitzondering deu i egel.
Wanneer het verwachte koninklijk be
sluit zal verschijnen, waarbij nog vijftig
gjméentcn hare school mogen opvouwen,
zullen er reeds meer dan twee honderd.
plaatsen zijn, met eene bevolking van drie
honderd duizend zielen, die hoegenaamd
geene gemeenteschool meer zullen be
zitten.
De wet eiscbl ook dat in de aangéno-
meue scholen de helft der onderwijzers
gediplomeerden zijn. Men vindt van die
scholen waar de nict-gediploineerden
verre weg de meerderheid uitmaken.
De school wet schijnt dus Onzè mees
ters lol niets le binden 't is waar, dal
zij liever aan de wél der bisschoppen,
dan aan die van hel land gehoorzamen.
Nog altijd ligt T besluit nopens de
a(schaHing der vijftig scholen, op’skoniiigs
seinijlïali-l! Z. M. schijnt ongenegen dil
gedrochtelijk stuk te teeltenen.' Dat de
clerieale dagbladen daarover woedende
artikels schrijven, hoeven wij niet le
''■eggen.
Meester beernaert schijnt hoegenaamd
niet geneigd eene wel op de kerkhoven
in den aanstaanden zittijd voor le dragen.
Hij vreest dal zij voor hem en de zijnen
al te noodlottig zou kunnen zijn bij de
kiezingen van 188(5. Nadien, dal is wat
anders. .Maar zullen de meestel s van onze
meesters, dal wil zeggen onze honden-
hoeksclie bisschoppen, zoo lang willen
wachten? Daar ligl de knoop.
Acht duizend drij honderd frank vijftig
centiemen, T is voor niet en we welen
waarlijk niet hoe hel voor dil sommeken
kan gedaan worden.
En hoe vindt ge die -4,800 fr. voor hel
licht
Als de geestelijkheid van Sl. Gudula-
kerk daaraan uil kar, verslaan wij er niets
meer van, waal waarlijk, T is al te goed
koop gedaan.
Maar nu zal ieder begrijpen waarom de
geestelijkheid zoo haastig is geweest om
hulde en eer le bewijzen aan hel lijk van
Rogier, die haar nochtans zijn gansch
leven zoo krachtdadig bestreden en in den
weg geloopen had.
Er was een oog, een groot oog vel aan
den kandelcer vast, en men weel
Om der wille van het smeer
Likt de kal den kandeleêr.
En, zooals men ziel, de geestelijkheid
ook.
Mocht hij nog, het onschuldig slacht
offer der priesterlijke wraakzucht, als eene
vergoedmg de minste dankbaarheid, ge
negenheid en achting genieten welke hij
gedurende talrijke jaren ongestoord ouder
u genoten heeft? Neen zoo veel haal,
zoo veel verachting mogelijk moei men
den onderwijzer toedragen, alles moet
men uilvindeji om hem le beuadceleu in
al zijne belangen, ’t is hel preekstoel
bevelhandt dien twistzoeker maar
uil de gemeente! Vreest niet, lar-
tufen, uwe geestelijke meesters gebieden
hel! T is de zalige leering van... Rome!!!
O, wreedheid! O, schande! O wiaak!
X.
De landbouw gered
Hoe diep liet fanatismus in het hart
onzer buileunieiischen gedrongen is, kan
moeielijk geloofd worden.
Hel volgende feit zal hel ons bewijzen
In de gemeente Wareghem werd zondag
laatst in al de missen van uil den leugen-
stoel hel volgende geroepen
Beminde Christenen, de landbotiw-
crisis is groot. Het eenigste, hel kracli-
ligstc middel om de vruchten der aarde
weelderig le zien opgroeien, is de
wijding der zaden vooraleer ze den
grond toe le dienen. Daar de zaaitijd
aanslaande is, zal er morgen maandag
eene plechtige mis gezongen worden
«waarin hel zaaigraan zal gewijd worden.
Eenieder zal met eene kleine hoeveel-
heid icr kerk komen; T huis zuil gij dit
gezegende graan met hel overige men-
gelen, daarna zaaien, en van nu reeds
lacht u, voor hel toekomend jaar eenen
rijken oogst legen
Op gestelde dag en uur kwamen uil
alle straten die dwaze builenlieden mei
het paksken op den rug.
Welk een schoon schouwspel Hel was
waarlijk geestig om zien En dil gebeurt
in eene gemeente van 8000 zielen
Ziedaar welke vruchten men van de
wel van 1884 verwachten mag
Wat zal minister Moreau tevreden zijn
Nu zal zijn EngeLsche restaurant dagelijks
van buitengewone savooien, enz. voorzien
zijn; doch vooral van gezegend brood
Muziek-Eischor
Brlevenpostdionst
Oostendo - Nieuport - Veurne.
Men doet ons aanmerken dal ’s avonds
len 9 ure, in hel postkantoor alhier nog
eene uitzending ten huize besteld wordt.
Volgaarn bekennen wij zulks, ofschoon
weinig brieven kunnen besteld worden,
gezien hel laattijdig en onbehoorlijk uur
waarop deze belachelijke uitzending plaats
grijpt.
Doch veronderstellen wij dal des avonds
om 9 ure, al de brieven ten huize besteld
worden, wal doel dal aan die onaanne
melijke afschaffing van den postmaal-
dienst, de eenige recliisireeksche. ver
voerdienst lusschen Nieuport en Veurne,
bij den beginne van den winter alïe-
rninken, wanneer hel le voorzien was
dat, bij eenige maanden, dien postmaal-
diensl door den stoomtran kon vervangen
worden.
