in de lucht loste. O zoele navolger
en vertegenwoordiger van Christus op
aarde 1
Hterff^evnl.
Zaterdag, 7 november, had de begra
fenis plaats van hel oudste zoontje van
den heer Aug. Houtsacger-Merlevede, dat
ten gevolge eener pijnlijke en onverbidde
lijke ziekte overleden is. Eene groole
menigte inwoners onzer stad, alsook de
leeraars en de leerlingen der middelbare
schold, die aan de zoo beproefde ouders
hunne deelneming wilden betuigen in het
ongeluk dat hen heeft getroffen, woonden
de begrafenis bij en vergezelden hel lijk
lot op liet kerkhof. Bij liet geopende graf
hield B. Bnbbrechl, leerling der middel
bare school, de volgende toespraak, dio
inenigen traan deed vloeien.
De pastoor eener gemeente bij Tongeren
had zooveel plezier over het verleek van
den gemeenteonderwijzer; dat hij met
zijn geweer buitenkwam en vier schoten
De jioxttecr meldt dal de benoeming
floor koning, wij willen zeggen aarts
bisschop Goossens van zekeren priester
lot aalmoezenier bij Staal veeartsenij
school, is goedgekeurd. Men verwacht nu
eerlang in den Moniteur de koninklijke
besluiten van Z..M. Goossens, waarbij hij
de aalmoezeniers bij de regimenten aan
stek.
Zondag laatst beeft dal schoon en echt
vlaainsch feest plaats gehad.
Wij zeggen schoon en echt vlaainsch
feest, dal was het vooral, doch tevens mei
vrijzinnige geest en leidingen gepaard.
Zoo zijn de ware strekkingen der maat
schappij T Willems-fonds; zoo zijn de
edelmoedige neigingen, hel moedig ka
rakter van den waarden voorzitter der
afdceling Nieupotl, de heer Pieter Dc-
swartc, op wiens eigen kosten dat prach
tig gebouw van ’l Willems-fondsaldeë-
ling Nieuporl, geslicht werd.
In vlaainschen bouwtrant, door oenen
taalminnenden vlaanisclien bouwmeester,
den lieer Hendrik Bogaerl, een Nieuporl-
naar des Voorzitters neef werd dal
sierlijk lokaal ontworpen, aangelegd en
opgebouwd.
De zaal is ruim en laten eenige bijzon
derheden te wenschen, de klankleiding
(acouslique) is er uitmuntend, en dat is
wel een voorname hoedanigheid voor
looneelkiindige en muzickale oefeningen
en voordrachten.
Hel eigenlijke feest begon mol hel ver
slag der stichting. werkingen en iqestaiid
der afdeeling Nieuporl; dal verslag,
meesterlijk gedacht, werd door de ver
dienstelijke schrijver, de heer Seuntjes
gegeven.
Wondere omstandigheden werden daar
aangehaald nopens de herhaalde gegeven
leesten en voordrachten, de merkwaardige
boekerij met eene bijgevoegde boekerij te
Bamscappellede talrijke lezers; maar
hoogst verrassend hel getal leden dal
154 bereikt.
Ook de heer Van Driesscbe voerde hel
woord en sprak met veel uitdrukking en
gezag over den oorsprong en de nood
wendigheden der afdeeling Willems-fonds
te Nieuporl; hij bewees hare huidige
macht, hare aangroeiende kracht, hare
zekere toekomst, de overwinning van den
vrijzinnigen geest op de vermolmde denk
wijze zijner tegenstrevers.
Weluitgevoerdc liarmonij oefeningen
door de Sl° Cecilia maatschappij van
Nieuporl; zoelluidende soli voor fluit,
saxophoon en piston, kundige zangsluk-
geen officieel onderwijs meer bestaal, te om toornig en bitsig er op te antwoorden
welen Antwerpen '30 op 152; Oost- ™ii «vón imtm.ix.itik
Vlaanderen 40 op 297; Wesl-Vlaanderen
43 op 250 en Limburg 68 op 200.
Is hel niet om van walg en veront
waardiging op te bonzen, als men zoo
iets leest cn ziel dat ons land op hel punt
is verkwezeld en verpaapscht te worden
tol in merg en been
----
De retterve.
