VAN VEURNE
|L
I,
te
i
f
s
3 UB
A I
ir
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
A
A
S
'A
s
Saterdag «Januari
<$SC Ja ar.
c
et
an
'Be
n
ton
nis
ir
ge
bouw zouden kunnen
lossen.
Tegen de uitgaven voor ’t onderwijs
hebben wij nooit gesproken, doch wijzen
daarop dat onze clericale meesters die
zich daar tegen zoo luid en heilig hebben
verzet, thans, ten behoeve hunner vrien
den, die uitgaven vermeerderen,en slechts
werken om T congreganisch aangenomen
onderwijs te bevoordeeligen en het ge
meente onderwijs, door eene clericale
wet ingericht en door onze clericale
meesters beheerd, te benadeeligcn.
Door hunne buitengewone matigheid
zouden zij eenieder verbazen, meer open-
bire werken zouden zij doen uitvoeren in
cenige maanden dan hunne voorzalen de
liberalen in menige jaren.
Dal werd geschreven, gedrukt, uitge
geven, aangeplakl en verkondigd; ’l en is
noch maar korten tijd geleden, eenieder
heeft hel nog in ’t geheugen, ook de dag
bladen of vlugschriften van destijds be
slaan nog, en niemand kan noch zal zulks
weerleggen.
Wij dachten bet eene eer was en bet
klaar bewijs van T goede onderwijs in
onze avondschool, dat de jongelingen
welke nauwelijks cenige jaren de lagere
school hadden bijgewoond, in die avond
school, builen hunnen werktijd, genoeg
zaam aanleerden om zich als bekwaam-
heidskiezers te konuen bereiden, immers
zulks is den oproep der wetgeving beant
woorden en nakomen.
Maar neen, dat wordt verweten; doch
in zeker clericaal geslicht, alwaar lol het
aanleeren van ’t noodige voor T exaam
van bekwaamheidskiezers een bijzondere
leergang bestaal, daar is zulks hoogst
verdienstelijk
Of stoort die avondschool ook al, is er
daar eene uitgaaf die op een ander postje
zou konuen toegepast worden, en is die
veinzerij slechts de voorbode ccner af»
schafling
Nochtans bij hel onderzoek op’l onder-
Dat onze tegenstrevers in hun plaatselijk
bladje die stelsels, die hoofdzaken bestrij
den of weerleggen, en wij zullen ant
woorden, evens aangaande onze einde
lijke nieuwjaarwcnschen en aangewezen
wijzigingen in onze wetgeving.
Zijn de clcricalen, zoo wel in de Wet
gevende Kamers als hier te Veurne en
elders bij de laatste kiezingen niet opge
komen en ingedrongen on Ier T geroep en
geschreeuw der zware lasten, volgens
hen clericaleil, door de liberalen gestemd
en geheven om den schoolstrijd ie ver
volgen <m de krijgsuilgiven te verzwaren?
Beloofden zij tevens niet cn verkondig
den zij clericalcn niet, overal en op alle
wijzen, dal zij de openbare lasten zouden
verminderen, en aangaande de krijgsuil-
gaven voor geen man, geen peerd noch
stuk geschut in meer zouden stemmen,
integendeel die ki ijgsuilgaven op vroeger
gekende begrooiingen zouden lerugbren-
gen
Zij zouden handel nijverheid en land
bouw aanmoedigen, ondersteunen, doen
herleven), groeien en bloeien, en waar zij
clericalcn aan ’t bewind kwamen, zou
geluk en voorspoed volgen, vrede en ver
zoening heerschen I
Wat de samenstelling van het leger
b‘treft, de wel van 8ie" Januari op de
militie gebiedt bij art. 29. Da militie
zal, zoo veel mogelijks, door vrijwilligers,
zamengesteld worden.
Art. 48. «Au de vrijwillige aanwervingen,
zullen de noodige manschappen voor het
bepaald getal ontbrekend, door de lollrck-
king geleverd worden.
Ook de wel van 3 Juni 1870, gewijzigd
door diegene van 18 September 1873,
houdt insgelijks bij art. 1 De werving
voor T leger heeft plaats bij vrijwillige
dienstnemingen en bij jaarlijksche oproe
pingen.
De vrijwillige aanwervingen hebben dus
den voorrang en de lollrekking moet
slechts hel te kort aanvullen; doch thans
bij de uitvoering wordt hel tegenover
gestelde aangelegd.
Nochtans om den zin onzer wetgeving
na te komen, zouden slechts de bestaan
middelen der soldaten moeten verbeterd
worden.