Nauwelijks was den stoomtramdiénst
lusschen Oostende en Nieuport onder
broken of men verhaaste zich den posl-
maaldiensl lusschen die iwee steden
herin te richten.
Waarom dan dien postmaaldiensl ter
zelfder gelegenheid met tol aan Veurne
hernomen, zoo en gelijk dien dienst
sedert jaren bestond
Men herstelt den postmaaldienst tus-
schen Oostende en Nieuport tot voorzien
in eene onderbreking van den sloom-
PASToousitF.KF.NiNG. liet Kerkfabriek
van Sl-Gudulakerk, le Brussel, heeft zijne
rekening gezonden aan hel gouvernement,
voor hel betalen der kosten van den lijk-
Politiek in alles. Eenige dagen ge
leden meldde de Moniteur zonder den
minsten omslag, dal de burgerwacht van
Dendermonde bij koninklijk besluit ont
bonden was.
Nieman 1 bad er bel minste erg in, dat
---
Kerkvervolging in Frankryk.
Onder dal opschrift behelst de Veurnaar
letterlijk hel volgende
De Iraiische minister van openbaar
onderwijs, sclioone kunsten en eere-
diensten, M. Goblet, lieelï aan de bis-
schoppen een omzendbrief gezonden,
waarin hij hun krachtens hel konkor-
daal en de bestaande wetten
verbiedt voorlaan nog pauselijke bullen,
dekreten of onderrichtingen van het
roomsch hof al' te kondigen, indien die
akten niel bij den staatsraad gcënregis-
«treerdzijn, en hunne openbaarmaking
niel dóorde fransche regeering goedge-
keurd is. De Kullurkampl' gaal hoe
langer hoe meer van Pruisen naar
Frankrijk over. Het is onbegrijpelijk dal
een minister vaneen volk, dat zich vrij-
heidslievend noemt, zulke maatregelen
durft nemen. De liberalen, die zoo he-
vig legen de inkwisilie schreeuwen,
zijn de eerste om overal zelf de inkwi-
silic in te stellen. De omzendbrief van
M. Goblet is eene schande voor Frank-
rijk.
Wal beduid dat vraagleeken achter hel
naamwoord konkordaat en die drie vraag-
teekens achter de woorden beslaande
wellen
Of wel dat konkordaat en die wellen
bestaan on dan is hel eene plicht voor
den franschen Minister die wellen le
handhaven, of zij beslaan niel en dan kan
hij er ook geen gebruik van maken, kan
hij ze gevolgelijk niel aanroepen.
Maar dal konkordaat en de er op uitge
geven en daartoe betrekkelijke wellen
beslaan wezenlijk in Frankrijk en zijn
bier in Belgenland groolendeeis door onze
Grondwet vernietigd, ofschoon onze kle-
rikalen die Grondwet aan eene vuilniskar
vergelijken.
Zoo dan wanneer een fransche Minister
de nakoming vergt der voorschriften van
hel konkordaat door den Paus vrijwillig
aangenomen en ondertcekend, dal heet
Kulturkampf
Nieuw doch onnoodig bewijs dat, voor
de klerikalen, slechts de wellen die hun
voordeelig zijn mogen uitgevoerd worden.
Edoch de Luiksche pastoor Rubbens
schreef destijds, dat hij wie zijn recht
uitvoerde niet mocht gelaakt worden
En nochtans schijnt hel den schrijver
van den Veurnaar onbegrijpelijk hoo een
Minister van een volk, dat zich vrij
heidslievend noemt, zulke middelen durft
aannemen.
Maar man lief het is dien Minister eene
eerste plicht alzoo te handelen, immers
bij zijnen eed is hij verbonden op de uit
voering dier wetten te waken, op dal het
Roomsche hof en de Fransche Bisschop
pen geene aanmatigingen op de openbare
vrijheid zouden konnen begaan.
Of wel die bullen, dekreten ol onder
richtingen van het Roomsche hof, zijn
met bet konkordaat, met de Fransche
wetten niet strijdig en dan zullen zij vrij
en vrank voor openbaarmaking toegelaten
worden, of wel zijn zij er mede strijdig
en dan is de Minister op verbeurte van
Na de zwarte dorninalie het nuttigste
lid uwer gemeente, uwen onderwijzer,
met den parlijdigen banvloek' geslagen
heeft voor zijne gehoorzaamheid aan wet
en plicht, de oppermachtige dwinge
landen willen dal gij gebukt gaal ondei
hunne macht en ook den verbanningsvloik
over hem uitsprekeVreest deze
onrechtvaardigheid niet, ze zijn hel Room
sche juk, ze draven met de Hel en den
Hemel in de hand, de wraakduivel heeft
den God van liefde uit hunne harten ge
bannen. Verpletterd hem onder de al
gemeene verachting T is hunne zalige
leering en wil.
I
e,.»* -
Altijd verminderingen.
BEURTSTOOMTRAM.
- 475,50
- 175,00
- 1000.00
4800,00
- 1200,00
fr. 8300,50
fr. 650,00
I’i iestciK dor Lork en tinddron
Klokkengelui, koster, stoelen enz
Rouw der kerk
Licht