Hel is bijna zeker dal geen enkel wets
ontwerp van reserve in dezen wetge
vender! zittijd zal worden aangeboden,
zegt de Etoile.
Er moeten toekomende jaar wetge
vende kiezingen te Gent plaats hebben,
en hel gouvernement houdt hel ontwerp
van reserve nog wat achteruit, opdat de
clericalen in de hoofdstad van Oost-
Vlaanderen daar een krachtig middel
zouden in vinden, waarmee zij hopen de
liberale representanten omver te werpen.
Langs den anderen kant is hel ook zoo
goed als stellig, dal generaal Pontus zich
wel zal wachten zijn ontslag daarom te
geven; hij klampt zich radeloos aan zijne
minislerportefoelié vast en om hel leger
poeier in de oogen te werpen, strooit
men uil dal M. Pontus zijne demissie niet
geeft, omdat men hem in hel ministerie
zou vervangen door een pékin, door een
burgerlijk minister.
Zoo vertreedt die man zijn woord dal
hij zijn ontslag zou geven, indien hij
geene meerderheid vond om zijne reserve
ie stemmen, die er, zoo hel scheen, zoo
noodig was als brood en zonder welke
ons land niet voldoende verdedigd was.
Uitgesteld is echter niet verloren.
Gelukken de klerikalen erin de liberalen
in juni 1886 te Gent omver le werpen,
dan zal hij toch zijne reserve krijgen.
Dat maakt men hem ten minste wijs en
generaal Pontus is goed in.. God; hij
gelooft er aan.
En zoo worden de grootste belangen
des lauds op bel spel gezel, ten voor
dooie der klerikale belangen, ten bate der
paperij.
Kruïskexs. Hel nieuw ingcstcld
kruis voor 25 jaren dienst, zal loekoinen
aan omtrent 2uü bedienden van T minis
terie van financiën; acht honderd aan hel
personeel der openbare werken. Het is
een groole slap vooruit tiaar hel zeo
weiiscbelijk ideaal, van alle Belgen le
decoreeren.
liet Beknopt Vertalng.
Zooals men weet heeft hel huidig Minis
terie den prijs van hel lieknopl Verslag der
zittingen van de Wetgevende Kamers ver
dubbeld en van 1 op 2 fr. gebracht.
Hel gevolg daarvan is. dat hel getal der
27,000 vlaamsche abomienlen van vroeger
gevallen is op 4,000, en dit der 24,000
l'ransche op 7,000, dus 40,000 minder op
de twee uitgaven.
In de stad Antwerpen is hel getal der
fransche abomienlen gevallen van 500 tol
343 en dit der vlaamsche van 1277op 912,
wal een verschil maakt van 522 minder.
En zoo zal hel clericaal Ministerie
zachtjes aan het doel bereiken, welke het
beoogtde afschaffing van het Beknopt
Verslag, welke de kleine burgerij en de
buitenlieden de gelegenheid verschafte
om le weten wal er in de Kamers gezegd
werd en omging.
Een ander gevolg van deze afschaffing
is, dal weer een groot getal arbeiders
zonder werk vallen zullen.
Ja, onze clericale Ministers gaan heel
goed... voor de geestelijkheid.
----
Aan den nieuwen Plaatselijke uit
den Veurnaar.
Wij lachten om uwe lichtzinnigheid zoo
ras Le velde trekken en lansen tegen zulke
schrikbare windmolens als Cullegbem en
Maneghem le vellen, en nu schijnt gij
verwonderd dal wij over uw schrijven
niet gram en opgetogen waren, doch
namen wij zulke kwinkslagen voor ernstig
De wetgevende zittijd werd dinsdag
- geopend, zonder troonrede. Petrus heeft
in die leemte voorzien, cn in de Gazette
de troonrede afgekondigd, natuurlijk
uit zijiièti koker, liet is eene geestige
I navolging van die machinen welke
doorgaans en vooral onder een clericaal
I ministerie, niets anders dan hollen en
dubbelzinnige!) rammel bevallen. Hier en
daar krijgen onze clericale meesters fijne
I steken Hel Londeiisch worlelkraatn van
I ridder de Moreau; de stortregen van
krutskens, en meer dingen meer, doch
I vooral de gevloekte schoolwel worden
I daarin aangeraakt.