De heer Vermeire, voorzitter van den
bond T vrije werk, bewijst in zijn boek
De merkman en ’l leger. dat zonder de
lasten te vermeerderen, wij een bestendig
leger van dertig duizend man, mei de
soldaten soldij aan een frank daags konuen
onderhouden.
Zulk bestendig leger uitsluitelijk be
slaande uit vrijwilligers, gesteund op de
in klassen verdeelde in geoefende Burger
wacht, ware een beter en ernstiger ver-
dedigings stelsel dan het huidige en zou
dan ook de leus niemand gedwongen
soldaat verwezenlijken; tevens zouden
menige jongelieden onzer burgerij cn wer
kende klassen zich daarbij eene eerlijke
loopbaan en bestaan verschaffen.
D? Schoolstrijd in Wsst-Vlaandoren.
Wij roepen de aan lacht onzer lezers op
de volgende briefwisseling, welke wij
aam rellen in De Eendracht van Meenen
Onze bijzondere inlichtingen, zegt hei
Morgenbla l, laten ons toe deze briefwis
seling te volledigen.
De laalslbenoetn Ie hulponderwijzer is
een leerling der bisschoppelijke normaal
school cn een handlanger der geestelijk
heid. Hij handelt zoo zacht met de leer
lingen der gemeenteschool, (lal er slechts
vijf kinderen meer komen.
Op 27 December laatst hoeft de recht
bank van Korlrijk dezen herllap der kat
holieken veroordeeld lol 2 maal 26 franks
en 1 maal 15 franks boel voor lichame
lijke mishandelingen op zijne leerlingen.
Ziedaar welke kerels door de clcricalen
vooruitgestoken worden om trouwe en
bekwame onderwijzers te vernederen, lo
ontmoedigen cn ten onder te brengen.
En wanneer nu de school gansch zal
ontvolkt zijn, dan zal minister Thonissen
al ktijschende hare afschaffing onder-
leekenen onder voorwendsel dat cr gcene
kinderen zijn.
Maar in zijn verslag aan den koning zal
bij wel welen te verzwijgen dal de kinde
ren er uitgejaagd werden, uil vrees voor
mishandelingen.
Ziedaar hoe het volksonderwijs iti
België vernietigd wordt.
--------
De hand Gods!
Wij roepen de aandacht der clericale
bladeren in op een zonderling feil, mis
schien geheel toevallig voorgevallen, maar
in welk nogtans, indien hel liberalen
waren die er in gemengeld zijn, de sacris-
lijmannen eene boven natuurlijke tus-
schenkomsl zouden vinden.
Zie hier. Op kersdag van hel verlopen
j.iar, was bel dal kanunnik Bernard, de
Volgens door den staal uitgegeven ge
tallen van opbrengst, in en uitvoer, blijkt
dal voor de noodwendigheden van ’l ver
bruik, ons land jaarlijks een aanzienlijk
te kort heeft aan graan en vee, welk ie
kort ons door andere landen moet gele
verd worden.
Door de rechten geheven op den
invoer van graan cn vee zal gevolgenlijk
brood en vleesch in prijs verlioogen, wat
in deze lijden van crisis eu werkers op
standen, in de groolc sleden en in hel
bevolkte Walenland erge gevolgen zou
kunnen veroorzaken, zonder dal daardoor
de landbouw geholpen worde, daar hel
ook bewezen is dat veel kleine landbou
wers in ons land moeien graan koopen
voor hun verbruik en dal voor T beleggen
onzer talrijke weiden, in Vrankrijk veel
mager vee moet aangekocht worden, ter
wijl voor hel aanvullen der melkstallen in
onze noorder Provinciën, veel kalikoeien
uil Holland moeten ingevoerd worden.
Om die reden zijn wij tegenstanders
van invoerrechten op graan cn vee.
Integendeel hebben wij hel kwaad aan
gewezen dat de landbouw lijdt door die
zware toelagen welke de Staal heelt voor
gedragen en deed stemmen ten behoeve
dier vreemde reeders Lamport cn Heli
ci> anderen, lol bedienen de stoomvaart
diensten op New-Yorck, Rio-Janeiro,
.Montevideo cn Buenos-Ares, van waar
ons zoo menige ladingen graan, vee cn
vleesch werden toegezonden, welke, toe
lagen door onze landbouwers meest
betaald alzoo eene premie of aanmoe
diging voor dien invoer van vreemd
graan, vee en vleesch uilmaken.