I Over de schuolqumslie worden den
I schijn-koniug in die schijn-lrooiirede de
I volgende fijne zinsneden in den mond
I gelegd
Hel doel mij goed le zien dal de
I groole steden des lands, wier weérzin
tegen deze vergoelijkende wel zich, in
den beginne, had veropenbaard door eene
onwelvoegelijke betooging bij mijnen
koninklijken persoon, de weldaden dier
wel beginnen le waardeeren en recht
laten wedervaren aan de gevoelens van
tien, die ze hebben voorgesteld.
Pijner kan men wel de clericale partij
niet scheren, dan Petrus hel doet.
Wil men welen hoe veel gemeenten
sedert 1 januari 1883 machtiging hebben
bekomen, om hunne belastingen le ver-
hoogen of de opcentiemen le vermeerde
ren
Niet minder dan 272, zegge twee hon
derd en iwce-en zevenlig.
liet zonderlinge van de zaak is. dat de
meeste dezer gemeenten clcricaie buiten
gemeenten zijn, waar hel officieel onder
wijs geheel of gedeeltelijk is afgeschalï.
En noglans hebben de clericale minis
ters beweerd, toen de nieuwe schoolwet
moest worden gestemd, dal die wet de
gemeenten in staal zou stellen hunne
uitgaven te verminderen cn hunne belas
tingen aldus af te slaan.
Thans ondervinden zij hoe zij door
deze verklaringen in de doeken werden
gedaan, maar de boeren, die liet alles
moeten betalen mogen niet klagen;
M. pastoor zou hel kwalijk nemen, want
alles wal zij meer betalen is voor hunne
zaligheid en voor die van de ziel hunner
kinderen.
Maar intusschen varen de kloosters er
het beste bij.
Sclierreweg! zeggen zij.
Daarna was het de beurt eener afveer-
diging van den Werkmanski ing, door den
lieer Deswarte gesticht, en thans samen
gesteld uil 84 leden.
Deze brave lieden boden bij gelegenheid
van dit feest, hunne hulde en dankbetui
gingen aan hunnen geacblen hoofdman
de heer Deswarte cn boden hem tevens
oenen prachtigen bloemtuil.
Diep getroffen, de held van het feest,
de beer Deswarte nam nu ook hel woord.
Hij meende die grootsche belonging
van life talrijke aanwezigen en van allo
kanten loegekomen vrienden en afgeveer-
digdeu niet le verdienen; aanzag de door
hem aangewende pogingen, werkingen
en opofferingen als plichtbesef, doch be
dankte haitelijk alle degenen welke hem
eerbetuigingen en hulde bijbraclilen cn
namelijk die afgeveerdigdt-n van den
Werkmansktïng welke hem deden herin
neren dal hij ook weleer werkman was,
en ofschoon door werkzaamheid cn wils
kracht zijnen buidigen stand bewerkt bad,
zulks hem niet te min zijne demokratische
eit volksminnende plichten deed beselfen.
Hel ware le lang om meer bijzonder
heden aan te halen.
De ruime zaal was proppens vol, als
aanmoediging, zoo hel een spreker deed
bemerken, waren veel dames aanwezig.
Eu bij zingen van T lied van Willems-
I fonds, aan welkers refereinen deaanwe-
I zigeu ook deel namen, werd dal luisleilijk
I vlaamsche feest hier geheven, doch hel
I aandenken zal voortdurend bij de menig-
I vuldige leeslgenouteii in T geheugen blij-
I ven.
Eindelijk, in ’t nieuw lokaal slechts ge-
I heven, tuigde hier op, in andere zalen,
I een vreugdevol gastmaal, waaraan omtrent
I 120 vlaamsche vrienden cn vriendinnen
I met de held van T leest, de heer Deswarte
I aan T hoofd, gulhartig deel namen.
I Den inhoud van menig glasje vvet'dl
I gêiiut, inenigen beker vvcrdl er geledigd
I mi verscheide omslamliglieids heilwen-
I sclien en redevoeringen uitgesproken.
Onder de beste verstandhouding on
I warme toejuichingen, duurde dit wel in-
I gerichte gastmaal lol laat in den nacht.
Eindelijk werd den beer Deswarte on-
I der herhaalde gelukvvciisclien de hand ge-
I drukt, en afscheid genomen.
Eer aan u lieer Deswarte, die door uwe
I genegenheid voor uwe geboortestad
I uwen ijver voor uwe moedertaal en uwe
I z.ellsopolferingen voor uwe gezindheid,
I tol dit inhuldigitigsfeesl hebt aanleiding
I gegeven en de ei kenleuis uwer vrienden
I en medestrevers verdiendel,
Tot spijl van tine 't benijdt
Maar ja wel, onze nieuwe meesters I
komen op, en levens eene door hunne I
vrienden opgestelde, voorgedragen en I
gestemde wel op T onderwijs, en wat I
doen onze nieuwe meesters
Omtoodig hier te herhalen dal zij het I
gemeente onderwijs willen vei Hauwen en I
verminken, om de schooien le ontvolken I
en volgens hun gekende deuntje, dat die 1
ontvolkte schooien T klaar bewijs opleve- I
ren dal de huisvaders er geen vertrouwen I
in hebben, die hoogst nuttige, noodigeen I
verdienstelijke gemeente schooien zoo I
maar allesciialfen en ze door aangenomen I
congreganische schooien vervangenI
vooral wal betreft dc gemeente meisjes- I
school.
De verdienstelijke onderwijzeres jufv. I
Geloen afgedankl zijnde, werden durende I
meer dan eene maand de leergangen in I
de 2'1” en 3',r klassen, hoewel met 84 leer- I
liegen en twee afgezonderde lokalen en I
met 4 afdeelingen, die leergangen wierden I
door eene onderwijzeres gegeven.
Doch uu is daar op eene averechts ver- I
keerde wijze in voorzien.
Drie klassen met 2 afdeelingen ieder
zijn gevormd
Dal getal kan door de hcerschende kin
derziekte thans een weinig verschillen,
doch ongetwijfeld zal. als na gewoonte,
met de aanslaande lente hel getal leer
lingen vermeerderen en nagenoeg liet
200lal bereiken.
Wal zegt gij nu. nieuwe plaatselijke,
met uwSOtal per klas; bij wintertijd wan
neer de leerlingen nog minder durende
de speeluren in de open lucht kunnen
verblijven, propt men de klassen op mol
65 leerlingen, ondanks cn tegenstrijdig
aan de door u aangebaalde voorschriften;
en dc volledige 8 aangelegde leergangen,
om voor de kinderen van 6 tol 14 jaren
alzoo regelmatig in 8 jaren te volgen,
dal alles wordt over T hoofd gezien, om-
vergeworpen en vernietigd, om de zoele
voldoening le genieten eene wereldlijke
onderwijzeres aftedankeft en dé' Cnfijes-
gemeenleschool le benadeeligen en le
verminken
Wij herhalen dus dat door onze niéuwe
meesters, legen recht en rede die onder
wijzeres bij de gemeenteschool werd af
gedankl en dat er onrecht zal beslaan ten
opzichte onzer medeburgers en hunner
kinderen leerlingen aldaar, zoo lang bij
onze meisjes gemeenteschool geen 4,k
onderwijzeres zal aangesteld worden, om
de leergangen in 4 klassen te verdeelen
en het getal leerlingen in die 4 klassen
volgens hunne bekwaamheid en niet
volgens zamengevoegde hoofdgelal le
verdeelen.
Het schijxt dat de liondenboeksclie
burgemeesters kwijtschelding van hunne
straf gaan bekomen. Baron Kervyn, die
de koorts op het lijf had gekregen bij de
gedachte dal hij achter den grendel moest,
zal dan spoedig weer le been zijn, om le
herb giiinen, gelijk hij gedreigd heelt.
dan waren wij even belachelijk.
Van waar die bezorgdheid, die inge
nomenheid voor onze bewaarschool
Welaan volgens hetgéne gij stellig aan-
haahl mag eene onderwijzeres maar 50
leerlingen in hare klas of in haren leergang
hebben.
Dal is recht en goed voor hel lager
onderwijs, om de reden die wij hierna
zullen opgeven, maar toch niet voor eene
bewaarschool, waar de kindcri'ii in eene
klas verblijven, ruime en nieuwe school
lokaal daar voor ingerichl, met 1 .chtig
voorplein.