Men voege daarbij de millioenen kilos
vreemd graan welke dc oorlogsminister
bij de aanbestedingen voor T leger ver-
eisclit en de zware grondlasten welke
onze landbouwers moeten afdragen, voor
welke grondlasten gecne verhouding of
evenredigheid met de vroeger opbreng
sten meer beslaat; dat zijn de erge kwalen
waarvan onze clericale meesters, volgens
hunne uitdrukkelijke beloften, den kind
en moeten ver-
Dil Blad verschijnt den Zaterdag, cn allen Woensdag in Supplement. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 6 fr. ’s jaars; met de post 7 fr. Een afzonderlijk
nummer 16 cent. Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. Dc groolc letters volgens plaatsruimte. Bcklamcn 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
De Annoncen voor Delgie. ter uitzondering der beide I laanderen, alsmede die voor hel Huitenland worden ontvangen door den Oi rici: i>e Pir.i.icriÉ, Magdalenastraat, llrussel.
Men schrijfi in hij B>. VA.TVIU’W KEüIlCEilHIOVE6, Drukkor-L’ilgcvcr, Ooslstraat, 6, te Veurne,
man der miljoenen van bisdom van
Doornijk, plotselings door de gratie Gods
werd getroffen, en uil Londen aan hel
hof van Cassasie van Belgie schreef, om
liet stelsel van verdediging, sedert vijf
jaren door hem gebruikt tegenover de
eischen van Mgr. Du Rousseau, al met
eens te logenstraffen en te ontkennen,
alzoo zelfde verwerping zijner voorzie
ning bewerkende.
Wij zullen niet na zien wie of wal die
schielijke en voorzienige lusschenkomst,
zóó voorde .-lig aan de bisschoppelijke
kas, heeft te weeg gebracht.
Maar er dient aangemerkt te worden
dat op zelfden kersdag, op hel oogenblik
misschien dat de II. Geest, met of zonder
helpers, dc duisternissen der verdwaalde
/.innen van den armen kanunnik deed
verdwijnen, Mgr. Du Rousseau, van alle
wereldsche bekommeringen thans ontlast,
met al de pracht zijner weerdigheid, de
hoogmis las in de hoofdkerk van Door
nijk. Welnu, de Doornijksche bladeren
midden ons dat de prelaat, zijnen troon
h‘klimmende, een mistred deed, op den
vloer neerviel en zijnen bisschopstaf
brak
Wal zonderlinge toevalligheid!
Allerlei.
Wij achten ons niet verplicht tot weder
leggen welkdanigc stelsels noch zaken,
welke onze tegenstrevers in hun bladje
ofte anderzins zouden verkondigen of
behandelen, en wederkeerig achten wij
hen daartoe, ten onzen opzichte, ook niet
gehouden.
Doch wat wij willen doen uits'chijnen
en laken, is hunne arglistige en ellendige
gewoonte al onze schriften cn aanhalingen
te schenden en te verminken, zonder ooit
dc hoofdzaken te beantwoorden noch te
wederleggen.
In (ten klein weekblad, zoo als hel onze,
worden gewoonlijk artikels uil andere
nieuwsbladen oveigenomen on deze koe
nen natuurlijk, min of meer, verschillen
met de zienswijze of gedacht onzer
schrijvers, is te zeggen, m -l onze eigen
artikelen; onze lezers kunnen alzoo, otn-
Ir.'iil zekere zaken, de verSchillige ziens
wijzen en gedac'ilen der liberale drukpers
oordeclen en waardeuren.
De schrijvers van T plaatsolijk bladje
onzer icgetislrevcrs weten dat zeer wel,
doch drukken daarover twee kolommen
om daaruit onze eigen tegensirij hgheid en
onbezonnenheid te bewijzen.
Loutere speldetwist wnirniedt} wij ons
in vervolg niet m :er zullen ophou len,
doch welke wij thans aanwijzen en op
halen.
En toch werden, door onze clericale
meesters, geen hoegenaamde openbare
lasten verminderd noch ingetrokken; in
tegendeel bij de omzetting van staats
schuld aan 4 'jc in schuld aan 3 cn 1,2 ten
honderd, zegden cn herhalen wij dat de
staal jaarlijks ongeveer 5 inillioen franks
aan de rcntgelders, meest burgerij,
weezen cn liefladige gestichten, zal af
houden, dus even ol de Staal ecu nieuw
last van gelijk bedrag ontvangen zou.
Dal zulks in deze tijdsomstandigheden
als een goed besluuriniddel voorkomt,
zullen wij niet ontkennen; doch waarom
de grondlasten op de landerijen niet van
gelijk bedrag verminderd om den land
bouw te helpen
Ja is eene fopperij, van wegens de
clcricalen, na zulke stellige beloften van
vermindering der lasten en hulp aan den
landbouw, die vijf millioen franks jaar
lijks in meer in te palmen cn dc grond
lasten op dc landerijen, minstens lol
gelijk beloop, niet te verminderen.
cn in de Postkantoren des Rijks.
■A...
msg*
E.
n.
en:
dc
i.
do
net
Df
DIXMUDE
NIEUPORT
9-55
10-34
12-50
1 14
12-17
12-41
an
i<l u
7-01
7-30
Ten
en
Ie
It
BRUSSEL
GENT
VEURNE
GHYVHLDK
DU INKERKE
NIEUPORT
DIXMUDE
7- 46
8- 10
9-07
9-42
er,
■la
or
ille
go-
3-08
3-48
1-2 5
7-03
9-33
2- 10
3- 15
0-21
0-45
■ofc
i,
te
J;
■n
10- 15
11- 28
12- 15
3-13
5-27
6- 18
7- 16
10-09
10- 51
11- 18
ost
[en
11e
Unt
bij
‘en
or
top
kol
Ion
Ion
ion
len
en-
5-04
7- 35
8- 48
5-40
8-04
8-26
8-57
2-01
2-25
PP
ir
0-02
0-36
7-14
9-33
11-04
8-28
8-52
DUINKERKE
GJ1YVELDE
VEURNE
GENT
BRUSSEL
1 in
■lu
ll
nk
bc-
oio
an
jer
5-07
5- 41
6- 19
9-15
10-47
‘Jg-
bn’
ton
w-
in
‘11
r-
o-
to
it
or
or
4-13
4-52
5-00
5-35
«Gelijk al z:Jn0 broeders in Chris i had de
nestoor van Ingelrnuhster dapper den school
strijd <»ov >erd. Gecne door h’t volkje zijner
s,„, t g-liefkno dwapjnnn, laster, core- en
broodrooverj waren onbeproefd gebleven; en
toch, spijts smaad on vervolgnig. waren een
groot getal ouders’ den heer Naelde ge.rouw
gebleven en de raad van pastoors knikkers
moest, zich bepalen m it zijne jaarwedde v.aa
1006 fr. te verminderen. D>’h. het lastig s moel
werk cn vooral het ziololeod h nn door de g-;-
z ilfd-m b •rokkend, had l in’s mans gezondheid
ondermijnd: hij kroeg herhaalde bloedspuwin
gen, zoodanig dat de geneosheoren ban stie.ig
vertind in nog oenen voet in school te zot.en.
Hij vroegen tmkwam oen onbipmld ziek
verlof: zijn hulponderwijzer zon voor eenigen
tijd alloo i het ’werk doen, zon d icht men (en
minste. Maar men had gerekend zonder hei
geestelijk hoofd en zijne slaven uit dm ge
meenteraad. Op 27 September, das 3 da nm voor
do heropening d ir school, werd <1 hu.p >.i 1 :i-
wijzer in dienstbeschikbaarheid gestel 1 en ili
zieke hoer Naelde moest nu alleen, vsor de twee
klassen liet onderwijs geven.
- D? school was nauwelijks twee dagen her
begonnen of hij kroeg eene nieuwe bloedspu
wing.
Men had wol oenen goeden onderwijzer,
oenen braven huisvader op het ziekb ai ge
bracht, maar do clcricalo haat was voldaan do
school word gesloten en men zou zich wel
wachten zo te heropenen. Nochtans enne maand
nadi m kwam er ven bevel der hoogere overheid,
volgens welk do Gemeenteraad verplicht was
«enen onderwijzer ad interim te noemen.
-Mn zal den in beschikt) inrh id gostolden
hulponderwijzer nemen, meent gij. lezers
im nors mot'do 1000 fr., welke men hom moet
betalen voor niets te doon, kan m m hem in
werkzaamheid stellen. Zoo redeneert gij cn ik.
beste lozer, maar de geestelijken niet wa geelt
het hun dat eene gemeente in schulden komt
als hun haat maar voldaan kan worden.
Do hulponderwijzer was te v lordo.dig g •-
kond door ouders en leerlingen, men was zeker’
dat hij gewetensvol zijne plichten zou g twcto.i
hebben, daarom hooft mon o m ei v. eemdidi ig
genomen, die zich waarschijnlijk verbonden
beeft, mot doa pastoor samen te werken om
liinuen cenige maanden aan krijschcr toe te
laten do school af to schatfen.
- Het is enne nuttelooze verkwisting van lit)
frank, maar een cloricalo haat zal voldaan zijn -
-vr-.J- - ---
'Vertrekuren v:in <len van E>iiinkei*kó, Votirne, tfJent naar KIi-eishoI en Küxnmde naai- Nfienpoi-l.
9-34 5-58
12-00 6-01 7-35
2- 53 8-59 9-53
3- 4Ü 10-19
4- 07 10-50
1 51