Doch stel u gerust, van den beginne
was daar eene hulpster loegevoegd om
die lieve kleinen le bezorgen, en bekom
mer u over onze bewaarschool niet,
andere zorgers zijn er mede gelast.
En nu over de meisjes gemeenteschool
alwaar volgens ons eene onderwijzeres
door den gemeenteraad tegen recht en
rede werd afgedankl.
Er bestaal hier geen meisjpsmiddelbarc
school, dus moest de meisjes gemeente
school voor’t lager ouderwijs, volledige
leergangen geven, en zoo werd zij door
T liberaal gemeente bestuur ook ingerichl,
namelijk met vier klassen van twee af
deelingen ieder, dus voor de kinderen die
er van 6 lot 14 jaren de leergangen bij
woonden, acht leergangen, zoo hel de
leerstelsels voorhouden.
I Die klassen in vier afzonderlijke lokalen
bestonden in oktober laatst nog zoo volgt
l’f» klas, onder beleid der lioofd-ondcrwijzeres
met leerlingen 26.
2<io
Duurbare Nestor,
Aleer dc kille aarde uwe stoffelijke ovcr-
blÜfnulK hellekke, kom ik u in naam dor middel
bare ncbei'l eeu laatste Tlllirwc! zeggen.
Lieve Nestor, over eonlge dagen speelden wij
nog to zinnen en waart gij nog vol leven, vol
gezondheid. Wie had dan kunnen denken dat
wij u zoo vroegtijdig zouden verliezen i Al uwe
medeleerlingen beminden u om uwe goedheid,
uwe dienstwilligheid, om uw zacht karakter.
Gij waart ons aller vriend. In de klas strektot
gij tot voorbeeld. Gij waart oplettend, vlijtig,
gehoorzaam; gij vcrschaftet uwen leeraars ge
noegen en vreugde. Veel aanleg voor de studie
bemerkten zij in u en zij waren hoopvol voor
uwe toekomst. Maar die wreede kinderziekte,
welke reeds zoovele st.-ichtotVers in ouzo stad
heeft gemaakt, heeft u ook aan ouze genegen
heid en aan de liefde uwer ouders ontrukt. Gij
zijt uw broertje gaan vervoegen, dat sedert
eenige maanden een engeltje Is in don hemel.
De wonde in onze har en geslagen, is diep; het
verlies voor onze middelbare school is groot: do
smart uwer zoo beproefde ouders is onuitspro-
Duurbare afgestorvene, uw aandenken zal
ons immer bijblijven, uwe gedachtenis zal altijd
in onze harten voortleven. Moge deze verbinte
nis en de deelneming der ganschc bevolking een
weinig de droefheid uwer ouders lenigen.
In naam uwer leeraren, in naam uwer mede
leerlingen, vaarwel Nestor, vaarwel.
Allerlei.
.wwioqc—w --
Inhuldiging van 't nieuw lokaal van
't Willems-fonds, afdeeling Nicuport.
lint göc<l.
inrnwraawMMiiri' i i
ken werden daar gehoord; maar wal
vooral eigenaardig hoogst schoon, ja ver
rukkend werd uitgevoerd, was dat lieve
kinderkoor, dat was feesljuweel; goede
leiding, wonderbare houding, zuivere uit
spraak. zamenhang, zwier en uitdrukking
werd bij tie uitvoering van dat kinderkoor
bewonderd; eer aan die lieve kleinen, eer
aan den ijverigen heer Moerman hunnen
geleider, eer aan den bouwmeester die
door de uitmuntende klankleiding der
door hem bewerkte zaal, lol de uitwer
king, tol den indruk ruimschoots heeft
bijgebracht en lof verdient.
40 I
Doctens-Oeloeh 14
jufv. Doketelacre 54
Zamon leerlingen 104 I
Zoo men ziel waren daar vier afge- I
scheiden klussen hebbende ieder 2 af- I
deelingen dus voor 8 jaren leertijd ook I
8 leergangen.
In do 3,u klas heeft men gelaten leerlingen C5
tndoï'1'’ til. ook iil. c,r>
En do I11* id. hoeft men geplaatst do overige 34
Zamcn 164
id. te voren onder beleid van jufvrouw
Goloen
31" id. onderwijzeres M
4J,J id. id.